Sprinten in de alfaklas

e r k n u t v 0 e r n g sprinten in de alfaklas er wordt de laatste tijd met grote belangstelling gekeken naar de fc sprint 2 aanpak die door het friesland college is ontwikkeld voor het nt2 inburgeringsonderwijs door jan deutekom 2008 de vraag of deze aanpak ook geschikt is voor alfacursisten in het bijzonder voor beginnende alfacursisten houdt velen in het ant2 onderwijs bezig omdat het friesland college waar nelleke koot de zogenaamde alfa sprint aanpak ontwikkelde overstelpt wordt met vragen legde alfa nieuws deze vraag voor aan charlot akse en haar collega s van roc midden nederland te utrecht ervaringsdeskundigen die de aanpak implementeerden in hun instelling ineke van de craats in het schooljaar 2008 2009 hebben docenten van het eigen moesten maken deze cursisten vielen binnen het roc midden nederland locatie demkaweg met ongeveer profiel sociale redzaarnheid en moesten zich richten op dertig cursisten gewerkt volgens de sprint aanpak het de onderdelen burgerschap en opvoeding gezondheid en ging om analfabete cursisten die zich naast de doelen onderwijs ogo van het inburgeringsexamen de begeleiding van het inburgeringsexamen het lezen en schrijven nog was in handen van drie docenten de cursisten kregen eerst vier dagdelen van drie uur les met docenten later werd dat door omstandigheden drie dagdelen van drie uur met de fc sprint 2 aanpak docenten en een dagdeel van drie uur zelfstandig werken fc sprint is een didactische aanpak of werkwijze die aan de verwachtingen en aan kennis van de nederlandse onder andere wordt ingezet om allochtone cursisten ook samenleving met ondersteuning van een onderwijsassistente laaggeletterden in korte tijd zo veel mogelijk nederlands te laten leren bij deze aanpak is de cursist vanaf het wat is de aanleiding geweest om met de sprint aanpak te gaan allereerste begin verantwoordelijk voor het leerproces aan werken de hand van thema s oefent men gespreksvaardigheden charlot in les had ik een artikel gelezen over de sprint aanpak en wordt de woordenschat uitgebreid daarnaast die bij het friesland college werd toegepast in alfagroepen ik leert men lezen en schrijven er wordt veel gewerkt ben toen naar een presentatie in amsterdam geweest en ging met praktijkopdrachten die zijn gerelateerd aan werk naar huis met het idee dat het geweldig zou zijn om op deze hobby spel communicatie en sociale redzaamheid de manier talenten de volle ruimte te kunnen geven om zich in uitgangspunten van de fc sprint aanpak zorgen voor een snel tempo te ontplooien op het terrein van nt2 we hebben andere houding van cursisten en docenten om uiteindelijk er toen met enkele collega s over gesproken om deze aanpak een toename van het leerrendement te bewerkstelligen ook voor alfacursisten te gebruiken en toen er sprake van was essentieel in die aanpak is dat docenten een positieve dat er minder tijd beschikbaar zou komen voor de cursus verwachting hebben van de leervaardigheid van een cursist hebben we besloten deze uitdaging aan te gaan in utrecht is en dat ook expliciet maken het is daarnaast belangrijk een het alfatraject geen voortraject maar hebben alfacursisten een cursist in de gelegenheid stellen om op een zelfstandige jaar om het inburgeringsexamen te halen wijze aan die verwachting te voldoen daarvoor moet de cursist kunnen beschikken over bronnen dingen maar ook hoe was de groep waarmee jullie begonnen zijn personen die hem in staat stellen de benodigde kennis te charlot we zijn begonnen met een grote groep van circa vergaren en te leren toepassen dertig cursisten die verschilden in hun mondelinge vaardig heden van ao tot bijna a2 op het niveau van lezen en in het artikel van beppie termeer en jacqueline veth elders in dit schrijven waren grofweg drie groepen te onderscheiden een nummer wordt ingegaan op de uitgangspunten alfa a groep een alfa b groep en een groep die tussen b en 13 alf a nieuws nummer 3 september 2010 13 e r k n u t v 0 e r n g hoe zag een week met fe sprint eruit charlot zo n week heeft drie onderdelen we beginnen met de weekopening daarna is er tijd voor zelfwerkzaamheid en aan het einde van de week is er tijd voor presentaties de vaardigheden nodig voor een cruciale praktijksituatie cp staan daarbij centraal tijdens de weekopening waarbij de hele groep van dertig aanwezig is wordt de cp van de week geintroduceerd door de docenten bijvoorbeeld door het tonen van een video of door het zoeken van bronnen het uitbeelden van zo n praktijksituatie de voorkennis en de woordenschat van de cursisten worden daarbij geactiveerd c in zat omdat de grote groep was samengesteld uit eerder daarna worden op grote posters de verwachtingen bij de cp bestaande groepen konden we op dat moment beschikken gepresenteerd de verwachtingen die gesteld worden aan de over drie docenten voor de hele groep en dat was heel erg cursist zijn gekoppeld aan de doelen en taalhandelingen met nodig want een docent heeft het razend druk ook al heeft hij betrekking tot een cp de verwachtingen liggen op het terrein of zij een terughoudende rol in de ogen van de cursist van kennis van de nederlandse samenleving kns en taal elke les begonnen en eindigden we altijd in drie kleine woordkennis gesprekken lezen en schrijven zie het lijs groepen in drie beschikbare lokalen elk groepje met een in het kader aan het eind moet voor alle cursisten duidelijk docent er werd dan gekeken of alle cursisten nog wisten zijn waaraan gewerkt zal worden en wat er aan het eind van de waarmee ze bezig waren of er werden plannen gemaakt voor week van hen verwacht wordt de werkdag na het groepsmoment ging ieder zelfstandig aan de gang na de weekopening is er tijd voor zeljwerkzaamheid de cursisten gaan aan de gang individueel in duo s of kleine groepjes om te voldoen aan de verwachtingen moeten gebied burgerschap cp bankzaken bronnen geraadpleegd worden die in de ruimte aanwezig zijn bronnen kunnen zowel schriftelijke als digitale bronnen zijn verwachtingen maar ook medecursisten vormen een bron en pas in laatste u kunt 10 woorden en zinnen lezen en begrijpen instantie de docent er wordt dan geoefend met leesteksten 2 u kunt zeggen dat u een bankrekening wilt openen schrijfopdrachten en gespreksopdrachten die passen bij de 3 u kunt een contract met een bank lezen en ondertekenen diverse verwachtingen rond een cp het kan ook gebeuren 4 u kunt een aanvraagformulier invullen dat de docent instructiemomenten organiseert met een of 5 u kunt informatie lezen over het blokkeren van een meerdere cursisten bankpas 6 u kunt uw persoonsgegevens en rekeninggegevens opgeven spreken 7 u kunt uw bankpas blokkeren 8 u kunt geld pinnen 9 u kunt een betaalopdracht invullen 10 u kunt een bankafschrift lezen 11 u kunt zeggen dat u automatisch wilt betalen 12 u kunt een machtigingsformulier invullen tijd voor 13 u weet wat internetbankieren is zelfstandig werken alleen of voorbeeld van het uitsplitsen van een cruciale praktijksituatie met z n tweeen in verwachtingen alfa nieuws nummer 3 september 2010 13 e r k n u t v 0 e r n g de laatste fase van een fc sprint boeken en leesteksten woordkaar s met plaa week is de presentatie dan voorop woord achterop 7 43 krant reclamefolders presenteren cursisten aan enzovoort dat stuk tekst moest gekopieerd en in elkaar wat ze die week het sprintdossier geplakt worden een cursist alfa hebben geleerd dat a met altijd iets origineels kwam een keer met hoeven zeker niet alle fokke en sukke aanzetten en had een andere keer verwachtingen te zijn een krantenartikel van huis meegenomen met de anders komt er geen kop de kredietcrisis is nu op een hoogtepunt ze kon eind aan de presentaties het lezen aan het eind van de week of dat nu ging door iedere cursist selecteert quasilezen of door analyse en synthese doet er weinig toe iets waarop hij trots is en laat dat aan anderen wat is de rol van de docent verwachting aftekenen op de poster zien charlot daar heb ik nog nooit zoveel over nagedacht als toen ik met sprint ging werken en dat doe ik nog steeds zijn de verwachtingen voor iedereen hetzelfde bij vrijwel alles denk ik waarom doe ik dit en waarom charlot nee dat is niet zo we hebben groepsverwachtingen vraag ik dat maar om een antwoord te geven de rol van die gekoppeld zijn aan de cp van de week zie het kader over de docent is zeker niet afzijdig met sturen is niets mis bankzaken als voorbeeld en individuele verwachtingen die maar het initiatief moet bij de cursist liggen een voorbeeld veelal liggen op het gebied van technisch lezen en schrijven helpt om dit duidelijk te maken de cursisten kiezen in of hiaten zijn op het gebied van uitspraak spelling of gram principe zelf uit het materiaal om aan een verwachting te matica de individuele verwachtingen worden genoteerd in gaan werken sommigen verzamelen alles wat ze te pakken een fc sprint dossier en op de klassenposters zodat ze op kunnen krijgen en verdrinken daar vervolgens in als docent elk moment duidelijk zijn voor de cursist en de begeleidende demotiveren we dat door vragen te stellen als wat moet je docenten volgende week maandag doen wat is de verwachting we als een cursist een bepaalde verwachting beheerst kan hij of stimuleren cursisten na te denken over welk materiaal je dan zij na controle bij de docent dit noteren op de posters met echt nodig hebt anderen kiezen altijd te gemakkelijk of te groepsverwachtingen in laatste instantie kan de verwachting moeilijk ga je als docent nu postvakjes maken moeilijk afgetekend worden na de presentatie voor en gemakkelijk omdat de tijd maar beperkt is en de de groep maar het is ook mogelijk dat een noodzaak tot efficientie groot cursist al aan het begin een verwachting misschien wel maar dan moet kan aftekenen omdat hij die al beheerst je ook opletten of een cursist wel voor lezen en schrijven kan een een voor hem of haar uitdagende verwachting voor beginners bijvoorbeeld keuze maakt door vragen te stellen zijn woord i uit boekje i van 7 43 bij de als wat hij daardoor geleerd denkt presentatie moet de cursist de klanken te hebben je taak als docent is de kunnen zeggen en herkennen het woord cursist bewust te maken van de vraag kunnen analyseren en synthetiseren waarom hij dit kiest door veel vragen het globaalwoord kunnen herkennen en de leestafel met allerlei teksten te stellen als wat is je doel wat is de schrijven het friesland college heeft verwachting en helpt dit materiaal je overigens de klankzuivere basiswoorden geheel geselecteerd daarbij het kan uiteindelijk ook de taak van de docent zijn uit woorden die relevant zijn voor de inburgering gewoon lesmateriaal op eigen niveau te geven de rol van de docent is dus nadrukkelijk die van observator een heel succesvol voorbeeld van een verwachting was de en stimulator niet alleen bij de keuze van het materiaal vrije leesopdracht u kunt een stukje lezen cursisten als bron maar ook bij de keuze van de persoon met wie konden een tekst kiezen van een leestafel met allerlei samengewerkt wordt of die als bron fungeert de docent mag 13 alfa nieuws nummer 3 september 2010 er k n u t v 0 e r n g gerust vragen waarom maria altijd met fatima samenwerkt mondeling en schriftelijk alfabetisering elementair en suggereren ook eens met samira samen te werken functioneel lezen en schrijven studievaardigheid omdat die een goede prater is of de docent kan een cursist elementaire cp woordenschat eenvoudige dialoogjes en doorverwijzen naar samira als bron omdat zij juist het basale luistervaardigheid het samenwerken met cursisten antwoord op een bepaalde vraag heeft ontdekt docenten van een hoger niveau ar a2 die al aan de echte cp s moeten cursisten ook de gelegenheid geven om te leren hoe werkten had voor enkelen wel een meerwaarde hun eigen ze kunnen oefenen elementaire lesstof werd daardoor automatisch in een bredere maar behalve observeren stimuleren en sturen denken en rijkere context geplaatst bij de meesten echter ging het over al of niet ingrijpen is het de taak van de docent om te over de hoofden heen je kunt kiezen voor een mengvorm kunnen loslaten in het begin moet je bijvoorbeeld bij de introductie van een cp de groepen bij daaraan erg wennen daarom is het elkaar laten zitten en daarna apart of voor aparte prettig om met meerdere docenten groepen door goed bronnenmateriaal kunnen op een grotere groep te werken zodat de cursisten onder ar dan in een aparte groep je elkaar in de sprint aanpak kunt toch ook profiteren van een bredere context steunen met zijn tweeen kun je ook beter de weerstand doorstaan wat doet de docent concreet die cursisten in het begin tegen charlot in de manier waarop wij werkten waren de sprint aanpak hebben want de docenten verantwoordelijk voor alle dertig cursisten hebben een heel ander beeld cursisten in de fc sprint2 groep daarnaast was van wat een school is en wat een docent een docent mentor voor een aantal cursisten moet doen bijvoorbeeld cursisten met hetzelfde technische lees en schrijfniveau en bewaakte de lukte dit verzelfstandigingsproces ook bij sprintdossiers van zijn eigen mentorgroep alfa a cursisten boven het mondelinge ar niveau lukte het we zorgden er gezamenlijk voor dat het wel cursisten die voor lezen en schrijven bronnenmateriaal rond een cp aanwezig was nog onder alfa a zaten en ook mondeling in het lokaal dat betekende verwachtingen onder ar niveau leerden die werkwijze niet mentor aan de slag met groepje op posters zetten zelfleesteksten van de anderen het is onze ervaring dat de schrijfopdrachten en opnames maken we alfa ar a2 cursisten te veel in hun ontwikkeling belemmerd gebruikten niet het bronnenmateriaal van het friesland werden door de alfa ao ar cursisten we hebben om die college en voor ar a2 was er toen nog niet zoveel reden de grote groep van dertig weer opnieuw opgesplitst multimediale materialen en materialen voor technisch in twee afzonderlijke groepen mondeling boven ar versus lezen en schrijven beschikbaar maken authentiek materiaal mondeling onder ar omdat we het gevoel hadden dat anders zoeken enzovoorts verder bereidden we rollenspellen voor iedere groep tekortkwam ook hebben we overwogen aparte en bespraken elke les na in de les introduceerde de docent instructie momenten in te voeren voor de verschillende een thema observeerde de samenwerking voortgang of niveaugroepjes hoe de sprint aanpak voor de alfa ao stagnatie coachte nam groepjes bij elkaar voor uitleg of ar cursisten zinvoller ingezet kan worden daar ben ik nog instructie legde oefenvormen uit tekende prestaties af en niet volledig uit ik blijf erover nadenken beantwoordde als laatste bron vragen en lukte het tot dan toe om cursisten die mondeling onder welke eisen stel je aan bronnen a1 niveau waren tot sneller begrijpen van het nederlands te charlot bronnen kunnen op papier staan op de computer krijgen in een gemengde groep ao az dvd en cd andere cursisten of personen kunnen ook charlot de lesstof voor cursisten mondeling onder als bronnen fungeren en in laatste instantie de docent ar omvat de voorwaarden voor het werken met de cp s idealiter zijn de schriftelijke en multimediale bronnen alfa nie u ws num mer 3 septem ber 2010 7 e r k n u t v 0 e r n g docentonafhankelijk te gebruiken niet lineair dus dat je a grammatica spelling systematische woordenschatopbouw niet nodig hebt om b te kunnen doen en gelaagd gelaagd dat kan ondervangen worden door deze vaardigheden in wil zeggen toegankelijk voor cursisten met verschillende groepsinstructiemomenten of aan het begin einde van de les niveaus en verschillende leerstijlen en bruikbaar voor aandacht te geven verschillende doelen om een voorbeeld te geven in het wat wij merkten was dat sommige cursisten steigerden digitale bronnenmateriaal van het friesland college zitten verdronken in wat van hen gevraagd werd of gestresst leesteksten op niveau az die ook voor een ao cursist raakten de sprint aanpak vroeg te veel inzet van hen leerzaam zijn de ao cursist kan bijvoorbeeld alleen op de ze moesten te veel nadenken het vergde te veel van hun gekleurde woorden klikken waarbij abstractievermogen en ze waren niet gemotiveerd een foto oppopt en ofhij het woord ilfj om dit er allemaal voor over te hebben kan horen zo krijgt hij input op bijvoorbeeld omdat het dagelijkse leven zijn eigen niveau maar kan hij ook al zoveel van hen eist wat hen enigszins al gebruikmaken van de rijkere kan helpen is vermindering van het aantal taal omgeving en eventueel al wat verwachtingen en afbakening van het hoger reiken dan op zijn niveau materiaal vereist wordt in utrecht konden voor de allerlaagste alfaniveaus alfa a en cursisten per verwachting kiezen onder ar voor mondeling heb ik twijfel over uit een cp opdracht op ar niveau bronnenkast voor technisch lezen en het nut en de snelheid van de sprint aanpak en een op az niveau vaak namen schrijven zeker als onder grote tijdsdruk gewerkt moet cursisten beide opdrachten in het worden zoals in utrecht waar de gemeente vraagt lokaal lagen verder woordenboeken eenvoudig en moeilijk de cursisten in enkele maanden te alfabetiseren het is de fotoboeken dvd s audio cd s cassetterecorders en concreet vraag of cursisten zich in die korte tijd dan ook nog de juiste materiaal voor het technisch lezen en schrijven hadden we studievaardigheden en studiehouding eigen kunnen maken een aparte kast met 7 43 klapwoorden leesboekjes alfa flex de sprint aanpak vergt veel en is niet overzichtelijk voor ao enzovoort alle bronnen waren voor de cursist beschikbaar ar alfacursisten ook een meer klassikale gestuurde aanpak 2 kan in deze fase zelfvertrouwen en motivatie opleveren rond wat vind je voor en nadelen van de sprint aanpak ar mondeling kan dan op de sprint aanpak overgeschakeld charlot een absoluut voordeel vind ik de invalshoek dat worden je cursisten hoog moet inschatten en dat ze leren dat de de presentatie is eigenlijk een voordeel en een nadeel verantwoordelijkheid voor het leren in wezen bij henzelf ligt tegelijkertijd natuurlijk hebben presentaties zin vooral voor dat levert veel op in de cursus zelfvertrouwen motivatie de presentator zelf ze geven soms zelfvertrouwen en laten zelfstandigheid en soms snelheid sommige mensen gaan zien wat een ander moeilijk vindt mensen gaan accepteren als een speer omdat ze worden uitgedaagd tot een tempo dat dat fouten maken nodig is mijn collega s en ik vragen ons een gemiddelde alfagroep niet haalde ook de cursisten die af in hoeverre presentaties voor de hele groep waardevol niet zo snel leren maar wel veel inzet tonen komen uit de zijn onlangs hoorde ik in een studie bijeenkomst dat het verf door de sprint aanpak leren cursisten ook dat fouten luisterend deel van de cursisten eigenlijk weinig leert van maken moet om op een hoger niveau te komen sommigen presentaties van anderen ook niet als zij een taak krijgen krijgen daardoor zichtbaar meer durf en een positiever en feedback moeten geven na afloop het is zinniger om te zelfbeeld cursisten worden actiever niet alleen bij het leren laten presenteren in kleine groepjes cursisten die dezelfde maar ook gaan ze het initiatief nemen voor het eindfeest en leerpunten hebben en daarop feedback te geven regelen dat de klas opgeruimd wordt ze nemen het heft in handen en inspirerend is dat je als docent weer helemaal wat is je conclusie opnieuw gaat nadenken over je vak charlot werken volgens de sprint aanpak moet volgens wel kwamen bij ons experiment op de demkaweg ons aan een aantal voorwaarden voldoen een grotere de volgende vaardigheden in de knel vrij schrijven groep redelijk homogene cursisten waar je met minimaal 13 alfa nieuws nummer 3 september 2010 e r k n u t v 0 e r n g twee vaste docenten tegelijk op werkt een vast lokaal waar deutekom j 2007 fc sprint passief zijn geen optie les 148 6 9 bronnen kunnen blijven liggen een ruimte waar cursisten borgesius m 2010 fc sprint in de alfaklas werkvormen in de dvd s kunnen bekijken en met audio cd s kunnen werken alfales les 163 10 12 zonder dat anderen daarvan last hebben in utrecht hebben we een aantal en som s veel van die voorwaarden moeten de foto s in dit artikel zijn van hilde schalkx loslaten omdat we door de tijdsdruk en financiele druk van de marktwerking niet meer aan enkele elementaire noten voorwaarden konden voldoen een groot aantal elementen i op deze locatie waren dat latifa orfi henk scholte marinka pet van de sprint aanpak wordt momenteel wel weer gebruikt in en charlot akse een groep die zich daarvoor leent veel utrechtse docenten 2 om deze reden hebben de docenten van het friesland college gebruiken sprint elementen in hun lessen we zijn ermee bij de 0 tot alfa a cursisten de weekverwachtingen omgezet in een bezig hebben veel geleerd van onze experimenten en dagverwachting aan het begin van de les wordt de cursist gevraagd fe sprint2 en proberen bewust keuzes te maken in de wat hij aan het eind van de les aan de groep gaat laten zien hij toepassing ervan afhankelijk van omstandigheden en kan kiezen uit een lijst van kleine verwachtingen behorende bij het ontwikkelingen thema de tij d tussen verwachting en presentatie prestatie is veel korter en wordt daardoor overzichtelijker een presentatie prestatie literatuur kan heel kort zijn bijvoorbeeld het uit je hoofd opschrijven van je deutekom j 2008 fc sprint grenzeloos leren amsterdam boom voor en achternaam of jezelf voorstellen in vijf zinnen g n ale m ent e n oefen en leerwebsite tgn in de zomer van 2010 is een nieuwe cursus verschenen waarmee inburgeraars zich kunnen voorbereiden op de toets gesproken nederlands tgn de cursus studieboek en vrij toegankelijke website is ontwikkeld door ik wil noor nederland een instituut dat sinds 2008 cursussen geeft om mensen voor te bereiden op het basisexamen inburgering met het nieuwe materiaal kunnen inburgeraars oefenen tot niveau a2 de methode kenmerkt zich door een grote hoeveelheid treffend foto s bij alle foto s bijna 1800 horen taaluitingen woor den zinnen korte vragen en tegenstellingen ieder hoofdstuk begint met nieuwe losse woorden gekoppeld aan een thema de hoofdstukken volgen daarna precies het format van de tgn eerst worden er nazegzinnen aangeboden daarna korte vragen waarop met een woord antwoord moet worden gegeven vervolgens weer een aantal nazegzinnt n en ten slotte tegenstellingen door deze opzet is het materiaal ook bruikbaar voor mensen die niet of nauwelijks kunnen lezen of schrijven het materiaal kan gebruikt worden bij klassikaal onderwijs maar er is ook veel gelegenheid om zelfstandig en individueel te werken bij het boek hoort een website waarop alle geluidsbestanden staan de website biedt in zeven wereldtalen vertalingen van de geluidsbestanden wil je gratis kennismaken dat kan docenten kunnen een gratis inlogcode toegestuurd krijgen stuur een mail naar info toetsgesprokennederlands nl meer info via toetsgesprokennederlands nl alfa nieuws nummer 3 september 2010 9