Over het analyseren van gesprekken

Publicatie datum: 1983-01-01
Auteur: Chris Cuyves
Collectie: 13
Volume: 13
Nummer: 1
Pagina’s: 54-55

Documenten

verruimen en dat vindt vaak zijn vertaling in de praktijk van elke dag laten we het tenminste hopen rita rymenans romeinse put 50 2520 edegem over het analyseren van gesprekken dolf hartveldt de gesproken samenleving over het analyseren van gesprekken dick coutinho iiuiderberg 1982 nr 4 in de serie randge bieden wij gaan van onze kant uit van een in principe zo breed mogelijke visie op taal daarom vinden wij dat taalbeschouwingsonderwijs zich op erg verschillende aspecten van taal kan en moet richten we kunnen ons als leerkracht daartoe door de verschillende subdiscipli nes van de taalwetenschap laten inspireren daems pepermans roger leren leven in taal de sikkel 1982 p 112 dat een boek als dgs ook voor leerkrachten interessant is daar hoef ik na bovenstaand citaat niet langer bij stil te staan uiteraard is niet alles zonder meer bruikbaar in de klas maar toch zijn er een aantal waardevolle lesideeen uit te halen waarover later meer eerst iets over de inhoud hartveldt s werk is te situeren binnen de funktionele linguistiek in deze tak van de taalwetenschap worden taal en samenleving als een elkaar in stand houdend geheel p 8 gezien als een in voortdurende wisselwerking staand organisch geheel p 8 hartveldt streeft er dan ook niet alleen naar een nauwkeurig beschrijvingsapparaat voor hele gesprekken te leveren hij wil daarenboven ook proberen te be schrijven hoe de sociale organisatie van de samenleving waarin we leven in onze gesprekken tot uiting komt p 14 het interessantste voor de leerkracht lijken me hoofdstukken vier en vijf in hoofdstuk vier behandelt hartveldt de situationele faktoren die meespelen in de interaktie setting lokatie gespreksmedium kanaal de interaktanten deelnemers en hun hoedanigheden rol sekse status gespreksdoel en onderwerp de toonzetting en de taal in hoofd stuk vijf legt hartveldt een verband tussen interaktie en ideologie welke zijn de normen waarden en opvattingen die beinvloeden wanneer waarover hoe enz we spreken en hoe komen die aan de oppervlakte de overige hoofdstukken zijn daarom niet oninteressant maar ze vergen 54 meer van de lezer en leveren niet zoveel lesideeen op en nu we het daar toch over hebben je baserend op informatie uit dgs kan je als leerkracht enkele lessen rond bv volgende thema s en vragen werken 1 bij welke gelegenheden is spreken gewenst verplicht of niet gewenst verboden wanneer is dit onduidelijk 2 de verschillende manieren waarop een gesprek kan geopend en geslo ten worden hoe beginnen mensen een gesprek hoe sluiten zij het af 3 hoe wordt tijdens een gesprek een nieuw onderwerp geintroduceerd 4 de structuur van een gesprek 5 de faktoren die in een gesprek een rol spelen hoe beinvloeden die het verloop van een gesprek het hoeft amper gezegd te worden dat in zulke lessen best gebruik wordt gemaakt van concrete gesprekken je kan aan de hand van informatie uit dgs ook rollenspelen opzetten en bespreken zelf heb ik me vooral baserend op hoofdstuk vijf in een zesde jaar technisch secundair enkele lessen gewerkt rond regels en normen die ons spreken en zwijgen richting geven bedoeling was de leerlingen meer inzicht te geven in dat soort normen hun vaardigheid om ze te ontdekken te ontwikkelen en hen enkele situationele faktoren zie boven te leren kennen die een rol spelen in gesprekken wie belangstelling heeft voor deze les kan ze aanvragen bij de werk groep ehbo op volgende adres ehbo program uia dept germ blok a universiteitsplein 1 2610 wilrijk chris cuyves kardinaal cardynlaan 67 2510 mortsel autobiografen in de klas zo waar ik leef autobiografische teksten van jan wolkers jef geeraerts maarten t hart en paul de wispelaere samengebracht door jaki louage en vif lenaers manteau antwerpen 1981 cursorisch lezen 55