Taaltips voor Di Rupo

o 45 g e s c h u d taaltips voor di rupo jan uyttendaele onder de titel gecompliceerd taaltje dat nederlands geeft ludo permentier in de standaard van 12 juli 2010 tien taaltips voor preformateur elio di rupo boven het artikel staat nog te lezen ludo permentier onderneemt een poging om aankomend premier elio di rupo over tien hobbels heen te helpen die franstaligen vaak uit hun evenwicht brengen het lijkt wel of we eindelijk iemand gevonden hebben die de franstaligen fatsoenlijk nederlands kan leren het spijt me maar ik acht deze bijdrage totaal misplaatst en niet alleen wegens de pretentie die erin naar voren komt ik vind zelfs dat dit artikel beter niet gepubliceerd had kunnen worden en probeer daar in het onderstaande drie zakelijke argumenten voor te geven omdat ik het niet eens was met het artikel van ludo permentier heb ik deze reactie opgestuurd naar de redactie van de standaard maar die achtte het niet opportuun om ze te publiceren de redactie van vonk wel oktober 2010 nummer 1 40e jaargang 46 foutieve voorbeelden in de eerste plaats gaat het in minstens de helft van de aangegeven hobbels om taalregels waartegen de vlamingen zelf ook frequent fouten maken op die manier krijgen anders taligen uit de mond van vlamingen vaak foutieve voorbeelden te horen en dan spreekt het vanzelf dat ze niet goed meer weten hoe het eigenlijk moet dat geldt zeker voor de vol gende gevallen ik volg de nummering van permentier 1 een welvarende partij in een welvarend land veel vlamingen weten zelf niet goed wanneer het bijvoeglijk naamwoord een extra e moet krijgen en wanneer niet ze spreken over het nieuw boek dat klein kind en ons wit paard terwijl alleen het nieuwe boek dat kleine kind en ons witte paard correct zijn permentier geeft ook het voorbeeld van een gewaarschuwd man waarin we bij uitzondering geen e toevoegen maar dat gaat over een heel toevallige uitzondering een gewaarschuwd man telt voor twee die voor anderstaligen helemaal niet relevant is 2 de partij en haar bestuur het land en zijn bestuur geen echt probleem omdat je in de beide gevallen zijn mag gebruiken dat geldt bovendien voor alle de woorden die niet naar personen verwijzen ze en haar dienen in het standaardnederlands vooral om vrouwelijke persoonsnamen aan te duiden veel vlamingen ook radio en tv journalisten spreken echter over het parlement en haar bevoegdheden dat is pas een echte taalfout bij een het woord kan alleen zijn gebruikt worden 4 minister bracke hier staat inderdaad geen lidwoord in het nederlands maar wel in het frans de meeste vlamingen hebben het echter wel over de nummer een terwijl het in het nederlands gewoon nummer een moet zijn bovendien is nummer een het woord en is de num mer dus uitgesloten 5 m n voorstellen en jouw bezwaren het onderscheid tussen de beklemtoonde en de onbeklemtoonde vorm van het bezitte lijk voornaamwoord is ook voor veel vlamingen onbekend net als di rupo kennen ze alleen de benadrukte vorm vooral jouw gebruiken ze te pas en te onpas bv het is goed voor jouw gezondheid heb jij jouw identiteitskaart bij enz ook in vlaamse advertentieteksten kom je constant jouw tegen in plaats van je zonder dat er enige reden is om de beklemtoonde vorm te gebruiken 8 ik ben iets vergeten hebben of zijn als hulpwerkwoord permentier geeft toe dat dit eigenlijk geen pro bleem is omdat we in het nederlands vaak hetzelfde hulpwerkwoord als in het frans gebruiken maar hoe vaak hoor je een vlaming niet zeggen ik heb daar al geweest in de vlaamse tussentaal is die fout heel gebruikelijk 40e jaargang nummer 1 oktober 2010 47 marginale taalverschijnselen in de tweede plaats gaat het in deze zogenaamde hobbels soms om volstrekt vanzelf sprekende of erg marginale taalverschijnselen ik volg alweer de nummering van ludo permentier 3 een positief krantenartikel ik denk niet dat di rupo en vele andere anderstaligen geneigd zullen zijn om die volg orde in het nederlands te wijzigen in alle germaanse talen staat het bijvoeglijk naam woord immers voor het zelfstandig naamwoord franstaligen maken daar in het engels geen fouten tegen waarom zouden ze dat dan in het nederlands wel doen stel je voor de journalist knappe heeft een krantenartikel positief geschreven heb je een franstalige zoiets ooit horen zeggen 6 drie jaar en drie dagen enkelvoud drie jaar of meervoud drie dagen dat is in het nederlands een heel mar ginale kwestie met zulke finesses van onze taal hoeft di rupo zich echt niet bezig te houden bovendien hoor je de vlamingen alweer vaak drie maand geleden zeggen in plaats van drie maanden geleden 9 je mag het werkwoord op het eind van de zin niet vergeten doen anderstaligen dat dan als ze nederlands spreken natuurlijk niet de woordvolg orde klopt wel niet altijd maar dat geldt eigenlijk voor iedereen die het nederlands als vreemde taal heeft geleerd bovendien vind ik de wellicht humoristisch bedoelde uit spraak franstaligen plaatsen dat werkwoord al meteen achter het hulpwerkwoord mis schien omdat ze twijfelen aan hun eigen geheugencapaciteit ronduit beledigend tu en vous in de derde plaats had permentier ook mogen opmerken dat franstaligen die nederlands leren ook voordelen hebben tegenover de vlamingen zo zijn ze bijvoorbeeld via het frans tu en vous al vertrouwd met het feit dat ook in het nederlands het persoonlijk voor naamwoord twee vormen heeft je en u de meeste vlamingen hebben dat onderscheid nog altijd niet onder de knie in interviews met vooraanstaanden krijg je in vlaanderen meestal een ratjetoe van ge gij je u jullie jouw en uw door mekaar als di rupo van zijn collega s de vlaamse politici nog niet te horen krijgt hoe het moet hoe zouden we dan kunnen verwachten dat hij al die regels zelf onder de knie krijgt oktober 2010 nummer 1 40e jaargang 48 tot slot dat laatste brengt me bij mijn slotopmerkingen ludo permentier is zo lezen we in de standaard als taaladviseur verbonden aan de nederlandse taalunie misschien kan hij als ambtenaar van die instelling er de vlamin zolang de meeste gen eens wat vaker op wijzen dat ze veel taalfouten maken en dat veel vlamingen van die fouten gewoon letterlijk vertaald frans zijn ik denk bijvoorbeeld constant taal aan gekend in plaats van bekend akkoord zijn forfait geven fouten maken gevoelig aan nota s nemen in verlof zijn in functie van het objec is het totaal tief iets hernemen zijn ontslag geven zich verwachten aan iets enz ongepast om van dit soort gallicismen die frequent in het nederlands van hoog opge anders taligen die leide vlamingen opduiken zou ik zonder te overdrijven gemakkelijk nog nederlands leren honderden voorbeelden kunnen geven in ieder geval zou het veel nutti op een school ger zijn om daar de aandacht op te vestigen dan het vingertje op te ste meester achtige ken naar di rupo en laatdunkend op te merken dat hij beter nu al zijn manier met die nederlands kan beginnen bij te spijkeren voor hij premier is zolang het regels om de oren een feit is dat de meeste vlamingen een groot aantal regels van het te slaan nederlands niet respecteren en constant taalfouten maken lijkt het me totaal ongepast om anders taligen die nederlands leren of ze nu di rupo heten of niet op een schoolmeesterachtige manier met die regels om de oren te slaan jan uyttendaele specifieke lerarenopleiding nederlands k u leuven jan uyttendaele arts kuleuven be 40e jaargang nummer 1 oktober 2010