Schrijversbezoek en leespromotie! Fictieonderwijs in klas 1 en 2 van het VO.

ed dumoulin a titel auteur aantal blz gei llustreerd ja nee schrijversbezoek en door uitgeverij leespromotie b inhoudssamenvatting ongeveer twee schriftkantjes fictieonderwijs in klas 1 en 2 c persoonsbeschrijving van het vo 3 hoofd personen innerlijk karakter en uiterlij k d mening geef zo uitvoerig mogelijk je mening afbeeldi ng i checklist voo r he t ma ken van een sinds twee jaar wo rd en alle j o nge re n van 12 to t 16 leesve rs lag ja a r klas 1 t m 3 va n het voo rtgezet o nderwijs in h e t kade r v an d e leesbevo rdering opge roepe n o m w a t in r99o voorzi c hti g b egon met een m ee t e doen m e t de jo nge ju ry ee n samen werk ings dri e t al aute urs is nu uitgegro eid tot ee n w are project va n cpnb n a lc en nps hen wo rdt happ enin g m e t ee n omvan grijke o rgani sa ti e gevraagd zoveel m ogelijk jeug db oeken te leze n die in 199 7 be zo c ht e n a c ht j e ugdbo e ke nauteur s de la ats t e tweejaar zijn ve rsc hene n e n daa ruit ee n de sc hool in to taal zijn e r al zo n vijfe nd e rti g top 5 op t e s te ll en doce nt en nederla nds kunne n v e rschille nd e a ut e urs ge w eest ee n pa kke t m et p ro m ot ie mate riaa l bij d e jo nge ju ry a an vragen ed dumoulin d ocent aa n h e t th e res ia organisatie lyceum i n tilb urg xnvo v wo beschrijft h oe h ij de l essen van de jonge jury geb ruikt het d e ee rs te jare n ma akt e n wij voor i ed e re bezoe k van jeugdboekenschrijvers is hie rb ij i e de r do ce nt n e d e rland s di e l es ga f in d e ee rs t e klas jaar ee n bela ngrijk o nde rdee l in ee n vo lgend een re ade r van on gev ee r honde rd bl a dzij numm er van mo er h open we d e res ulta ten va n d e n hi erin nam e n wij fragm ente n op v an deze lessen een a an ta l uitwerkinge n va n leerlinge n bo ek en va n d e aute urs di e de scho ol ginge n te k unn en late n z ie n bezoek en ter vo orbe r eidin g van de j e ugdli te ratuurmidda g l a ze n d e do ce nt en hi e ruit voor d e l ee rlinge n laz en minimaal ee n boek de eerste klas e n maa kt e n hierva n een lees v ersl ag hi e rvoor gebruikten z e ee n c hec klist zi e afb eelding i in r 9 9o or ganiseerde n ed dum oulin lera ar n e de rl ands e n li s ett e dumoulin v a n d e t egenw o ordig he bb en we m e d e in h e t vorst ler a res ned e rl a nds biblio th ec aresse nu kad er va n z elfs tandi g lere n he t init ia tief vee l fu ll tim e me diath ec a ris de ee r s t e su ccesv olle mee r bij d e l ee rlin ge n g el egd door h e t midda g v a n de j e ugdlite ratuur voor all e eer mak en va n ee n we rk s tuk worde n in ie dere s te klasse rs d ez e midda g kwam tot s tand in ee r s te klas drie aut e ur s voorb e re id w e nodi s am e nw e rking m e t d e pla atse lijke boekhand el gen in t o taal z eve n of ac ht aut e ur s uit in en d e ope nb a r e biblioth eek 199 7 w aren da t ida vo s th e o en ge le n ank e d e a c tivite it w erd gekopp eld a an d e ja a rlijk d e vri es harm d e jonge jac qu es vrie ns s e j e ugdbo e k e nwee k en we l de eer s te woe n s tin eke h e ndrik s en greet b e uk e nkamp wij dag na d e herfs tvakanti e de middag w e rd m ak e n da a rvoor ee n roulatiesys t eem zod a t er ge organisee rd voor de eers te klass e rs e n b e in i e de re klas drie aute urs op de schrijve r s lang s te llende l e erlin ge n van groe p acht v a n d e middag komen de l eerlin g en en hun do ce nt basi sschool j e ugdboekensc hrijve rs g ee rtj e n e de rlands we t en a an h et b egin van h e t gort ell en tij s inge r e n jan d e zan ge r v e r sc hoo lj aar al v a n welk e drie auteurs zij e en zorgd e n de ee rs te l e zingen en voordrac ht en l e zing of voordra c ht zullen bijwonen 1998 6 moer zor studiewijze r vak nederlands kias 1 periode 8 9 dm 31 10 199 7 alge m e n e aanwijzinge n aa nd ac hts p unten en al gemene l eer do elen op woensdag 29 oktober 1997 vindt onze jaarlijkse schrijversmiddag plaats om je goed voor te bereiden op deze middag ga je samen met twee klasgenoten een werkstuk maken in deze studiewijzer lees je alles over hoe je dat precies moet aanpakken bovendien kun je erin vinden wat je docent van je verwacht je groepje van drie leerlingen leest hetzelfde boek en maakt over dat boek een verslag in de vorm van een werkstuk dit werkstuk lever je een week na de proefwerkweek in het boek moet je thuis lezen het verslag maak je met je groepje tijdens de les nederlands je docent stelt 1 lesuur per week vast waarin je aan het werkstuk kunt werken dit zijn de zogenaamde zelfwerkuren mocht blijken dat je aan de lesuren niet genoeg hebt dan kun je natuurlijk ook thuis aan het verslag werken een zelfwerkuur betekent ook dat je niet moet gaan zitten wachten tot je docent je een opdracht geeft je gaat meteen met je groepje aan de slag ook wanneer de docent om wat voor reden ook niet aanwezig is in week 42 de week voor de herfstvakantie moet je groepje ook een mondelinge presentatie houden wat er precies aan de orde moet komen in deze presentatie lees je ook in de studiewijzer verdeel het werk goed het is niet de bedoeling dat slechts een leerling van het groepje al het zoekwerk doet en de ander al het typewerk verdeel de werkzaamheden goed over de beschikbare weken w eek leren m aken d oen aanwijzinge n k ennen kunnen d oelstel li ngen 36 je zoekt twee medeleerlingen me t in deze week leidt docent de middag van de wie je het werkstuk gaat maken j e jeugdl i teratuur in vertelt het een en ander kiest een schrijver en gaat als d e over het werkstuk en verdeelt de schrijvers wiedeweerga op zoek naar een over de groepen de docent stelt ook een uur boek lees dat boek zo snel moge vast waarin je aan het werkstuk kunt werken lijk hoe ziet je werkstuk eruit in het werkstuk moet een aantal zaken aan de orde komen welke dat precies zijn lees je hieronder a titel auteur aantal blz aar van uitgave uitgeverij gei7lustreerd b geef een samenvatti ng van de inhoud in ongeveer een half getypt a4 tje c leg zo duidelijk mogelijk de titel van het boek uit d vertel van drie hoofd personen iets over de leeftijd het karakter en het uiterlijk e leg zo duidelijk mogelijk uit wanneer het verhaal zich afspeel t f leg zo duidelijk mogel i jk uit waar het verhaal zich afspeelt 262 moer 1998 6 g beschrijf de belangrijkste gebeurtenis in het verhaal en leg uit waarom juist dit de belangrijkste gebeurtenis is h wil de auteur je alleen maar amuseren of heeft hij zij een duidelijke bedoeling met het verhaal zo ja welke bedoeling lees voor het beantwoorden van deze vraag eerst paragraaf 2 2 b edoelingen van schrijvers op blz 194 195 van op niveau plus 1 zoek in de bibliotheek informatie over de auteur en verwerk die in je verslag raadpleeg bijvoorbeeld memo jeugdliteratuur knipselmappen en lexicon van de jeugdliteratuur je kunt in de schoolbibliotheek zoeken naar informatie maar je bent natuurlijk ook vrij om naar de plaatselijke openbare bibliotheek te gaan j welk fragment uit het boek wil je graag voorlezen leg uit waarom juist dit fragment kies maximaal twee bladzijden uit kopieer ze en plak ze in je verslag k geef zo uitvoerig mogelijk je mening over het boek bestudeer eerst paragraaf 2 2 je mening geven over fictie beoordelingswoorden op blz 85 86 van op niveau plus l verzin vijf serieuze originele vragen die je aan de auteur zou kunnen stellen m schrijf een voorwoord waarin onder andere komt te staan wie er heeft meegewerkt wie wat gedaan heeft een inhoudsopgave en n maak op de schrijversmiddag tijdens de bijeenkomst met de auteur aantekeningen en verwerk die in je definitieve verslag doe dit in de vorm van bijvoorbeeld een krantenartikel of een brief die je aan de auteur schrijft het definitieve verslag wordt een week na de schrijversmiddag keurig getypt ingeleverd voorzien van illustraties en dergelijke het spreekt voor zich dat je je werkstuk goed controleert op spelfouten hoofdletters punten en komma s je kunt je verslag thuis uittypen er bestaat echter ook de mogelijkheid om de computers op school te gebruiken e en go e d verstaande r heeft maar een half woord nodig als je goed gelezen hebt wat hierboven allemaal staat heb je al in de gaten dat voor het maken van dit werkstuk verschillende gebieden vaardigheden van het vak nederlands aan de orde komen lezen is de meest voor de hand liggende vaardigheid schrijven is een vaardigheid die je traint en nodig hebt bij het maken van het verslag luisteren is een vaardigheid die je goed van pas komt bij het maken van opdracht l tijdens de schrijversmiddag spreken is de enige vaardigheid die nog niet aan de orde is geweest daarvoor moet je dan ook een presentatie houden de presentatie bereid een mondelinge presentatie voor waarin je iets vertelt over de inhoud van het boek en over de auteur bij deze presentatie komt in ieder geval ook de voorleespassage aan bod de presentatie wordt gehouden voordat de schrijversmiddag plaatsvindt en duurt niet langer dan ti en minuten de volgende auteurs komen in jouw klas 1 ida vos 2 theo engelen 3 anke de vrie s afbeelding 2 studiewijzer voo r de vo orbere iding van h e t schrijversbezoek 1998 6 moer 263 d e l e erlinge n krij g en d e e ers te we ek van h e t sc hoolja a r e en s tudie wijze r e en l es p e r we ek werk en zij in de klas m e di ath ee k o f een and e re daarvoo r aa ngewe ze n ru imt e aan h e t w e rkstuk in afb e elding 2 s taat d e s tudi ewijz er zoa l s wij di e dit sc h o olja a r in de ee rste kl as geb ruikt hebb e n in verband me t de ruimte i s in dit art ik el a llee n w ee k 36 nad e r uit gewerkt de tweede klas al s r esult a at van d e s u ccesvoll e ac ti vite it in de ee rst e kl as kwa me n in h etz elfde j aar r 9 9o d e id eeen o p vo o r e e n ve rv o l g in de tw ee d e klas h e t k a r a kte r va n de ze activiteit w as echter wa t v rijblij ve nd er da n in de eers te h e t a a nt a l a ut e urs d at p er k ee r de sc hool be zo cht was lage r d a n in de eerst e kl as dit variee rde va n ee n to t dri e in h e t sch oo lj aa r 1997 1998 besl oten w e om me t o nz e ac ht twee de klasse n mee te do e n aan d e jonge jury hi ermee wild e n we o ok in de ze klas wa t mee r s tru c tuur geve n aa n h e t sc hrij ve rsb e z oek de jonge jury w erkt vo l gens h e tzelfde p ri ncip e als d e n e de rl andse kinderjury maar i s geri c ht o p ee n oude r e afbeelding 3 voorbeel d van een s y y p r a b g ids l eeftijd sca t ego ri e jon ger e n uit kl as i t o t e n met 3 van he t vo ortgeze t onde rwij s zij s lec hts een drie tal lesse n intro du c ti e verwe r word e n uitge d aa g d om tusse n h e t b egin va n king e n afsluitin g h et sc ho o lja ar 1997 1998 e n 3 1 janu a ri 1 998 z o vee l moge lijk j eugdboe ke n t e leze n e n t e a a n h e t b egin v a n h e t sc ho olj aar he bb e n wij b es li sse n w e lke sc hrijv er in fe bruari 1 998 m e t d e jonge jury in d e tw ee de klasse n geintro du d e ee r gaa t strijk e n door d e jonge jury cee rd pe r tw ee l eerl i ngen h ebb e n we d e kunn e n all e jeug db oe ke n w o rde n b e oordeeld s y r x n s gids ve r s tre kt d ez e gidsj es b evat di e voor he t ee rs t in h et ne de rl an d s zijn te n aa ntre kke lijke inform a ti e ove r d e bo e k e n ve rsc h e n e n tu sse n ee n j anu ari 1995 e n ee n di e vo or jure ring i n aanme rking kwam e n j a nu a ri 1 9 97 onze l eerlin gen moes t e n in w ee k 44 week wij vro ege n h e t i nfo rma ti ep a kke t d e uit o 199 7 e n wee k 3 1998 ee n bo ek ge l ezen s te ke nde doce nt e nhandle iding een aa nt al h ebb e n d e l ee rl inge n k o ze n indi en moge s y p r a b gidsen v oor d e leerlin ge n en lijk uit de de rti g k e rntitels die door de jonge enke l e po s te rs aa n e n gi nge n aan d e slag in ju ry war e n a angewe z en o f z e koze n een de zo ge naamd e s y r x n s gid se n sh oc k ande r bo e k d a t voo r jur eri n g in aan me rkin g your p aren ts read a b oo k prese nt e r e n kw a m d e s y r x n b gi d se n sp ee lde n hi er j o n gere n hun favo ri et e bo e k e n e n wo rdt de bij een b e la ngrijke e n s timule re nd e rol inh oud va n deze bo e ke n ko rt b esch reve n zie in de b e t re ffe nde we k e n 44 so 3 v ulde n afb ee ldin g 3 d e lee rlin ge n tijdens ee n l es n e d e rl an ds ee n leesformulier in v eel leerlin gen reageerde n de docenten nederlands die les gaven in de e rg e nthousi as t e n kw a me n ver boven h et tweede klas kozen voor het zogenaamde minimum van dri e bo e ke n uit d e ve rs lage n minimale model zoals dat bechreven staat werde n ge noteerd i n het leessch ri ft l eesdo s in de handleiding in principe kost dit model s i e r 264 m o er 1998 6 naam jurylid c hoe is het bo ek gesc hreven titel van het boek 1 vond je het verhaal makkelijk of moeilijk leesbaar makkelijk moeilij k schrijver 2 staan er stukken in het boek die je liever zou overslaan 4 ve rtaler ja nee toelichting plaats van uitgave o jaar van uitgave d hoe vond je het boek 1 omcirkel de woorden die het best bij het boek passen uitgever spannend saa i soo rt boek lachwekkend droevi g interessant oninteressant verrassend voorspelbaa r a hoe ziet het boek eruit kinderachtig i voor mijn leeftij d zet me aan het denken iaat me kou d 1 zou je het gekozen hebben als je alleen naar de omslag kijkt bekend onbeken d ja nee toelichting ontroerend doet me niets a 2 zou je het gekozen hebben als je alleen naar de titel kijkt griezelig rustgeven d ja nee toelichting herkenbaar niet herkenbaa r werkelijk onwerkelij k b waar gaat het boek over fantastisch realistisc h 1 wie zijn de belangrijkste personen in het boek 2 zou je dit boek aan je klasgenoten aanraden ja nee toelichting 2 wat i s het probleem van de hoofdpersoon 3 wat is volgens jou de belangrijkste gebeurtenis in het verhaal e welk cijfe r zou je dit boek geven 4 wat is het onderwerp van het verhaal heeft dat je aan het denken omcirkel een cijfer gezet 03 niet te lezen 04 slecht 5 waar speelt het verhaal zich af 05 zwa k 6 in welke tijd speelt het verhaal 06 wel aardig 07 tamelijk goed 7 zou het verhaal echt gebeurd kunnen zijn 08 goed 0 ja nee toelichting 09 heel goed 10 het beste boek dat ik gelezen he b datum handtekening wij hebben het lee s formulie r g ebruikt zo als recensi e in afbeelding 4 s taat de ha ndleiding geeft echter nog veel meer interessante verwer kingsmogelijkheden cathy berg ter afs luiting van dez e activit eit nodi gden w e vier auteurs uit die ieder drie l e zin gen zouden praktijkervaringen met de v e rzorg e n we ginge n uit van de aut eurs van d e dertig kerntit els e n koz e n voor caja technisch leesmethod e cazernier mintres tegenbeeld th e o hoogstra at e n blind dat e ted van lies hout g ebr e n lezen doe je overal simone van d e r vlu g t de amul e t donder dag 15 januari 1 998 slot e n we hi ermee h et proj ect af i e de re aute ur vult op zijn e ig en mani er de le zing van 4 5 minut en in d e m eest ga ngbare guchte c van de lezen doe je overal een invu ll ing i s wat over lev en e n w erk v erte llen methode aanvankelijk lezen in het neder e e n stukj e voorle zen e n vra gen b ea ntwoor lands voor allochtone neveninstromers zwij de n van de l ee rlingen d e l eerlin gen wiste n al sen tilburg 1996 handleiding isbn 90 bij de start va n he t proj ec t dat deze aut e urs 2 7 6 85 630 f2 10 9 geluidscassettes isbn 90 zoud e n komen ve e l tw ee d e kl asse r s h a dd en 2 76 85 649 fi35 losse poster isbn 90 2 7 6 dan ook d e bo eken van d ez e aut e ur s gele z e n 8 5 657 f42 5 0 12 leesboekjes boekje i t m 6 a fro zs 7 t m 12 a fi4 so he t w e rd ee n g ewe ldi ge midd ag die door de leerl i ngen zeer werd gewaardeerd er was een zo ge naa md journalistiek gro epj e b es taande s ed e rt e nige jare n b e staat op v ivts o ni e uw uit e en aa ntal leerlin ge n dat de ta a k had om rott e rdam h e t alfa proj ec t in dit proj ec t h e t ge h e el in goede bane n t e l e ide n dit worden a nd e r s talig l ee rlinge n tu sse n d e twaalf gro e pj e wa s zee r fanati e k aanw e zig e n zes ti en j a ar ge alfa b e ti see rd h e t g ro o tst e na d e l ezingen was er tijd om bo ek e n t e probl ee m in v oorafga a nd e j a r e n wa s h e t vin la t e n sign e r e n en er w erd nog wat informeel d en van mat eriaal da t gesc hikt was voor n a g epraat ook d e aut eur s vind en dit v e elal leerlin gen van d ez e do e l g ro ep e e n l ee rling een leuke ac tiviteit om a a n me e t e werken k an immers ook instrome n wanne r hij of zij z es tien is gedur ende het proj ect kan d ez e de definitieve afronding van dit proj e ct d e leerlin ge z elfs z e ve nti e n of ac httie n worde n e i genlijke jure ri n g he b ik ni e t m e e g em aakt mat eriaal van de b asi ss c hool we rd do o r d e ik ging op 17 janu ari m e t opfrisverlof en mees t e do ce nten dan ook t e kinderac htig h eb mijn w e rkz aamh e den op 2 5 me i w ee r b evond e n zo we rd er vaak ma t eriaa l gebruikt h erv at tijd e ns mijn verlof mo est ik nog wel d at oorspronk elijk vo o r volwa sse ne n b e do e ld ev e n wat z a ken rege le n d e spu lle n b est elle n i s h e t gee n ni e t a ans loot bij de b e levings voor d e jonge jury van dit sc hoolj a ar en ac ht w er eld van ande rs t a lige j o n ge re n d e m e tho a uteurs va s tlegg en voor wo en sda g 4 nove m de leze n do e je o ve ral die onlangs be sc hikb aa r b er 199 8 de nege nd e sc hrijve rsmiddag ee r s t e kwam i s sp ec i aal b e do e ld voor alfab e ti seri n g klas van leerlinge n van tie n tot veerti en j aar noo t waaruit bestaat lezen doe je overal i het informatie mate ri aal voor de elname a an na bes tuderi ng va n d e m e thode lezen doe je d e jonge jury kan aange vraa g d word en bij ove ral be s loot d e we rkgroep alfa proj ect van de jonge jury pos tbu s 3704 tooi am am de v ivt o sc hool nie uw rotterdam onge s terdam veer anderhalf j aar gele den d e z e meth o d e aan te sc ha ffe n sinds het begin van dit schoolj aar 266 moer 1998 6