Publicatie datum: 1980-01-01
Auteur: TeJAter TeNEEter
Collectie: 11
Volume: 11
Nummer: 4
Pagina’s: 15-20
Documenten
tejater ten e ete r storing een project theater over televisie op de basisschool teja ter teneeter speelt met en voor kinderen in het basisonderwijs het is pedagogisch theater dat zich ten doel stelt het publiek de kinderen te motive ren en te stimuleren van hun ervaringen te leren het bijzondere is dat dit plaatsvindt binnen het onderwijs al spelend worden de ervaringen van de leerlingen centraal ge steld het gaat over dingen die kinderen zelf meemaken of zouden kunnen meemaken en over wat ze daar zoal van vinden de uitgangssituatie vormt het tv kijken thuis daarna volgt een ontdekkingstocht naar hoe en door wie die tv programma s gemaakt worden en ook naar het waarom ervan al met al geeft teja ter teneeter met de beschrijving van dit theaterproject een voor beeld van hoe leren amusant en amusement leerzaam kan zijn in het basisonderwijs hoor je vaak tv daar blijf school om televisie ervaringen blijven buiten de ik vanaf tv is slecht voor kinderen maar als je klas een groot en ingrijpend deel van de erva erover begint komen de verhalen los over hoe ringswereld blijft zo buiten de school wat kinde mooi en leuk het gisteren weer was en er komt ren van tv weten komt vaak niet verder dan de geen eind aan wat kan ik kinderen nou leren schone schijn nauwelijks bestaat het besef dat tv over tv gemaakt wordt door mensen mensen die daar be het blijkt een onderwerp dat leerkrachten vaak doelingen mee hebben dat de opzet van tv uit omzichtig mijden er wordt wel eens een kwar zendingen is mensen iets te leren ze te amuseren tiertje gepraat over wat er gisteren op de tv was of te informeren en dat het daarom van belang als een soort ontlading maar daar blijft het is ons af te vragen wat voor amusement we voor meestal bij men kan immers niet zoveel tegen geschoteld krijgen wat ons wordt geleerd en over het machtige media apparaat waarom we realiseren ons dat de tv veel doet tv speelt echter een grote rol in het leven van de met kinderen waar wij en toch zeker zij zelf zich kinderen ze kijken ernaar kijken ernaar uit pra niet van bewust zijn daarom wordt het des te ten erover scheppen erover op kopen allerlei belangrijker stil te staan bij dat kastje achter de dingen die ze van de tv kennen spelen het na fapade van dat glimmende glas te leren kijken meestal gebeurt dat evenwel allemaal buiten de daarom gaan we met de voorstelling storing e n 15 in het project op onderzoek uit naar de wereld bovendien niet aardig en wordt gauw kwaad van de tv bella doet precies wat hij zegt op de tv lijkt dat heel heel anders de voorstellin g als de opname bijna af is houdt jeroen het niet meer uit dat flauwe gedoe hij flapt er een grap storing is het verhaal van ineke 12 jaar haar uit jacques wordt flink kwaad de opname bijna broertje jeroen 11 jaar hun moeder els en vader verprutst wim sanders dan tot slot nog een interview maar ook dat valt bij jeroen en ineke thuis wordt veel tv gekeken tegen jacques heeft precies opgeschreven wat ze ineke is weg van pop programma s zelf zingt ze moeten antwoorden en daar klopt niks van als ook graag jeroen kijkt graag naar politiefilms en jeroen dan bij het interview nog een fout maakt ook naar pop programma s hij vindt vooral wordt hij prompt door jacques uit het beeld ge gitaarmuziek goed hij heeft zelf een gitaar en haald terwijl bella met ineke doorgaat kan als hij hard oefent liedjes van toppop na na het interview worden ze meteen weggestuurd spelen maar als ze buiten de studio zijn merkt jeroen vader wim kijkt heel veel tv als hij thuis is dat hij zijn gitaar binnen heeft laten staan meestal de hele avond moeder els houdt ook wel ze sluipen terug net als jeroen zijn gitaar wil van tv kijken toch vindt ze het vaak ongezellig pakken horen ze jacques en bella vanuit de dat er door de tv niet meer met elkaar gepraat regiekamer jacques is de band van ineke en wordt en ze vindt het vervelend dat wim de jeroen aan het monteren hij knipt jeroen eruit klusjes in huis laat liggen en zo weinig aandacht die vervangt hij gewoon door frans van der aan de kinderen besteedt veldt hoe kan dat nou jeroen is stomverbaasd naar de bella bloem show kijken ze allemaal ineke is ontzettend kwaad staat zij met die graag stomme jongen op de tv het liefst zou ze willen op een avond kondigt bella bloem aan dat ze op huilen nieuw jong talent een kans wil geven in haar als jacques en bella weg zijn blijven ineke en show kun je zingen ben je jonger dan 16 jaar jeroen alleen achter in de studio daar staat de stuur dan gerust een kaartje camera ze zetten hem aan ineke krijgt een ineke voelt er wel wat voor ze haalt jeroen over goed idee ze gaat bella bloem nadoen heel zij kon toch zingen en jeroen kon dan de bege overdreven natuurlijk jeroen neemt jacques de leiding verzorgen ze zouden hun liedje darling jager op de hak totdat bella plotseling terug kunnen zingen komt jeroen en ineke kunnen nog net op tijd en dat is geluk hebben ze krijgen bericht dat wegduiken als bella weer vertrekt laat ze de jacques de jager bij hen thuis langs komt om te deur van de regiekamer open en daarbinnen ligt kijken of ze goed genoeg zijn vreemde man de opname waar jacques jeroen heeft uitge als ze net goed en wel met hun liedje begonnen knipt eerst schrikt len wel als ze jeroen daar bo zijn zegt hij dat hij het wel gezien heeft hij ziet ven ziet zitten maar dan haalt ze de beeldband wel wat in die twee smoeltjes of ze donderdag die ze net van zichzelf hebben opgenomen rui morgen in de studio willen zijn len anders sta ik met die stomme jongen op ineke is er vol van ze droomt er die nacht van de tv een goeie bak een zaal vol klappend en gillend publiek alsof ze thuis hebben ze natuurlijk alles verteld en op de blondje was jacques de jager ademloos aan haar avond van de uitzending is iedereen poepie ze voeten geweldig nuwachtig dan kondigt bella bloem aan het als ze in de studio komen krijgen ze van bella jonge duo ineke en jeroen met hun nieuwste hit bloem te horen dat ze niet hun eigen liedje mo mijn liefje mijn dotje applaus gen zingen maar een ander dat speciaal door me maar dan het is gelukt heel nederland ziet nu neer jacques vertaald is in het nederlands ze hoe ineke en jeroen jacques en bella voor aap vinden het eigenlijk maar een stom en flauw lied zetten hun pret wordt onderbroken als plotse je het gaat trouwens allemaal veel minder leuk ling het bordje storing op de tv verschijnt dan ze gedacht hadden er is geen publiek en er zijn geen bekende artiesten die stonden allemaal vanaf de eerste scenes reageren de kinderen met al op de beeldband zegt jacques de jager hij i s herken n i ng g elac h v er b azing om de echte tv s 16 die er staan en die zomaar s morgens reclame uit een gevecht zenden en bella eerst op het scherm en dan in het echt als zij voor de zoveelste keer haar show wat hielden onze wensen voor het project met de aankondigt lachen ze haar uit roepen haar weg kinderen nu in doen haar na gefluit en gejoel tijdens de droom aan de ene kant hebben we die vertaald in een van ineke en meeleven en verontwaardiging tij inhoudelijke opzet een plan waarin we een aan dens de studiobelevenissen tal stappen onderscheidden die we in het project ze amuseren zich dat is duidelijk wilden doorlopen geen strak keurslijf maar een richtlijn voor onszelf om niet te gaan zwemmen een p rojec t in we doen wat leuks wat wel zinnig lijkt maar om gericht ergens naar toe te werken wel en dat en dan start het project is de andere kant op een plezierige manier we hoe zo n project kan verlopen vertellen we hier vonden dat heel belangrijk onze positie in het onder eerst even iets over hoe zo n project geor onderwijs als de gevestigde opvoed st er maakt ganiseerd is het ons niet gemakkelijk dat is een gevecht om in de projecten die meestal zes weken duren het vertrouwen van de kinderen een gevecht ook staat naast het spelen met de kinderen over het in tegen jezelf als je hen bijvoorbeeld tot de orde de voorstelling aangekaarte thema ook de bege moet roepen terwijl je zo goed begrijpt dat ze leiding van de leerkracht centraal dat betekent klieren je wil geen politieagente worden maar je dat we zo n project samen met de leerkracht op wil er ook niet onder door gaan een gevecht te zetten en uitvoeren voor het opzetten gebruiken gen de school want je wil het allemaal anders we de eerste week daarna komen we vier weken dat is een constant proces van zoeken vallen en lang twee keer per week in de klas iedere les opstaan wordt met de leerkracht voorbereid en nabespro ken de laatste week is ingeruimd voor evaluatie o ns pl a n ook met de leerkracht hoe een project verloopt is onder meer afhankelijk van wat een leerkracht in onze globale inhoudelijke lijn onderscheidden wil leren en van de interesses van de kinderen we drie fasen daarom is ieder project weer anders wel kent voor het glas aandacht voor situaties rond de ieder project in opzet een zelfde inhoudelijke en televisie in het gezin en bij kinderen onder el methodische structuur kaar de tv staat altijd aan hij trekt hij eist je op hieronder doen we verslag van het eerste project hij zorgt voor ruzie dat we naar aanleiding van de voorstelling sto we wilden in deze eerste fase de vanzelfsprekend ring hebben uitgevoerd heid van deze dingen doorbreken erbij stilstaan dat de tv meer doet dan ons amuseren een gevech t achter het glas een onderzoekje naar de feiten en belangen van de tv wereld vanaf de start van het project begint het gevecht je hebt niets te vertelle n tussen ons en de kinderen wat wij willen en wat de tv vervalst de werkelijkhei d zij willen want dat is niet altijd hetzelfde ook al mensen zijn niet belangrijk het draait om zeggen we we willen hen serieus nemen hen cen geld traal stellen op hen ingaan uitgaan van hun be we hadden het plan om de kinderen te confron langen dat is mooi maar dat is niet altijd hetzelf teren met jacques de jager de tv producent de als wat de kinderen willen er is een verschil waarin zij gevraagd zouden worden een toneel tussen objectieve en subjectieve belangen stukje te maken voor de tv we stelden ons voor bijvoorbeeld tv wordt niet gemaakt naar de ob dat toneelstukje in te vullen met het thema kin jectieve belangen van de kinderen vaak worden deren en tv kijken ofwel met voor het glas ze misbruikt en wordt ze een rad voor ogen ge weg met het glas het opheffen van de schei draaid maar hun subjectief belang is kijken ding tussen tv kijken consumptie en tv maken dat bijt elkaar dus daarom is uitgaan van de be produktie of in ieder geval het verkleinen er langen van de kinderen in conflict met wat de van dat wil niet zeggen dat we de tv willen af kinderen willen niet altijd natuurlijk maar het is schaffen tv bestaat en is op zich een prima me 17 dium maar door in het project de scheiding tus de methodische oplossing voor dit probleem heb sen co n s um ent en p rod ucent o p te heffen door ben we gezocht in de handelende tv een van de samen een programma met de video te maken spelbegeleidsters ging in de klas zitten met haar ku n nen de kinderen inzicht krijgen in h et m e hoofd in een doos waar televisie op stond de dium en het gebrui k en waarvoor zij dat willen kinderen werden in hun spel geconfronteerd met de tv als rol die actief meedoet programma s h et pr o j ectverloo p weergeeft maar ook mensen aanspreekt zet me nou aan waarom kijk je niet je kunt me toch van het projectverloop de problemen waar we niet missen op gestoten zijn de oplossingen die we ervoor be omdat er iets gebeurde tussen de tv en de andere dacht hebben het spelplezier van de kinderen de rollen in het spel konden de spelers de kinderen rol van de onderwijzer erin enz enz kunnen actief ontdekken wat de tv met mensen doet we in dit korte bestek maar een paar punten aan het bleek te werken we hadden een hoop lol en tippen in het spel ging het echt over de televisie de kin we startten het project dus met spelen over situa deren konden het conflict tussen de belangen ties die met televisie thuis te maken hebben het van de tv en henzelf daadwerkelijk ervaren en gevecht waar we het eerder over hadden bleek uitvechten na enkele lessen harde realiteit ons probleem in deze fase van het project konden we verder was tv is geen probleem voor de kinderen met het onderzoek naar de rol van de tv op weg waar zouden we dan toch een aanknopingspunt naar wat zit erachter de tv of wat zijn de motie vinden om die vanzelfsprekendheid aan de orde ven van jacques de jager de tv baas stapsgewijs te stellen in gesprekjes met ouders op de ouder wilden we de kinderen op het spoor zetten naar avond hadden we gemerkt dat hun ervaring van een antwoord op deze vraag door jacques in het de tv anders is dan die van de kinderen zij erva projectverloop te introduceren we noemden de ren de tv wel eens als lastig met name de moe ze ingreep al bij de beschrijving van onze inhou ders kennen andere behoeftes wat begrijpelijk is delijke lijn fase 2 achter het glas want zij zitten vaak alleen thuis en tv maakt com we hadden die gladde jongen een actieve rol toe municatie onmogelijk kinderen van 11 12 jaar bedacht waarin hij de kinderen zou vragen een hebben geen latente andere verlangens van eigen toneelstukje te maken voor de tv de verwikke lijk wil ik wel maar zij zijn vanaf de wieg lingen die dat met zich mee zou brengen zouden met de tv groot geworden die is niet meer uit de kinderen spelenderwijs inzicht moeten ver hun leven weg te denken dus wat is het subjec schaffen in de rol van de tv en niet alleen ratio tieve belang van de kinderen gewoon kijken neel inzicht we liepen dus keihard tegen het eerder genoemde in een brief vroeg hij de kinderen een toneelstuk conflict aan we zochten koortsachtig naar mo menten in de ervaringswereld van de kinderen waarin ze toch ook wel eens last van die tv zou overige dienstverlenende instantie s den hebben omdat daaruit de motivatie zou moeten voortkomen om op onderzoek te willen niam gaan achter het glas stichting nederlands instituut voor audiovisuele medi a een heleboel conflictjes rond de tv zoals ook de sweelinckplein 33 voorstelling laat zien spelen zich af tussen de 2517 gn s gravenhage mensen die voor de buis zitten bijvoorbeeld ru tel 070 600924 zie om welk net tot hoe laat je mag kijken om produktie programma s voorlichting en cursusse n wel of geen kleuren tv etc in de meeste gevallen cultuurdienst zijn dat problemen rond autoriteit uitspelen van nationale dienst voor culturele vorm i ng in het deze situaties betekent in feite bezig zijn met jeugd en jongerenwer k autoriteitsproblemen helemaal niet onzinnig koningslaan 101 maar daar willen we het niet in de eerste plaats 3583 gs utrecht tel 030 51744 7 over hebben cursussen voorlichting verkoop en verhuur mate dat de tv aan mensen trekt en hen passief maakt r i aa l wordt niet inzichtelijk 18 je te maken voor zijn tv programma thuis voor voor zich hadden en voerden strijd tegen jacques de buis de kinderen waren bereid tot meewer strijd voor hun eigen belangen ze handelden in ken en vanaf dat moment ontstond er een con een fictieve situatie maar ze handelden echt frontatie tussen de kinderen en jacques de jager leren kun je door ervaringen op te doen door de kinderen speelden namen het op op de video actief te handelen spel is daar een methode en stuurden de bandjes naar jacques jacques rea voor dat is een heel andere leerervaring dan over geerde middels brieven en videobandjes had kri een onderwerp praten en horen bij spel is het tiek echter te vaak zo dat de beoogde leerervaring kritiek in eerste instantie op hoe er gespeeld pas in het nagesprek aan de orde komt spel is werd later ook op wat er gespeeld werd de spel maar een opstapje om te praten over waar je het technische kritiek namen de kinderen zich ter over wilt hebben harte ze oefenden met hulp van teneeterbege in ons spel was er geen nagesprek nodig om te leidsters op een goed en duidelijk toneelstukje analyseren en om dat helder te krijgen waar het ze werkten er hard aan en maakten iets waar ze ons om ging op deze manier boden we de kinde achter stonden ren in het spel ook een handelingsperspectief hun toneelstukje ging over ans blauw die moest aan ze konden met hun ontdekkingen over kiezen tussen toppop kijken of met haar vrien jacques hun kwaadheid hun belangen hun ar dinnen naar de gym gaan de kinderen kozen gumenten iets doen namelijk jacques de school voor naar de gym gaan je laat je vriendinnen uitsturen dus niet een gesprek over wat je zou toch niet zomaar in de steek jacques was het er doen als maar doen niet mee eens die kinderen moesten gewoon het spel bood de mogelijkheid gedrag te ontwik thuis blijven en tv kijken vond hij kelen in de vorm van verzet om met de inzichten de klas werd woedend ze werden al enkele we die ze in het spel hadden opgedaan ook daadwer ken aan het lijntje gehouden ze hadden genoeg kelijk iets te doen in de realiteit had dat niet ge van zijn brieven zijn bandjes je kunt nooit wat kund en de ervaring van het gewonnen hebben terugzeggen als hij het dan allemaal zo n troep maakt sterk vindt dan komt hij zelf maar een belangrijke ervaring in het spel vinden wij en hij schreef terug dat hij het allemaal niet zo ook dat het mogelijk is geworden om niet eigen bedoeld had en dat hij wat van zijn kostbare tijd ervaringen van kinderen toch onderwerp te ma voor ze zou uittrekken hij kwam in een dure ken in een leerproces waarin ze door concrete er taxi hij was vriendelijk althans in het begin en varingen kunnen teren onderzoeken niemand hij wilde het probleem even snel de wereld uit van ons kan de tv wereld binnenstappen om er helpen ze moesten gewoon spelen wat hij zei achter te komen hoe die in elkaar zit zeker met de kinderen lieten niet over zich heenlopen een klas kinderen is dat onmogelijk toch lijkt jacques wilde ze gebruiken voor zijn lol voor dat een geeigende manier om iets over die tv te zijn geld dat pikten ze niet de gemoederen laai weten te komen den hoog op en jacques vluchtte de klas uit na door het spel creeren we die wereld zelf en staan geroepen door de kinderen weg met de jager we er met lijf en leden in niet afstandelijk ver geschreeuw en kwaadheid gaan samen met ge weg de pratende docent of het leerzame boek lach en plezier plezier vanwege het spel dat ge maar er gebeurt iets met jezelf speeld wordt maar ook kwaadheid want of hij de methode van het spel is hier juist heel goed nou werkelijk bestaat of dat hij wordt gespeeld geschikt voor omdat je door spel ze hebben keihard gewerkt en ze menen het se een stukje werkelijkheid kunt nabootsen en rieus ze bepalen zelf wel wat er van hen op de tv de kinderen in die nagebootste werkelijkheid moet en hoe dan een rol kunt geven zodat ze ervaringen kun nen opdoen die ze in het echt niet kunnen op wat leve rt d eze sp e lm eth ode op doen zo maak je tot ervaringswereld wat geen ervaringswereld was en kon zijn de leerervaring voor de kinderen lag in het spel zelf in de confrontatie met jacques de kinderen t ot s l ot reageerden steeds op hem bepaalden wat ze zelf wilden kwamen er steeds maar achter wie ze zoals gezegd in d it korte beste k was het slec ht s 19 mogelijk wat momenten uit het project aan te van geleerd hebben en welke vragen er resten tippen een uitgebreid verslag van dit project kan deze brochure is te bestellen door overmaking men vinden in onze brochure storing een groot van f 12 50 incl verzendkosten op giro spel althans in het eerste gedeelte daarvan het 3724779 t n v tejater teneeter knollenpad tweede gedeelte bestaat uit elf speltheoretische 104 6533 bj nijmegen ook voor informatie en spelmethodische hoofdstukken concrete kan men op dit adres terecht bel maar eens op voorbeelden van verschillende spelsituaties uit we geven graag inlichtingen telefoon 080 het project worden daarin uiteengerafeld we zet 563918 ten op een rijtje wat we er van vinden wat we e r 20