Recensie van ‘Encyclopedie van de Holocaust’ van Robert Rozett en Samuel Spector

recens i e bij de vervolging van de joden door de eeuwen heen door heel haar werk loopt de rode draad van een blijvende alerte aandacht voor de toekomst van het verleden het laat zich raden piet mooren dat de aanwezigheid van auteurs als uri orlev en geleerden als lea basberg een buitengewoon de herdenking van vruchtbare voedingsbodem bieden voor een zeer grondige studie van de holocaust zoals die de holocaus t zich in europa heeft voltrokken anders dan het onderzoek in vele andere europese landen wordt het onderzoek naar de holocaust in het robert rozett samuel spector researchcentrum yad vashem dan ook encyclopedie van de holocaust kampen uit gekenmerkt door een internationale orientatie geverij kok 2003 isbn 90 4350 698 2 die voor vele onderzoekers tegelijk neerkomt op 527 blz e 44 90 onderzoek naar de wijze waarop de holocaust in hun land van herkomst zich heeft voltrokken tegen deze achtergrond laat zich de israel heeft als thuishaven van alle joodse monumentale studie plaatsen die onlangs bij vervolgden en in het bijzonder van de uitgeverij kok in vertaling vanuit de slachtoffers en de ontsnapten aan de holocaust al amerikaanse editie is verschenen encyclopedie in 1953 het centrum yad vashem opgericht als van de holocaust bij de eerste aanblik van die het nationale holocaustmonument en tegelijk als ongewone combinatie van begrippen vroeg ik het nationale centrum voor de studie van de me eerst even af hoe die begrippen elkaar holocaust dat initiatief van het israelisch konden verdragen het eerste is immers een parlement verplichtte de autoriteiten niet alleen voorbeeldige representant van de verlichting en tot het oprichten van monumenten het eren het tweede juist van de barbarij de afsluiting op van slachtoffers en van helden die het predikaat de inleiding op deze vuistdikke studie van dr rechtvaardigen onder de volkeren kregen maar robert rozett en dr samuel spector geeft ook tot het onderzoeken van en het echter trefzeker aan waarom deze ontwikkelen van lesmateriaal over de holocaust encyclopedische studie ook bij dit onderwerp als thuishaven van alle joodse vervolgden zijn allseszins op zijn plaats is alleen met kennis vele joden die op het nippertje aan de dans van kunnen we wijsheid verkrijgen alleen met de holocaust waren ontsnapt naar israel wijsheid kunnen we in de toekomst grote geemigreerd zoals de poolse tragedies als die van de holocaust voorkomen kinderboekenschrijver uri orlev die in het getto van warschau wist te overleven met de doel en inhoud van de encyc lop edie van de komst van zulke ervaringsdeskundigen van de holocaust holocaust vrij snel na de beeindiging van de op basis van de door de jaren heen tweede wereldoorlog stond in israel kennis uit opgebouwde kennis over de holocaust is het de eerste hand ter beschikking over die zowel zo initia tief o n ts taa n om vanu i t een smartelijke als heroische periode uit de joodse wetenschappelijk perspectief in een geschiedenis in europa bij die toestroom van encyclopedie al die kennis voor een breed emigranten is het niet gebleven want door de publiek ter beschikking te stellen en wel met jaren bleven joden hun toevlucht zoeken in name voor het onderwijs zoals gezegd heeft israel zo zou lea basberg in 1985 een men daarbij de europese context in het onderwijsproject in jerocham een stadje midden bijzonder op het oog de encyclopedie wil dus in de negev woestijn gaan leiden om zich twee een overzicht bieden dat zich laat raadplegen op jaar later voorgoed in israel te vestigen basberg zeg elke middelbare school en in elke schreef een proefschrift over de uitholling van bibliotheek in europa vanwege dat doel gaan er de status van de joden in de elfde eeuw en dat is acht inleidende hoofdstukken vooraf aan de tekenend voor haar diepgaande betrokkenheid alfabetisch opgebouwde lemmata van he t 200 i moer 31 encyclopdisch deel het eerste hoofdstuk de lemmata handelt over de bijdrage van het europese uiteraard was ik bijzonder nieuwsgierig om te jodendom aan de moderne cultuur en daarbij zien welke nederlandse personen en speelt de assimilatie aan die moderne cultuur onderwerpen zijn opgenomen in deze een grote rol dat proces werd door hitler encyclopedie die zich zoals gezegd niet tot ons verstoord en sebastiaan haffner zou daarover kleine landje kon beperken welke opmerken dat hitler op het moment dat in verzetsfiguren haalden bijvoorbeeld de duitsland de joden hun joodse identiteit zo kolommen van deze encyclopedie dat is de goed als verloren hadden hij ze weer opnieuw boer johannes bogaard die 300 joden redde en terug wees naar die identiteit en aan hitler die de eretitel heeft gekregen rechtvaardige heeft volgens eenzelfde redenering de staat israel onder de volkeren datzelfde predikaat kregen ook zijn ontstaan te danken het tweede arnold douwes die honderden joden redde hoofdstuk dat gaat over de joden van europa dominee leendert overduin die in enschede tussen de twee wereldoorlogen geeft een zeker 461 joden redde de vroedvrouw hanna kwantificerend overzicht van de onderscheiden van dervoort die samen met de student klassieke aanwezigheid van joden in de verschill ende talen niko dohmen 123 joodse kinderen in europese landen in die periode en de meerlo en omstreken een onderduikplaats vluchtelingenstromen die toen ontstonden met bezorgde en de partizanenleider joop de pogroms in verschi ll ende landen het derde westerweel die vele joden de grenzen over hoofdstuk biedt een concies beeld van de smokkelde daarnaast komen de voorzitters wortels van de nazi ideologie waarbij sober en met de slappe knieen van de joodse raad aan nuchter onder meer de logica van het bod en de principiele joodse voorzitter van de antisemitisch wereldbeeld van hitler wordt hoge raad lodewijk ernst visser en uiteraard uitgelegd daarna gaat het vierde hoofdstuk in wordt royaal aandacht geschonken aan het op aard en opkomst van het nazi regime waarna dagboek van anne frank verder wordt een het vijfde hoofdstuk de uitroeiing van de overzicht geboden van de lotgeva ll en van de europese joden behandelt om vervolgens in het nederlandse joden in die tijd onder het lemma zesde hoofdstuk aan de orde te ste ll en hoe het ned e rland en komen de nederlandse plaatsen was een jood te zijn aangehaald wordt hoe de vught en westerbork aan de orde amsterdam historicus marion kaplan de afzondering van de krijgt geen aparte aandacht maar den haag als joden uit de samenleving als het voorportaal van regeringsstad wel terwijl belgie niet lemmata de holocaust trefzeker ty peerde als de sociale voor antwerpen brussel en mechelen ruimer dood die bestond uit het afwijzen van joden uit bedeeld wordt diverse organisaties beroepshave sociaal en de encyclopedie legt het accent vooral op cultureel het zevende hoofdstuk behandelt de organisaties en personen die uitvoering gaven wijze waarop de geall ieerden hebben gereageerd aan de holocaust of die daartegen in het geweer op de holocaust en het achtste hoofdstuk stelt de kwamen op de kampen en gebeurtenissen nasleep van de holocaust aan de orde joden waarover nog steeds door heel europa heen werden toen met regelmaat achtergesteld bij gesproken wordt als ook op culturele thema s als collaborateurs en dat wordt geillustreerd met het de holocaust en de muziek de li teratuur of de feit dat otto frank bij de redactie van het film kortom het is zo goed als uitgesloten dat dagboek van zijn dochter haar commentaar op leerlingen die iets met dit onderwerp hebben er de nederlandse collaborateurs temperde en de niet de nodige leerrijke informatie uit op nadruk legde op het universele karakter van haar kunnen diepen en zoals dat bij een boodschap en niet op het specifiek joodse ervan encyclopedie het sneeuwbaleffect gaan ervaren van een alsmaar uitdijende nieuwsgierigheid een boek als vaste assistent in onderwijs en bibliotheek dus 200 i moer 32