Sekseroldoorbreking in de nascholing

sekseroldoorbreking in de nascholin g hannie rijbroek beschrijving van een emancipatieproject els schellekens nascholin g verslag van een ervaring de introductie van onderwijsemancipatiebe id in de school vraagt om kennis en vaardig heden die in de opleiding van de meeste leerkrachten heeft ontbroken de nascholing op het gebied van emancipatie roldoorbreking in het onderwijs leek aanvankelijk behandeld te worden als een stiefkind tekenend is dan ook dat het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid het door de verenigde bijzondere scholen vbs uitgevoerde nascho lingsproject financierde in het kader van de projecten emancipatiewerksters hannie rijbroek een van de emancipatiewerksters die werkte aan ontwikkeling van materiaal voor de nascholing beschrijft hieronder wat dat project inhield en els schellekens docente aan de rpa te alkmaar verte t hoe de uitvoering van zo n korte nascholingscur sus in z n werk ging b es chrijving van een em a nci p a ti eproject het woord handleiding kan gemakkelijk misver standen wekken het suggereert dat de nascholer het vbs project had ten doel materiaal te ont met dit materiaal in de hand over een recept wikkelen ten behoeve van de nascholing van on zou beschikken voor de meest adequate verande derwijsgevenden in het kleuter en lager onder ringsstrategie en dat was wat ons betreft nu net wijs over het thema roldoorb reking emancipatie 1 niet de bedoeling we zijn ervan uitgegaan dat na een eerste inventarisatie van reeds beschikbare na scholing met betrekking tot emancipatie rol informatie over het onderwerp is in nauw overleg doorbreking in het onderwijs nooit confectie met een drietal opleidingsinstituten een eerste ex maar altijd maatwerk zal moeten zijn immers perimentele versie van het materiaal in nascho verandering van houding en gedrag van onderwijs lingssituaties gebruikt waarna een meer definitie gevenden maar dat geldt niet alleen voor deze ve handleiding nog eens in zes opleidingsinstitu categorie zijn heel direct afhankelijk van de wil ten werd geprobeerd en het materiaal kritisch daartoe van de deelnemer ster de omstandighe werd bekeken door een dert igtal deskundigen den waarin hij zij verkeert en van de mogelijkhe uit onderwijs en emancipatiekringen de resulta den die de nascholer in het kader van een na ten van het totale project zijn beschreven in het scholingsactiviteit kan bieden eindverslag 2 daarom hebben wij ons vooral beziggehoude n 54 met het bijeenbrengen van materiaal over de ren hebben deze interpretatie beinvloedt de re achtergronden van emancipatie over het belang latie tussen de leerkracht en de leerling zeker van emancipatie binnen het onderwijs over de waar dit een onderwerp als roldoorbreking be mogelijke opzet van een nascholingscursus en treft wanneer bijvoorbeeld een jongen in de klas over mogelijke werkvormen een en ander is bij niet wil opruimen en zijn thuissituatie een zeer eengebracht in een losbladig systeem dat de na rolbevestigende is dan zal de leerkracht waar scholer ster de mogelijkheid biedt om zelf een schijnlijk besluiten hiervan geen machtsstrijd te keuze te doen maken de keuze van onderwijs en leermiddelen en d oelen en thema s de wijze waarop de leerkracht hiermee omgaat we hebben de externe factoren vertaald in de het doel dat als een rode draad door de handlei volgende thema s ding loopt is onderwijs moet leerlingen begelei de relatie leerkracht leerling den naar een zodanige zelfstandigheid dat ze als de relatie leerkracht leerkracht onafhankelijke mensen in de maatschappij kun de relatie leerkracht ouder s nen functioneren het bestaande maatschappelij onderwijs en leermiddelen ke rolpatroon werkt belemmerend zowel ten op door bewustmaking van de externe rolbevesti zichte van meisjes als ten op zichte van jongens gende factoren zou zo was ons idee een veran maar vooral de meisjes komen hierdoor in een si dering in gang gezet kunnen worden van het door tuatie terecht die sommigen karakteriseren als de interne factoren bepaalde gedrag in de onder achterstand en anderen als onderdrukking wijspraktijk automatisch speelt natuurlijk de roldoorbrekend onderwijs gaat voor ons dus veel prive situatie van de leerkracht mee we hebben verder dan het toestaan dat jongetjes in de pop echter niet de pretentie deze interne factoren di penhoek spelen en meisjes ook mogen timmeren rect aan te pakken hiervoor zijn andersoortige op de handenarbeidles cursussen zoals praatgroepen weerbaarheidstrai wij vinden vooral de rol die de onderwijsgevende ningen etc een betere ingang speelt in het bevestigen en overdragen van de be het centrale thema in de nascholingscursus is de staande sekse ongelijkheid een centraal gegeven verantwoordelijkheid die de leerkracht draagt natuurlijk is dat slechts gedeeltelijk een bewust voor het in ieder geval niet meewerken aan sekse proces dat bovendien bepaald wordt door zowel rolbevestiging en voor het waar nodig en mogelijk interne als externe factoren roldoorbrekend handelen in het schoolgebeuren interne factoren zijn bijvoorbeeld het beeld dat de leerkracht heeft als resultaat voorlopig e res ultate n van opvoeding opgedane ervaringen verkregen kennis leefsituatie van de traditionele rollen en in de handleiding hebben wij als voorbeeld van het al of niet dwangmatige hierin ieder van de thema s een lessenserie uitgeschre de persoonlijke mening van de leerkracht of ven het stelde ons een beetje teleur dat uit de rolpatronen al dan niet veranderd moeten wor reacties van de deskundigen die het materiaal den hebben bekeken onder wie een aantal docenten externe factoren zijn bijvoorbeeld aan opleidingsinstituten bleek dat men het liefst de filosofie van de school waarde leerkracht toch een totaal receptenboek zou willen heb werkt en de wisselwerking tussen de leerkrachten ben gelukkig waren er ook anderen die de the binnen het team roldoorbreking is naar onze me ma s oppikten en deze met gebruikmaking van hing pas dan effectief wanneer deze door ieder het achtergrondmateriaal invulden naar eigen be lid van het team vanuit min of meer dezelfde ge hoefte zie het stuk van els schellekens hierna dachte wordt toegepast het materiaal is zowel gebruikt in nascholingssi de relatie met de leerlingen de wisselwerking tuaties als in initiele opleidingen in de laatste tussen leerkracht en leerling en de direct daarmee bleek het onderwerp nog gevoeliger te liggen in verband staande relatie tussen de leerlingen on dan in de eerste misschien is dat wel logisch om derling dat de deelnemers sters aan een op dit thema ge de relatie met de ouders de leerkracht inter richte nascholing allicht wat gemotiveerder zijn preteert de relatie die de ouders met hun kinde daarnaast denken wij dat ook de leeftijd van pa 55 en klos studenten misschien een rol speelt van de nascholers belangrijke thema s zouden vaak hebben zij de consequenties van de sekse hierin moeten zijn ongelijkheid nog niet bewust aan den lijve on kennis over veranderingsstrategieen en de ma dervonden en ondergaan ze het niet als pro nier waarop veranderingen in een groepsproces bleem plaatsvinden als we naar het totaal van de resultaten kijken omgaan met werkvormen die gericht zijn op komen wij tot de conclusie dat onze verwachtin veranderingsprocessen wat betreft houding en gen ten aanzien van het effect hoger waren dan gedrag het uiteindelijke resultaat er is wel sprake van kennis over groepsdynamische processen ie bewustwording maar we vragen ons af of er ren omgaan met gemotiveerde maar ook met met dit bewuste kijken naar de praktijk ook niet gemotiveerde groepen blijvend iets gedaan kan worden daarvoor is het omgaan met conflicten die hiermee gepaard misschien toch een te geisoleerd gebeuren ge kunnen gaan weest inhoudelijke kennis rond het thema vrouwen in het eindverslag hebben we geprobeerd de ver emancipatie en roldoorbreking in het onder schillende belemmerende factoren op een rijtje wijs te zetten een daarvan willen we hier nog kort onze over all conclusie is dat het weinig vrucht aan de orde stellen de positie van nascholers baar lijkt om alleen door te gaan op de weg van sters geisoleerde aanbieding van het thema emancipa het feit dat de nascholers sters ondanks al be tie roldoorbreking in de nascholing of initiele op staande overbelasting in hun werk zich bereid leiding het merendeel van de onderwijsgevenden verklaren om de cursus te geven is een uiting van zal op deze wijze niet worden bereikt de kans bijzonder hoge motivatie ze kregen nauwelijks dat cursisten na de cursus terugvallen in het vergoeding in tijd of in geld dit werkt dubbel oude patroon lijkt groot omdat er geen follow negatief niet alleen is er te weinig tijd voor de up is voorbereiding er is zeker geen tijd om de speci wil roldoorbreking enig blijvend effect hebben fieke deskundigheid te verwerven op dit gebied dan zal het onderwerp geintegreerd moeten wor in de handleiding hebben wij geprobeerd in deze den in het totale pakket van de pabo s en zal laatste lacune enigszins te voorzien door een het een duidelijke invulling moeten krijgen hoofdstuk over veranderingsprocessen op te ne binnen instituutswerkplannen en schoolwerk men in de evaluatie bleek dat zowel de externe plannen bovendien zal het steeds een inte deskundigen als de nascholers hierover zeer uit graal onderdeel moeten uitmaken van alle topics eenlopend dachten de opmerkingen liepen uit die in de nascholing worden aangeboden een van het hele hoofdstuk kan in een bladzij de worden samengevat van nascholers mag men verslag van een ervarin g verwachten dat zij deze informatie elders heb ben opgedaan en al over agogische vaardigheden deelneemsters 9 kleuterleidsters 1 onderwijze beschikken tot erg mager er is meer concrete res 1 leerkracht klos informatie noodzakelijk begeleidsters 2 leerkrachten klos 1 mannelij deze uitspraken zijn minder strijdig dan zo op ke leerkracht klos pa het eerste gezicht lijkt de mensen die vinden duur januari maart 1983 dat het wel wat minder kan gaan ervan uit dat plaats van handeling alkmaar nascholers de vaardigheden deskundigheden op het gebied van groepsdynamica al bezitten of als je er oog voor hebt zie je ook op opleidin zouden moeten bezitten in de praktijk waarop gen klos pa allerlei vooroordelen op het ge de anderen zich kennelijk baseren blijkt dat daar bied van seksespecifiek gedrag bij collega s stu niet zonder meer van uitgegaan kan worden denten en mentoren op praktijkscholen ontmoet want waar zouden die nascholers de kennis over je weerstanden als je hen hierop a tt endee rt leer groepsdynamische processen moeten hebben op plan en studiematerialen weerspiegelen vaak deze gedaan vooroordelen wij denken dat er wellicht op grond van onze er in een nascholingscu rs us kun je aan dat gegeven varingen aanleiding is te denken aan voorscholing niet onmiddellijk iets veranderen hoogstens in 56 direct en dan nog op zeer bescheiden schaal je voor je collega s en je sociale omgeving kan het bereikt daarmee al gemotiveerde leerkrachten die heel bedreigend zijn dat je bewust gaat nadenken vragen gaan stellen over hun eigen praktijksitua over sekserolbepaald gedrag en dus over je eigen tie het is voor hen heel moeilijk nieuw opgedane functioneren en dat van anderen datgene wat je ideeen in en buiten de eigen klas vorm te geven bij jezelf wilt veranderen zie je ook bij anderen al was het alleen maar omdat je gelijk in de femi en je zult hen daarop willen wijzen deze veran nistische hoek wordt gedrukt der en de inzichten hebben hun directe weerslag we hebben deze avondcursus met ons drieen op op je persoonlijke en sociale leven daarom is de ons genomen omdat we vinden dat we alle moge benaming cursus in dit verband ongelukkig geko lijkheden iets aan dit onderwerp te doen moeten zen het moet geen serie lessen zijn waarbij de aangrijpen we konden de taken onderling verde deelneemsters na afloop het voldane gevoel heb len zodat ze met het normale onderwijswerk te ben dat ze weer helemaal bijdetijd en bijgespij combineren vielen gedeeltelijk was het liefde kerd zijn werk van de begeleidsters was ik de enige betaal de omdat de anderen in een volledige baan wer begi n situa t ie va n d e cu rsi st e n ken de cursus dwong mij in ieder geval vragen en op jammergenoeg schreven zich voor de cursus al vattingen met betrekking tot sekseroldoorbreking leen vrouwen in het is misschien logisch dat zij in de praktijk van kleuter en lagere school eens een voortrekstersfunctie vervullen waar het gaat goed op een rijtje te zetten als opleidster heb ik om de positie van vrouwen en meisjes in het on misschien toch de neiging wat te gemakkelijk met derwijs theorieen om te springen opvallend is het grote aantal deelnemende kleu terleidsters aan de ene kant zal dit te maken omgaan met seksebepaald handele n hebben met hun vaak nog onduidelijke positie in de nieuwe basisschool kleuterleidsters moeten de reikwijdte van dit gebied is heel groot het steeds meer gaan verantwoorden wat ze doen meest voor de hand liggende en harde aangrij vooral tegenover het vaak zelfbewustere team van pingspunt zit in de materialen die je kinderen de lagere school met meestal een mannelijk aanbiedt cijfers tonen aan dat speel en leermid hoofd daar gaat een zekere dreiging van uit delen en leesboeken vrouwen en meisjes meestal daarnaast is het uit de aard van het kleuteronder over het kapsel zien of in een moederende thee wijs verklaarbaar dat de leidsters eerder sekseste kransjessfeer uitbeelden mannen en jongens zijn reotype gedrag signaleren en problematiseren ze overvloedig aanwezig l ees er maar eens een wille werken sterk kindgericht de kleuters functione keurige spellingsoefening inhoudelijk op na het ren vaak in groepjes hun collega s op de lagere beeld dat dit materiaal met betrekking tot man school zijn meer leerstofgericht en klassikaal be zijn oproept blijft ook hen hun leven lang achter zig en hebben meestal geen enkel probleem met volgen daarnaast zijn er de alarmerende cijfers de meisjes zie jungbluth 1982 over achterblijvend schoolsucces van meisjes en daar komt nog bij dat vrouwen zich eerder be doorstroming naar het voo rt gezet onderwijs trokken voelen bij de vrouwenbeweging en dit nadenken hierover gaat onvermijdelijk gepaard item eerder zullen aandragen als prioriteit binnen met het bepalen van je eigen positie ten aanzien het team daardoor kunnen ze elkaar eerder on van vrouw mangedrag de hele bagage van je ver derling stimuleren mannelijke leerkrachten op de leden je vrouw man zijn in onze masculiene cul lagere school zullen misschien vinden dat er be tuur je leef werkpatroon je opvoedingsdoelen langrijker cursussen te volgen zijn en je vooroordelen komen dan op de proppen maar je zult ook mannen moeten porren om zich want waarom zit je op de plaats waar je zit in in te zetten voor sekserolvrij onderwijs ook zij hoeverre heb je je gedrag aangemeten om te leven onder de druk van verwachtingen met be kunnen meedraaien in het team hoe sekserolvrij trekking tot hun sekserolgedrag en als we man voed je je eigen kinderen op welke vrouwelijke nen zouden uitsluiten vervallen we in dezelfde en mannelijke eigenschappen bezit je zelf en in fout al zijn vrouwen in kleuter en lager onder hoeverre ben je daar tevreden over hoe ga je wijs in de meerderheid je kunt en mag niet om daarmee om de mannen heen hun aanwezigheid had mis 57 schiep ook prikkelend kunnen werken in verschil hand met vragen als moet ik voortaan dan ook lende discussies teveel gelijkgezindheid in een maar vrouwdarijn zeggen of jij repareert die groep kan leiden tot navelstaarderij en de neiging stekker zeker wel even in feite verdedigen ze na om je in zo n veilige situatie af te zetten tegen je tuurlijk hun eigen verworven positie en of status vermeende vijand ze voelen haarscherp de bedreiging die er uitgaat gelukkig was er onze mannelijke begeleider die van zo n feministisch mens en dat feminis vanuit zijn invalshoek kritische bijdragen en soms tische mens moet aan jan en alleman haar ideeen de nodige relativering kon inbrengen van de verduidelijken ermee de boer op want het is nu deelnemende vrouwen waren sommigen al lang eenmaal zo dat de veranderingsgezinden zich bezig op het gebied van vrouwenemancipatie en moeten verantwoorden de anderen hoeven niets school via contacten met bijvoorbeeld vrouwen het is het oer hollandse je weet wat je hebt en huizen waren ze op de hoogte van nieuwere ont wat je krijgt moet je maar afwachten wikkelingen hun visie stond al vast ze wilden een korte nascholingscursus kan in dit opzicht zich via de cursus verder in het onderwerp verdie niet voldoen wij hadden slechts 12 avonden lang pen en zoeken naar manieren om verworven in tweeeneenhalf uur de tijd bovendien ontbrak zichten te vertalen naar de onderwijspraktijk ook in dit opzicht bij ons de deskundigheid voor anderen was deze cursus een eerste orienta het lijkt mij dat er voor alle leerkrachten de mo tie op dit thema een aantal zat hier ergens tus gelijkheid moet zijn deel te nemen aan een weer senin allen wilden graag zoveel mogelijk concre baarheidscursus zoals bijvoorbeeld de stichting te suggesties enkele deelneemsters hadden een de beuk organiseert voor naast of na de na sterke behoefte aan achtergrondkennis ook de scholingsgroep al naar gelang de behoefte van de anderen waren wel geinteresseerd in de stand van cursist zaken op onderzoeks en theoretisch gebied daarom nam ieder van de nascholers op zich uitgangsi d eeen enige literatuur hanteerbaar te maken voor de groep uitgangspunt was dat we voortdurend de voordat we aan de cursus begonnen waren wij relatie zouden benadrukken tussen deze achter nascholers alert op twee gevaren grondinformatie en de ook onze eigen school 1 de vraag van de deelneemsters naar een recep praktijk tenboekje regels die ze kunnen naleven om er ze ker van te zijn geen sekserolbevestigend onder bep er king en wijs meer te geven omdat je ook als leerkracht in de eerste plaats met je eigen attitude te maken in onze nascholingscursus hebben we ons bepaald hebt kan er geen sprake zijn van het aanleren van tot aspecten van sekseroldoorbreking die een di enkele trucs recte relatie hebben met het kleuter en lager on 2 teveel nadruk op theoretische en achtergrond derwijs we wilden daarmee voorkomen dat de kennis natuurlijk zijn recente opvattingen en ac cursus ging lijken op een therapiegroep de ko rte tiviteiten zoals deze nascholingscursus mede te looptijd de verschillende beginsituaties en inte danken aan de vele publikaties van hen die feiten resses van de groepsleden en ondeskundigheid en ideeen onderzochten onderbouwden overwo van begeleid st ers op dit gebied zijn al doorslag gen en van alternatieven voorzagen ervaringen gevende praktische bezwaren vastlegden dit materiaal achten wij van groot be ook weerbaarheidstraining hoorde uitdrukkelijk lang maar wij wilden ervoor waken dat de cursus niet tot het terrein van de cu rs us af en toe zou gaan bestaan uit college achtige zittingen kwam er iets over ter sprake in zo n groep min of waarbij de verworven kennis in de ver van mijn meer gelijkgestemden lijken kritische ideeen zo bed sfeer kon blijven hangen vanzelfsprekend maar als je ermee naar buiten we formuleerden onze doelstelling vooraf als komt ontmoet je een scala van bezwaren grap volgt de deelneemsters gaan na in hoeverre en pen cynische opmerkingen en persoonlijke aan op welke gebieden ze zelf met het thema te ma vallen voor vrouwen en mannen die dat sekse ken hebben door hierover te praten ervaringen roldoorbrekend gedoe niet zo nodig vinden ben uit te wisselen leren we van elkaars inzichten je aan het zeuren je bent zeker zelf ontevreden waar nodig gaan we op zoek naar achtergrondin ze hebben ook gegarandeerd de lachers op hun formatie deze toetsen we aan de eigen praktij k 58 op bruikbaarheid eventueel trekken we hieruit len wisten ze zich toch staande te houden ook consequenties op het concrete en strategische als je collega s je inbreng wel serieus nemen be vlak reid zijn naar je te luisteren en van gedachten wil len wisselen over sekseroldoorbreking op school alge m ee n kad e r moet je een hele piet zijn om in het schoolwerk plan een plaats af te dwingen voor dit aandachts de be vestiging van seksestereotypen op school gebied dan krijgt de welwillendheid namelijk maakt deel uit van het verborgen leerplan hoe consequenties verborgen is dat eigenlijk dat zijn alle normen een van de deelneemsters begon een gesprek over en waarden die een school overdraagt zonder dat het aanspreken van een gemengde groep met ze bewust in het leerplan zijn verwerkt over het jongens het is een automatisme waarvan sommi algemeen sluiten deze perfect aan bij de middle gen maar moeilijk afstand willen doen het is vol class normen die ons onderwijs meestal uitdraagt gens hen slechts een aanspreekvorm waar je niks behalve stereotypen rond vrouw mangedrag ma achter moet zoeken moet je dan steeds jongens ken de kinderen zich ook gewaardeerde eigen en meisjes zeggen er volgde een gedachtenwis schappen zoals ontzag voor autoriteiten en leer seling met als tegenargumenten dat je consequent prestaties eigen dit ruimere kader maakt duide de helft van je leerlingen uitschakelt op dezelfde lijk dat je niet aan sekseroldoorbreking in het manier hun aanwezigheid ontkent als in de litera onderwijs kunt denken zonder dit in het perspec tuur al te makkelijk naar het kind verwezen tief van onderwijsvernieuwing te plaatsen hier wordt met hij tenzij het overduidelijk over een onder vallen ook beleid en organisatie hoe is de meisje gaat en dat je het als heel gek e rv aa rt als taakverdeling binnen de school het aanstellings je dezelfde gemengde groep aan zou spreken met beleid wie is er hoofd wie heeft de hogere klas meisjes tenslo tt e was ieder e rvan ove rtuigd dat sen wie heeft de meest invloedrijke taken je ook op dit soo rt vanzelfsprekendheden moet le tt en opzet meer weerstand onde rvond een deelneemster die bezwaren maakte tegen het gebruik van de ver in overleg met de cursisten kwamen we tot de kleinvorm meisje deze roept associaties op met volgende opzet vanuit een algemene terreinafba allerlei stereotypen rond zogenaamde vrouwelijk kening legden we lijnen naar de verschillende heid zij koos voor meiden dit woord bleek raakvlakken met het onderwijs de relatie leer voor anderen zoveel negatieve bijbetekenissen te kracht leerkracht leerkracht leerling zie het hebben hard ordinair dat ze het zelf nooit zou deel van hannie rijbroek hiervoor iedere den gebruiken behalve in de positieve zin je deelneemster koos voor een deelgebied op die bent een flinke meid maar neger pot en flikker manier vormden zich subgroepjes na de inleiden werden geuzennamen toen de betrokkenen ze de avonden konden de groepjes steeds een halve zelf als groepsaanduiding gingen gebruiken avond gezamenlijk aan het werk de andere helft eenduidiger bleken de resultaten van een inven van de avonden namen wij voor onze rekening tarisatie van gezegdes en uitdrukkingen waar met presentaties van gelezen literatuur bijvoor vrouwen mannen in voorkomen het beeld dat beeld in de vorm van stellingen of andere werk na analyse oprees behoefde geen toelichting het vormen meest schrijnende klonk in mijn oren een dron op een van de orienterende avonden speelden de ken vrouw is een engel in bed die kende ik nog deelneemsters een teamvergadering rond het aan niet onze taalschat is een rijke bron van dergelij schaffen van een nieuwe sekseroldoorbrekende ke seksistische ideeen aanvankelijke leesmethode of het uitbreiden van hoe maatschappelijke gewenning behalve je taal de aanwezige caesar het bleek dat de voorstand gebruik ook je denkwereld bepaalt demonstreer sters van de nieuwe methode hun ideeen weinig de aan het begin van de cu rs us het oude raadsel overt uigingskracht konden geven de wegwuive een vader rijdt met zijn zoon in een auto over rige en op financien gebaseerde argumenten van een stille landweg vader verliest de macht over hun tegenspeelsters konden ze moeilijk doorbre het stuur en de auto botst tegen een boom pa is ken hoewel sommigen de grootste moeite had op slag dood de zoon verkee rt in levensgevaar den met de behoudende rol die ze moesten spe hij moet met spoed geopereerd worden in het 59 ziekenhuis kijkt de dienstdoende chirurg onder terleidsters evenveel kansen rechten mogelijkhe het laken en zegt ik kan deze jongen niet opere den moeten hebben om hoofd te worden even ren hij is mijn zoon de enkelen die het raadsel tueel via een gedeeld hoofdschap maar de mees kenden hielden hun mond de anderen braken ten voelden zich zelf niet geroepen ze gaven ver hun hersens over een mogelijke oplossing het klaringen als ik werk in het onderwijs omdat ik duurde minuten voor bij iemand het licht ging lesgeven leuk vind ik heb geen zin in al dat geor branden zelfs op een avond rond dit thema dus ganiseer ik heb het gevoel dat ik te weinig weet van wat er op de lagere school allemaal gebeurt de drie slotavonden waren gereserveerd voor een ik denk dat ik er niet geschikt voor ben presentatie van de werkzaamheden en mogelijke de enquete maakte ook onder de ondervraag resultaten per subgroepje op deze manier kon den veel discussie los geen van de cursisten ieder werken binnen het eigen belangstellingsge volgde een cursus management of was van plan bied door in een kleine groep te werken heb je dat te doen meer aan elkaar kan ieder ook maximaal aan bod komen tussentijds hielden de verschillende leermiddelen groepjes elkaar op de hoogte van hun vorderingen wij nascholers verwachtten dat dit een vlucht of vraagpunten zodat anderen nieuwe informatie thema zou zijn voor hen die voor het eerst over kregen en of het vragende subgroepje op ideeen sekserolbevestiging in verband met onderwijs gin kon brengen eventueel naar aanleiding van eigen gen denken dat bleek niet zo te zijn juist een ervaringen paar meisjes die al enige tijd bezig waren hun ei er vormden zich drie subgroepjes rond de onder gen praktijk in dit opzicht kritisch te volgen gre werpen kleuterleidster in de basisschool leer pen dit onderwerp aan om er nou eens echt voor middelen en interactie in de klas de presentaties te gaan zitten om catalogi leermiddelen en boe en werkzaamheden van die groepjes zijn als volgt ken na te vlooien op rolbevestigende tendenzen samen te vatten ze maakten analyses en presenteerden door hen goedgekeurd rollenvrij materiaal waaronder pop kleuterleidster in de basisschool binnen het the penkastpoppen neutrale verkleedkleren ballen ma relatie leerkracht leerkracht zelfgemaakte muziekinstrumenten en timmerge een team kleuterleidsters bereidde een enquete reedschap ze benadrukten dat je de verdeling voor rond de vraag wie wordt het nieuwe hoofd van kinderen over activiteiten nooit door hun van de basisschool ze ondervroegen ongeveer sekse moet laten bepalen wel door hun belang 50 leerkrachten op zes scholen geen van de on stelling en capaciteiten zij zagen dit onverbre dervraagde kleuterleidsters had de ambitie om kelijk verbonden met kindgericht onderwijs ver straks hoofd te worden op de vraag of de andere schillende activiteiten zoals poppenhoek bouw leidsters dat willen antwoordden velen ik weet hoek kun je voor meisjes en jongens aantrekke het niet lijk maken door ze meer vulling te geven de kin in de nabespreking met de cursisten bleek her deren lossen samen probleempjes op liefst in ge haaldelijk de frictie tussen wat je vindt dat moet mengde groepjes en wat je zelf wilt doen iedereen vond dat kleu goede alternatieven voor gangbare speel en leer alkw ati i n uw k it ute r scwool dcwk ik da t w eens moe en m an l ag r icm ool 2 1 c n t en r11t tn ov er mit heeft u pl een rn 3 mp4