Over wel en wee van lees- en schrijfgroepen op ’t Hop

ellen de korve r over wel en we e van lees en schrijfgroepen buurthuiswerk op t hop in de binnenstad van hoorn staat het buurthuis t hop vrijwilligers geven daar lessen in onder meer lezen en schrijven voor volwassenen ellen de korver is er aangesteld om dat werk te coordineren ze geeft in dit artikel het voorbeeld van een cursiste die nooit kon lezen of schrijven maar die het via het buurthuiswerk nu is gaan leren vertrouwen in de mogelijkheden van iedere cursist blijkt een belangrijke voorwaarde voor de successen het kan echter helemaal mis gaan als lesgevers de diepgewortelde angst en afkeer van cursisten met be trekking tot lezen en schrijven niet serieus nemen in het tweede deel van het artikel wordt ingegaan op de functie van het lesgevers en cursistenoverleg overige artikelen in dit tijdschrift bevatten al veel kregen wij zien leren lezen en schrijven als een informatie over de visie van de medewerkerg aan middel om onzekere zichzelf laag inschattende dit nummer op onderzoek onderwijs en mate overal voor terugdeinzende personen te verande riaalontwikkeling ren in zelfbewuste en mondige mensen die in daarom kies ik ervoor in dit stuk weinig te ver staat zijn op te komen voor hun belangen en een melden over de inhoudelijke uitgangspunten van actieve rol kunnen spelen in maatschappelijke waaruit we onze aanpak ontwikkeld hebben en ontwikkelingen bijstellen ontwikkelen van een onderzoeks en ik wil proberen duidelijk te maken waartoe het onderwijspraktijk met alle directe betrokkenen leiden kan in de praktijk van het opzetten en be bij de lees en schrijfcursus je eigen materiaal geleiden van lees en schrijfgroepen als je duide ontwikkelen waarin ervaringen van cursisten cen lijk stelling neemt vanuit de overtuiging dat het traal staan als cursist en begeleider greep hebben niet goed kunnen lezen en schrijven van onze cur op je eigen leerproces als lesgever je eigen onder sisten voor een groot deel te wijten is aan normen zoeker elkaars onderzoeker zijn ik onder en waarden die op school en in de maatschappij schrijf het allemaal het zijn de noodzakelijke bepalen wie wel en wie niet hoog op de maat voorwaarden voor het welslagen van alfabetise schappelijke positie ladder kan komen ringswerk zoals dat op t hop gestalte heeft ge 7 een geval van leesb lindheid konden lekker meekomen op school maar nu ze er weer eentje bij zou krijgen ging alles weer spo ineke stapt het kantoor binnen sinds enkele we ken in haar hoofd ze zou nu niet zo gespannen ken geeft ze les aan carla die niet goed lezen en zijn want voordat de baby zelf naar de lagere schrijven kan op maandag en woensdagochtend school zou gaan waren ze al weer enkele jaartjes zitten ze een uur lang te praten te lezen en te verder en daarbij kwam dat ze zich er nooit echt schrijven bij carla thuis carla wilde beslist thuis mee verzoend had dat ze niet kon leren lezen en les hebben en alleen les krijgen leek haar ook veel schrijven ze had diep in haar hart altijd nog een fijner dan in een groepje als ze in een groepje ge stille hoop dat ze het nog eens zou leren als ze plaatst zou worden en les zou krijgen in een het dan weer een tijdje had laten rusten dan pro ruimte op t hop dan zou ze er niet aan begin beerde ze weer een leespoging in de hoop dat ze nen voor geen goud zoveel bekende gezichten er overheen gegroeid was maar als het dan weer ze komt al jarenlang in het buurthuis en doet mislukte was ze des te moedelozer ze had tijden mee aan verschillende activiteiten een tijd gele dat ze het niet meer zag zitten alle dagen het den gaf ze haar geheim het niet goed kunnen zelfde werk en dezelfde sleur niet dat ze een lezen en schrijven prijs aan de begeleidster van slappeling was en ze had geen hekel aan het de groep waaraan ze toen deelnam en zo vernam huishoudelijk werk op zich maar je leven speelt ze dat er op t hop lees en schrijfgroepen waren zich af in zo n klein kringetje vond ze carla had het heeft nog een tijd geduurd voordat ze zover veel aanloop en als ze het dan eens ter sprake was dat ze les wilde hebben ze had eigenlijk bracht dan konden ze zich niet goed voorstellen geen zin meer in nog eens de hele heidense lij wat ze bedoelde iedereen baalt toch wel eens densweg de doorslag gaf voor haar het feit dat ze kon toch op een cursus gaan of enkele dagen ze in verwachting raakte de andere kinderen in de week gaan werken nu de kinderen naar de hadden het moeten stellen zonder moeder die lagere school gingen voorlas omdat ze haar kinderen zo goed moge lijk had willen helpen met huiswerk was ze angst voor lezen en schrijve n jaren geleden al naar de lagere school van haar kinderen gestapt en had er om bijles voor haar carla was gaan werken en had op cursussen geze zelf gevraagd van verschillende onderwijzers had ten maar altijd was er die angst dat ze een papier ze hulp gekregen op woensdag ging ze met een onder haar neus gedrukt zou krijgen en dat ze leesboekje van haar dochter in haar tas naar zou moeten lezen of schrijven en het werk dat school en daar las ze of liever gezegd spelde ze gedaan had lag toch op hetzelfde vlak als wat ze een paar bladzijden het ging erg moeizaam ze thuis deed soms raakte ze helemaal de kluts kwijt dan had toen ze van die lees en schrijflessen in het buurt ze die week ervoor de woorden net gehad en toch huis hoorde had ze het hoofd van de school van wist ze ze dan niet meer dan moest ze weer alles haar kinderen om advies gevraagd hij had haar opnieuw spellen tot ze er moedeloos van werd toen gewezen op haar eerdere pogingen en haar soms was ze zo gespannen dat de onderwijzer gezegd dat het misschien beter was als ze zich haar aanraadde maar een weekje wat kalmer aan eerst liet testen bij de onderwijs begeleidings te doen en het lezen even te laten rusten en dan dienst daar zaten mensen die veel afwisten van ging ze weer onverrichterzake naar huis en wat is lees en schrijfstoornissen en zo n test zou in nu een uur in de week haar kinderen kregen ieder geval duidelijkheid scheppen want om nu iedere dag lezen op school die vlogen door de nog eens zoveel moeite te doen voor iets dat ze boekjes heen en zij maar zitten te stuntelen bij misschien toch niet onder de knie kon krijgen die onderwijzer tenslotte ging ze zich schamen hij sprak namelijk het vermoeden uit dat ze lees want ze merkte wel dat die man het erg druk blind was had ze voelde best dat hij ook niet goed raad met haar wist dat werd zo erg dat ze er maar via de door het hoofd ingeschakelde obd en via mee stopte de zoveelste poging was op niets uit mijn collega op t hop kom ik achter carla s pro gelopen bleem ik ga bij haar op visite en we raken uitge haar oudste kinderen hadden het ondanks dat breid aan de praat over haar schoolverleden haar hun moeder niet lezen kon toch goed gered ze eerdere leespogingen de problemen die ze heef t 8 omdat ze niet goed lezen en schrijven kan lezen dat ze daar haar nek over brak amster ik vertel over mijn werk op t hop en over de dam kan ze wel lezen want dat maakt ze uit de mensen die bij ons op lees en schrijf les zitten zin op ineke vertelt dat carla toen ze laatst een ze hoort er wel van op dat er nog zoveel mensen half uur in het ziekenhuis moest wachten voor ze zijn die met hetzelfde probleem als zij te kampen aan de beurt was om zich heen had gekeken ze hebben ze had altijd gedacht dat ze de enige was had geprobeerd te lezen wat er zoal stond en wist en als ze me hoort vertellen dat er leesblinde later op les te melden koffiekamer hier mei cursisten zijn gaan lezen en dat er woordblinde den niet roken ze had gezegd goh dat red cursisten zijn gaan schrijven kijkt ze me aan alsof ik dus al ik niet goed snik ben ineke had op dat laatste overleg er opgeruimd bij ik vraag haar of ze een stukje wil lezen zodat ik gezeten maar nu kijkt ze somber en vraagt of ik weet waarmee ze zit ze pakt het leesboekje even tijd heb we gaan in een leeg lokaal zitten en waarmee ze destijds oefende en begint natuur ineke begint te vertellen lijk gaat het niet zo goed dat is heel begrijpelijk vanmorgen kom ik bij carla en die zegt me dat als je zo n lange tijd niet geoefend hebt korte ik niet aan de tafel hoef te gaan zitten en dat ik woorden als het en ook ziet ze in een keer maar even plaats moet nemen op de bank ook woorden als woord en school hoeft ze het hoofd van de school van carla s dochter was niet te spellen het woordje keuken geeft pro op visite geweest in verband met een ziekte van blemen ze herkent de eu niet als klank en haar dochter hij vroeg haar of ze al wat van de komt er met spellen niet uit ze is gelijk ontmoe obd gehoord had en carla had verteld dat ze in digd ik leg haar uit hoe het zit met die klank en contact was gekomen met een mevrouw op t ze leest verder hop die lees en schrijflessen organiseerde voor ze komt weer in de problemen er staat een volwassenen en dat ze nu weer twee maal per woord gedeeltelijk op de ene en gedeeltelijk op week les kreeg hij was nogal verbaasd en vroeg de andere regel onderbroken door een streepje hoe ze het er van af bracht ze las hem voor uit de hoofdletter heeft dezelfde vorm in het boek een leesboek waar ineke niets mee doet en je als de kleine letter 1 stom vindt ze zichzelf vertelde hem dat ze er zo n punthoofd van kreeg als ze er niet uitkomt stom vind ik degenen die omdat ze elke keer die lange woorden weer ver zo n boekje hebben samengesteld gat en ze dan weer moest spellen carla is ondanks d r fouten toch niet geheel zon de man hoorde haar aan en adviseerde haar toen der hoop als we van elkaar afscheid nemen ze om zich maar bij het feit neer te leggen dat ze zegt me bij de deur je weet nu wat voor een niet kon leren lezen want dat ze leesblind was hopeloos geval ik ben dus als jij vindt dat ik het dat stond voor hem nu wel voor negentig procent nog kan teren dan houd ik me maar aan jou vast hij sprak nog enkele troostende woorden vast ze moest er maar mee teren leven want bij een op het buurthuis heeft ineke zich inmiddels aan kind kan een ander hersendeel nog wel eens het gemeld als potentiele lesgeefster ze heeft via via werk overnemen van het deel waarmee je nor gehoord van onze lees en schrijfgroepen en wil er maal leert lezen maar op haar leeftijd zou dat wel meer van weten nadat ze zich heeft verdiept niet meer mogelijk zijn in de problemen van onze cursisten en van mij carla was wel ondersteboven van deze woorden het verhaal heeft gehoord over carla voelt ze er want het ging net zo lekker met ineke en dan die wel voor om aan de slag te gaan we gaan samen ervaring in het ziekenhuis toen de man van bij carla op visite en het klikt tussen die twee carla thuiskwam besprak ze met hem het geval die man wist ook niet veel anders te zeggen dan dat is inm iddels enkele weken geleden en nu dat het natuurlijk een feit was dat ze al verschil staat ineke voor mijn neus op het laatste lesge lende vergeefse pogingen achter de rug had en dat versoverleg had ze nog hele goede berichten car een hoofd toch wel wat wist dus dat ze het dan la en zij praten veel en er is een ontspannen sfeer maar moest aanvaarden dat het niet anders was en er wordt toch ook goed gewerkt ineke maakt en ik kreeg dus mijn conge besluit ineke haar een leestekst over wat er zoal besproken is bij verhaal voorbeeld gisteren moest mijn man naar amster we zitten er verslagen bij waar haalt zo n man de dam carla zei dat ze geen lange woorden kon moed vandaan om even te beslissen wat wel en 9 niet haalbaar is wat weet hij van onze aanpak ze leest eenlettergrepige woorden goed maar af hij zal wel even uitmaken dat het zinloos is met woorden waar twee medeklinkers naast wat we hier doen ik word steeds kwader en elkaar staan heeft ze nog moeite ineke begint te huilen niet vanwege al die oefe over het lesgeven in januari valt het volgende te ningen die ze net gemaakt had maar het was zo vertellen rot voor carla die had er bij gezeten als een ik geloof dat het tijdstip waarop we met lezen geslagen hondje begonnen zijn erg ongelukkig gekozen is carla ik bel het hoofd op en vraag om opheldering ligt met zichzelf overhoop dat ze nergens aan aanvankelijk reageert hij met dezelfde argumen dacht voor heeft ze bekent dat zelf ook ten als ik al heb van ineke ik vertel hem dat ze ze oefent natuurlijk erg weinig over zelf op de obd geen teksten hebben voor volwasse schrijven praat ik voorlopig maar niet meer nen en dat carla naar ons was verwezen dat ze de helft van de les wordt gevuld met praten nog maar enige weken les heeft van ineke en dat praten en nog eens praten door carla het naar omstandigheden lekker loopt van de letters die ze door elkaar haalt heb ik dan biedt hij aan om met mij bij carla op visite een invuloefening gemaakt dat ging boven te gaan daar zitten we dan om half twaalf hij verwachting vertelt haar dat hij het met de beste bedoelingen ik heb gemerkt dat ik het verkeerd deed het heeft gezegd maar dat hij nu op zijn advies terug lesje dat ik maak over het gesprek in de vorige kwam omdat hij van mij gehoord heeft dat het les las carla met moeite ik koos het tijdstip nog helemaal niet vaststaat dat ze leesblind is verkeerd namelijk aan het einde van de les volgens hem hebben ze op t hop een hele ande nu begin ik ermee en dat is een heel verschil re aanpak en hij spreekt de hoop uit dat ze het carla kan niet zoveel ineens verwerken met die aanpak wel leert hij biedt zijn veront we zijn nu begonnen met de tweeklanken de schuldigingen aan en vertrekt ie ei oe kent ze goed nu nog de eu carla kijkt me met veelbetekende blik aan en in februari worden de lessen teruggebracht van zegt duidelijk te hoog van de toren geblazen ik twee keer per week naar een keer het wordt an zal ineke bellen dat we doorgaan ders te vermoeiend voor carla ineke had het al zien aankomen en begrijpt het wel voorlopig steeds meer kunnen leze n blijft ineke een uur per week komen ineke schrijft over februari het volgende inmiddels zijn we anderhalve maand verder en wat ik erg geweldig vind is dat carla een hele krijg ik weer regelmatig verslagen over wat ze sa les uit het leesboekje geschreven heeft het mendoen door op papier bij te houden welke was een hele bladzij in haar schrift haar doch vorderingen carla maakt kan ineke precies ver ter had het haar gedicteerd en de woorden die tellen waarin carla al vooruit gegaan is als ze ze niet wist gespeld weer eens denkt niets te onthouden en niets op carla heeft nu zelfs een boekje op haar nacht te schieten kastje liggen waar ze s morgens even in leest ineke houdt ook bij wat er gebeurt in het leer we hebben woordjes eindigend op a 0 u no g proces om erover te kunnen praten op het maan eens gelezen bijvoorbeeld sla zo nu en daar delijkse overleg over december heeft ineke het na een klein dictee bijvoorbeeld de sla is niet volgende geschreven zo mooi ik heb zo n idee dat het enthousiasme van wat ik erg positief van carla vind is dat ze ver carla wat zakt als reden geeft ze op dat ze telt dat ze nu in het dagelijks leven veel be het zo druk heeft wuster leest van lesjes lezen krijgt ze nog de buiten de lessen leest ze weinig ze maakt ook kriebels maar de ondertitels van de televisie zoveel mee dat ik me wel voor kan stellen dat probeert ze nu regelmatig te lezen ze er niet even rustig voor kan zitten wat ik grappig vind is dat ze vertelde dat ze carla is van plan als haar zieke kind weer beter vroeger altijd aan de keukenkruiden rook om te is en naar school gaat meer tijd aan schrijven weten wat er in het potje zat nu probeert ze en lezen te besteden het te lezen ze haalt de b p en m n niet meer door elkaar de v w verwisselt ze nog 10 begeleiders helpen begeleider s onderwerpen zo is het voor een beginnende lesgever moeilijk als enkele jaren geleden zich had voorgedaan om te bepalen of zijn cursist vorderingen maakt wat hierboven beschreven staat dan had degene hoe moet je dat peilen en waarop moet je letten die les gaf zich vermoedelijk neergelegd bij de be je hebt behoefte aan de ervaringen van lesgevers slissing van het schoolhoofd nu zijn er een aan die in een vergelijkbare situatie zitten dat is een tal voorzieningen getroffen die maken dat we ons van de doelen van het lesgeversoverleg het verge niet meer zo snel door mensen die het denken te lijken van elkaars werk om zo meer greep te heb weten in een hoekje laten drukken ben op het leerproces van je cursist en op je rol van begeleider de coorc inaro r een beginnende lesgever wil vanuit zijn enthou als je pas lesgeeft dan heb je alles nog niet op siasme en onzekerheid vaak erg snel resultaat een rijtje je tast nog wat in het duister wat be boeken op het technische vlak zodat de anderen treft de voornaamste oorzaken die geleid hebben kunnen zien dat er flink gewerkt wordt als er tot het niet kunnen lezen en of schrijven van de niet zoveel resultaat geboekt is in een maand tijd cursist meent een cursist zoals carla perti op het gebied van beter kunnen lezen of schrij nent dat ze leesblind is en denkt hij zij dat het ven dan wil dat nog niet zeggen dat er niets te eigenlijk onbegonnen werk is om te leren lezen melden valt wat jaren braak heeft gelegen kan wie ben jij dan om wel even uit te maken dat het niet in een half jaar grandioos werken vaak moe wel mee zal vallen met die leesblindheid ten er nog hele angstpartijen en spanningsbarrie dan is het belangrijk dat je op iemand een beroep res weggewerkt worden alvorens de cursist in kunt doen die vanuit zijn ervaring en deskundig staat is om te leren de kleine vorderingen die heid durft stelling te nemen in de hierboven be ineke meldt en de veranderingen in de houding schreven situatie was ik degene waarop een be van carla die ze bespeurt en de opmerkingen over roep werd gedaan ik ben ervan overtuigd dat het vele praten van carla en het snel vermoeid ra mensen die hier op cursus komen allemaal het ken het maakt allemaal deel uit van het leerpro vermogen hebben om lezen en schrijven te leren ces als je cursist weinig voortgang boekt kun je daar sta ik voor het is mijn verantwoordelijk hoogstens zeggen dat het voor de cursist een on heid om ervoor te zorgen dat men in ons project gunstig tijdstip is om te leren voor honderd procent deze overtuiging deelt als er crisismomenten zijn in het lesgeven kun je naast jezelf een spiegel voorhouden en het onder ook een beroep doen op lesgevers die al een tijdje vinden van morele steun is het lesgeversoverleg meedraaien maar hier komt de factor tijd om de ook bedoeld om elkaars deskundigheid te vergro hoek kijken het lesgeven is vrijwilligerswerk als ten ervaren lesgevers naast het voorbereiden en bege in het verleden ging het meestal zo dat iedereen leiden van hun eigen groep ook nog eens dit soort even aan bod kwam om te vertellen hoe het ging klussen moeten doen dan kost dat te veel tijd maar omdat we vaak te lang bleven stilstaan bij bovendien zijn de lesgevers niet de hele week in een persoon bijvoorbeeld het bepraten van het gebouw en zal de actie die in gang moet wor waar je op moet letten als je lesgeeft voldeed den gezet misschien te laat plaatsvinden nu ik deze methode van verslaggeving niet meer zo of hier dertig uur in de week werk is er een grote je hoorde een oppervlakkig praatje van alle lesge kans dat een binnenhuisbrandje op tijd geblust vers of het ontaardde in een soort kruisverhoor wordt waarbij de ene lesgever als verdediger en de ande naast het blussen van brandjes probeer ik natuur re lesgever als aanklager optrad het is niet zo lijk het liefst ze te voorkomen daarom is een van makkelijk om te vertellen in een grote vergade de taken van een coordinator ook het organiseren ring wat je allemaal niet goed vindt gaan je lesge van bijeenkomsten waarop cursisten en lesgeven verskwaliteiten worden misschien in twijfel ge den doen aan brandpreventie trokken en het is ook niet zo fijntjes om een an der het hemd van het lijf te vragen terwijl je zelf het lesgeverso verleg buiten schot blijft bovendien hebben we de laat de lesgevenden komen maandelijks bij elkaar om ste tijd ook andere contactpunten dan het lesge te praten over inhoudelijke en organisatorische versoverleg er draaien zoveel groepjes dat er al 11 tijd wel een paar tegelijkertijd in het gebouw zit ook op de club ten dus wordt er via schoolbord wandelgang en s morgens bij het opstaan waren mijn eerste ge bar al aardig wat uitgewisseld daarnaast is er nu dachten zullen ze mij bij de club nemen een coordinator die de ingevulde lesverslagen be ik zat net koffie te drinken toen de telefoon kijkt en groepjes kan bezoeken van iedere bij ging dat was ria die zei dat ik s avonds mocht eenkomst maakt de lesgever een verslag waarin komen ter sprake komen sfeer het waarom van oefenin we spraken af dat ik haar bij het station in hoog gen het toepassen van aangeleerde vaardigheden karspel af zou halen dan hoef ik de eerste keer je rol van begeleider niet alleen binnen te komen daarom kozen we ervoor om elke maand een be en dat vond ik wel reuze fijn ik was wel wat paald thema te behandelen dit thema vissen we zenuwachtig maar toch heel erg blij dat jullie mij op uit de wandelgangen barpraat of uit de lesver een kans willen geven ik had al eens met ellen slagen ieder kan dan vanuit zijn ervaring en visie door de telefoon gesproken en die kwam zo leuk een bijdrage leveren aan het gesprek over dat ik er op slag wel zin in had en ria niet verleden maand hebben we over de begeleiding te vergeten die stelden me zo gerust van beginnende lezers gepraat andere aandachts toen s avonds de mannen nog dat was ook geen punten vormen het letten op het toepassen van probleem het was net of ik er altijd geweest was aangeleerde vaardigheden en het maken van je alleen dacht ik zullen we ook nog wat leren eigen lesmateriaal vanuit de gesprekken die je ellen zei wat gaan we eerst doen het antwoord met de cursisten voert was koffie drinken en praten ik dacht dat vind ik wel gezellig maar daar kom ik niet voor cursisten helpen cursiste n maar later moesten we aanpakken voor cursisten is het helemaal van levensbelang voordat mensen met lees en schrijf lessen begin dat er gelegenheid is om met elkaar te praten nen is er een kennismakingsgesprek met mij waar over hun problemen en ervaringen cursisten die aan ook een cursist meedoet die al een tijdje mee in verschillende groepjes les hebben op hetzelfde draait want ik kan het allemaal nog zo mooi tijdstip in het gebouw ontmoeten elkaar voor de voorspiegelen maar ik oordeel misschien toch les en erna cursisten die thuis les hebben of op wel wat gemakkelijk over hun angsten als ze een ander tijdstip les krijgen raken bij elkaars merken dat de cursist die erbij zit hetzelfde heeft doen en laten betrokken door het lezen van el gevoeld voor hij op lees en schrijfles kwam en ze kaars teksten zien hem er nu zo ontspannen bij zitten dan maar het belangrijkste ontmoetingspunt voor cur spreekt dat veel meer aan sisten is toch de groep in bepaalde gevallen krij we willen ernaar toe dat cursisten elkaar maan gen de mensen individueel les maar zodra de erg delijks ontmoeten in een soort cursistenoverleg ste angst en onzekerheid verdwenen is proberen zo ver is het nog niet wel zijn er al enkele cur we de cursist zo ver te krijgen dat hij in een lees sistenavonden geweest zowel spui avonden en schrijfgroep durft te stappen daar komen ze waarop cursisten hun problemen aan elkaar voor er achter dat zij niet de enigen zijn die er zo n leggen als informatieve avonden waarop het ge moeite mee hebben daar ontdekken ze punten sprek verloopt rond een bepaald thema zo had van overeenkomst tussen hun schoolverleden en den we een avond over het verschijnsel woord het ontstaan van de lees en schrijf problemen de blindheid daar vroeg een man het woord om meesten denken in het begin toch ondanks al die dat hij vond dat we er te snel van uit gingen dat andere gevallen dat zij een uitzondering zijn die iedereen kon leren lezen en schrijven hij vertel de regel bevestigt dat iedereen kan leren lezen en de dat er bij hem iets speciaals aan de hand was schrijven want hij was woordblind die bekentenis veroor ze helpen elkaar over inzinkingen heen door zaakte nogal wat opschudding anderen wezen met elkaar over de problemen te praten en door hem erop dat zij dat van zichzelf ook altijd ge erover te schrijven ontsnapt er een hoop span dacht hadden hij kreeg te horen dat hij zich er ning zoals gre schrijft over haar eerste bezoek maar niet meer zo druk over moest maken want aan de groep ondanks alle taalziekte en leesblindheid waren ze nu toch maar aan het lezen en schrijven dus he t 12 zou met hem ook vast wel lukken een verpleegster die je in vertrouwen nam en die je rapport vol taalfouten rond laat een communicatiemiddel tussen de verschillende slingeren in plaats van het zoals was afgespro deelnemers vormt tenslotte ook de deelnemers ken te verbeteren op taalfouten over die fou krant het laatste nummer is een gedrukt exem ten ontstaat dan de volgende dag in de koff ie plaar en bevat allemaal zelfgeschreven verhalen kamer van het personeel grote hilariteit van cursisten de bedoeling is dat er regelmatig een buurvrouw die sinds je haar in vertrouwen teksten van cursisten gedrukt worden in de vorm vertelde van je blo verleden je niet meer be van een krant of een boekje maar helaas is het zoekt en je buitensluit van feestjes waarop ze nogal omslachtig om zoiets te realiseren de wel al je andere buren uitnodigt teksten gaan nu na bespreking en correctie naar zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan een drukkerij elders er gaat dan te veel tijd zit de arrogantie waarmee mensen die zich intelli ten tussen het schrijven van een stuk en het on genter voelen dan de ander wel even oordelen der ogen krijgen van de gedrukte versie ervan over mensen die het op school niet ver geschopt waardoor het schrijven van teksten voor anderen hebben is een dagelijks terugkerende bron van dan je eigen groepje niet zoveel enthousiasme op vernedering voor onze cursisten en van ergernis roept voor de begeleiding het zou beter werken als we een eigen drukpersje als de cursisten bemerken dat hun lesgevers zich hadden daarvoor zijn we nu aan het sparen ook niets aantrekken van hun onzekerheden en hun terechte terughoudendheid als ze door men cursisten helpen begeleider s sen die ze vertrouwen opnieuw niet begrepen worden dan is dat wel fataal mensen die geen moeite hebben met lezen en schrijven en die deze vaardigheden overal waar jammergenoeg kun je natuurlijk niet zonder ver dat nodig of wenselijk is durven toepassen weten gissingen en fouten je werk doen ik vorm daar niet wat het betekent als je dit niet kunt en of geen uitzondering in daarom neem ik veel wat ik durft van plan ben te doen eerst met de cursisten door als je je als cosrdinator of als lesgever niet reali ik ben tijdens gesprekken met cursisten al vaak seert dat je met mensen werkt die een diepge op mijn vingers getikt ik had een keer een ge wortelde angst en afkeer voelen als er gelezen of sprek tussen twee deelnemers over hun schoolver geschreven moet worden dan kun je lelijk de leden op papier gezet om te gebruiken voor een mist in gaan stuk in de clubkrant en had daarvoor niet hun waar mensen werken kunnen fouten voorkomen toestemming gevraagd daar waren ze zeer kwaad maar in dit werk moet je eigenlijk foutloos zijn over dat waren hun diepste emoties en dat gooi de meeste mensen die hier op les komen hebben de ik zo maar even te grabbel ik had er echt geen al zoveel vernederingen opgelopen en zijn al zo flauw vermoeden van dat ik wat verkeerd deed vaak op hun hart getrapt dat er echt niet veel pas toen ik hun ontsteltenis bemerkte realiseerde hoeft te gebeuren om ze de genadeslag toe te ik me weer dat ik wel mooi praten heb maar dat brengen lukt het ze nu weer niet om wat voor zij met de problemen zitten en niet ik reden dan ook dan zullen ze niet snel meer een dit soort gesprekken met cursisten is heel leer poging wagen de meesten komen al half murw zaam voor de begeleiding je staat na zo n kruis van alle vernederingen binnen verhoor wel weer met beide benen op de grond ouders van je vrouw die je niet accepteren wil vooral toen ik pas in het buurthuis werkte had ik len als hun schoonzoon omdat je niet goed le de gewoonte om er allerlei maatregelen door te zen en schrijven kan jagen die meer mijn eigen ego streelden dan dat een verzekeringsagent die moeilijk begint te ze goed waren voor de cursisten achteraf heb ik doen als hij hoort dat je man op het blo geze gehoord dat ze me toen net een blinde kip von ten heeft den de cheffin in de winkel die van het probleem afweet en je zegt te begrijpen maar die je toch e n volgens mij lopen er in dit werk nog heel wat in het bijzijn van de klanten wijst op je taal van die goedbedoelende zielen rond die ziende fouten die op de bestellijst voorkomen blind en horende doof zijn vandaar mijn welge 13 meende adv i es stel je wat vaker echt open voor wat cursisten te ve rtellen hebben om je oogklep pen af te doen zodat je kunt zien wat er allemaal mis is in de maatschappij heb je de hulp van de cursisten hard nodig de in dit artikel geciteerde tekst is uit de dee nemers krant van november 1980 te bestellen bij ellen de korver p a buurthuis t hop gerritsland 61 hoorn hoe zien jullie de verhouding tussen vrijwilligers en professioneel werk we vinden dat je de instelling van vrijwilligers moet hebben maar dat je die vrijwilligers wel goed moet betalen want het is afgrijselijk zwaar werk trouwens als je niet betaalt kan je zelfs je beste vrijwilligers kwijt raken je kan aan salariering komen als je de alfabetiseerders onder de rechtspositieregelingen van o w brengt maar voor je het weet zit je dan met problemen dan moet je bijvoorbeeld wacht gelders uit het gewone onderwijs aanvaarden niet op grond van hun geschiktheid maar op grond van hun wachtgelderspositie voor dit werk moet je geen opleidingseisen stellen maar werk eisen zoals je moet zes uur geven maar je moet voor tenminste twaalf uur werken als er lezers van moer zijn die willen gaan alfabetiseren waar kunnen ze dan terecht bij de analfabeten begin maar te zoeken in club en buurthuizen vraag eens in de gemeente wat voor behoeften er zijn soms zitten gemeentes te wachten om wat geld te besteden aan alfebeti seringsprojecten dan kan je harde eisen stellen soms moet je heel voorzichtig je weg zoeken via volksuniversiteiten vrouwengroepen en dergelijke als moedertaalonderwijzenden niet gaan alfabetiseren doen de pedagogen en onderwijskundi gen het dat lijkt ons niet goed wie weet gaan jullie er eens een stroom aan wijden op een von congres citaten uit een interview met geer goudriaan coordinatie van het lsa jos kuys en lnez de graaf medewerkers alfabetiseringspro ecten en jeanette noordijk studiecentrum ncvo 14