Schrijven en leren schrijven

Publicatie datum: 2011-07-01
Collectie: 40
Volume: 40
Nummer: 5
Pagina’s: 59-72

Documenten

59 schrijven en leren schrijven gert rijlaarsdam martine braaksma schrijfvaardigheid speelt in alle jaren van het secundair onderwijs een grote rol bij nederlands maar ook bij andere vakken leerlingen moeten verschillende schrijftaken uitvoeren diverse tekstsoorten schrijven zoals betogende en informatieve teksten dossiers aanleggen werkstukken maken en essay achtige antwoorden schrijven voor sommige leerlingen is schrijven niet zo n probleem ze vinden het leuk en het komt hen kennelijk aanwaaien voor de meeste leerlingen echter is leren schrijven een lange weg die weg proberen we te plaveien in het onderwijs door zinvolle opdrachten te bedenken en door leerzame leeractiviteiten te arrangeren ie schoolboeken uit de jaren 60 je vaak volgt zo n opdracht na een para vergelijkt met de huidige school graafje goede raad waarin de schoolboek boeken ziet dat er veel meer aan auteur uitlegt wat een goede inleiding dacht is voor schrijfvaardigheids behelst de leerling mag dan zelf proberen didactiek er is ook veel meer die goede raad toe te passen in een nieuwe on derzoek beschikbaar over allerlei tekst eigenlijk stellen we die leerling voor didactische ingrepen die werkzaam zijn een dubbel probleem een schrijfprobleem zie bv rijlaarsdam van den bergh cou en een leerprobleem en dat terwijl schrijven zijn 1996 2004 een nog steeds niet al zo lastig kan zijn geevenaard overzicht van werkzame be standdelen in schrijfvaardigheidsdidactiek de leerling die de schrijftaak gaat uitvoeren geeft george hillocks 1986 moet in elk geval een aanvaardbare tekst schrijven daar zal veel van zijn aandacht naar uitgaan tegelijkertijd moet de leerling aanto nen dat hij begrepen leerrijke didactieken heeft wat een goede inlei ding is en zal hij dus pro alle vooruit vooruitgang betekent echter niet dat we beren de goede raad om gang ten spijt de perfecte schrijfdidactiek die voor alle leer te zetten in een concreet veel schrijflessen lingen werkzaam is in handen hebben het voorbeeld van een goede kunnen nog wel blijft zoeken proberen verfijnen dat maakt inleiding dit probleem een impuls onderwijs ook zo n boeiend vak en alle speelt vooral wanneer gebruiken vooruitgang ten spijt veel schrijflessen kun leerlingen een nieuwe nen nog wel een impuls gebruiken het blijft schrijftaak moeten leren opvallend dat veel schrijflessen vooral be uitvoeren zij moeten dan in feite twee taken staan uit schrijfopdrachten van het type tegelijkertijd uitvoeren een schrijftaak en een schrijf nu zelf een brief een tekst waarin leertaak ze proberen een goede tekst te juli 2011 nummer 5 40e jaargang 60 schrijven een tekst zoals die van hen ver inhoud bevatten en welke retorische strate wacht wordt tegelijkertijd wordt van hen gie zou werkzaam kunnen zijn om het com verwacht dat zij leren van de taakuitvoering municatieve doel te bereiken maar daar komen vooral zwakkere schrijvers niet aan toe omdat zij alle aandacht nodig in een reeks van dissertatieonderzoeken hebben voor de tekst zelf hebben we geprobeerd om alternatieve didactieken te beproeven waarin het leren langzamerhand zijn we tot het inzicht ge ko schrijven sterker wordt benadrukt rijlaars men dat er in schoolboeken weliswaar meer dam 1986 rijlaarsdam dupre 1987 van aandacht voor schrijfvaardigheidsdidactiek de gein 1991 overmaat 1996 couzijn is maar dat die aandacht vooral de schrijf 1995 braaksma 2002 al die pogingen taken geldt en niet de leertaken als het om hebben gemeen dat ze beogen dat leerlin leren schrijven gaat is het patroon toch vaak gen inzicht verwerven in wat een goede goede raad oefening toepassen nakij tekst is leerlingen moeten niet alleen in de ken een overwegend de ductief patroon rol van schrijver verkeren maar ook in de rol dat er veelal toe leidt dat slechts enkele leer van betrokken lezer rijlaarsdam 1986 lingen in een klas de oefenfase echt goed overmaat 1996 couzijn 1995 en in de rol afronden met een tekst die een echt goede van de meer afstandelijke onderzoekende inleiding bevat zoals be doeld in de para lezer overmaat 1996 couzijn 1995 graaf goede raad dat waren de leerlingen braaksma 2002 steeds meer hebben we die niet zo erg veel moeite met schrijven de nadruk gelegd op de leeractiviteit obser hadden en daardoor genoeg cognitieve veren inspanning konden leveren om de extra leer taak bovenop het schrijven zelf tot een door middel van de didactiek leren door goede afronding te brengen we zijn op observeren willen we vormgeven aan de zoek naar leeractiviteiten in het procesgerichte aanpak van het schrijfonder veelal zijn de schrijfonderwijs die ook zwak wijs we proberen het accent te leggen op leeractiviteiten kere schrijvers een kans bieden het schrijfproces en op schrijfstrategieen erop gericht dat om te leren willen reflectie laten plaatsvinden op het leerlingen criteria schrijfproces en het schrijfproduct en laten verwerven kijken we nog eens naar de leerlingen andermans teksten becommen waaraan een leerrijke didactieken die hillocks tarieren maar het meest kenmerkende van bepaalde tekst in 1986 in kaart bracht dan de didactiek leren door observeren is dat een bepaalde blijkt dat het aandeel van het leerlingen niet leren schrijven door zelf tek situatie moet schrijven zelf in die program sten te schrijven maar door schrijfprocessen voldoen ma s relatief gering is dat wil en schrijfproducten van andere schrijvers niet zeggen dat er niet geschre modellen te observeren doordat zij niet ven wordt er wordt wel dege zelf schrijven kunnen zij zich beter richten lijk geschreven en vaak ook herschreven op de leertaak het leren schrijven zie figuur maar er gebeurt veel meer dan dat en veelal 1 in dit artikel zullen we kort uitleggen zijn de leeractiviteiten erop gericht dat leer waar het ons om gaat en u een lesplan lingen criteria verwerven waaraan een voorleggen zoals we dat hebben uitgevoerd bepaalde tekst in een bepaalde situatie in het eerste jaar secundair onderwijs bij moet voldoen wat moet de tekst zoal aan 12 13 jarigen 40e jaargang nummer 5 juli 2011 61 figuur 1 niet te maken in plaats daarvan keken zij leren door observeren links versus leren naar een video waarop steeds twee leerlin door zelf schrijftaken uit te voeren rechts gen te zien waren die de schrijfoefeningen maakten de observerende leerlingen moesten beslis sen welk van de twee leer de observerende lingen de oefening minder leerlingen leerden goed maakte de observe beter te schrijven rende leerlingen boekten zonder ook maar veel meer leerwinst dan de te schrijven tijdens zelf schrijfoefeningen ma de lessen kende leerlingen oftewel de observerende leerlin gen leerden beter te schrijven zonder ook maar te schrijven tijdens de lessen de effectiviteit van leren door observeren martine braaksma 2002 verdiepte zich in haar studies in het fenomeen observerend michel couzijn 1995 1999 toonde aan dat leren het belangrijkste doel van haar leren door observeren effectiever was voor onderzoek was om meer inzicht te krijgen in leren schrijven dan de traditionele vorm van de onderliggende processen ze richtte het schrijfonderwijs leren door schrijven waarin onderzoek op drie thema s leerlingen steeds zelf schrijfoefeningen 1 het observatieproces observeren is een maken couzijn liet twee dingen zien hij liet complexe activiteit die bestaat uit ver zien dat leerlingen die de werking van hun schillende deelactiviteiten de vraag is tekst konden observeren enorm veel leer welk van die activiteiten vooral bijdraagt den deze leerlingen zagen een lezer die hun aan leerwinst1 en meer in het alge instructies uitvoerde met alle problemen die meen hoe doen leerlingen dat eigen een lezer in een niet volkomen instructietekst lijk dat observeren kan ontmoeten ze schreven daarna niet 2 relatie tussen leerlingkenmerken en alleen veel betere instructies maar hadden de effectiviteit van instructies voor ook een goed beeld opgebouwd over wat leren door observeren uit onderzoek is een instructieve tekst nu eigenlijk behelst be kend dat de effectiviteit van leren door observeren afhankelijk is van ver in een ander onderzoek stelde couzijn schillende factoren zoals het niveau van 1995 vast dat leerlingen meer leerden van leerlingen daarom is onderzocht welk het kijken hoe andere leerlingen schrijfoefe type instructie effectief is voor welk ningen maakten dan van het uitvoeren van type leerling de schrijfoefeningen zelf dat was nogal 3 effect van leren door observeren op een krasse bevinding couzijn maakte een schrijfprocessen er wordt verondersteld lessenserie vier lesuren van 60 minuten dat de effecten van leren door observeren voor 15 jarige leerlingen over argumentatief op schrijfproducten worden veroorzaakt schrijven de helft van de leerlingen maak door veranderingen in schrijfprocessen in ten alle schrijfoefeningen de andere helft een van haar studies heeft braaksma deze van de leerlingen hoefden die oefeningen veronderstelling onderzocht juli 2011 nummer 5 40e jaargang 62 we zullen de resultaten van braaksma haar 2 observeren van twee leerlingen die de onderzoek hier niet intergaal weergeven zie schrijftaak uitvoeren met de vraag wie ook de bespreking van dit proefschrift door van de twee doet het minder goed en rita rymenans in vonk rymenans 2002 waarom vind je dat een van de belangrijkste conclusies was dat 3 observeren van dezelfde twee leerlin verschillende leeractiviteiten op verschillende gen met de vraag wie van de twee momenten effectief zijn waarbij we een doet het beter en waarom vind je dat onderscheid moeten maken tussen zwakke schrijvers en sterkere schrijvers2 we onder alle drie de leeractiviteiten kunnen effectief scheiden dan drie verschillende leer activi zijn afhankelijk van het moment in de les teiten planning en afhankelijk van het niveau van 1 de schrijftaak zelf uitvoeren het alom de leerlingen zie tabel 1 vertrouwde oefeningen en taken maken tabel 1 effectieve leeractiviteiten fase 1 fase 2 eerste kennismaking enigszins bekend met leerstof met leerstof zwakke sterke zwakke sterke leeractiviteit leerlingen leerlingen leerlingen leerlingen 1 observeren welke van de twee doet de effectiefst effectiefst oefening minder goed en waarom 2 zelf oefeningen maken effectiefst effectiefst 3 observeren welk van de twee doet effectiefst effectiefst de oefening beter en waarom er lijkt dus een sequentie te bestaan van de slaan zij starten met 2 of gaan meteen naar drie leeractiviteiten in de volgorde zoals in 3 voor gemiddelde leerlingen maakt het de tabel 1 2 3 zwakkere leerlingen moe overigens niet uit wat zij doen zij leren ten beginnen met leeractiviteit 1 en als ze evenveel van beide typen leren door obser meer bekend zijn met de leerstof overgaan veren als van zelf schrijfoefeningen maken naar 2 sterkere leerlingen kunnen 1 over 40e jaargang nummer 5 juli 2011 63 een andere bevinding in braaksma haar stu observatiecondities veel minder homogeen dies was dat de leeractiviteit observeren waren dan de processen van leerlingen in de het schrijfproces van observerende leerlin controleconditie dit wijst er volgens ons op gen verandert en de leeractiviteit zelf oefe dat binnen de observatiecondities er leerlin ningen maken niet3 het bleek dat leerlin gen waren die hun routines overboord zet gen die hebben geleerd door observeren ten en aan het leren waren een ander schrijfpatroon vertoonden dan leerlingen die leerden door doen leerlingen uit de observatiecondities ondernamen meer metacognitieve activitei leren door observeren in de leerlingen die ten bv orientatie op het praktijk de smikkel lessenserie hebben geleerd doel van de op dracht en door observeren analyse van de tekst in leren door observeren in communicatief vertoonden een het begin van het schrijf taalonderwijs lijkt een effectieve instructie ander schrijf proces en meer uitvoe vorm te zijn leerlingen kunnen kijken en patroon dan rende activiteiten zoals luis teren naar hoe lezers met een tekst leerlingen die schrijven en herlezen in omgaan zo krijgen ze inzicht in de inter leerden door doen het tweede deel van het actie tussen kenmerken van de tekst en lees schrijfproces bo ven dien processen en gaat voor hen een wereld maakten deze leerlingen in het tweede en open leerlingen krijgen zicht op tekstwer laatste deel van het schrijfproces meer king maar leerlingen kunnen ook zien hoe gebruik van meta analyseactiviteiten bv andere leerlingen leertaken oplossen kun zo nu eens even kijken of alles in de tekst nen uitvoeringen vergelij staat deze activiteiten zijn een indicatie ken en reflecteren dan op voor regulerende processen tijdens het hele de schrijftaak iets waar ze in communicatief schrijfproces lieten de leerlingen uit de ob als schrijvende leerlingen taalonderwijs servatie condities meer planningsactiviteiten nauwelijks aan toekomen moeten leerlingen zien daar en tegen voerden leerlingen uit de omdat schrijven zo n ener in verschillende con trole conditie die leerden door doen gievreter is ons idee is dat rollen kunnen meer schrijfactiviteiten uit in het begin van in communicatief taalon deelnemen aan het schrijfproces en meer formuleringsactivi derwijs leerlingen in ver dat onderwijs teiten gedurende het hele schrijfproces schillende rollen moeten kunnen deelnemen aan een ander resultaat is dat leerlingen die heb dat onderwijs de rol van taalgebruiker de rol ben geleerd door observeren voor bepaalde van het complement van de taalgebruiker en activiteiten een verloop in hun uitvoering lie de rol van de beschouwer of observator of ten zien zij voerden bijvoorbeeld in het onderzoeker in figuur 2 brengen we de rol begin van het schrijfproces meer analyse len schematisch met elkaar in verband activiteiten uit dan aan het einde van het schrijfproces leerlingen uit de controle op zich is dit idee niet nieuw al in oudere conditie die leerden door doen daarente vakdidactiekboeken werd gepleit voor com gen lieten een monotoon proces zien zij plete communicatieve situaties en voor een voerden dezelfde hoeveelheid analyseactivi samengaan van taalvaardigheids en taal teiten uit tijdens het hele schrijfproces ook beschouwingsonderwijs zie bv griffioen bleek dat de processen van leerlingen in de damsma 1978 het accent dat wij nu aan juli 2011 nummer 5 40e jaargang 64 figuur 2 rollen van leerlingen in communicatief taalonderwijs deelnemer deelnemer zender schrijver ontvanger lezer onderzoeker observator analysator brengen is het accent op de leeractiviteiten de leraar verzamelde alle teksten digitaal in de onderzoekersrol het observerend leren les 2 de klas werd in vier groepen gesplitst twee om dit idee over schrijfvaardigheidsonder groepen waren de directie van de firma wijs ook praktische handen en voeten te smikkel iedere directiegroep stond voor de geven hebben we een favoriete schrijftaak taak om te vergaderen over de binnenge omgebouwd tot een lessenserie zie voor de komen brieven 10 stuks en er twee win taak rijlaarsdam 1997 de lessenserie heb nende brieven uit te kiezen want er waren ben we uitgevoerd in een eerste jaar secun nog maar twee setjes met gratis bioscoop dair onderwijs in amsterdam dus een zeer kaartjes in voorraad deze directies zijn dus multicultureel samengestelde klas4 de les de ontvangers lezers uit figuur 2 de twee senserie besloeg vier lesuren van 45 minu andere groepen waren onderzoeksgroepen ten tijdens de conferentie het schoolvak observator analysator uit figuur 2 zij wer nederlands in november 2003 hebben den toegewezen aan een van de directie we de lessenserie gedemonstreerd drie groepen de taak van de onderzoeksgroep weken later kregen we van een collega die was uit te zoeken welke criteria en argu de demonstratie bijwoonde een bewerking menten de directie nu gebruikte om de win voor havo 5 einde secundair onderwijs nende brieven te selecteren en om daarna 16 17 jarigen 5 onze lessenserie voor het de bevindingen te rapporteren aan de hele eerste jaar zat zo in elkaar6 klas zodat iedereen in de gelegenheid zou zijn om zijn oorspronkelijke brief te her les 1 schrijven de vergadering van de directie introductie van de casus zie bijlage 1 leer groepen duurde ongeveer 20 minuten lingen spaarden voor gratis bioscoopkaartjes daar na gingen de onderzoeksgroepen ver door spaarpunten op wikkels van een can gaderen om hun poster te maken die zij het dybar smikkelreep te verzamelen maar volgende lesuur zouden tonen de resulta voordat de actie geeindigd was waren de ten van het onderzoek de directies vorm wikkels met punten erop niet meer verkrijg den nu een ander soort onderzoeksgroep baar de leerlingen schrijven vervolgens een zij bestudeerden hoe het samenwerkings eerste versie van een klachtenbrief in het proces binnen de onderzoeksgroepen ver computerlokaal alle leerlingen vervullen liep dus de rol van zender schrijver uit figuur 2 40e jaargang nummer 5 juli 2011 65 les 3 besluit de onderzoeksgroepen presenteerden ieder hun poster aan de hele klas daarna kwam de lessenserie die we in de praktijk uitpro de voorzitter van de directie aan de beurt beerden bevatte elementen uit ons onder die vertelde welke twee winnende brieven zoek naar observerend leren leerlingen waren geselecteerd legde uit waarom waren participant in de communicatie legde een verband tussen de brief en de cri schrijvers en lezers van teksten en ook teria die op de poster stonden en las de observatoren van lezers zonder dat er ook brieven voor voor de twee posters zie bij maar enig moment van instructie over de lage 2 kwaliteit van teksten was leerden leerlingen wat er meetelt als je een effectief een klacht les 4 wilt uiten de posters van de onderzoeks alle leerlingen herschreven hun eerste oor groepen bevatten criteria voor goede argu spronkelijke versie van de brief weer in het mentatieve teksten gebrekkig geformuleerd computerlokaal eerst beslisten ze hoe ze wellicht in uw ogen maar met de monde dat deden helemaal een nieuwe versie linge toelichting erbij wel schrijven eerst op de geprinte versie wijzi degelijk adequaat en in zonder dat er gingen aanbrengen of in de oorspronkelijke de taal van de leerlingen ook maar enig digitale versie verbeteringen aanbrengen zelf hier is sprake van moment van de les besloot met een schriftelijke en een inductief leerpa instructie over de daarna mondelinge evaluatie troon eerst proberen en kwaliteit van ervaren eerste versie teksten was de leerlingen waardeerden de lessenserie daarna uitzoeken wat de leerden leerlingen gemiddeld met een 8 op 10 ze waren zeer criteria zijn voor een wat er meetelt als te spreken over de lessen we hebben geke effectieve klachtenbrief je effectief een ken naar de verschillen tussen de eerste en en daarna de eerste ver klacht wilt uiten laatste versies teksten uit les 1 en tekst uit sie nog eens oppoetsen les 4 iedereen op een leerling na ging voor het geleerde in praktijk uit vooral retorische aspecten van de tek brengen het hoofdstuk uit het schoolboek sten werden krachtiger aangezet in bijlage dat op deze lessen volgde over argumen 3 vindt u de brieven uit les 1 en 4 van twee tatieve teksten viel voor deze leerlingen in leerlingen sabine en roy7 opvallend detail een zinvolle al reeds voorbewerkte bodem de groep leerlingen die had opgetreden als observator onderzoeker boekte meer leer winst dan de groep die optrad als directie gert rijlaarsdam martine braaksma interfacultaire lerarenopleidingen universiteit van amsterdam g c w rijlaarsdam uva nl m a h braaksma uva nl juli 2011 nummer 5 40e jaargang 66 noten 1 over deze studie is gerapporteerd in braaksma e a 2001 2 zie voor een gedetailleerde beschrijving braaksma e a 2002 3 voor een uitgebreide rapportage verwijzen we naar braaksma e a 2004 4 we danken de schoolleiding van het pieter nieuwland college te amsterdam voor de toestemming om deze lessen te geven 5 zie voor die lessenserie 6 de leermaterialen zijn de downloaden via 7 deze namen zijn gefingeerd bibliografie braaksma m a h 2002 observational learning in argumentative writing proef schrift universiteit van amsterdam braaksma m a h rijlaarsdam g van den bergh h 2002 observational learning and the effects of model observer similarity journal of educational psycho logy 94 p 405 415 braaksma m a h rijlaarsdam g van den bergh h van hout wolters b h a m 2004 observational learning and its effects on the orchestration of writing proces ses cognition and instruction 22 1 p 1 36 braaksma m a h van den bergh h rijlaarsdam g couzijn m 2001 effective learning activities in observation tasks when learning to write and read argumen tative texts european journal of psychology of education 1 p 33 48 couzijn m rijlaarsdam g 1995 leren door doen of leren door kijken vonk 25 1 p 42 53 40e jaargang nummer 5 juli 2011 67 couzijn m 1999 learning to write by observation of writing and reading proces ses effects on learning and transfer learning and instruction 2 p 109 142 couzijn m j 1995 observation of writing and reading activities effects on lear ning and transfer proefschrift universiteit van amsterdam griffioen j damsma h 1978 zeggenschap grondslagen en uitwerking van een didactiek voor het nederlands in het voortgezet onderwijs groningen wolters noordhoff hillocks g 1986 research on written composition new directions for teaching urbana ill eric clearinghouse on reading and communication skills national institute of education overmaat m 1996 schrijven en lezen met tekstschema s effectief onderwijs in schriftelijke taalvaardigheid in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs disserta tie universiteit van amsterdam rijlaarsdam g 1997 contouren van een schrijfvaardigheidsdidactiek vonk 26 3 p 3 18 rijlaarsdam g dupre g 1978 leerlingenrespons hoe leerlingen elkaars teksten lezen en becommentarieren over hoe dat praktisch kan vonk 17 4 p 238 257 rijlaarsdam g van den bergh h couzijn m eds 1996 effective teaching and learning of writing current trends in research amsterdam amsterdam univer sity press rijlarsdam g van den bergh h couzijn m 2004 effective teaching and lear ning of writing second edition dordrecht kluwer academic publishers rymenans r 2002 leren schrijven bespreking proefschriften martine braaksma en lieve vanmaele vonk 32 1 p 51 58 van de gein j 1991 the sense of sentence effects of grammar skills on aspects of writing profiency proefschrift universiteit utrecht juli 2011 nummer 5 40e jaargang 68 bijlagen bijlage 1 de smikkel casus maandag 7 april 2003 3e lesuur les 1 opdracht overtuigende brief schrijven versie 1 stel je voor op de verpakking van de smikkelrepen die je wel eens eet heb je zien staan dat je twee gratis bioscoopkaartjes kunt krijgen op de verpakking staat spaar voor twee gratis bioscoopkaartjes dit moet je doen op de wikkels van de smikkelrepen zit 1 spaarpunt spaar 10 punten en stuur deze in een voldoende gefrankeerde envelop naar smikkel spaaractie postbus 3333 1273 kb etten leur nederland stuur ook e 0 39 aan postzegels mee voor de portokosten vermeld duidelijk je naam adres postcode en woonplaats en de gratis gratis bioscoopkaartjes worden dan zo spoedig mogelijk thuisgestuurd deze actie loopt tot 15 april 2003 het is 7 april 2003 je hebt 8 punten bij elkaar gespaard maar nu kun je nergens meer repen met punten vinden op de repen in de winkels zit geen spaarpunt meer hoewel het nog geen 15 april is je hebt je 10 punten dus niet bij elkaar kunnen krij gen toch wil je de twee bioscoopkaartjes wel graag ontvangen je stuurt daarom je 8 punten op en doet er twee hele wikkels zonder punt bij schrijf een brief die je meestuurt met de punten en de wikkels vertel waarom je geen 10 punten kunt opsturen overtuig het bedrijf smikkel ervan dat jij die twee bioscoopkaartjes wilt ontvangen en dat jij er niets aan kunt doen dat je geen 10 punten hebt zorg ervoor dat ze jou de bioscoopkaartjes toch sturen schrijf daarna de envelop let op deze eerste versie van je brief komt in je dossier bewaar je brief op een diskette print je brief en lever hem bij mij in lever ook je envelop bij mij in mail je brief naar of geef je diskette aan mij 40e jaargang nummer 5 juli 2011 69 bijlage 2 poster van de twee onderzoeksgroepen juli 2011 nummer 5 40e jaargang 70 40e jaargang nummer 5 juli 2011 71 bijlage 3 brieven van sabine en van roy brief van sabine eerste versie geachte medewerkers van smikkel ik zag enkele weken geleden op een wikkel van een smikkelreep een spaarpunt zit ten toen vroeg ik me meteen af waar je dan voor kan sparen ik kocht de reep en las de informatie over deze actie meteen kocht ik er nog een ik wou wel twee bio scoop kaartjes sindsdien kocht ik nog 6 repen waardoor ik al 8 punten heb gespaard maar toen ik voor de 9e ging waren die nergens meer te sparen blijkbaar dacht de albert heijn dat de spaaractie al is afgelopen en dat terwijl het pas 7 april is en je kan sparen tot de 15e omdat ik die twee bioscoop kaartjes nooit met 8 punten haal maar ze toch echt wil hebben heb ik nog 2 smikkelrepen gekocht om u ervan te overtuigen dat ik wel tien repen heb gekocht in deze envelop stuur ik 8 startpunten en de hele smikkelreep wikkels ook stuur ik nog 0 39 eurocent mee voor de porto kosten welgeacht sabine bootbouwer adres toegevoegd maar hier niet afgedrukt brief van sabine laatste versie geachte medewerkers van smikkel ik zag enkele weken geleden op een wikkel van een smikkelreep een spaarpunt zitten toen vroeg ik me meteen af waar je dan voor kan sparen ik kocht de reep en las de informatie over deze actie meteen kocht ik er nog een ik wou die twee bioscoop kaartjes wel sindsdien kocht ik nog 6 repen waardoor ik al 8 punten heb gespaard maar toen ik voor de 9e ging waren die nergens meer te sparen blijkbaar dacht de albert heijn dat de spaaractie al is afgelopen en dat terwijl het pas 7 april is en je kan sparen tot de 15e ik vind het echt heel stom dat ik niet meer kan sparen ik heb bij heel veel winkels gezocht maar bij geen een hadden ze repen met punten wel kon een medewerkster me vertellen dat ik misschien kon bellen naar smikkel ik vroeg mijn moeder om dat te doen het telefoonnummer had alleen een voice mail en ze hebben ons nog steeds niet teruggestuurd gister ben ik toen maar op internet gaan kijken en daar stond dat de actie nog gewoon in orde was toen bedacht mijn moeder dat ik een brief kon sturen omdat ik die twee bioscoop kaartjes nooit met 8 punten haal maar ze toch echt wil hebben heb ik nog 2 smikkelrepen gekocht om u ervan te overtuigen dat ik wel tien repen heb gekocht in deze envelop stuur ik 8 startpunten en de 2 hele smikkelreep wikkels ook stuur ik nog 0 39 eurocent mee voor de porto kosten welgeacht sabine bootbouwer adres toegevoegd maar hier niet afgedrukt juli 2011 nummer 5 40e jaargang 72 brief van roy gereviseerd 40e jaargang nummer 5 juli 2011

Auteurs:

Gert Rijlaarsdam

Gert Rijlaarsdam was 17 jaar leraar Nederlands en is lid van de onderzoeksteam taal-, literatuur- en kunstonderwijs aan de Universiteit van Amsterdam en van de Werkgroep Onderzoek en Didactiek Nederlands van de Vereniging Levende Talen Nederlands.