Strategisch beleid en allochtone leerlingen

recensie strategisch belei d mmm het strategisch beleid komt aan de orde in het eerste hoofdstuk resultaatgericht onderwijs nanne osinp a u ynnr a ll nt htnn p l pp rlin op n rl a t ic opcr hr pvpn o a door jose van loo en chris zwart strategisch beleid en deze auteurs stellen op de eerste plaats dat de leerresultaten van een school bepaald worden allochtone leerlinge n door drie factoren namelijk de missie van de school gericht op het bereiken van betere resultaten het benadrukken van leren en een ordelijk klimaat in de klas hiermee wordt een beknopte schematische samenvatting gegeven pieter appelhof red gebaat bij resultaat lei van de vele studies over de kenmerken van draad voor effectiej o nderwijs aan alloc htone leerlin effectief onderwijs de aanbevelingen komen ge n den haag sardes 1994 79 blz f 40 soms toch wat ongecompliceerd over omdat over de kwaliteit en de resultaten van onder wijseffectiviteitsonderzoek nog lang niet het d e kwaliteit van het onderwijs aan all ochtone laatste woord is gezegd onderzoekers op het le erlingen is een beleidsthema dat tegenwoor gebied van de onderwijseffectiviteit zoals dig veel aandacht krijgt van de rijksoverheid scheerens en creemers waarschuwen er dan ondanks de extra investeringen van de rijks ook herhaaldelijk voor dat het hanteren van overheid en de inzet van leraren schoolleiders recepten voor kwaliteitsverbetering van het begeleiders ontwikkelaars en onderzo e ker s onderwijs voorbarig en daarmee riskant is de valt de opbrengst nog tegen a ll ochtone leer wetenschappelijk verantwoorde kennisbasis lingen scoren in vergelijking met nederlandse zou hiervoor nog te smal zijn leerlingen gemiddeld zeer laag op lees taal op de tweede plaats pleiten de auteurs er en re kentoetsen en de doorstroming naar voor dat de schoolleiding een beleidstrategie hogere vormen van voortgezet onderwijs blijft ontwikkelt die de verwerkelijking van onder daarmee ook achter wijs gericht op het verbeteren van leerresulta volgens de projectgroep nederlands als ten kan bevorderen de stappen die bij strate tweede taal nt2 van het ministerie van gisch beleid gezet dienen te worden te weten ocw kan de inrichting van het onderwijs nog schooldiagnose en omgevingsanalyse visie professioneler en is het gebruik van beschikba ontwikkeling en eventueel missie formulering re onderwijsmiddelen ook voor verbetering zijn in een mooi en overzichtelijk schema vatbaar weergegeven tegen deze achtergrond heeft het mini st e rie het maken van een analyse van de sterke en aan sardes het samenwerkingsverband voor zwakke kanten van de school is de eerste stap advisering research e n dienstverl ening in de gevolgd door een analyse van de kansen en educatieve sec tor s ubsidie gegeven om ee n bedreigingen in de omgeving die van invloed leidraad te ontwikkelen aan de hand waarvan zijn op het schoolbeleid de visie die de school basisscholen beter hun b eleid kunnen afstem vervolgens heeft ontwikkeld over wie ze is en men op de aanwezigheid van a ll ochtone leer wil zijn gezien haar eigen mogelijkheden in lingen een goed doordachte strategie is de veranderende omgeving bepaalt de rich belangrijk om de leerresultate n van all ochtone ting van de toekomstplannen de algemene leerlingen te kunnen verbeteren visie van de school kan ten slotte met behulp dit boek g ebaat b ij res ultaat biedt scholen van een aantal kernwoorden worden vertaald een beleidsinstrument dat de schooll eiding in in een krachtige missie waarmee het streven s taat moet ste ll en om met het team strategisch van de school wordt uitgedrukt beleid voor de school van de toekomst te ont het proces van strategische beleidsontwikke wikkelen ling mondt uit in een meerjarig onderwijs kundig beleidsplan dat de school zo smar t 1995 1 moer 15 mogelijk dient te formuleren smart staat een school die haar taalbeleid wil vormge voor specifiek meetbaar acceptabel realis ven moet volge n s d e auteurs o p t enminste de tisch en tijdgebonden volgende gebieden actie ondernemen het vooral de criteria specifiek en m eet baar roepen curriculum de evaluatie en remediering de bij scholen en schoolbegeleiders dikwijls veel scholing en begeleiding van het team discussie op omdat deze tegenstrijdig zouden voor he t syst ematisch kunn e n onde rwijzen zijn met de principes van kindgericht onder in taalgebruik woordensch at zinsbouw wijs ook worden bij het in pra ktijk brengen woordvormen en klanke n is het ki ezen en het van deze criteria nogal eens min of meer on gebruiken van nt2 methoden door de s chool overkomelijke problemen ervaren het speci belangrijk fiek en meetbaar maken van waardevolle doe na het invoere n van het tv t z curri c ulum len op andere gebieden dan het cognitieve ve rgt het organi s eren van het volgen van d e wordt namelijk als ze e r moeilijk of onhaalbaar leerlingvorderingen met behulp van een leer gezien lingvolgsysteem aa ndacht als de t e korten in het nederlands van bepaalde leerlinge n goed taalbelei d omschreven zijn stell en de leerkrachten ver volgens voor hen handelingsplannen op het twe ede hoofdstuk taalonderwijs voor tenslotte hebb en team en leerkrachten extra all ochtone leerlingen van hans cohe n de s choling en begeleiding nodig om er achter te lara e n farid bourjila vormt de inhoudelijke kom en in welke stadia z e we lk e e i sen aan het kern van het boek volgens de schrijvers dient niveau van het nederlands van de leerlingen de school bij het ontwerpen van een taalbeleid moeten stellen hoe ze lacunes kunnen opspo aandacht te besteden aan de samenhang tussen ren en ho e ze handelingsplannen kunnen op de verschill ende aspecten van taalonderwijs s tellen deze drie onderdelen worden op hel voor a ll oc htone leerlingen deze aspec ten dere wijze beschreven met aansprekende voor betreffen onderwijs in het n e derlands als b eeld en waarb ij stee d s t a me lijk com plete tweede taal het nederlands als eerste en twee overzichten van bruikbare methoden en mid de taal in samenhang onderwijs in de moeder delen zijn opgenomen dit hoofdstuk geeft de taal van allochtone leerlingen en aanpassing sc holen een goed handvat om de eigen ont van het taalgebruik in het overige o nderwijs wikkeling vorm t e geven twee voorbeelden er zijn kinderen in de school met diverse moedertalen die het ouderp a rtic ipati e nederlands op verschillend niveau beheersen daarom moet er bijvoorbeeld een sterk ver in hoofdstuk dri e op resultaat gerichte ou band zijn tussen het onderwijs in n e de rlands de rparticipatie b e sc hrijven rene lieman en als tweede taal en aanpassingen van het taalge elly oudmayer aan de hand van een drietal ei bruik in het overige onderwijs de mate van gen ervaringen hoe in de school ouderpartici aanpa s sing die nodig blijkt kan erop wijzen patie van de grond kan komen die effectief is dat het nt2 onderwijs nog te kort schiet ook voor het onderwijs aan all ochtone leerlingen tussen het onderwijs in de moedertaal van de onder ouderparticipatie wordt verstaan het all ochtone leerlingen en het onderwijs in actief betrokken zijn van de ouders bij het on nederlands al s tweed e taal moeten relaties derwijs van hun kind worden gelegd de oet leerkracht die on uitgangspunt bij het werken aan ouderparti derwijs geeft in de eigen taal weet bijvoor cipatie is zonder ouders red je het niet de beeld welke woorden de a llochton e le erlingen auteurs ste ll en dat de school in principe a ll e al in de moedertaal kennen hier kan de leer ouders kan bereiken mits het aanbod van de kracht nederlands zijn voordeel mee doen school goed is het motto van de school dient het blijkt in de praktijk voor scholen zeer daarom te zijn verbeter de ouders begin bij moeilijk een optimale afstemming tussen de jezelf de klanten in dit geval ouders de genoemde aspecten te realiseren gezien de schuld geven bij het optreden van problemen vele didactische en organisatorische proble is niet aan de orde en lost niets op men een aparte categorie ouders vormen d e io m o er 1995 1 marokkaanse moeders omdat de school als met de uitvoering van beleid in de onderwijs gevolg van bepaalde culturele tradities niet praktijk missen we de beschreven praktijker deze groep ouders ze er moeilijk contact krijgt varingen van de van kemenadeschool hebben enkele concrete tips worden gegeven zoals een te glad en daarmee toch wat gekunstel d richt a p i iimnr l ioina aan a mnpraprc per soonlijk en b e trek marokkaans e moe ders de opzet van het strategisch beleidsontwik waarmee reeds contact is gelegd in de wer kelingsproces laat zien dat de aanwezigheid ving van a ll ochtone leerlingen niet bepalend is voor tenslotte mo e t de school de oude rs ook het de wijze waarop de school tot strategisch gereedschap geven om betrokkenheid bij het beleid en een m e erjarig onderwijskundig welzijn van hun kinderen t e tonen en verde r te beleidsplan komt ontwikkelen e e n voorbeeld is opstap ee n de op s omming van een vijftiental plannen project waarbij ouders elke dag een kwartiertje waar op de een of andere manier scholen mee bezig zijn met activiteit e n die helpen bij het te maken hebb e n denk aan schoolwerkplan aanbrengen van vaardighed en die nodig zijn in ontwikkelingsplan a c tiviteite nplan zorgplan het onderwijs in nederland door samen met na scholin gsplan enzovoort heeft een nuttige dezelfde dingen bezig t e zijn krijgen ze functie het laat duidelijk zien dat beleids ma gemeenschapp elijke ervaringe n en dat leidt tot ke rs in hun dadendrang scholen dikwijls meer een verbetering van het contact tussen ouder voor de voeten lopen dan tot steun zijn en kind tenslotte de als bijlagen opgenomen regis het is mogelijk d a t d e hi e r ge kozen optimi s trati eformulieren voor de s trategische be l eids tische b enadering van het dikwijls weerb ar ontwikkeling zijn goed bruikbaar stige en als zeer tijdsintensief ervaren probleem van oude rbe trokke nh e id s chol e n aan s pree kt e nkel e slotop merkingen toch mis ik een voor de meeste scholen rea listische beschrijving van de g e kozen aanpak in de beschrijving van de verschi ll ende hoofd daarom bestaat de kan s dat scholen te makke stukken kwamen reeds evalu e rende op m er lijk denke n dat dit verslag niet op hun s ituatie kingen naar voren ik besluit deze boekbespre van toepassing is king met enkele algemene opmerkingen de e erste opmerking b etreft de samenhang een voorbeeldschool tussen de onderdelen van het boek deze zou sterke r kunnen zodat de eenheid van het boek de aut eurs jose van loo en chris zwart van meer tot zijn recht zou komen ik bedoel hier het eerste hoofds tuk hebben ook het vierde mee dat de afstemming tu s sen de beleidsmatig hoofdstuk het schoolbeleidsinstrument voor georiente erde en de inhoudelijke hoofdstuk hun rekening genome n ze concretiseren de ken onvoldoende aandacht heeft gehad strategische beleidsontwikkeling die in het tevens vind ik de problematiek rondom be eerste hoofdstuk slechts globaal aan de orde leidsimpleme ntatie te weinig bij het lezen van kwam de praktijk van de van kemenade het boek naar voren komen kwaliteitsverbe school krijgt het woord ik vind het jammer t ering van het onderwijs vereist gedrag sveran dat de genoemde school een niet bestaande dering van onde rwijsgevenden bij het lesgeven modelschool is een gemiste kans het verslag in de gro ep dit vergt een afgewogen aanpak van een misschi en minder compleet maar her en dikwijls veel tijd kenbaar strategisch beleidsontwikkelingspro een benaderingswijze die optimisme uit ces van een bestaande school had de waarde straalt moet de weerbarstigheid van de dage van dit hoofdstuk en daarmee ook van het lijkse onderwijspraktijk voldoende plaats ge boek kunnen doen toenemen ven deze spanning tussen theorie en praktijk uit de praktijk is bekend dat achter het bu had ik iets meer will en proeven in deze bijdra reau ontwikkelde beleidsideeen en daarop ge ge aan de bestrijding van de achterstandspro baseerde stappenplannen een schoolspecifieke bl e mati ek concretisering nodig hebben dit realiteitsge de lay out het taalgebruik de schema s en de halte van het all edaags proces van worsteling voorbeelden maken het boek aantrekkelijk e n 1995 1 m oer 1 7 goed leesbaar voor schoolleiders en leraren recensi e ook wat betreft de inhoud van het boek is de aanschaf door scholen beslist aan te bevelen het geeft een goede orientatie op een strategi sche aanpak van het betreffende probleemveld jolanda van kessel bij de uitvoering van de verstrekte ideeen zullen de meeste scholen in bepaalde mate een hele mond vol externe ondersteuning nodig hebben het boek is bedoeld voor scholen met veel oefenstof allochtone leerli ngen de beleidsmatige invals hoek krijgt in vergelijking met inhoudelijke onderwerpen veel nadruk daarmee is de bruikbaarheid van het boek breder geworden en is het dus ook geschikt voor s cholen met n van ameijde e a dat spreekt vanzelf com weinig of geen a ll ochtone leerlingen municatie ve spreekvaardigheids lesse n tv t a voor ge bruik in het talenprac ti c um 3 delen weert maro 1994 cursistenmateriaal 17o blz f 15 p er deel docentenhandleidingen t 15 blz f z s per deel audio cassette s 6 8 stuks per deel f 5 per stuk de immer terugkerende vraag weet jij nog meer spreekvaardigheidsmateriaal kan voor de bezitters van een talenpracticum sind s kort van harte positief beantwoord worden althans voor docenten die aan hoog opgeleide cursis ten les geven voor hen is nu dat spreekt vanze lf communicatiev e spreekvaardig heidsl essen tv t a voor gebruik in het talenpractic um op de markt geko men deze spreekvaardigheidslessen zijn tot stand gekomen in een samenwerkingsverband tussen vnvo scholen en maken deel uit van het vnvo vernieuwingsproject nt2 de werkgroep van dit samenwerkingsverband werd begeleid door de s l o afdeling beroeps en volwasseneneducatie brede doelgroep het totale pakket omvat spreeklessen voor de niveaus i t m 5 van de cito instaptoets voor anderstalige volwassenen drie cursistenboe ken drie docentenhandleidingen sleutels en 22 audio cassettes voorwaarde voor de start van deze spreekvaardigheidslessen is dat de cursisten al een aantal weken rrta onderwijs hebben gevolgd al het materiaal is uitgeprobeerd en inmid dels zijn de herziene versies op de markt de zeer breed gekozen doelgroep bestaat uit hoog opgeleide anderstaligen die gekarakteri 18 moer 1995 1