Onderzoek naar het talenonderwijs in het vernieuwde MBO

tuurlijk aan te bevelen om een relatie met de amos van gelderen betreffende vakleerkracht aan te gaan om over lappingen in uitleg te voorkomen en de vak ron oostdam theorie eventueel op een aantal punten te her schrijven dat dit laatste tot fraaie resultaten kan leiden is bijvoorbeeld gebleken in het be roepsbegeleidend onderwijs binnen de am onderzoek naar het sterdamse streekschool elandstraat nu onder deel van het randstedelijk opleidingscentrum talenonderwijs in het amsterdam is het in het kader van de beroepsgerichte volwasseneneducatie al enkele vernieuwde ivts o jaren gewoonte dat de cursisten elke week een les in vaktaal krijgen daarmee krijgen ze meer greep op het vaktheoretische handboek dat al jaren binnen hun opleiding gebruikt wordt de lessen worden verzorgd door leraren die per 1 oktober 1993 is bij het sco kohnstamm in verder binnen de school communicatieve stituut van de universiteit van amsterdam vaardigheden geven sco stichting centrum voor onderwijsonder zoek een onderzoek gestart naar de vormgeving en de positie van de leraar neder kwaliteit van onderwijs nederlands en het vreemde lands nederlands is nu in de verschillende talenonderwijs in het vernieuwde voltijd mbo de opleidingen echt een steunvak geworden vereniging voor onderwijs in het nederlands daarom hoeft het vak en de docent nog niet te vort de vereniging van leraren in levende talen worden ondergesneeuwd juist in vormen van sectie nederlands vllt ned en de taakgroep samenwerking met collega s in de vernieu nationaal actieprogramma moderne vreemde talen wing van de didactische aanpak liggen kansen nap vroegen dit onderzoek aan amos van gelde om het vernieuwde nederlands van on ren en ron oostdam voeren dit onderzoek uit zij schatbaar belang te maken wel eist dit van de beschrijven hier de achtergrond de vraagstelling en leraar nederlands een grote mate van flexibi de opzet van het onderzoek liteit en inventiviteit maar daarvoor is een toekomstig leraar nederlands toch nog nooit teruggedeinsd l l i j onderzoek naar het talenonderwijs 1993 56 moer 256 achtergrond vraagstelling de positie van de taalvakken in het voltijd de bovengeschetste veranderingen en de veel mbo is op cruciale punten veranderd door de vuldig in het mbo gesignaleerde problemen invoering van de svm wet sectorvorming en zoals de heterogene leerlinginstroom en het vernieuwing middelbaar beroepsonderwijs gebrek aan adequate leermiddelen zijn voor eerste doel van de operatie is de korte en de von de vllt ned en de nap aanleiding lange mbo opleidingen samen te voegen om geweest tot de formulering van de volgende daarmee onderlinge afstemming en doorstro vier onderzoeksvragen ming te optimaliseren tweede doel is een onderwijskundige vernieuwing die gericht is binnen welke korte en lange mbo oplei op verbetering van de instroom vernieuwing dingsrichtingen hebben de moeder en de van de programma s en opleidingen en verbe vreemde taaldocenten de meeste of de groot tering van het rendement belangrijke manie ste problemen met de herorientatie van hun ren om de instroom te verbeteren zijn onder vakken op a de eisen die de arbeidswereld en andere een goede voorlichting geven verge in dat verband de beroepsvoorbereiding stelt makkelijken van de aansluiting met de eerste voor het taalonderwijs en b het heterogene fase en vergroten van de toegankelijkheid voor karakter van de leerlingpopulatie waar het gaat minderheidsgroepen de vernieuwing van om het in de vooropleiding genoten talen programma s en opleidingen moet bereikt onderwijs worden door bij voorbeeld een betere afstem wat behelzen deze problemen precies ming van de vakinhouden op de beroepsprak hebben alle taalvakken in dezelfde mate met tijk verbetering van het rendement wordt na dezelfde problemen te maken zo nee hoe ziet gestreefd door ondermeer bestrijding van de de probleemanalyse er voor de verschillende uitval optimalisering van de voltijd deeltijd taalvakken uit korte en lange opleidingen zijn er praktijk voorbeelden aan te wijzen van de onderwijskundige vernieuwing van het geslaagde dan wel veelbelovende pogingen van mbo heeft geresulteerd in de invoering van docenten om het hierboven geschetste om beroepsgerichte eindtermen en vergroting van schakelingsvraagstuk op te lossen zo ja in de autonomie van scholen zo zijn de lessen welke ntso sectoren of opleidingsrichtingen tabellen minimaal en maximaal aantal te ge daarbinnen zijn deze voorbeelden het talrijkst ven uren per vak vervallen en worden de verschillen de taalvakken onderling in de mate centrale examens afgeschaft waarin en de manier waarop de verantwoorde beroepsgerichtere eindtermen hebben als lijke docenten trachten de problematiek in gevolg dat de taalvakken vaak niet meer op kwestie tot een oplossing te brengen zo ja in traditionele wijze zoals in het voortgezet welk opzicht en hoe zien de in de ogen van onderwijs kunnen worden ingevuld daar betrokken docenten meestbelovende oplos naast betekent het wegvallen van de lessenta singspogingen eruit bellen dat voor de taalvakken geen minimum aantal uren meer gegarandeerd is schooldirec onder z o e ksopze t ties kunnen bijvoorbeeld kiezen voor een modulaire aanpak waarbij de taalvakken ge om de onderzoeksvragen te beantwoorden deeltelijk worden ondergebracht bij de zaak worden vijf onderzoeksfasen doorlopen een vakken het wegvallen van centrale examens documentanalyse een vragenlijstonderzoek houdt in dat de scholen de examinering zelf de afname van diepte interviews de organisa moeten regelen daartoe moeten scholen een tie van een conferentie en de beschrijving van zogenaamd plan voor toetsing en afsluiting enkele gevalstudies opstellen de onderwijsinspectie controleert of het doel van de documentanalyse is achter deze plannen recht doen aan de eindtermen grondinformatie te verkrijgen voor de inter pretatie van de bovengeschetste problemen in het mbo het gaat daarbij om de volgende documenten 1993 56 moer 257 de nieuwe eindtermen deze zijn per schooltype centen denken over doelstellingen inhoud en en afstudeerrichting schriftelijk vastgelegd en positie van hun vak en welke wensen zij heb zijn per i augustus 1993 op 75 van de mbo ben ten aanzien van leermiddelen onder opleidingen verplicht ingevoerd de eindter wijsondersteuning leerplanontwikkeling en men zijn vastgesteld door vertegenwoordigers nascholing en samenwerking met collega s van werkgevers besturenbonden perso van taal en zaakvakken daarbij wordt na neelsvakorganisaties de onderwijsraad de in tuurlijk gevraagd naar ondervonden proble spectie het herstructureringsfonds het minis men die samenhangen met de herorientatie op terie van onderwijs en wetenschappen en het vak en de qua niveau heterogene leerling secretarissen van de voormalige oovo werk instroom tevens wordt geinformeerd naar groep soos oovo overlegorgaan voortge mogelijke oplossingen voor de genoemde pro zet onderwijs soos bedrijfstaksgewijze blemen opbrengst is een naar taalvak thema overleg onderwijs bedrijfsleven en sector techniek economie dienstverlening het schoolwerkplan alle voltijd mtso opleidin en gezondheidszorg landbouw gegroepeerde gen zijn verplicht een schoolwerkplan samen lijst van gerapporteerde problemen en oplos te stellen dat ter inzage moet liggen op school singen het schoolwerkplan bevat onder andere infor matie over de geboden opleidingen de onder in fase drie wordt in overleg met de aanvragers wijs en vormingsdoelen de cursusduur per een selectie gemaakt van problemen en oplos opleiding en de inrichting van het onderwijs singen die voor nadere analyse in aanmerking duur organisatie aard van de stages en derge komen vervolgens worden interviews gehou lijke den met taalvakdocenten om nadere informa de plannen voor toetsing en afsluiting hierin wor tie te verkrijgen over geselecteerde problemen den per mbo opleiding de examens voor het en oplossingen doel van deze diepte inter schooljaar 1993 1994 door de betrokken scho views is nadere informatie te krijgen over pro len vastgelegd per i oktober 1993 moeten blemen en oplossingen waarvan de preciese deze plannen bij de inspectie zijn ingediend aard niet achterhaald kan worden met de vra het jaarverslag voor elke voltijd opleiding genlijst verplicht sinds de svnt wet het jaarverslag be vat een verplicht en een optioneel deel ver de opbrengst van het vragenlijstonderzoek plicht op te nemen gegevens zijn onder andere en de interviews is een lijst met problemen en de verschillende opleidingsrichtingen en gege mogelijke oplossingen die dient als uitgangs vens over de in uit en doorstroom van leer punt voor de opzet van een conferentie fase lingen optioneel zijn bij voorbeeld de inrich vier voor deze conferentie worden geinter ting van het onderwijs de onderwijs en viewde docenten vertegenwoordigers van de vormingsdoelen en de samenstelling van het onderwijsinspectie voor het mbo de personeelsbestand verzorgingsinstellingen de vort de sectie de leermiddelengidsen voor alle schooltypen nederlands van de vllt en de taakgroep nap geeft het instituut voor leerplanontwikkeling uitgenodigd doel van deze conferentie is te slo per vak leermiddelengidsen uit waarin kijken welke problemen het grootst zijn en een overzicht te vinden is van alle uitgegeven welke oplossingen wenselijk en haalbaar wor leermiddelen voor het betreffende schooltype den geacht op basis hiervan wordt een keuze praktijk en onderzoeksverslagen artikelen confe gemaakt van gerealiseerde oplossingen die zich rentiebundels en onderzoeksverslagen waarin lenen voor een nadere beschrijving verslag wordt gedaan van de stand van zaken het doel van fase vijf is enkele praktijkbe over het taalonderwijs op het mbo schrijvingen te geven van gerealiseerde oplossingen die als voorbeeld kunnen dienen de tweede fase bestaat uit een vragenlijst voor docenten die met dezelfde problemen te onderzoek onder docenten nederlands en kampen hebben oplossingen dienen gericht gels duits frans en spaans op voltijd mbo te zijn op veelbelovende pogingen van docen opleidingen dit vragenlijstonderzoek moet ten of docentgroepen om het taalonderwijs informatie opleveren over hoe taalvakdo optimaal te laten bijdragen aan de beroeps 1993 56 moer 258 voorbereiding en de individuele ontplooiing van leerlingen uiteraard wordt ook in gegaan op randvoorwaarden voor implementatie om de betro kkenheid van scholen in casu taalvakdocenten bij het onderzoek te optimaliseren en om de resultaten een zo breed mogelijke verspreiding te geven zal een informatie bu ll etin worden opgesteld dit bu lletin wordt op enkele kritische momenten tijdens het onderzoek naar all e voltijd mbo opleidingen verstuurd aan het einde van het onderzoek worden alle scholen door middel van dit bull etin op de hoogte gesteld van de onderzoeksresultaten daarnaast wordt na tuurlijk gerapporteerd in de vorm van een eindrapport en enkele artikelen in vaktijd schriften voor de uitvoering van het onderzoek is een resonansgroep samengesteld bestaande uit zes vertegenwoordigers van de verschill ende aan vragers voty vllt ned en nap twee verte genwoordigers per aanvrager behalve een ad viserende en begeleidende functie hebben le den van de resonansgroep ook een redactione le taak bij het samenste ll en van een informatiebull etin voor ntso scholen het onderzoek moet op z oktober 1995 zijn afgerond 1993 56 mo er 259