Schrijven voor lezers

n der d e l 0 e p schrijven voor lezers overal in de wereld vind je tweedetaaldocenten die les geven aan volwassen anderstaligen die voor het eerst van hun leven leren lezen en schrijven overal blijken die docenten behoefte te hebben aan boe ken die specifiek voor deze groep geschreven zijn op het internationale leslla symposium1 in keulen dit jaar liet martha young scholten zien hoe zij met universitaire studenten in groot brittannie aan de slag ging om boeken voor deze groep te schrijven en wat het opleverde een win winproject voor alle betrokkenen ineke van de craats plaatste het waar nodig in een nederlands kader martha young scholten i universiteit van newcastle en ineke van de raats i radboud universiteit nijmegen leren lezen door te lezen om dat te kunnen bereiken moet er voor stiep en eenvoudig communiceren de lezen leer je door te lezen krashen iedere cursist een ruim aantal boeken stiep richt zich vooral op de autochtone 1988 veel lezen voor je plezier op van verschillende niveaus beschikbaar laaggeletterde en de anderstalige je eigen niveau en in je eigen tempo zijn dat wil zeggen minstens twee laaggeletterde met al een aanzienlijke verbetert de beheersing van de tweede maar idealiter vier boeken voor ieder woordenschat in het nederlands voor de taal in het algemeen krashen 2004 voor een klas van beginnende ant2 anderstalige beginnende lezer met een die woorden hadden meer betrekking lezers van verschillende alfaniveaus geringe woordenschat en een beperkte op het lezen in een andere taal dan op onder niveau ai komt dat algauw neer kennis van grammatica is er echter heel het aanvankelijk lezen door anderstalige op dertig tot zestig boeken martha weinig in nederland net als in groot alfacursisten maar ook voor deze groep young scholten en de docenten van brittannie eenvoudig communiceren geldt dat het om veel lezen moet gaan het educatieve centrum in newcastle richt zich op beide groepen maar er zijn echt kilometers maken om echt lekker inventariseerden eerst welke literatuur nog maar heel weinig boeken op niveau voor je plezier te kunnen lezen zodat het geschikt was voor dat doel en kwamen ar woordbeeld steeds vertrouwder wordt en vervolgens tot de conclusie dat er te de betekenis van het woord steeds sneller weinig geschikte fictie bestond voor die een lezer die de tekst niet kan opgeroepen wordt moet 98 van de groep begrijpen stopt met lezen woorden in de tekst bekend zijn hsueh birch 2002 chao nation 2000 volwassen fictie tweedetaalleerders in alfaklassen wat voor fictie wordt eigenlijk wat ervaren kinderen die beginnende krijgen echter maar heel weinig echte aangeboden aan beginnende volwassen lezers zijn eigenlijk als aantrekkelijk ontspanningsliteratuur onder ogen lezers in fictie dat is de hele enscenering dat is jammer want daardoor krijgt in de eerste plaats bleek dat literatuur die bij een verhaal hoort de structuur de leerder ook weinig voeling met de voor kinderen te zijn maar daar was van het verhaal de karakters die een cultuur die in de literatuur verankerd is niemand erg blij mee daarnaast oude rol vervullen en het drama dat zich volksverhalen uit de orale vertelcultuur voltrekt tegen een achtergrond van mooi eenantz die bewerkt worden voor nieuwe taalgebruik en mooie illustraties deze leesbevorderingsprogramma lezers de verhalen die vaak op de ingredienten maken een tekst tot een als je als docent graag wilt dat er middenpagina s van alfa nieuws staan echt boek en hebben aantrekkingskracht kilometers gemaakt worden met lezen is en veelal bewerkt zijn door jeanne op het kind om volwassen alfacursisten een leesbevorderingsprogramma nodig kurvers zijn daar een voorbeeld tot echte lezers te maken moet de waarin extensief gelezen kan worden van verder zijn er verhalen die door eenvoudige literatuur die we hun voor het doel is dat cursisten het lezen zowel docenten of door cursisten geschreven leggen even aantrekkelijk zijn als de in als buiten de klas als een zinvolle en zijn en natuurlijk de boekjes van de literatuur die aan kinderen aangeboden plezierige activiteit gaan beschouwen echte uitgevers zoals in nederland de wordt want als een lezer de tekst niet 13 alfa nieuws nummer 4 november 2010 n der d e l 0 e p niet tom strijkt verrukt over zijn donkere weelderige krullen illustraties bij de tekst maar liever tom is mooi hij is ijdel de meisjes vinden hem leuk afbeeldingen spelen een belangrijke hij staat voor de spiegel hij kamt zijn haar rol bij een boek dat is niet alleen hij doet gel in zijn haar hij lacht zo bij boeken voor kinderen die de telefoon gaat vaak prachtige illustraties hebben hallo susan in de stad vanavond oh sorry bij volwassenen kan de voorkant de ik kan niet ik heb een afspraak met anna morgen keuze van het boek beinvloeden en de potentiele lezer al of niet tot kopen kader 1 brengen voor de doelgroep van volwassen beginnende lezers kunnen kan begrijpen stopt hij met lezen birch se de vervulling van de wens ofhet illustraties de tekst ondersteunen 2002 het is dus zaak de lezer een verlangen van het begin te zijn verhalen bij moeilijke passages de illustratie aantrekkelijk leesbaar en toegankelijk behelzen vaak een verandering in de moet dan wel duidelijk zijn want uit product voor te schotelen martha en levensomstandigheden de relaties of de onderzoek van nation 2001 bleek dat haar collega margaret wilkinson docent kijk op de wereld van de hoofdpersoon tweedetaalleerders een een op eenrelatie creatief schrijven gaven een aantal het verhaal kan beginnen met de verwachten met de tekst nieuwe richtlijnen waar een fictieve tekst aan huidige toestand die verbroken wordt lezers hebben ook een voorkeur voor zou moeten voldoen door iets als een moord een donderbui heldere kleuren foto s en realistische of een nieuwe buurvrouw niet gestileerde tekeningen mini aantrekkelijk in een spannend verhaal heeft de illustraties onder aan de pagina kunnen een aantrekkelijk verhaal heeft een hoofdpersoon een sterk verlangen dienen als verklaring van woorden die enscenering een structuur personages de inzet is hoog het verlangen is onbekend worden verondersteld let en drama we bekijken ieder onderdeel aannemelijk voor de lezer gegeven wel op dat de illustratie niet de plot van en geven wat tips om deze specifieke de omstandigheden waarin de het verhaal verraadt groep lezers te boeien hoofdpersoon verkeert er zijn echter als je de achtergrond wilt schilderen doe obstakels die vervulling van de wens of leesbaar dat dan in beelden die het hier en nu het verlangen in de weg staan en die het verhaal moet niet alleen spannend beschrijven dat kost meer moeite voor maken dat het verlangen in de loop van zijn in de eerste plaats moet de de schrijver maar het vergt ook meer het verhaal alleen maar sterker wordt lezer het niveau van technisch lezen van de lezer die zelf iets moet afleiden om er een echt drama van te maken aankunnen2 als het bijvoorbeeld om uit de beschrijving maar daardoor meer is een hoofdpersoon nodig die aardig alfa niveau b gaat mag de tekst alleen betrokken raakt bij het personage in het gevonden wordt een verlangen dat langere woorden bevatten die bekend verhaal geef concrete details dat schept heviger wordt en hindernissen die zijn of als globaalwoorden zijn geleerd2 een gevoel van realiteit bijvoeglijke opdoemen het verhaal kan eindeloos korte woorden medeklinkerclusters naamwoorden en bijwoorden kunnen opgerekt worden door het verlangen en bekende morfemen als lijk en heid beter tot een minimum beperkt worden heviger te laten worden de hindernissen vormen geen beletsel meer de tekst laat de lezer bijvoorbeeld zelf afleiden te laten toenemen en de oplossing moet nog kort zijn en over bekende wat voor een type tom in kader i is vooruit te schuiven onderwerpen gaan met concrete en bekende woorden op niveau c mogen bij de structuur van het verhaal moet wat brengt spanning ook langere onbekende woorden je het begin het midden en het eind een sympathieke hoofdpersoon voorkomen de zinnen zijn nog in de gaten houden aan het begin schrijven in scenes kort en eenvoudig en enige visuele kan een bepaalde wens of verlangen niet alles vertellen de lezer zelf iets ondersteuning is nog nodig maar om tot uiting komen in het middendeel laten afleiden het leesplezier te bevorderen moet komen er beren en leeuwen op het verrassende wendingen in het niet meer dan 2 van de woorden pad van de hoofdpersoon en aan het verhaal onbekend zijn voor de lezer op een eind heeft er een verandering plaats tekst van 300 woorden dus maar zes gevonden dat hoeft echter niet per kader 2 onbekende woorden alfa nieuws nummer 4 november 2010 13 n der d e l 0 e p vissen naar liefde door hannah bond emma gaat elke dag naar de supermarkt katle sibson jliclddljc laura thomas supermarkf l lucinda wherett illustraties lucinda wherett vertaling ineke van de craats daan lacht vandaag tegen emma emma mist daan emma wordt rood in haar gezicht daan vindt haar portemonnee daan komt bij het huis van emma hij heeft de portemonnee bij zich daan neemt emma mee naar een restaurant tru i 13 alfa nieuws nummer 4 november 2010 nder d e l 0 e p daan werkt in de supermarkt emma houdt niet van vis daan verkoopt vis emma houdt van daan emma gaat vandaag terug naar daan praat met een meisje emma gaat naar huis de supermarkt zij gaat achter de zij verliest haar porte 10nnee flessen staan zij gaan met de auto naar het ze komen bij het restaurant restaurant emma houdt niet van vis alf a nieuws nummer 4 november 2010 21 nder d e l 0 e p toegankelijk de alfacursisten lazen het boek voor schreef een boek er waren boeken martha young scholten ging er in dit zichzelf of met een medecursist voordat met korte hoofdstukken oude verhalen project van uit dat ook het mondelinge de studenten in hun klas kwamen voor nieuwe lezers hollywoodachtige niveau van de lezers die zij op het toen lazen de alfacursisten het boek verhalen en recepten de boeken werden oog had niet boven ai was op het voor aan de universitaire studenten in kleur gekopieerd en als boek en op cd laagste niveau kunnen deze leerders die het geschreven hadden door die aan de educatieve centra die meegedaan hoofdzinnen zonder hulpwerkwoorden een op eenvoorleessessie ontdekten de hadden ter beschikking gesteld vijf construeren uitgangen van werkwoorden studenten wat nog niet goed ging in het boeken die voldeden aan de criteria worden nog niet altijd herkend en gebruik ze zagen of beter hoorden van echte fictie werden genomineerd ook nog niet correct gevormd en een dat het grammaticale niveau soms als meesterwerkjes een van die vijf is persoonlijk voornaamwoord als het nog te hoog was dat het gebruik van afgedrukt op de voorgaande pagina s onderwerp van de zin wordt nog vaak bijwoorden nog niet goed was en dat de vertaald in het nederlands behalve de weggelaten martha adviseerde haar lezers struikelden over idiomatische en tekst in de illustratie en kan gebruikt studenten daarom teksten te schrijven werkwoordelijke uitdrukkingen ook aan worden in de klas zonder hulpwerkwoorden met de lay out van hun teksten kon nog een eigennamen in plaats van persoonlijke en ander verbeterd worden de studenten literatuur voornaamwoorden en in de volgorde constateerden dat een schreefloze letter birch m 2002 l2 english reading getting onderwerp werkwoord lijdend voorwerp beter leesbaar was en dat iedere zin to the bottom londen erlbaum ook als het om vraagzinnen gaat een zin beter op een aparte regel kon staan de hsueh chao m h p nation 2000 kan ook vragend gemaakt worden door er lezers vonden kleurenfoto s en gekleurde unknown vocabulary density and reading een vraagteken achter te zetten zie kader illustraties veel duidelijker en vonden het comprehension in reading in a foreign lan i vaste formules zoals wat zeg je niet prettig als de plaatjes niet precies guage 13 pp 403 430 vormen daarop een uitzondering pasten bij de tekst maar ze raakten er krashen s 1988 do we leam to read by niet van in verwarring met deze kennis reading the relationship between free de opdracht kon de revisie van de teksten en de reading and reading ability in d tannen na enkele colleges over taalontwikkeling illustraties beginnen ed linguistics in context connecting obser en creatief schrijven kregen martha s vation and understanding norwood ablex studenten de opdracht om met een resultaat 26 9 2 98 groepje van drie of vier studenten een het project leverde uiteindelijk twintig krashen s 2004 the power ofreading boek te schrijven van ongeveer 300 boeken en verhalen op iedere groep portsmouth heinemann woorden dat leuk aantrekkelijk en studenten werd verondersteld een boek nation p 2001 learning vocabulary in spannend was gemakkelijk te lezen en te schrijven maar sommige groepen another language cambridge cup waarvan het taalniveau voor de lezer schreven twee boeken op verschillende toegankelijk was maar waarover moest niveaus of ieder lid van de groep noten het gaan door de studenten werd een i leslla staat voor low educated second kort lezersonderzoek gehouden onder de language and literacy acquisition dat wil tweedetaal1eerders in educatieve centra wat lees je het liefst zeggen dat laagopgeleide en laaggeletterde dat resulteerde in een shortlist waarin grappige verhalen volwassen tweedetaalleerders centraal staan grappige verhalen bovenaan stonden en wonen in engeland bij de thema s onderzoek onderwijs en liefdesverhalen onderaan zie kader 3 detectives beleid zie ook de website leslla org verhalen over vroeger de studententeams konden nu aan de het leven van immigranten deze paragraaf is aangepast aan de slag door het lezersonderzoek waren beroemde mensen nederlandse situatie waarin we beschikken de universitaire studenten al in contact avonturen over een precieze definiering van drie tech gekomen met de toekomstige lezers dat griezelverhalen en fantastische nische leesniveaus alfa a b en c daarin kwam goed van pas bij het schrijven vertellingen worden als tekstkenmerken opgenomen wat toen er een eerste versie van de tekst liefdesverhalen martha young scholten beschrijft als fases klaar was en van illustraties was voorzien van taalontwikkeling zie ook de tekst onder werd het boek in de praktijk getest kader 3 de volgende paragraaf 22 alfa nieuws nummer 4 november 2010