Standaardtaal leren op school

boel besprekingen dorian de haan standaardtaal leren op schoo l deze studie is gemaakt vanuit de overtuiging dat van zijn studie voor het onderwijs goed weer het zeer wenselijk zou zijn dat de taalwetenschap zijn onderzoek verdiept het inzicht in het proces een grotere relevantie voor de onderwijspraktijk van verwerving en in het gebruik van de stan zou hebben dan veel linguisten vanuit hun attitu daardtaal op school en kan daardoor de houding de tegenover het object van hun wetenschapsbe van leerkrachten beinvloeden oefening daaraan willen en veel leerkrachten op in een helder maar compact overzicht stelt hij grond van hun ervaringen daaraan kunnen toe voor het onderwijs belangrijke discussies rond het kennen aldus a hagen in zijn proefschrift stan leren van een tweede taalvarieteit aan de orde daardiaal en dialectsprekende kinderen de resultaten van zijn onderzoek geven inzicht over de mate waarin hij met zijn studie de kloof in het cognitieve en sociale proces dat het leren heeft overbrugd geeft hij aan te hopen dat hij een van de standaardtaal voor van huis uit dialect bijdrage heeft geleverd aan een taalmodel dat het sprekende kinderen is onderwijs wat te bieden heeft namelijk een taal model dat alle aspecten van communicatief ver taalarmoede taalverschil en het onderwij s mogen het taalkundig repertoire van een indivi duele spreker en dat van de taalgemeenschap be in zijn overzicht gaat hagen allereerst na wat de vat zijn bevindingen over de betekenis van zijn kritiek op de deficientie theorie waarin men het specifieke onderwerp monitoring van taalge niet standaardtaal spreken interpreteerde als taal bruik noemt hij ongetwijfeld nog zo rudimen tekort het onderwijs heeft geboden de vaststel tair dat het een illusie zou zijn te menen dat ze in lingen van diverse onderzoekers dat kinderen met dit stadium van wetenschappelijke reflectie van een streek of stadsdialect een volwaardig taalsys direct nut zouden kunnen zijn voor de praktijk teem bezitten dat niet minder maar anders is dan van het onderwijs maar hagen hoopt wel dat de de standaardtaal heeft leerkrachten tot nu toe ze bevindingen taalpedagogen kunnen helpen bij weinig houvast gegeven wat betreft hun taaldi het bepalen van hun houding tegenover het taal dactiek de verschil theorie heeft zeker de hou gebruik van dialectsprekende kinderen die op ding van leerkrachten positief beinvloed in het school de standaardtaal moeten leren onderwijs is min of meer wel doorgedrongen dat daarmee geeft hagen ons inziens de betekenis het afkeuren van de eigen taal van kinderen ver 43 werpelijk is maar een definitief antwoord welke interactie met anderen leren bewaken dat wil benadering van het dialectspreken en standaard zeggen in hun taalgebruik weten ze al vroeg re taal leren van kinderen nu de meest juiste is heb kening te houden met de hoorder de situatie e d ben taalkundigen niet kunnen geven dat geldt ve rv olgens leren ze hun taal aan te passen op de ook de studie van hagen zelf in europa is het inhoud de aandacht is daarbij gericht op het onderzoek zo constatee rt hagen te veel opgezet overkomen van de betekenis tenslotte krijgen om de gevolgen van het dialect spreken op de kinderen oor voor de vorm van hun uitingen de schoolvorderingen van kinderen te meten te wei ze laatste soort monitoring noemt hagen norma nig toegespitst op vragen over de wijze waarop tief op school is er vooral voor deze normatieve het dialect hulp dan wel voertaal kan zijn in het monitoring plaats ingeruimd zichtbaar in het ge onderwijs en over de manier waarop kinderen de stuurde taal leren maar kinderen kunnen op standaardtaal leren hanteren school ook leren aandacht te ontwikkelen voor ve rv olgens kijkt hagen naar analyses waarin stan het inhoudelijke niveau het schoolregister vereist daardtaal leren wordt vergeleken met het leren een andere manier van praten over de werkelijk van een tweede taal het blijkt dat een dialect ge heid en dat moet je dus in de gaten houden bij baseerd op de constrastieve analyse waarbij ver het praten in de klas schillen en overeenkomsten tussen de eerste en buiten school is de aandacht voor het leggen van tweede taal voor de didactiek worden benadrukt sociale relaties waarbij de interactionele moni voor het leren van de standaardtaal niet voldoet toring een rol speelt en het uitdrukken van er ligt teveel nadruk op de taalstructuur te wei ideeen en inhouden waar referentiele inhoude nig op het taal ieren door taal hanteren daar lijke monitoring aan te pas komt centraal naast spelen attitudes rond het leren van de stan hagen rekent deze vormen tot het normale ge daardtaal een centrale rol dialectsprekende kin dragsmodel het zorgen voor correcte taalvormen deren kunnen bovendien als gevorderde tweede is ondergeschikt aan de aandacht voor deze taal taal teerders worden beschouwd maar de belang functies het behoort tot het normatief gedrags rijke lijnen vanuit sociolinguistisch onde rz oek model zoals ze door het tweede taalonderzoek zijn op de stelling van hagen is nu dat kinderen die van genomen bijvoorbeeld het belang van sociaal huis uit dialect spreken geen onversneden stan culturele processen in de taalverwe rv ing en van daardtaal gebruiken maar een taal waari n zich cognitieve strategieen van kinderen zijn echter inhouden het beste laten uitdrukken en waarmee niet doorgetrokken naar de theorie van het twee de interactie met andere sprekers uit de eigen ge de d ialectleren meenschap het adequaatst onderhouden kan wor hagen kenschetst de onvolkomenheden in de den die taal zal als regel gekenmerkt worden standaardtaal produktie als het kernprobleem van door code switching het overschakelen van de dialectsprekende kinderen met name het onver ene op de andere taalvarieteit in het normaal mogen de standaardtaal op een consistente ma taalgedragsmodel is het taalgebruik van dialect nier te spreken inzicht in hoe de kinderen de sprekers niet minder vloeiend dan dat van stan standaardtaalproduktie voor of tijdens het uit daardtaalsprekers de verschuiving naar een nor spreken controleren of bewaken kan een verkla matief gedragsmodel zal de consistentie ring bieden voor een aantal van deze onvolko van de standaardtaal verhogen maar tevens lingu menhede n istische onzekerheid spreekangst en verschijnse len als veilige constructies aanzetpauzes norma naar een monitor theorie van taalgebru ik tieve zelfcorrecties e d bevorderen monitoring is een cognitieve strategie gericht eigen onderzoe k op het bewaken van op een optimale communica tie gerichte taalproduktie of in gevallen waar de vraag die hagen zich stelt is welke betekenis geen directe communicatie in het geding is van monitoring heeft voor de verklaring van een aan de specifieke niet communicatieve doelen van de tal taalproduktieverschijnselen die een belangrij taalproduktie bijvoorbeeld bij taalleer of taal ke rol spelen in de standaardtaalhantering van reflectietaken er zijn verschillende soorten te dialect sprekende kinderen als verschijnselen on onderscheiden kinderen zouden al zeer jong de derzoekt hij code switching zelfcorrectie en in 44 terferentie het overbrengen van bepaalde ken zen ze het gebruik van het dialect op school merken van de ene taal naar de andere het het sociolinguistisch bewustzijn van zesde klas zwaartepunt in het onderzoek ligt bij de norma se rs heeft zich meer geaccomodeerd aan de tieve monitoring onderzocht zijn de vaardighe domein specifieke functies van dialect en stan den van dialect sprekende kinderen in de stan daardtaal kinderen hanteren het normatieve ge daardtaal en in schoolse context met min of dragsmodel als de situatie ze e rtoe dwingt wat meer gestuurde procedures gezien de belang de inte rf erentie van dialect naar standaardtaal be wekkende passages over het normale gedragsmo treft blijkt dathet onderscheid tussen primaire del waarin interactionele en referentiele monito en secundaire dialectverschijnselen erg belangrijk ring het belangrijkst zijn is dat een beperking is monitoring is vooral van invloed op de primai die juist voor onderwijsgevenden die de nadruk re opvallende en stigmatiserende kenmerken van willen leggen op interactionele vaardigheden en het dialect de secundaire kenmerken die minder verwoorden van ervaringen wensen gevoelens en in het bewustzijn doordringen en vaak regionaal ideeen wat teleurstellend het zou voor hen zeer zijn in plaats van lokaal worden minder uit de interessant geweest zijn meer inzicht te krijgen in standaardtaal weggefilterd ook voor interferen de aard van de strategieen die kinderen volgen in tie geldt dat de toenemende formaliteit en stu het bewaken van inhoud en spreker hoorder rela ring in de situatie de normatieve monitoring acti tie bij hun spontane taalgebruik maar goed daar veert gaat de studie niet over hagen lijkt een voorstan hagen wijst er in zijn discussie die het slot van der van een functioneel bidialectisme in die zin het boek vormt op dat zijn resultaten verder rei dat het dialect wordt gebruikt maar de standaard ken dan de situatie van de dialectsprekende kin taal uiteindelijk de voertaal is in het onderwijs deren in kerkrade daarvoor lijken zijn socio hij zoekt naar strategieen die kinderen hanteren linguistische argumenten het meest doorslagge om onversneden standaardtaal te gebruiken die vend alhoewel de afstand tussen het kerkraads kunnen misschien aanknopingspunten vormen en het standaard nederlands groot is gaat het bij voor onderwijs in de standaardtaal de toespit het handhaven van dialectkenmerken om de so sing op een schoolse context waarin de normatie ciale betekenis die ze hebben en niet in de eerste ve monitoring de boventoon voert biedt inzicht plaats om de mate van verschil met de standaard in het belang dat kinderen blijkbaar in die situa taal het groepsidentificerende karakter van het tie hechten aan het gebruik van de standaardtaal gebruik van dialectkenmerken bepaalt voor een kort samengevat levert het onderzoek onder belangrijk deel de mate waarin mensen hun nor meer de volgende gegevens op kinderen corrige matieve monitoring in werking zetten of ze nu in ren zichzelf in de groepsgesprekken de meer kerkrade wonen of in den haag of in antwer spontane ongestuurde taalproduktie meer op de pen dat inzicht is zowel voor leerkrachten in inhoud en in de formele produktietaken taaloe kerkrade als voor die in andere plaatsen in belgie feningen meer op de grammaticale vorm code en nederland van belang switching komt minder voor naarmate de pro duktietaak formeler is en een meer gestuurd ka a hagen standaardtaal en dialectsprekende kin rakter heeft dit heeft alles te maken met situa deren een studie over monitoring van taalge tionele aspecten van taalgebruik en met attitude bruik muiderberg coutinho 1981 hoe ouder kinderen worden des te minder verkie prijs f 27 50 isbn 90 6283 567 8 willem mooijma n ordelijk bezig zijn met drama als je een politieagent nodig hebt in een toneel redenering moet wel kloppen en dan gaat het er stuk moet je daar geen echte politieagent voor niet eens om dat die politieagent wat van acteren nemen zeggen ze die s een politieagent dus die zou moeten afweten het gaat erom dat degeen kan hem niet spelen is de redenering die die rol speelt moet onderzoeken welke ken het zal moeilijk zijn om het te bewijzen maar de merken van het politieagent zijn zij of hij van 45