Nieuwe Alfa NT2-trajecten in Vlaanderen

n o e r o e l 0 e p nieuwe alfa nt2 trajecten in vlaanderen de vlaamse alfa nt2 trajecten worden herzien dat is de uitkomst van een onderzoek dat werd uitgevoerd door liona plichart van het centrum voor taal en migratie steunpunt nt2 uit leuven in dit artikel licht liona plichart het eindrapport van dit onderzoek toe ilona plichart centrum voor taal en migratie steunpunt nt2 k u leuven inleiding het algemeen hoger dan in vlaanderen in vlaanderen hebben in het vlaamse nt2 onderwijs worden momenteel reorganisa alfacursisten maximaal 9 uur les per week meestal minder in ties uitgevoerd er was behoefte aan een bredere wetenschappe het buitenland bestaan er programma s die heel wat intensiever lijke basis om het opleidingsmodel alfa nt2 in vlaanderen te zijn soms tot 20 lesuren per week in vlaanderen loopt een herzien van januari tot eind augustus 2003 liep aan het alfatraject soms over drie maar vaak over vijf tot zes jaar terwijl centrum voor taal en migratie steunpunt nt2 dan ook een in het buitenland een even hoog of hoger aantal uren over een onderzoek dat als doel had bij te dragen aan deze wetenschap kortere periode gespreid wordt in het buitenland duurt een pelijke basis uitgangspunt van dit onderzoek was de volgende alfatraject bijna nergens langer dan drie jaar alleszins valt hier vraag welke trajecten zijn het meest geschikt om volwassen uit af te leiden dat het niet zeker is dat een grotere lesintensiteit anderstalige analfabeten in vlaanderen te alfabetiseren uit ervoor zorgt dat minder lesuren nodig zijn zoals ander onder gaande van de verschillende cursistprofielen in de groep analfa zoek uitwijst bovendien kan lang niet elke cursist na een alfa beten om op deze vraag een antwoord te bieden werd infor traject zelfstandig lezen en of schrijven in vlaanderen zijn de matie over theoretische modellen en over de praktijk van het lesgevers eerder pessimistisch over het bereikte eindniveau ook alfabetiseren van anderstalige volwassenen in vlaanderen en in in het buitenland wordt zelfstandig lezen en schrijven lang niet het buitenland verzameld en geanalyseerd in het buitenland overal bereikt werd informatie verzameld in verschillende europese landen duitsland frankrijk nederland het verenigd koninkrijk cursistprofielen zweden en zwitserland en in de verenigde staten en canada op basis van kenmerken als geslacht leeftijd behoefte leer derskenmerken mate van gealfabetiseerd zijn en potentiele duur van een alfatraject drempels konden tien verschillende profielen voor de vlaamse een belangrijke vraag was hoe lang duurt een alfatraject hier alfacursisten onderscheiden worden een eerste belangrijk ver werden interessante verschillen vastgesteld tussen vlaanderen schil tussen cursisten is behoefte de behoeftes van vrouwen en daarbuiten anders gealfabetiseerden slagen er in een korte liggen vaak op sociaal vlak voor wie kinderen heeft specifieker periode meestal niet langer dan een schooljaar in voldoende op het gebied van kind en school jonge vrouwen willen ook lees en schrijfvaardigheid te verwerven om door te stromen werken mannen willen ofwel werk vinden ofwel hun kansen naar een gewone groep t2 leerders op beter werk verhogen bij echte analfabeten ligt dit duidelijk anders in vlaanderen een tweede belangrijk onderscheid is dat tussen echte analfabe duurt een traject voor echte analfabeten tussen de 400 en de ten en anders gealfabetiseerden anders gealfabetiseerden heb 900 uur in het buitenland neemt een alfabetiseringstraject ben meestal al enige onderwijservaring opgedaan analfabeten over het algemeen 700 tot 1200 uur in beslag dit is interes zeer weinig tot geen deze laatste groep heeft weinig studie sant want de intensiteit van de lessen ligt in het buitenland in vaardigheden en beseft meestal niet wat onderwijs voor hen alf a nieuws nummer 2 mei 2004 7 n o e r o e l o e p kan betekenen deze cursisten ontdekken hun precieze ten zoals die hierboven al beschreven werden deze proj ecten behoefte meestal pas nadat ze al een tij dje alfabetiseringson zijn ofwel drempelverlagend om de instap in een echte alfa derwijs gevolgd hebben cursu s te bevorderen bijvoorbeeld ouderparticipatie ofwel het zijn projecten waarin het contact met de maatschappij behoeftegerelateerde trajecten sterk uitgebouwd is wij noemen dit meestal geintegreerde in vlaamse alfacursussen wordt te weinig ingespeeld op de proj ecten opvallend is dat de uitvoerders van zulke vernieu behoefte van de cursisten het is dan ook interessant te weten wende projecten altijd zeer enthousiast zijn de successen en dat definitieve uitval bij vlaamse alfacursisten voornamelijk de oorzaken van het succes zijn weliswaar niet altijd empi plaatsvindt in de laatste jaren van het alfatraject wellicht risch onderbouwd door onafhankelijk onderzoek maar het is raakt de cursist gedemotiveerd omdat het traject te lang duurt duidelijk dat cursisten in deze proj ecten extra gemotiveerd en het geleerde niet snel in h et eigen leven kan worden zijn omdat op hun interesses ingespeeld wordt en zij het gebruikt geleerde direct kunnen gebruiken in hun leven in het buitenland zij n er enkele voorbeelden van behoeftege relateerde programma s over de moedergroepen op basis open vragen scholen in nederland werd eerder al in alfa nieuws bericht dit beperkte onderzoek kon op verschillende relevante vragen ondertussen bestaat er ook een gelijksoortig pro ject in geen antwoord geven onopgelost blijft bijvoorbeeld de ver vlaanderen in zurich is er ook een vrouwengroep waar naast houding tussen globaalmethode en structuurmethode om cur aan alfabetisering sterk aan maatschappijorientatie gewerkt sisten te leren lezen zowel in vlaanderen als in het buiten wordt de vrouwen worden wegwij s gemaakt in maatschappe land opteren de meeste lesgevers voor een combinatie waar lijke voorzieningen zoals ocmw consultatiebureau maar bij de nadruk ligt op de structuurmethode leren lezen m et evengoed in kinderhospitalen er wordt ook veel aandacht enkel de globaalmethode gebeurt slechts in uitzonderlijke besteed aan persoonlijkheidsontwikkeling en welbevinden van gevallen wel wordt de globaalmethode dankbaar gebruikt om de cursisten cursisten in het begin enkele frequente woorden te leren in andere projecten worden cursisten richting werk georien lezen interessant is hier het onderzoek van perfetti en maron teerd in het zwitserse morges kunnen cursisten die een 19 95 zij ijveren ervoor om volwassen analfabeten te leren alfaprogramma voltooid hebben instromen in een pro ject decoderen dus met de structuurmethode te leren lezen richting werk gedurende 90 dagen krijgen cursisten lessen omdat deze volwassenen niet automatisch een fonologisch frans rekenen logica gezondheidszorg en lessen in metho bewustzijn hebben en het alfabetisch principe dus niet van des om werk te vinden zij lopen ook stage als verkoper zelf ontdekken tot nu toe wijst geen onderzoek of praktijker magazijnbediende hulpkapper of keukenh ulp in 2002 varing erop dat een van de twee methodes op zich aan te beve vond 48 van de cursisten na het einde van dit proj ect vast len valt de vraag wanneer welk aspect centraal gesteld moet werk dat werd door de organisatoren als een groot succes worden vraagt volgens ons verder onderzoek geevalueerd eerder in dit artikel werd reeds vermeld dat alfacursisten hun precieze behoeftes slechts langzaam ont aanbevelingen dekken in een aantal roc s zoals bijvoorbeeld roc dit onderzoek resulteerde in een voorstel aan de overheid midden brabant krijgen alfacursisten in h et laatste jaar een voor specifieke alfabetiseringstrajecten uit de analyse van de module loopbaanorientering zodat zij gestimuleerd worden doelgroep bleek dat er verschillende cursistgroepen met elk na te denken over wat ze willen gaan doen na het alfatraject hun eigen behoeftes zijn ook werd duidelijk dat cursisten gedurende twintig weken krijgen de cursisten wekelijks drie gemotiveerder zijn wanneer ze in hun leven snel effect onder uur les over de verschillende aspecten van werken in vinden van wat ze in de alfalessen leren hierbij komt dat elke nederland elke cursist loopt ook een stage op een werkplek alfacursist voornamelijk op een beperkt aantal terreinen moet naar keuze en stelt een eigen actieplan op voor wat hij zij na kunnen functioneren aangezien een alfatraject cursist niet h et alfatraject wil doen op alle gebieden in deze maatschappij kan leren functioneren moet een nieuwe alfastructuur een variatie aan mogelijkhe in tegenstelling tot in vlaanderen bestaan in het buitenland den bieden zodat in functie van het cursistprofiel een buiten de klassieke alfatrajecten al meer vernieuwende projec inhoudspakket kan worden gekozen alfa nieuws nummer 2 mei 2004 n o e r o e l 0 e p in het rapport is als voorbeeld een meerstromenmodel ont basiseducatie de afdeling volwassenenonderwijs de worpen waarin alle cursisten een gemeenschappelijke start inspectie volwassenonderwijs en de dvo dienst voor module volgen en vervolgens een vervolgtraject kiezen deze onderwijsontwikkeling besliste dat het meerstromenmodel vervolgtrajecten zijn grofweg ingedeeld volgens de drie als uitgangspunt kan dienen bij het samenstellen van het behoeften sociale professionele en educatieve redzaamheid opleidingsprofiel alfa nt2 de commissie opleidingsprofiel hierbij zijn telkens twee keuzeprogramma s te onderschei alfa nt2 die vertegenwoordigers telt van meerdere centra den zo wordt sociale redzaamheid onderverdeeld in de voor basiseducatie cbe het steunpunt nt2 vocb en module in formele sociale contacten kinderen en de modu dvo heeft als taak dit model verder uit te werken naar eind le 4s seniorenprogramma de eerste module is gericht op doelen niveau en reikwijdte de commissie moet deze taak cursisten die de eerstkomende jaren voornamelijk te maken voor i april 2004 afgerond hebben hebben met de zorg voor een gezin en de opvoeding van de kinderen de tweede module is bedoeld voor iets oudere een extra woord van dank voor alle medewerkers van cbe en analfabeten bij deze professionele redzaamheid wordt een roc die vrijwillig en met veel enthousiasme meewerkten aan onderscheid gemaakt tussen wie meteen na het alfatraject aan het onderzoek het werk wil of moet en wie nog een laagdrempelige opleiding een samenvatting van het rapport en een overzicht van de in op het niveau van analfabeten wil volgen voornamelijk het rapport vermelde aanbevelingen zijn te vinden op anders gealfabetiseerden zullen na de startmodule meteen millennium arts kuleuven ac be steunpunt ldik op doorstromen naar een cursus nt2 maar wie nog extra voorbe volwassenenonderwijs en dan op onderzoek reiding nodig heeft krijgt de kans hiertoe in de tussenmodule alfa nt2 voor welk keuzeprogramma de cursist ook opteert hij zij krijgt daarbuiten specifieke ondersteuning deze onder literatuur steuningsmodule gaat in op aspecten van lezen en schrijven en perfetti charles a en maureen a marron 1995 leaming to read ondersteunt de inhouden die cursisten aangeboden krijgen in de literacy acquisition by children and adults pittsburgh national specifieke keuzemodules centre on adult literacy university of pittsburgh een resonansgroep samengesteld uit vertegenwoordigers van plichart ilona 2003 eindrapport onderzoek trajecten alfabetisering het vocb vlaams ondersteuningscentrum voor de nt2 leuven centrum voor taal en migratie steunpunt nt2 j e e k r a n t n o e k l a s gelukkige hans is een sprookje dat in de verzameling van de gebroeders grimm is opgenomen hans lijkt een dom oor maar eigenlijk is hij vooral naief en goedgelovig anderen maken daarvan misbruik volgens de maatstaven van onze materialistische maatschappij verliest hans bij iedere ruil een beetje tot hij niets meer over heeft als er twee ruilen moet er een huilen is een gezegde dat hier van toepassing lijkt maar hans deert het niet integendeel hij is blij met iedere ruil en gelukkig de sleutelwoorden heb ik uitgelegd ruilen loon klomp goud en de namen van de verschillende dieren voorzover ze onbekend waren bijvoorbeeld gans ook het fenomeen van slijpsteen en messen slijpen heb ik uitgelegd voorgedaan maria van donkelaar roe zadkine rotterdam alf a nieuws nummer 2 mei 2004 9