Documenten
toekomst lbo heeft het lager beroepsonderwijs lbo nog toekomst deze vraag wordt de laatste jaren in kringen van onderwijsmensen vaak gesteld soms lijkt het erop dat de dagen van deze schoolsoort zijn geteld toch is dat niet zo waarschijnlijk we kunnen in onderwijsland moeilijk zo n 400 000 leerlingen in de kou laten staan daarvan zitten er ongeveer 200 000 in het lager technisch onderwijs lto en ruim 100 000 in het lager huishoud en nijverheidsonderwijs lhno is er dan geen sprake van een ontwikkeling in een bepaalde richting zeker wel het leerlingenpubliek en de functie van het lbo zijn grondig aan het veranderen en de grote vraag is of de leerkrachten die verandering kunnen bijhouden vroeger kwam het merendeel van de lbo leerlingen op school om opgeleid te worden tot handarbei ders of om beroepsvaardigheden als huisvrouw aan te leren we moeten echter constateren dat handarbeidersberoepen langzamerhand verdwijnen en dat een aantal technische vondsten de beno digde praktische vaardigheden voor een huisvrouw tot een minimum heeft teruggebracht of in ieder geval veranderd van karakter dit betekent dat de legitimatie van het lbo niet meer kan steunen op die oude uitgangspunten dat heeft men ongeveer tien jaar geleden in het lbo ook ingezien toen kwam de veralgemeniserings tendens op gang die de bedoeling had om a leerlingen een bredere opleiding te geven waardoor zij beter inzetbaar waren in de zich snel ont wikkelende industri e b leerlingen een bredere theoretische basis te geven waardoor zij makkelijker aan vervolgopleidin gen konden deelnemen in deze laatste gedachte werd eigenlijk ook de eerste bouwsteen aangedragen om de leerplicht te ver lengen de veralgemenisering van het lbo is echter geen onverdeeld succes geworden een belangrijke factor speelt hierin het publiek dat de lbo scholen is gaan bevolken uit onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de vaders van lbo kinderen een lagere opleiding heeft in het algemeen wordt in deze gezin nen weinig waarde aan onderwijs toegekend daarnaast is het lbo de schoolsoort geworden waarin de meeste leerlingen van buitenlandse afkomst terecht komen voor zover zij willen leren ontbreekt hen vaak de mogelijkheid om de lessen inhoudelijk volledig te kunnen volgen grote demotivatie van de leerlingen is het gevolg deze demotivatie is zo groot dat in sommige publikaties van een school tegencultuur wordt gesproken deze jongeren verwerpen de schoolse waarden en ontlenen hun pres tige aan hun tegendaden tegen de school er is ook een grote groep leerlingen die zonder diploma van de school verdwijnt in het schooljaar 1982 83 werd het aantal voortijdige schoolverlaters in het lbo op ongeveer 33 000 geschat kunnen onderwijsgevenden aan lbo leerlingen dan geen eer meer behalen de kernredactie van dit moer nummer weigert dit te geloven uit onze eigen praktijk en uit die van verschillende auteurs in dit nummer weten we dat we een groot deel van de lbo leerlingen een interessante en zinvolle opleiding kunnen geven deze opleiding kan echter alleen een succes worden wanneer aan verschillende voorwaarden wordt voldaan de auteurs in dit themanummer sommen er enkele op rob geul en wim davelaar openen dit nummer met een artikel over hoe binnen hun basisschool kin deren en indien mogelijk ouders tot een keuze voor een bepaald type voortgezet onderwijs komen deze basisschoolleerkrachten leggen uit hoe lbo scholen in het taalonderwijs op hun aanpak zouden moeten voortbouwen een te grote kloof tussen basisonderwijs en voortgezet onderwijs soms gepaard gaande met een anderssoortige leerlingbegeleiding werkt demotiverend op de leerlin gen voor het tweede artikel hebben we sjon ruiter aangesproken die in amsterdam elk jaar met een groep ito jongens werkt aan het project arbeidservaringsleren zijn verhaal laat zien dat je leerlingen wel kunt motiveren maar dat een concrete en doelgerichte aanpak daarbij een vereiste is het project ae l dat overigens ook in andere schooltypen wordt uitgevoerd biedt daartoe heel duide lijke aangrijpingspunten in een collage van interviews worden daarna nog enkele voorbeelden genoemd van hoe scholen met lbo leerlingen trachten voor hen op bepaalde wijzen het kennisgebied taal toegankelijk te maken henk blok en kees de glopper doen vervolgens verslag van een onderzoek naar wat lbo en mavo leerlingen na hun schoolcarriere als belangrijke en meer of minder moeilijke taalsituaties beschouw den dit materiaal zou uitgangspunt kunnen zijn voor het meer functioneel maken van het taal onderwijs in het lbo collega lbo leraren hebben echter wel wat vragen bij dit onderzoek toch is het zinnig na te gaan of we wel alle mogelijkheden die het taalvaardigheidsonderwijs biedt gebruiken om lbo leerlingen in hun toekomstige situatie voldoende taalweerbaar te maken dick van t hof is van mening dat leerkrachten in het lbo nog veel meer van kringgesprekken en rollen spelen gebruik kunnen maken om deze taalweerbaarheid te bevorderen ns kernredactie hebben we ook gemeend dat het zinvol is om een auteur een oordeel te laten geven over de wijze waarop de nieuwe lerarenopleidingen nio s hun studenten voorbereiden op het les geven in het lbo vanuit haar praktijk kijkt detje de kinderen terug op haar opleiding aan de gel derse leergangen in nijmegen naar haar mening richten deze opleidingen zich nog veel te weinig op de praktijk van deze schoolsoort de andere bijdragen in dit nummer benutten echter alle redactionele ruimte daarom kunt u de bij drage van detje de kinderen in moer nummer 6 lezen zoals gebruikelijk wordt dit themanummer besloten met enkele leestips over het onderwerp van dit nummer we hopen een interessant nummer samengesteld te hebben de kernredactie van dit nummer ans buys addie gerritsen gerard mensink kees sluis 2