Procesgericht schrijven met WordKind

mariette hoogeveen het tweede deel wo rdkind schrijfop drachten bouwt voort op die introductie bart van der leeuw lessen het biedt de leerlingen e en serie van vijf schrijfopdra cht en verdeeld over twaalf lessen bove ndien b ev a t het een hulpprogram ma dat ondersteuning bi e dt bij alle rlei aspec procesgericht schrijven ten van het schrijfproce s opdrachten en hulpprogramma zijn als programm a module s metwordkind aan wo rdkind g e kopp eld zij vorm en ond e r dele n van de software all e lessen in he t pakket ke nnen ee n identi e ke organis ati e d e leerkra c ht introdu c eert kla ss ikaal een b e p aalde s chrijfopdrac ht d e een van de m eest voo r de hand liggende toepassin uitwe rkin g van di e opdr acht ge sc hi e dt ve rvol ge n van nie uwe techn o logi e in de ba sisschool is de gens in twee t alle n a an de c omputer daarna teks tverwe rker me t h e t oog op juis t die to epass ing worde n de c omputerac tiviteit e n pro cesse n ontwikkelde d e slo in opdrac ht va n print voor en d e res ultate n produkten weer gezame nlijk d e bo venbouw van h e t bas isonde rwijs he t co urse klass ik a al b e sproken d e do c entenhandl eiding warepakket wordkind de k e rn van dit pakke t is bevat p er l es ee n uitgebreide b esc hrijvin g va n een voor kind ere n aangepas t e v ersi e van word for doel e n mate ri ale n do ce ntt a ken l ee rlingtake n windows z o deze kindert ekstve rwerke r kan e n evaluati emogelijkh eden het l ee rli nge n ingeze t worden in procesgericht schriif of s telonde r boek is zo opgez et da t d e schrijvende twe et al wijs daarm e e s luit wordkind niet alle en aan bij len er zelfs tandig mee kunn e n werken techn o l og isch e ontwikkelingen in h e t bas isond erw ijs h e t pakk et sp eelt ook in op de recente disc uss ie over procesgericht schrijfonderwij s schrijfdidactiek schri1fo nde ro nde rwijs zou minder produktgeric ht en m eer procesge richt m oe ten wor h et tr a ditionel e schrijfonderwij s i s s terk pro den duktge ri c ht de leerli ng krijgt ee n op s te ltite l mari ette hoogeveen en bart van de r leeuw ware n sc hrijft een t eks t e n de docent b e oord ee lt h e t be iden b e trokke n bij de ontwikke ling van word e indprodukt op b a sis van di e b eoord eling kind in dit artike l geven ze weer wat de dida cti mo e t de le e rling z elf m aa r zi en hoe hij de vol sche op vattingen z ijn achter bi e t pa kke t he t gaa t ge nd e ke er zijn op ste l schrijft e en b e l a ng rijk hen om een pro cesgerichte recursi eve be nadering van kenm e rk van d ez e b enade ring is dat van d e le ren schrijven daarnaas t ve rtellen ze hoe h e t pak lere nd e schrijve r v e rwacht wordt dat hij zijn ket is opge b o uwd welke software wordt ge bruikt e n te ks t met ee n go ed op papi er z et ho e h et pro we lk lesmateriaal i s erb ij ge maakt te n slo tte gaan dukt tot s tand komt h e t sc hrijfpro ces is gee n ze kort in op gebruikservaringen wat v inden docen inhoud va n het onderwijs ten e n leerlingen van het schrijven met wordkind d e laatst e j a ren wordt in to ene m ende mate ee n uitgebreider prakt ij kverslag o ver dit courseware ook aandac ht geg e v e n aan het s c hrij fproc es pakke t volgt in ee n van d e volgend e numm e rs van binne n d e ze pro cesgeri cht e ben a de ring kun mo e r je enerzijds lineair te werk gaan dat wil zeg gen dat je l ee rli nge n lee rt sc hrijve n vo lgen s voorgeschreve n proc edures elke s ta pj e in he t het pakket wordkind s chrijfpro ces h ee ft daarin zijn vas te pla ats de volgorde waarin die s t apj es worde n uitge h e t coursewarep a kket wordkind bestaat uit vo erd li gt vas t e e n schrijver wordt bijvoor twee delen het e ers te d eel le re n schrijven b e eld ge acht eerst voorw e rk t e doen naden met wordkind bestaat uit een aantal intro ken over het ond erwe rp stof verzam elen de ductiel e s sen wa arin d e l e erlingen leren wer s tru c tuur van de t e kst plannen e n d ergelijke ke n m e t hun tek stverwerke r d aarin wordt dan de te ks t te sc hrijven h e t ve rwoorden van kennismaking met h et programm a wo rdkind wat vant evore n b eda c ht i s en vervolgens de gecombine erd m e t s chrijfonde rwijs tek s t na te kijk e n e n te verbetere n 1996 2 moer 91 individuele schrijver docent en leerlinge n orientatie voorwerk schrijfopd r opmaak schrijf 0verbete r reflecti e verander ublikatie afb eelding i he t didactisc iejasenmo de l anderzijds is h et mogelijk om h e t schrijve n bested e n a an h et verva a rdigen van kant e n t e zie n als een rec ursie f proces dat wil z eggen klare e n fou tl oze produkten dat d e vol gorde va n de ve r schillend e stapj es in er li gt aan de ze ben a de ring du s in de tweede he t sc hrijfpro ces omk eerbaar zijn en du s nie t pl aats ee n opvatting t en g rond sl a g over ho e vas t liggen d e s t a pj es kunn en door elkaar we leerling e n l ere n schrijven door z e t e lat en ge z et wo rde n en dezelfde s tapj es kunne n h er do en en d enken over do en hi erbij kunn en haald wo rde n tijd en s de pl anningsfase kan we leerling e n h elp e n door z e de gele genheid ee n schrijver bijvo orb eeld al id eeen he bb en te geven veel te sc hrijve n door in sc hrijfl essen o ver de vormge ving van de t eks t tijden s he t aandac ht t e b est e d e n aa n alle asp ecte n van het s chrij ve n kan hij zijn pl anning h e rzie n of op sc hrijfpro ces en door z e b ewu s t te maken van he l e nie uwe id eeen kome n vo or de inhoud de func ti e s di e s chrijve n h ee ft die hulp kan va n de te kst tijd en s h et nakijken van de te k s t ook b es t a an uit h e t samen met d e l ee rlin gen kan d e sc hrijv e r bes lisse n om he le aline a s te n adenk e n e n napraten over te ksten e n over he r sc hrijven h et sc hrijven in deze benadering van s chrijf a a n ee n procesgeri c hte rec ursieve b e na d e onderwijs wordt vee l b el a ng gehec ht aan het ring van schrijfond e rwij s ligt o p de ee rst e denken over do e n le ren schrijve n is refle cte pl a ats een opvatting t en gro ndslag ove r wat ren op h e t s chrijfproc es en op tek s ten schrijven is s c hrijve n wo rdt gezi en als een pro het pakket word kind is ee n uitwerking van ces van schrijve n e n he rsc hrijven me n ga at d eze pro ce sgerichte rec urs ieve opvatting over ervan uit d a t een goe de t e k s t eige nlijk no o it le re n sc hrijve n in het didactische fasen in ee n k ee r g esc hreven wordt h et i s in de ze mo d el dat b edoeld is als een organisa tori sc h vi s i e b ela ngrijke r da t l ee rli ngen zi ch bewust hulpmiddel voor de l e erkrac ht wordt deze word en v a n hun sc hrijfpro cessen en de z e proc esg erichte aanp ak in beeld g e bracht zi e l eren b eh ee r s en d a n dat ze al hun a andac ht a fb ee l di ng i 92 moer 1996 2 o e 0 o co j cc m o o ssao c c m c nko a0 t mc ome c