Paddy Clarke ha ha ha. Bookerprijswinnaar Roddy Doyle in de klas.

anja bijlsma lindaart paddy clark e ha ha ha bookerprijswinnaar roddy doyle in de klas in de serie pnjswinnaars in de klas besteden we aandacht aan de winnaar van de bookerprize 1993 roddy doyle in 1991 werd hij al genomineerd voor de zelfde prijs met zijn roman the van nu werd zijn paddy clarke ha ha ha werkelijk bekroond roddy doyle is in 1958 in dublin geboren hij werd aardrijkskunde leraa r en in 1987 publiceerde hij zijn eerste roman the commitments dit debuut een satire op de ierse popscene met een prachtige typering van jongeren in dublin werd een grandioos succes alan parker verfllmde het boek onder de gelijknamige titel cannon tuschinkski film distribution 1991 in 1990 volgde the snapper en in 1991 the van en naast the barrytown trilogy schreef hij nog een toneelstuk brownbread and war 1 literaire analyse 1 1 de titel paddy clarke is een jongetje van 10 jaar dat opgroeit in dublin het leven van alledag wordt door zijn ogen beschouwd we leren het gezin de buurt de school kennen en langzamerhand wordt de verwijdering tussen zijn ouders ontvouwd die uitmondt in het door paddy zo gevreesde vertrek van zijn va der zijn echte naam is patrick en z o wordt hij ook thuis genoemd een ge wone naam er zitten vijf patricks bij hem in de klas drie worden er paddy genoemd een pat en slechts een patrick ze vormen een gewoon gezin vader moeder en twee zonen en twee doch ters in een gewone straat de titel doet vennoeden dat dit jongetje enigszins belachelijk is maar dat is niet het geval zijn verhaal is niet sentimenteel maar wel aangrijpend hij is stoer volwassen en toch heel kinderlijk in zijn verdriet hij is slim en ijve rig i n zijn schoolwerk maar naief en kwetsbaar in de huiselijke ruzies en dan aan het eind als zijn vader het gezin heeft verlaten en hij niet meer zo gewoon is wordt paddy nagejouwd paddy clarke paddy clarke has no da ha ha ha i didn t listen to them they were only kids 1 p 281 1 2 deserting het verhaal speelt zich af in barrytown dublin de vriendjes gaa n samen naar school e n speleu voetba l o p straat hun speelruimt e word t kleine r naannate er meer huizen in de buurt gebouwd worden maar de mensen die in die corporation houses wonen maken geen deel uit van hun bestaan dat zijn buitenstaanders de school is belangrijk voor paddy het bepaalt je sta tus de plek in de klas is gerelateerd aan je prestaties en je moet dus zorgen 49 bijlsma lindaart paddy clarke ha ha ha niet te stom maar ook niet te slim te zijn schoolwer k i s ee n belangrijk e factor in de communicati e tusse n vade r en zoon patrick clarke vader i s trots op zijn zoon laat hem woorden spellen en toont zich verbaasd over de kennis die zijn zoon al heeft de gezinssituatie is belangrijk voo r je status op straat zolang er maar niets aan de hand is ben je gewoon niet zoals liam en aidan wiens moeder is overleden en nu is zijn vader weggegaan en is hij de man in huis er wordt nu over hen gesproken en hij wordt uitgelachen op straat 1 3 destructuu r de gebeurtenissen worden gezien door paddy die alles vanuit de ik persoon beschrijft er zijn geen hoofdstukken in het boek het verhaal loopt door van de ene dag in de andere soms herinnert paddy zich een voorval en grijpt dan even terug naar het verleden er is niet een nadrukkelijke chronologische draa d te be merken behalve in de relatie tussen zijn ouders het aantal keren dat hij s avonds in bed ligt te luisteren of hij ze ruzie hoort maken neemt toe dan is zijn moeder plotseling niet aangekleed s ochtends hij merkt dat ze gestagen wordt en dan als hij het besluit genomen heeft binnenkort weg te lopen is zijn vader hem voor na dit plotselinge vertrek houdt het boek ook snel op vader komt nog eenmaal terug voor een bezoekje de dag voor kerst how are you he said he put his hand out for me to shake it how are you his hand felt cold and big dry and hard very well thank you p 282 en daarmee is het boek afgelopen 1 4destijl het verhaal wordt bezien door de ogen van een 10 jarig jongetje en de stijl is daaraan aangepast geen ingewikkelde constructies geen moeilijke woorden behalve dan wat couleur locale die voor de buitenlandse lezer iets meer pro blemen ka n opleveren een directe stijl zonder pretenties die aan de schrijf wijze van hemingway doet denken een prachtige weergave van zijn ang stige gevoelens ron d de ruzies van zijn ouders waarbij hij steu n zoekt bij zijn jongere broertje francis in een neutrale toon beschrijft hi j komische maar ook pathetische situaties en dit vormt wel de kracht van het boek when w e got the car a cortina like henno s a black one da drove it up and down the road learning how to drive it teaching himself he wouldn t let us into it not yet he said he went up to the seafront we followed him we could keep up with him he couldn t tur n it to go back down to the house he saw us looking an d called us over i thought he was going t o kill us there were seven of us we all baled in the back and we reversedall the way back to the house da sang the batman music he was mad sometimes brilliant mad 50 bijlsma lindaart padd y clarke ha ha ha 2 didactische analyse gezien de moeilijkheidsgraad va n het boek is het zeker goed te lezen in de bovenbouw hav o en vwo ook de thematiek spreek t wel aan ik zou voor stellen om het boek te lezen in het kader van andere levensbeschrijvingen van jong e kindere n b v the catcher in the rye j salinger lamb b mclaverty am the cheese r cormier the secret diary of adrian mole s townsend the amazing diary of eugenie d p zindel i m the king of the castle s hm 2 1 werkvormen hieronder volgen enkele voorstellen voor de verwerking van het boek in het leesdossier he t moge duidelijk zij n dat de docent en o f leerlin g ee n keuz e maakt opdracht 1 waardering individueel zoek twe e besprekinge n va n het boek n a v d e toekennin g va n d e bookerprize maa k e r copieeu va n voor je leesdossier gee f i n het koit d e opinie van beide kritieken weer in hoeverre ben je het eens met de critici schrijf tenslott e je eigen recensie in totaal 1 3 a 4 opdracht 2 identificatie individueel herlees de passage waarin paddy op school in slaap valt wat is hiervan de oorzaak hoe wordt er op gereageerd door zijn vrienden en dedocenten paddy laat niets los over zijn thuissituatie vind je dat hij dat wel had moe ten doen waarom niet wat zou jij in dit geval gedaan hebben als hij wel gesproken had met zijn onderwijzer zo u dat iets uitgehaald heb ben beargumenteer je anlwoord 0 5 a 4 opdracht 3 personages individueel beschrijf d e relatie tusse n paddy en zijn broertje francis is deze door het hele boek hetzelfde zo niet waar vindt dan een verandering plaats 0 5 a 4 opdracht 4 creatiej schrijven individueel het is nu 1 5 jaar later blik met paddy terug op de afgelopen jaren en vertel wat er verder met hem en het gezin gebeurd is l a 4 opdracht 5 vergelijking individueel er zij n natuurlij k mee r boekeu geschreve n ove r jongens va n deze leeftijd kies een boek dat je al ken t uit welke taal dan ook of vraa g je docen t om advies en vergelijk dat met paddy clarke op de volgende punten karakter van de hoofdpersonen belangrijkste gebeurtenissen in het verhaal overeenkomsten verschillen met jezelf 13 a 4 opdraclti 6 persoonlijke waardering kies d e passage uit het boek die voor jou het belangrijkst i s en schrij f ee n verantwoording voor je keuze 0 5 a 4 51