Schrijven: van dichtbij naar veraf

addie gerritsen doorlopende vakinhouden voor mto schrijven van dichtbij naar veraf 16 addie gerritsen is docente nederlands en kantoorpraktijk op een school voor hno en ihno in den haag zeven jaar geleden begon ze met collega s met gericht schrijven voor de meisjes op school het project leverde niet direct betere schrijfprodukten op in de speurtocht om de oor zaken hiervan te achterhalen stuitte zij op de voorgeschiedenis van de leerlingen met schrijven op de basisschool nu sluit in de eerste klas het schrijfonderwijs daarop meer aan of juist niet in de tweede klas probeert ze nu de overstap naar het schrijven veraf te maken via een serie lessen werken in een lbo schoo l bij het lbo is het zo dat er veel minder mensen overblijven die die kar kunnen en willen trekken wim van der geest schrijft in zijn artikel in dit voor de leerkracht soms een bezwaar maar dik nummer dat bo en lbo nog het meeste op el wijls een uitdaging hoe krijg ik die kar op gang kaar lijken omdat deze beide schoolsoorten te en wie kan ik zo ver krijgen dat ie meetrekt maken hebben met heterogene groepen in onderwijskundige termen wil dat zeggen wel ik werk nu zo n vijftien jaar in dat lbo en ik kan ke middelen en wegen gebruik ik om het doel te bevestigen de groepen zijn zeer heterogeen maar bereiken dus welke pedagogische en didactische er is toch wel een groot verschil met het basison werkvormen wil of moet ik hanteren om ieder op derwijs daar zitten de meisjes en jongens die haar of zijn niveau aan te spreken meer kunnen daar worden dan meestal cogni het zal duidelijk zijn dat dit een gedurig zoeken tieve vaardigheden mee bedoeld er nog bij na de uitproberen en bijstellen betekent en tegelijker basisschool komen zij terecht op andere school tijd neemt de onvrede met de traditionele werk typen het zijn die kinderen die een grote rol vormen en de altijd gebruikte methode toe om spelen bij het sociale leren zij kunnen helpen en dat je daar niet mee uit de voeten kunt er zijn daardoor stimuleren en motiveren een onder natuurlijk veel meer niveaus in een klas dan de wijsgevende die dat inziet en waardeert kan daar drie a b en c waarop geexamineerd wordt en zelf ook veel plezier van hebben zij helpen de die nu ook in de leerboeken zijn terug te vinden kar trekken en minder gemotiveerde leerlingen zitten ook in die kar en gaan mee 1 42 gericht schrijven een project dat zich aandiende leerlingen schreven niet in hun eigen taa l het was voor ons echt een lot uit de loterij toen maar helaas de schrijfprodukten waren niet zo we de kans kregen deel te nemen in het project goed als we hoopten en soms zelfs echt slecht gericht schrijven dat ongeveer zeven jaar gele natuurlijk was het commentaar van sommigen den startte in mavo en lbo onze motivering om dat nu gebleken was dat leerlingen uit het lbo in te schrijven was mooi geformuleerd onvrede niet konden schrijven zelfs de studenten die ik met de bestaande manier van opstellen schrijven dit jaar begeleidde kwamen met dit vooroordeel maar eigenlijk schreven leerlingen helemaal geen aan want dat hadden ze op andere scholen ge opstellen ze schreven eigenlijk nooit we dach zien alles moest op het bord worden voorge ten dat leerlingen van het lbo dat niet konden en schreven want anders konden ze geen woord we beperkten ons tot het laten overschrijven van schrijven lesjes van het bord of uit het boek het laten in voorlopig wilden wij dat nog niet geloven de vullen van voorzetsels en werkwoordsvormen en leerlingen hadden sinds het moment waarop we als we daar onderuit konden dan deden we het besloten anders les te gaan geven al zoveel ge want de meeste leerlingen maakten daarin veel leerd dit zou best in orde komen maar ondanks fouten en van lieverlee deed je veel meer monde al ons gesleutel werd dat niet zichtbaar beter ling dan schriftelijk en je zei als docenten tegen leerlingen bleven overschrijven uit de map en wa elkaar wat schrijven die leerlingen later nou ze ren niet in staat in zo n schrijfsel hun eigen taal solliciteren zelfs per telefoon ze hebben dat hele te gebruiken maal niet nodig we hadden wel door dat we onszelf en de leerl in d itzelfde probleem deed zich voor op scholen gen daarmee voor de gek hielden en toen gericht waar we in het project mee samenwerkten en na schrijven zich aandiende grepen we die kans met tuurlijk gingen we op zoek naar de oorzaak beide handen aan een van de ontdekkingen was dat erg weinig in moer hebben al verscheidene keren artikelen leerlingen in staat waren de gevonden informatie gestaan over gericht schrijven en ik veronderstel te verwerken met andere woorden de leerlingen de werkwijze bekend verwerven verwerken en konden zich de relevante dingen uit de informa verstrekken van informatie verstrekken bete tie niet eigen maken kent een schrijfprodukt leveren dat publiek en ook in het project gericht schrijven is daar aan doelgericht is en dat de neerslag moet zijn van dacht aan besteed en sommige schoolteams hiel vooraf verzamelde informatie en eigen ervarin den zich speciaal bezig met het maken van lessen gen series waarin verwerken centraal staat r ecente het deelnemen aan zo n project leek erg span lijk hebben jan lips b etske tans en willem spee nend en dat was het ook we hebben er met hart daar in moei ook over geschreven en ziel aan gewerkt veel aardige lessenseries rondom onderwerpen gemaakt veel gediscus schrijven vanuit jezelf een logboek bijhoude n sieerd over wat onze leerlingen wel en niet zou den kunnen wat je moet doen met teksten hoe vorig jaar kreeg ik op verzoek een eerste klas je gericht kunt verzamelen hoe een documenta voor nederlands dat was de laatste jaren niet tiemap er moet uitzien hoe eigen ervaringen en meer gebeurd omdat ik in het kader van g s al meningen van leerlingen bespreekbaar gemaakt door derde en vierde klassen had maar de resul kunnen worden welke vaardigheden moeten taten en dan bedoel ik in dit verband de worden geoefend en vooral wat realistische schrijfprodukten op het examen vielen mij al schrijfsituaties zijn tijd tegen ik dacht dat mijn benadering mis iedereen die g s doet of thematisch taalonder schien niet aansloot aan die van de docent die wijs kent dit probleem en ieder team vindt daar hen in klas 1 en 2 had gehad ik wilde wel eens eigen oplossingen voor zo ook wij en elk jaar nagaan of het proces anders zou verlopen wan veranderden we weer van alles en brachten uit neer ik een klas vier achtereenvolgende jaren les breidingen en verbeteringen aan gaf daarover kan ik nu uiteraard nog niet oorde len maar ik heb al wel veel geleerd onder meer dat die eersteklassertjes wel kunnen schrijven i n 143 hun logboek drie groepen en gingen erover praten daarna pas vanaf het begin van het werken aan projecten in schrijven het kader van g s hielden de leerlingen in op paula dracht van ons een logboek bij in eerste instantie dan ging de meester een verhaaltje vertellen en was dat een notitie van wat je in een bepaalde les midden in dat verhaaltje stopte de meester en hebt gedaan wat je had geleerd ze mochten er dan mochten wij het op onze eigen manier afma ook bij schrijven of ze de les leuk hadden gevon ken den of niet monique relativeert al gauw bleek dat sommige leerlingen daar hele de meeste verhalen gingen over waalen wijn en verhalen van maakten en veel meer opschreven don quicho t dan strikt genomen volgens de opdracht moest cora ze bleken het leuk te vinden want ze kregen je mocht verhaaltjes schrijven in een schrift en voor dat logboek geen cijfer en het hinderde niet alsje dat klaar had moest je het voordragen voor hoe je het opschreef uit de incidentele gesprek de klas ken die ik daarover met de leerlingen had kreeg micha ik het gevoel dat het schrijven in het logboek veel op de lagere school hadden we opstellen die wa overeenkwam met de manier waarop ze op som ren soms vrij of uit een verhaal die je moest afma mige basisscholen werken daar schreven ze ook ken of uit de bak met opdrachten over bepaalde onderwerpjes en over wat ze had diana den geleerd maar ze konden ook hun gevoelens je mocht zelf iets verzinnen omdat de meester en hun fantasie er in kwijt lief was twee soorten schrijven op de basisschoo l op het andere type school werkten ze alleen uit een boek kregen ze soms driemaal in de week kortgeleden heb ik de kinderen in twee tweede een dictee en moesten ze ontleden merkwaardig klassen nog eens expliciet gevraagd naar hun genoeg vonden ze het allemaal best leuk alleen schrijfervaringen op de basisschool uit de stukjes het ontleden was moeilijk hoewel er leerlingen die ze voor mij daarover schreven werden mij bij zijn die schrijven dat ze dat ontleden graag een paar dingen nog eens extra duidelijk willen leren de leerlingen komen grofweg van twee verschil lende typen basisschool schrijven zonder schoolboe k op de ene school kunnen ze werkelijk vrij schrij ven hoewel soms een onderwerp is gegeven voor ons die ons het hoofd breken over hoe je jacquelien schrijft daarover het meest zinvol met taal bezig kan zijn geeft dat opstellen vaste onderwerpen o a mijn droom wel te denken want hoe kun je nu goed aanslui wat heb je in de vakantie gedaan fantasiebeest ten bij die lagere school als jij de dingen die ze nu hebben we ook vaste onderwerpen maar hier daar doen niet zinvol vindt of wat genuanceer kan je ook je fantasie gebruiken en hier besteden der die je geen prioriteit wil geven er zijn meis we er meer lessen aan we kregen ook altijd een jes die daar zelfs onzeker van worden ze hebben cijfer voor het werk zelf en voor het schrijven in altijd aan de leiband gelopen van het boek en nu de derde klas had ik voor schrijven een vier op moeten ze zelf iets bedenken ze moeten soms de lagere schon was het eigenlijk niet anders dan zelfs bedenken waar ze het over willen hebben hier hier is het alleen uitgebreider sommigen schrijven het ook onomwonden een boek is gemakkelijker ik hoop maar dat ze nog zal ontdekken dat het toen ik in de al eerder genoemde eerste klas ver hier wel anders is want ik zou het niet in mijn telde dat wij zonder boek zouden werken klaar hoofd halen een kind dat zo goed kan formuleren te een van de nieuwelingen haar map dicht en een vier te geven al is het dan voor netheid zei zo dan hebben we dus geen nederlands nog wat citaten nu ze intussen tweede klas zijn kan ik nog tus desiree sen de regels lezen dat ze het op de lagere school de meester schreef drie onderwerpen op het bord leuker gemakkelijker vonden een schrijft tac en daar mocht je uit kiezen en toen gingen we in tisch 144 dat wat we op de lagere school deden vond ik aanwezig is aan kennis over het onderwerp daar iets leuker dan hier we kregen taalboekjes mee ordenen leerlingen tegelijkertijd hun eigen verderop schrijft ze dat ze de gemaakte lesjes bij lijstjes met woorden hun kennis de meester moest inleveren en als het goed was na zo n ronde hebben sommige kinderen hun ei kreeg ze een krul een cijfer en een plaatje een gen opmerkingen al aangevuld of doorgestreept ander schreef dat ze zelf de plaatjes mochten uit en ze kunnen heel goed beoordelen wie het zoeken en daarom schreef ze met plezier goed heeft of van wie het t meest relevant is ik schijn die leerlingen nogal wat te onthouden en het is best leuk om te zien dat ze toch wel betrouwbare lezer schrijven nu er zijn andere zekerheden gekomen in de plaats van de krul en het plaatje bijvoor voorwaarde voor zo n inventarisatieronde waar beeld serieus genomen worden in alles wat je in leerlingen ook elkaar beoordelen en voor deze schrijft ook al is het niet foutloos of zien dat je manier van mogen schrijven in je logboek je mag wel kunt schrijven per slot je docent ook bekritiseren is een basis deze voorgeschiedenis van de leerlingen van van vertrouwen de leerlingen moeten weten dat welke type school ze ook kwamen was dus niet de docent zich altijd als een betrouwbare lezer ideaal te noemen om bij ons zakelijke teksten als opstelt dat zij je niet aanvalt op dingen die je in gevolg van de g s opdrachten te schrijven bij je logboek hebt geschreven op z n hoogst kan de sommige teksten kwamen gevoelens al helemaal docent wel eens een informatieve vraag stellen of niet aan de orde daar komt nog bij dat wij met een suggestie doen dat proberen we ook zoveel een begonnen regeltjes aan te leren een brief mogelijk want net als rein ten have3 willen we moet je zo en zo indelen wanneer is iets een ver ook via het logboek met de leerlingen communi slag enzovoort de kinderen vonden dat verve ceren dat geeft hen de kans hun gedachten on lend der woorden te brengen en zich er rekenschap heel pretentieus hadden wij in ons concept leer van te geven wat je hebt opgeschreven kan je plan staan dat de leerlingen het werken met taal nalezen wat je gezegd hebt is verdwenen leuk moesten vinden hier sloegen we de plank de docent is ook een betrouwbare lezer als zij of dus mis want wij als docenten hadden geen idee hij niet direct de rode ballpoint hanteert om spel van wat leerlingen leuk vonden fouten te verbeteren of aan te st repen het rood het gevolg was dat het schrijven in het logboek is eigenlijk taboe voor onze school steeds belangrijker werd het veel leerlingen associeren die rode strepen met kreeg er in de loop der jaren een aantal andere de lagere school ze zijn niet voor niets bij het functies bij naast verslaglegging werd het ook re lbo terecht gekomen flecteren op wat je doet sommige lagere scholen kunnen nog best wat po we stellen vragen als sitiever met hun leerlingen omgaan tijdens de wat heeft deze tekst dit boek met jou te ma introductiedagen die wij met onze eerstejaars ken heb je er wat aan vind je het zinvol leuk houden spelen we daar op in leerlingen kijken wat heb je ervan geleerd terug naar de vorige schoot en schrijven hun ver waarom vond je er niets aan lag dat aan je wachtingen ten aanzien van de nieuwe school op zelf aan de groep of aan de docent hoe zou je een van de punten is hoe is je op de lagere het anders willen school verteld dat je naar de huishoudschool wat vond je moeilijk hoe heb je dat opgelost ging en wat snap je nu nog niet een meisje antwoordde onze meester deed dat soms geeft de beantwoording van deze vragen heel leuk hij zei na de test astrid jij bent ge aanleiding tot terugschrijven in het logboek en slaagd voor de huishoudschool dan kan er een gesprek ontstaan maar niet op alle scholen gaat het zo je hoeft vaak gebruiken ze het logboek om te brainstor het basisonderwijs niet in alle opzichten te ideali men of om te ordenen bijvoorbeeld ze schrijven seren eerst op wat ze van een bepaald onderwerp al we dit voorbeeld laat ook zien dat er meteen de eer ten of hoe ze er over denken en daarna lezen ze ste dagen al wordt geschreven leerlingen moeten op wat ze geschreven hebben om de beurt we dat schrijven gewoon gaan vinden er moet een inventariseren als het ware wat er in de groep schrijfhouding ontstaan en in vergelijking me t 1 45 zeven jaar geleden is daarin op onze school al genomen enkele voorbeelden geef ik hierbij heel wat verbeterd het is logisch dat dit hun welbevinden hun zelf de al eerder genoemde studenten hadden tijdens standigheid en hun weerbaarheid bevordert maar de laatste bespreking hun vooroordeel ook laten leerlingen zakelijke teksten leren schrijven bij vallen dat is toch mooi voorbeeld brieven is ook een manier van weerbaar niet alle leerlingen zijn even enthousiast een maken en tot nu toe heb ik het altijd moeilijk vierdeklasser verzuchtte laatst ze zijn hier met gevonden die overstap te maken de pen geboren dit cursusjaar heb ik het in mijn tweede klas op de volgende manier gedaan schrijven van dichtbij naar veraf rondom 1 maart namen de europarlementariers in het voorgaande heb ik proberen aan te tonen het besluit tot een importstop voor zeehonden dat leerlingen kunnen schrijven als ze mogen bont in het komende najaar de meeste leerlingen schrijven zoals ze willen en als ze serieus worden hadden er wel iets van gezien op het journaal de uit het logboek van paul a 15 3 83 kwamen die stomen studenten waarom stommenstudenten omdat ik ze niet zo leuk les vind ge ven en ze hebben een beetje kapsones de l es we kregen van liesbeth dat meisje met die lange haren we kregen 2 stencils over de zeehonden dat was uit de club toen we het gelezen hadden gingen we een soort kleine waarheid spelen wij daniella en karin viola en ik waren leden van green peach en riekt cora monique marijke waren leden varrde canadese regering ende rest van de klas waren journalisten we kregen een briefje waar op stond wat het inhield dat ik niet zo leuk vond we moesten bijv handtekkeningen aanbieden verder in de les moesten we een klein verhaaltje schrijven over dat stukje van de stencils en dat moest je naar het club blad cl ub siu ren ik vond het een leuke les omdat we de hele tijd zaten te lachen we zijn wel erg stom want we zouden het uit praten met de studenten 23 maart 83 we moesten je actiegroep oplezen aan de juf samen met danielaal karin en ik hadden anti vivi sectie ik ben het met die aktiegroep eens omdat de mensen zo vreed kunnen zijn met dieren bijv konijnen met make up daarna mochten we aan onze collage werken het is bijna af 29 maart 83 vandaag moesten we allerlei dingen afmaken bijv brief had ik donderdag al a f collage moest alleen karin afmaken ik af rode boekjes daar zou ik mee beginnen ik zou het hebben over klompen dat had ik af dus mocht ik als de juf het nagekeken had er een schrijfopdracht over maken dat ik misschien na de paasvakantie verder heb ik daar alleen aangewerkt toen was de les afgelopen zelf getikt 146 uit het logboek van kari n dinsdag 29 maart vandaag heb ik de colage van mijn groep alleen afgemaakt wantik moest alleen de boot nog doen toen het af was heb ik met paula die colage in de gang beneden opgeplakt daarna mocht ik verder gaan met het rode schrift of een boek lezen ik heb een boek gelezen want ik had niks bij me voor het rode schrift ik heb het boek anne frank uit de bibliotheek gehaald want dat was het enige wat nog een beetje leuk was ik vond deze les saai donderdag 14 april we begonnen vandaag met lezen en daarna vroeg de juf aan een paar meisjes die gisteren hadden gezegd dat ze een sprookjesboek zouden meenemen of ze die bij zich hadden maar iedereen was het vergeten behalve viola die had wel twee sprookjesboeken meegenomen de juf zelf had ook een paar verhaaltjes we hebben er een paar voorgelezen om een uur of 9 zijn we naar het postkantoor geweest om die voldertjes van die aktie groepen te betalen de school betaalde voor mij koste het bijelkaar 6 50 we moesten eerst de girokaart invullen en we kregen ook een kaartje datje van de girokaart af moest scheuren terug dat zie je hierboven toen we klaar waren op het postkantoorwas de les nog niet helemaal afgelopen maar we waren dicht bij de kaj munk dus mochten we alvast naar de gy m zelf getikt reactie daarop van greenpeace sprak hen ook papier de regenboog met daarboven in grote groe erg aan vooral vanwege de beelden van het dood ne green letters greenpeaze ze vroegen knuppelen van die jonge dieren je kunt rustig hoe de z van peace moest staan zeggen dat zij bij die zeehondenmoord emotio neel betrokken zijn dat was een goede aanlei een van de lessen werd door studenten gegeven ding om daar knipsels over te laten verzamelen en zij lieten een rollenspel spelen met als onder een van de meisjes bracht krantjes mee van werp greenpeace biedt de canadese regering een greenpeace en toen ontdekten ze dat green petitie aan om de zeehondenmoord te stoppen peace veel meer deed dan zeehondjes redden de klas werd in drieen verdeeld delegatie green vooral de strijd tegen radio actief afval had de peace delegatie canadese regering en de journalis belangstelling ten in diezelfde week kwam er een katern in de bus ze speelden het niet serieus want het eind was van een leespraatboek waarin opgenomen een gegeven namelijk de canadese regering stemde verhaal over met radioactiviteit besmette geleer toe in het verzoek van greenpeace maar in wer den alles bij elkaar stof om wel twee lesuren kelijkheid was dat niet zo en dat wisten ze intus over te praten sen het tegenovergestelde spelen was dus onzin daarna gaf ik opdracht in het logboek te schrij wonderlijk dat de journalisten toch zo n goed ven wat hen nu het meest had getroffen daarna verslag konden maken zie hierbij mochten ze in de groep een collage of een grote na de collages en het rollenspel ging ik weer te tekening maken over wat de groep het belang rug naar wat daarvoor in het logboek was ge rijkste uit de hele informatie vond schreven sommige leerlingen hadden het over de twee van de vier groepen kozen voor de zee actiegroep greenpeace daar pikte ik op in hondjes een groep plakte met allemaal letters wat is nu een actiegroep dat moest maar opge raido aktief afval in zee is slecht voor mens schreven worden vonden ze eerst zelf proberen en dier en de vierde groep plakte van gekleurd zie hierbij daarna werden alle definities voor 147 u it het logboe k van carla verslag van het rollenspe l greenpeace ik heb de inte rvieuw van greenpeace gelezen en ik vond het een goed verhaal uit de maand maart lilan en rina stelde goede vragen die ik ook goed begreep en ik ben er ook tegen de zeehonden dood te knuppelen dag club afz carla we kregen een stencil en moest kiezen de canadeese regering en de leden van de greenpece bond we moesten ons in groepjes delen greenpace geeft hantekeningen aan de canadeese regering en de canadeece nemen ze in ontvangst het is erg rumoerig de canadeece regeing stelde een vraag waarvoor zijn die handtekeningen greepace zei dat is voor de zeehondenmoord te stoppen daar verdienen we veel mee zei de canadeecen de greenpase zei in nederland en belgie daar doen ze het ook niet meer greenpace waarom gaan jullie nou op jacht naar de zeehonden de canadeece is het nog niet met hun eens gelezen en de klas concludeerde dat jacq ue l i ne hen een brief laten schrijven toen ze genoeg en carla er het dichtste bij zaten sommigen hadden gegrasduind gaf ik opdracht een actie noemden voorbeelden en e en noemde de me groep uit te zoeken waarover ze iets meer wilden een actiegroep het woord actie was misleidend weten en daar moest dan een brief naar geschre van sommige act i egroepen hadden ze nog noo it ven worden gehoord in het documentat i ecentrum hebben we dat vonden ze een rare opdracht wie stuurt nu toen materiaal gezocht en voora l adress e n dat een brief die je op school schrijft echt weg laatste was een suggestie van mij want ik w ilde als ie nou es niet goed is definities actiegroepen die actievoeren en iemand help t een actiegroep is als ze tegen iets zijn als ze voor iets opkomen bijv zeehonden een aktiegroep is a ls je iets om iemand help t een actiegroep is een groep met een doel die niet door allemensen ge waardeerd wordt b v een regel van de wet geen gijm voor de hogere klassen ook is een actie groep die meestal tegen de wet is een ac tie groep is meestal tegen de regerin g een actiegroep is een groep die ergens tegen is en daar wat probeerd tegen te doe n als ze het niet eens zijn met de regering b v zeehondenmoord gaan ze het met protesteren pro beren het plan te veranderen een actiegroep dat zijn mensen die een groep vormen en die tegen een bepaald iets zijn ik denk dat een actiegroep een groep is die tegen alle mishandelingen en dode dieren zijn d ie dus ergens tegen zijn een actiegroep is denk ik een groep die tegen het doden van dieren is en tegen mishandeling van dieren is actiegroepen zijn groepen die ergens tegen is ik noem een actiegroep iets dat ergens tegen in gaat waar ze niet voor zijn deze mensen hel pen dieren en andere mensen die in moeilijkheden zijn zoals dieren mishandelen 1 48 twee van de verzonden brieve n aan nederlandse vereniging tot bescherming van dieren laan copes van cattenburgh 7 3 postbus 85980 2508 cr den haag beste ls ik vind uw actie over de dierenbescherming ontze iend goed vooral wat u allemaal over hebben voor de dieren in de vrije natuur graag zou ik wat meer te weten willen komen over hoe het komt dat er te veel honden en kat ten zijn hoe de werelddierendag is ontstaan en iets over dierenmishandeling op school zijn we bezig met aktiegroepen zelf moest iedere leerling een aktiegroep kiezen waar zij intresse in heeft ik heb dus intresse voor nederlandse veren iging tot bescherming van dieren ik zit in de tweed kla ik hoop dat wat informatie kunt geven over deze aktie ik heb erg veel medelijden met wat er met de dieren gebeurd u bij voorbaat dankend hoogachtend riekie de grijs den haag 24 maart 1983 aan p s v g duin weg 23 25 85 jv den haag l s de laatste tijd hoor je veel over drugs en een hoop mensen zijn er tegen zoals ik en mijn hele famil i op school hebben wij het over drugs tenminsten verschillende groepjes zijn daar over bezig ik heb wel drugs genomen want ik ben er onwijs tegen ik zal wel wat matriaal willen hebben over uw actie want wij gaan er op school over werken alvast bedank t hoogachtend sonja hauser n adat ik had uitgelegd hoe een brief moest wor werk sommigen heel serieus of i k ze wil d e na d en inged eel d en w aar je nog meer op moest let kijken voor ze hem wegst uu rden het opzo ek en ten en wat er in moest staan gingen ze aan het van postcodes moet ik de school als afzende r 1 49 schrijven bonnen meteen weer een brief op te stellen ze anderen probeerden nog vluchtweggetjes te be zouden zelf wel een postzegel plakken want an denken kan je niet gewoon een cijfer geven en ders duurde het een dag langer hem dan niet wegsturen onzekerheid gemak een van de meisjes had een handgeschreven brief zucht gekregen van blijf van m n lijf met het aanbod overigens een wonderlijke opmerking want ik op school te komen praten dat leek haar wel geef nooit ergens een cijfer voor behalve wan wat en ze ging meteen de andere twee klassen op neer het moet voor een rapport maar dan kondig zoeken om te vragen of die ook mee wilden ik dat altijd ruim van tevoren aan doen ze heeft dus minstens een telefoongesprek uiteindelijk had iedereen een brief geschreven te voeren een enveloppe geadresseerd in de kantoorlessen de girokaarten die waren bijgesloten gaan we op geleerd en een postzegel erop geplakt hun twee het postkantoor betalen de zakelijke schrijfsel maar nu een echt zie de nadat ze allemaal het materiaal hebben bestu voorbeelden deerd vraag ik hen een stukje te schrijven voor na de paasvakantie had ruim de helft van de klas de schoolkrant die schoolkrant speelt in ons on al antwoord soms een stenciltje wat betekent derwijs ook een rol het is een platform voor l s maar ook een persoonlijke brief alles schrijfprodukten van leerlingen in de toekomst werd voorgelezen hopen we die schoolkranten dan weer in de klas de anti vivisektie vereniging en de actiegroep te gebruiken maar dat moeten we nog nader be lekker dier stuurden een informatiepakket ver kijken en uitwerken gezeld van een accept girokaart de dierenbe scherming wilde meteen jeugdleden werven en de psgv protestantse stichting voor verantwoorde noten gezinsvorming die door twee was aangeschre ven om informatie over drugs verwees naar een 1 zie voor een beschrijving van het project gericht schrijven j de zanger gericht schrijven wat is dat ander adres waar een gratis informatiepakket eigenlijk zie literatuurlijst was te krijgen nu daar hoefde niet lang over te 2 zie moer 1982 5 p 24 31 worden nagedacht ze vroegen papier echt van 3 zie moer 1982 5 p 325 het schrijfblok en een nieuwe enveloppe en be 150