Publicatie datum: 1985-11-01
Auteur: Herman Coene
Collectie: 15
Volume: 15
Nummer: 5
Pagina’s: 12-16
Documenten
the british infant school what the hell is that op drie a vierjarige leeftijd stapt de kleuter de nursery school het voorschools onderwijs of het onderwijs op het kleuterniveau binnen mede vanuit de speciale aandacht voor kleuters uit de kansarme milieus wordt ernaar ge streefd dit onderwijs voor alle kinderen kosteloos te maken via het aanbieden van een stimulerend milieu wil men de kleuters op intellectueel sociaal emotioneel en creatief vlak een stapje verder brengen is dit ook niet het doel van het ervaringsgericht kleuter en lager onderwijs daarna staat de primary school de basisschool open heel opmerkelijk is dat die opgesplitst wordt in twee blokken de infant school voor kinderen van 4 a 5 tot 7 a 8 jaar en de junior school voor kinderen van 7 a 8 tot 11 jaar het is vooral in de infant schools dat de vernieuwing voorgoed vaste grond kreeg de junior schools blijft over het algemeen heel stroef en traditioneel we beperken ons hier tot de infant school een chaotische boel of een levende leer plaats onder invloed van de woelige 60 iger jaren en onder in vloed van de steeds sterkere confrontatie met kinderen uit achtergestelde thuissituaties gingen de fundamenten van de traditionele engelse school kraken verse specie voor een vernieuwde situatie moest gezocht worden een en ander was duidelijk voortaan zou de aandacht voor elk kind het aansluiten bij zijn ontwikkeling en het informeel leren het leren in een niet klassikale niet gestructureerde omgeving vanuit de werkelijke in teresses en mogelijkheden van de kinderen centraal komen te staan op zoek dus naar de ware individualisering en differentiering naar organisatie toe treft men vandaag voornamelijk twee vormen aan vooreerst zijn er scholen die vertikale klassen verkiezen dit zijn klassen waarin kinderen van alle leeftijden samenleven andere kennen niet vertikale klassen waarin kinderen van slechts een leeftijd verblijven vgl met onze jaarklassen of leerjaren die klassen social units zijn op hun beurt opgedeeld in groepjes van ongeveer 6 kinderen die al dan niet hetzelfde niveau halen de klaslokalen zijn onderverdeeld in verschillende werk hoeken die met verplaatsbaar meubilair afgegrensd zijn zo zijn volgende hoeken vaak te vinden taalhoek reken vonk 1985 15de jg nr 5 12 hoek een winkeltje een kookhoek experimenteerhoek met een vondstentafel biologiehoek een poppenhoek hoek voor zand en watertafel muziekhoek tuinhoek timmer en bouwhoek natuurlijk dat de meeste klasruimten daar voor te klein zijn daarom wordt over het algemeen de gang bij de klas betrokken en worden ook daar hoekjes ingericht geen verloren ruimte dus zo n klassituatie brengt met zich mee dat de kinderen geen vaste bankjes hebben ze werken voortdurend in een of andere hoek naargelang de taak waaraan ze willen werken het lijkt er op alsof de kinderen zomaar kiezen wat ze willen doen laat ons om deze vraag te beantwoorden even kijken hoe een gewone dag verloopt meestal zetten de leerkrachten s morgens en s middags de materialen reeds klaar voor de kinderen de klas binnenkomen de dag start dan met een klasgesprek of praatronde waarin het materiaal voorgesteld wordt wat men ermee kan doen en hoe er mee gewerkt kan worden daarna gaan de kinderen aan de slag individueel of in groepjes de activiteit wordt kort eventjes onderbroken voor een gezamelijk moment waarin men bv fruit eet of een liedje zingt tegen het einde van de ochtend worden de gekozen activiteiten beeindigd vaak wordt er daarna nog een klas gesprek gehouden waar de leerlingen aan elkaar vertellen waarmee ze die ochtend bezig geweest zijn waar zich de moeilijkheden situeerden hoe ze de problemen oplosten enz de namiddag verloopt vrijwel identiek maar wordt er dan nog wel geleerd het onderwijs op de infant schools verloopt informeel er worden dus geen klassieke lees of rekenlesjes voorzien enkel wanneer de kinderen interesse tonen wordt erop aange sloten het schrijven begint met het tekenen de leerkracht zet eenvoudige zinnetjes bij de tekening die de leerling ge maakt heeft stilaan gaan de leerlingen die zinnetjes overtrekken en overschrijven langzamerhand ontdekken ze letters en woorden waarmee ze zelf gaan experi menteren zinnetjes maken een woordenboekje samen stellen via dit schrijven belanden de kinderen al vlug bij het lezen hier worden geen specifieke leesmethodes voor ge bruikt door het omgaan met de grote hoeveelheid materiaal boekjes tekeningen met woordjes komen de leerlingen zelf aan de lees motivatie toe het technische aspect van het lezen wordt dan enkel gedaan wanneer de kinderen daarvoor interesse hebben 13 gedurende de dag wordt er hiervoor tijd vrijgemaakt twee of drie leerkrachten zijn dan in een klas bezig met het leesonderwijs op die manier kan er uiteraard meer indivi dueel begeleid worden binnen het leesonderwijs wordt ernaar gestreefd de leerlingen zo snel mogelijk individueel een zelfstandig te leren werken dit gebeurt o m door het aanbieden van geprogrammeerde lees instructies via eenvoudig te hanteren cassette recorders gestructureerd leesmateriaal letterdobbelstenen letter kleurkaarten en het samenbrengen van verschillende leeftijdsgroepen het is niet uitzonderlijk dat men 3 a 4 jarige kinderen zeer intens bezig ziet met letters en leeskaarten in het bijbrengen van de leesvaardigheid wordt uitdrukke lijk beroep gedaan op de ouders het zogenaamde p a c t leesprogramma d i parent children and teacher voorziet in lees opdrachten die thuis afgewerkt moeten worden speciale begeleidings handleidingen voor de ouders worden dan samen met door de leerlingen uiteraard in overleg met de leerkrachten gekozen boeken mee naar huis genomen elke klas beschikt over haar eigen bibliotheek daarnaast is er per school nog een ruime bibliotheek op kinder maat waar de leerlingen vrij in en uit kunnen gaan net hetzelfde voor wat het rekenen betreft geen speci fieke rekenmethode maar door voortdurend omgaan met aange past materiaal en aangepaste opdrachten wordt er na verloop van tijd in de rekenhoek erg intens gewerkt met getallen gewichten maten tijden geld inhouden uiteraard zijn er ook nog andere vakken die aangeboden worden hier voor staan dan weer andere hoeken in bij elke hoek zijn opdrachten te vinden die de kinderen in het ontcijferen van de wereld van de biologie de aard rijkskunde de geschiedenis etc helpen laat ons in wat volgt kort een beschrijving geven van hoe enkele hoeken er uitzien en welke mogelijkheden daar voor het grijpen liggen beschrijving van enkele hoeken winkeltjes bij het boodschappen doen komen allerlei vormen van rekenen kijken je moet wegen en met geld omgaan in elke klas vind je daarom een of meer winkels bij de winkels hangen prijslijsten en de artikelen hebben meestal vaste prijzen de kinderen zijn meestal erg geinteresseerd bezig en kijken goed na of ze niet teveel betalen niet te weinig krijgen 14 zand en water uitermate geschikt materiaal om mee te rekenen is de zand en waterhoek hoeveel kan er in het ene bakje en hoeveel in het andere steeds moet er gemeten en vergeleken worden ook hier staan opdrachtkaarten vb maak vier kastelen die even hoog zijn en zet in ieder kasteel twee vlaggetjes hoeveel schepjes zand gaan er in een emmer tje giet de kleine fles in de grote leeg hoeveel keer moet je gieten om de grote fles vol te krijgen gebruik de trechter poppenhoeken het zijn vaak afgescheiden plekjes in de klas hier kunnen de kinderen zich ongemoeid identificeren met de vol wassenen een prachtige gelegenheid om ook het emotionele een plaats in de klas te geven biologiehoeken in de meeste klassen is een biologiehoek waar van alles uit de natuur verzameld en tentoongesteld wordt de kinderen hebben biologie tijdschriften waarin ze bijhouden wat er gedurende de verschillende jaargetijden verandert en te beleven valt in alle klassen zijn dingen die de kinderen buiten gevonden hebben hoe dieren en planten groeien en hoe je ze verzorgt moeten de kinderen opzoeken in boeken vaak zie je een kind met behulp van deze boeken schrijven over iets wat op de biologie tafel ligt experimenteertafels op allerlei manieren worden de kinderen aangemoedigd om alles wat hem omringt te observeren te bevoelen en te besnuffelen de experimenteertafel is vb voorzien van magneten batterijen potjes met rijst suiker en bonen prisma s spiegels vergrootglazen kaarsen en zaklan taarns rond zo n experimenteertafel worden dikwijls projecten georganiseerd bijvoorbeeld warm en koud licht en donker kleuren er liggen tevens allerlei boekjes waarin op een eenvoudige manier proefjes beschreven worden en waarin natuurkundige verschijnselen als electriciteit magnetisme sneeuw vuur etc op bevattelijke wijze voor de kinderen wordt uitgelegd bij de experimenteertafel liggen ook opdracht kaarten zoals suiker lost op in water kijk eens wat 15 er gebeurt met rijst zout zand en olie onderzoek van de dingen die op tafel liggen of ze kunnen drijven of niet sorteer ze zoek 10 dingen die je met een magneet op kunt tillen en 10 dingen die je niet met een magneet kunt tillen kookhoek er wordt veel gekookt op de infant school het zijn vaak moeders die met een zestal kinderen volgens een beurtrol koken koken kan een belangrijke startmogelijkheid zijn bij het leren lezen schrijven en rekenen er komt immers van alles bij kijken bespreken wat gaan we maken het recept opzoeken in het kookboek de verschillende ingredienten bij elkaar zoeken de verschillende ingredienten afwegen alles op de juiste wijze bij elkaar voegen het koken zelf de kookwekker zetten en de oven op de juiste temperatuur inschakelen bespreken hoe hebben we het nu precies klaargemaakt schrijf het op zodat de andere kinderen het ook kunnen maken het verdelen en opeten van het zelfgemaakte voedsel er zijn nog tal van hoeken te vinden binnen de klassen van de infant schools allen hebben ze slechts tot doel de kinderen op een gemotiveerde wijze kennis en inzichten bij te brengen ongetwijfeld kan onze belgische neus hier en daar een fris geurtje opsnuiven met dank aan luc vandromme herman coene verhoevenlei 14 2130 brasschaat 16