Publicatie datum: 1988-01-01
Auteur: Gerard Mensink
Collectie: 19
Volume: 19
Nummer: 1
Pagina’s: 33-36
Documenten
theori e ove r poeziebegrippen bijvo orbee l d maat en ritme beeldspraak woordkeus gebrui k van bladspie g el h e rh a ling rijm in forma t ie adressen om ver de r te zo e ken or g anis aties literat uur audiovisueel mate riaal e d uitleg van moeilijke woorden de oorspron ke lijke taal van d e p oezi e en n atuurlij k veel g e d ic ht en w anneer de g e d ichten van oorspron g een lied zijn is in een aantal gevallen ook d e muziek er bij opgenomen d e drie b oeken zijn boek wind ademt in zijn eentje besprekinge n 32 gedichten uit indonesie oos t t imor en n e derland gedichten met een duidelij k sociaal engagement volks en liefdespoe zie gedich ten over natuur het dagelijkse leven en popu laire liedjes d e gedichten zijn in acht hoofd gerard mens ink stu kken t hematisch g eor d end n e d erlan d en niet westerse poezi e indonesie in d onesische g ed ichten politie k e gevangenen eten en werken in indonesie de oorlog op oost timor m olu k kers in n e d erland de poezi e b oeken over indonesie elk van de hoofdstuk ken heeft een inleiding van ongeveer t w ee bladzij d en en w ordt afgesloten met vra g en de man met de toornige blik vroeg wat is opdrachten en achter g rondi nformatie het poezie boek sluit af met hoofd s t u k ne g en w aarin on der meer aan wijzingen voor de uitspraak van de man met de open bli k het indonesisch poeziebegrippen een beoor keek hem diep in de ogen zonder een woord delingsschaal keuzeopdrachten voor aan het te uiten begin o f eind van een lessenserie o f p roject in zijn ogen was poezie alleen de herinnering is niet voldoend e 32 gedichten uit chili en n ederland van beken roque dalton de zangers en dichters als victor jara en pa uit alleen de herinnering is niet voldoende blo neruda maar ook liederen van indianen p 6 volksliedjes poezie van vluchtelingen e n jon geren in n ederland en van koos koster ro het vado project en de onderw ijsgroep k o bert lon g en a nkie p eyp ers in vij f hoofdstuk mitee indonesie hebben drie leerlingen boeken ken w orden de thema s het land chili de ontwikkeld met niet westerse poezie voor ge functie van poezie en volksmuziek gevangen bruik in het derde of vierde leerjaar van het schap en de positie van chilenen in n ederland mavo havo vw o uitge wer kt opvallend is da t een afsluitend de boeken bevatten hoofdstu k zoals bij wind ademt in zijn eentje achtergrondinformatie over de landen waar ontbreekt de poezie vandaan komt informatie over de auteurs hier zullen we blijven als de stekels van een vragen bij de teksten associaties woord cactus en zinsinterpretaties beoordeling van het 19 gedichten van palestijnen die het belang gedicht e d van poezie en muziek als expressiemiddel in verwerkingsopdrachten naar keuze de strijd voor een eigen land illustreren en d e 33 g ecomplicee r d heid van de m id d en oosten dere gedichtenbundels methoden is de conse kwest ie duidelijk ma k en i n ne g en hoofdstu k quente integratie van de verschillende aspec ken wor d en onder w er p en als d e geschied enis ten d ie van be lan g zijn voo r het b egrij pen van de palestijnen het verzet de positie van van poezie de informatie die wordt gegeven vrouwen het zionisme het moderne palestijn draa g t ertoe bij d a t de inhoud van d e gedich se lied en vluchtelingen uitgewerkt hoofdstu k ten g aat leven w aar ze over gaan waarom ze tien geeft extra opdrachten uitleg over poezie zo g eschreven zijn wat ze betekenen voor de begrippen informatie over boeken films en schrijvers en de lezers uit die landen en wat ze organisaties ook kunnen bete kenen voor ons w at d e meeste gedichten zijn ook in de oorspron hebben ze ons hier en nu te zeggen kelijke taal het a rabisch opgenomen d aar door is het boekje bij uitstek geschikt voor ge b ruik in klassen w aarin leerlin g en zitten uit betrokkenheid a rabische culturen in het woord vooraf voor leerlingen en docen de drie bundels vormen elk op zich maar ze ten schrijven de samenstellers het is moge ker gezamenlijk een gevarieerde bron van in lijk dat je bij het doorbladeren van het geheel formatie de samenstellers wijzen er terecht direct een paar gedichten ziet die jou aanspre op dat de boeken bestemd zijn voor leerkrach ken het kan ook zijn dat je denkt die poezie ten of leerlingen die binnen een vak of een zegt mij niets en de chilenen hebben er niets project aandacht willen besteden aan mondiale aan dat ik hun gedichten lees maak gebruik vorming intercultureel onderwijs en de econo van de vele keuze mogelijkheden die dit boekje mische sociale en culturele aspecten van de biedt bezig zijn met poezie is altijd kiezen behandelde landen afhankelijk van de bundel wat vind jij mooi hoe leg je een gedicht uit kunnen vakken als nederlands economie wat betekent het voor jou in de praktijk al aardrijkskunde geschiedenis spaans oetc leen de herinnering is niet voldoende p 8 muziek tekenen handvaardigheid gebruik ma een van de problemen bij poezie onderwijs is ken van het materiaal voor het vak neder de geringe bereidheid bij een deel van de leer lands is natuurlijk van belang dat steeds de lingen om open te staan voor teksten die door poezie het uitgangspunt is waarbij steeds vorm en of inhoud sterk afwijken van wat ze ruim aandacht is voor allerlei aspecten van de gewend zijn ze vinden ze gek onbegrijpelijk ze specifieke vorm van communicatie hoogdravend ouderwets enzovoort natuur lijk geldt dit niet voor alle leerlingen voor een deel trachten leerkrachten dit probleem te om poezie onderwijs zeilen door hedendaagse poezie te kiezen die kijken over grenze n dichter bij de leerlingen staat bijvoorbeeld popliedjes zie maar gedichten zijn heel nor voor het vak nederlands bieden de boeken ve maal of andere teksten die qua vorm rijm le en gevarieerde mogelijkheden om heden strofen refrein en inhoud de liefde niet te daagse niet westerse poezie te behandelen vreemd zijn zowel wat betreft de typische poetische in de drie leerlingen boeken komen we allerlei aspecten als de context waarin de poezie ge soorten poezie tegen naast de meer herken schreven is dat die context geen bijzaak is bare poezie en liedjes ook vreemde moeilijke blijkt uit de afgewogen wijze waarop de infor gedichten met bijvoorbeeld een rare typogra matie gepresenteerd wordt a lgemene infor fie vreemde woorden e d door de verschillen matie over bijvoorbeel d de historische politie de soorten naast elkaar te zetten is het goed ke en culturele situatie specifieke informatie mogelijk allerlei met name vormaspecten van over de verschillende auteurs dit alles helder poezie met de leerlingen te bespreken zeker en vrij bondig beschreven en zo expliciet mo zo belangrijk voor het stimuleren van de inte gelijk gekoppeld aan de thema s die in de ge resse en betrokkenheid van de leerlingen zijn dichten aan de orde komen voor de overzich de inhoud van de gedichten en de thematische telijkheid zijn de gedichten in de drie bundels ordening het is niet zo maar een stel gedich thematisch geordend ten maar ze gaan ergens over en er is een he wat de drie boeken onderscheidt van veel an leboel te vertellen over de achtergronden er 34 van op die manier gepresenteerd kan de poe vonden ze het moo i ste moeilijkste gedicht z ie in een context g e p laatst en be g repen wor wat hebben de gedichten te maken met het den en op ba sis d aarvan gefundeerd worden thema dat zij als groep hebben bestudeerd beoordeeld b elangrij k is d at niet de docent een aantal onderdelen kan worden behandeld hoeft uit te leggen waarom die gedichten nu maar de boeken kunnen ook uitgangspunt zijn zo waardevol mooi belang w e k kend zijn maar voor een vee l omvangr ijker project waarbi j de dat de b oe k en de informa tie b ieden om d e leerlingen zelfstandig onderzoek doen naar al leerling en het zelf te laten uitzoe ken l erlei aspecten van de poezie daarvoor bevat het verbindende element in de ge d ichten is de ten de boeken voldoende heldere i nformatie en thematiek van het leven in de derde w ereld suggesties die de leerlingen kunnen volgen en de strijd om een rechtvaardig bestaan onder uitwerken d rukking en strijd tegen schendingen van men het is j ammer dat kopieren alleen toegestaan senrechten d aarvan zijn z ow el p ositieve opti is met toestemming van de uitgever het ma mistische als negatieve p essimistische gedich ter i aal zou flexibeler gebruikt kunnen worden ten opgenomen een aantal ellende gedichten als de uitvoer i ng geschi kt zou z ijn om te ko maar oo k gedichten met hoop en perspectief pieren dan zouden indien gewenst alleen die a andacht voor het positieve element is be delen aan de leerlingen gegeven kunnen wor langrijk voor de beeldvorming en w aardering den die ze nodig hebben de boeken zijn erg d e g rondig uit g ew erkte themat ie k kan stimule mooi uitgegeven maar toch n i et goedkoop als ren d werken voor de interesse van de leerlin je ze voor elke leer l ing moet aanschaffen gen en het begrip en inzicht in de gedichten de boeken zijn in ieder geval handig om te vergroten hebben omdat je rond een aantal thema s een moo ie verzamel i ng gedichten hebt bijvoor beeld om te gebruiken in een thematische les bruikbaarheid senseri e project over een van de landen over de derde wereld mensenrechten politieke ge d e drie boeken zijn afzonderlijk en naast elkaar vangenen amnesty international onderdruk te g ebruiken a fzonderlijk omdat el k e bundel king vluchtel i ngen e d een afgerond g eheel vormt en naast el kaar omdat ze een aantal verbindende elementen m isschien dat een leer k racht bij het lezen van he b ben h et gaat om g edichten uit d e derde de boeken zelf wordt getroffen door de zeg w ereld de boe ken bevatten g elij k soortige gingskracht van d e gedichten en de daarbij be achtergrondinformatie w aardoor de verschillen horende informatie een eerste vereiste om ge de landen met el k aar vergele k en kunnen wor motiveerd met de leerlingen aan het werk te d en de thematiek heeft vooral betrekking op gaan de strijd voor een rechtvaardige samenleving d e variatie in werkvormen en d e w ijze waarop ariel do rfman de opdrachten gepresenteerd worden maken het schrijven van gedichten was iets n i euws het mogelijk om leerlingen individueel of in voor me ik ontdekte een vorm die voor veel groepen te laten w erken inleidende vragen en mee r mensen verstaanbaar zou kunnen zijn opd rachten k unnen goed ge brui kt worden voor zo i ets als een helder gebruik van emoties en een gezamenlijke klassikale start het is ten informatie dat i s de kracht van poezie en slotte niet on d enk baar d at d e toch w el redelijk poezie heeft de kracht om de mensen hun omvangrijk e boeken de leerlin g en afschri k ken stem terug te geven alleen de her innering is om meteen z elfstandig aan de slag te gaan niet voldoende p 61 u iteraard hangt d at oo k a f van de manier waarop ze g ewend zijn te werken h et is niet guillermo nune z noodz a kelij k om el k e leerlin g een hele b unde l door te laten w er ken z o lijkt het heel goed misschien is er geen plaats meer voor poezie haalbaar om een aan tal thema s hoofdstu kk en of voor schoonheid te verdelen over een aantal subgroepen die de zoete bekoring van trieste namiddagen vervolgens aan elkaar verslag uitbrengen over het aroma van distels hun werk ervaringen mening w at hebben ze misschien moeten wij alleen maar uitschreeu g e d a a n w at h e b b en ze ervan o pg estoken w at wen wat wij weten 35 laten zien wat wij meemaken wind ademt in zijn een tje ge bon d en 1 14 p de woorden vertrappen f 16 90 i sbn 90 7 06 1 045 0 verbrande n a lleen de herinnering is niet voldoende gebon vernietigen d en 1 1 4 p f 1 6 9 0 i s bn 9 0 706 1 0 44 2 en woedend uitroepen hier zullen w e blijven als de stekels van een dat er temidden van zoveel doden cactus gebonden 78 p f 15 90 zoveel bloed is b n 90 7061 04 6 9 weinig plaats is voor poezi e p rijzen excl verz en dk osten 5 30 ex 5 kor of misschien beter beloven dat wij van ting 30 of meer 1 0 kortin g best ela d res poezie uitgeverij d e geus postbus 1 8 7 8 48 01 b w een geducht wapen zullen maken b reda voor meer informatie v ado project alleen de herinnering is niet voldoende p oranje n assaulaan 51 1075 ak a msterdam 72 tel 020 736869 ida sjouwerman bartie thijs theo vesseur maar niet bind ende indeling een d uidelij ke opdrachten tot creatief steun bij het zoeken naar een lijn in d e w erk schrijven uren in de lessen n a de rubrieken volgt nog een hoofdstuk ti ps voor de p raktij k p ersoonlijk he b ik het boek met veel plezier creatief schrijven is een verzameling werkwij gelezen en vanuit een ruime praktijkervaring zen die mensen kan stimuleren en helpen bij ook met veel herkenning ik vind het een het schrijven van eigen teksten het kan bij goed pra ktij kgericht helder b oek wie nu voorbeeld helpen schrijfangst te verminderen eens echt iets wil proberen met creatief schrij en schrijfplezier te vergroten soms kan het ven hee ft hier wat aan w ie minder prettige een hulpmiddel zijn bij het benaderen van poe ervaring heeft zou ik vragen dit boek toch echt zie en eventueel bepaalde vormen van proza maar eens aandachtig door te kijken wie veel het kan een vorm van uitwisseling zijn in een ervaring heeft diens interesse is w aarschijnlijk groep het kan ook een weg zijn naar meer kri zo groot dat hij zij het b oe k beslist leest en tisch en helderder formuleren iemand die dat is dan even zinvol en plezierig als het pra werkt met mensen en hun taal kan er vele ten met een collega die op d it terrein even kanten mee uit niettemin blijft creatief schrij graag en actief bezig is als jij het is in de ven vaak steken in een paar aardige uurtjes eerste plaats een praktijkboek geen verhan zonder vervolg wie verder wil dan die paar deling aardige uurtjes kan een boek als dit van wil r ichten d e o pd rachten zich tot een bepaalde lem mooijman heel goed gebruiken groep leeftijd ontwikkeling ja het boek de auteur heeft een ruime ervaring kent zijn richt zich op creatief schrijven in de boven vak en heeft fantasie het eerste hoofdstuk is bouw van het voortgezet onderwijs het hoger een korte inleiding over het wat waarom en beroepsonderwijs en het vol w assenenonder hoe daarna volgen de opdrachten verdeeld in w ijs e en boe k als dit is naar mijn mening in zes rubrieken die van de eerste rubriek zijn de eerste plaats een hel p end ideeenboek en nogal gesloten geleidelijk aan worden de op als zodanig is het in elke vorm van onderwijs drachten meer open wat betekent dat de van basis tot heel hoog zeer bruikbaar emoties meer kans krijgen per rubriek is er de opbouw van eenvoudig naar meer ingewikkeld w mooij man als het gras groen was op de opdrachten zijn overdadig geillustreerd met drachten tot creatief schrijven amsterdam voorbeelden uit de praktijk u i tgeverij pendoor top reeks nr 4 top de titels van de rubrieken zijn vaste vormen taal onderwijs prakt ijk 1987 141 pagina s technische oefeningen uitgaan van een ge isbn 90 70707 16 0 het boek is te beste l len geven waarnemen toevalsteksten gevoe door f 17 over te maken op postgiro 42 65 lens beschrijven een logische heel handzame 736 van uitgever ij pendoor amsterdam 36