Tweetalig onderwijs voor tweetalige kleuters

foru m taalgebied vaak alles behalve probleemkin deren ik denk dat als je als leerkracht tweetaligheid als een probleem opvat je er ook een pro jose van wely bleem van gaat maken en zo vanzelf de bekende seljfulfilling prophesie in de vorm van tweetalig onderwijs voo r taalproblemen krijgt tweetalige kleuter s aan sluiten bij beginsituatie om als leerkracht aan te kunnen sluiten bij de beginsituatie van tweetalige leerlingen is het nederlands leren in meertali ge klassen is de van belang die beginsituatie te kunnen titel van het themanummer van moer 1994 6 omschrijven een van de definities die ledoux in dat nummer van moer wordt in een aantal in haar artikel geeft luidt dat we van meer artikelen ingegaan op het leren van neder taligheid kunnen spreken als er thuis hoofdza lands door meertalige leerlingen het is naar kelijk een andere taal gesproken wordt verder mijn idee een heel waardevol nummer gewor merkt ledoux hierbij op volgens deze defi den waardoor de lezer een goed overzicht nitie zijn al die leerlingen meertalig die thuis krijgt van het onderwerp en jui s t daarom in een andere taal dan het nederlands com vind ik het heel jammer dat er in al die artike municeren met gezinsleden er wordt dan dus len voorbij wordt gegaan aan de functie die de niet wel eens van een andere taal dan het eigen taal speelt bij het leren van het neder nederlands gebruik gemaakt maar heel regel lands matig daarbij wordt onderscheid gemaakt guuske ledoux legt in haar artikel taal tussen de taal die kinderen thuis met broertjes problemen van meertalige leerlingen onder en zusjes spreken en de taal die kinderen met andere uit wat tweetaligheid betekent voor hun ouders spreken dit blijkt uit verschillen kinderen die voor het eerst naar school gaan de onderzoeken van langen en jongbluth op dat onderwerp wil ik hier kort ingaan i99o ledoux e a 1992 broeder e a 1993 in verder wil ik laten zien dat leerkrachten die alle etnische groepen spreken de kinderen met gebruik maken van de eigen taal op betrekke broertjes en zusjes overwegend nederlands lijk eenvoudige wijze goed onderwijs voor alleen in turkse en marokkaanse gezinnen is hun tweetalige leerlingen kunnen realiseren dit niet het geval als het nog heel jonge broer maar voordat er iiberhaupt nagedacht kan tjes en zusjes betreft in turkse en marokkaan worden over onderwijs aan all ochtone kinde se en in mindere mate in molukse en antilli ren vind ik het noodzakelijk een hardnekkig aanse gezinnen is de taal uit de herkomst vooroordeel uit de weg te ruimen landen de voertaal thuis p ars veel ouders beheersen het nederlands ken tweetaligheid geen probleem nelijk niet voldoende om hun kinderen in die taal op te voeden en gelukkig begrijpen tweetaligheid lijkt in het algemeen als een ouders dat het niet verstandig is om thuis in probleem ervaren te worden het woord steenkolen nederlands met hun kinderen te taalproblemen in de titel van het artikel van converseren ouders spreken thuis de taal ledoux suggereert dit bijvoorbeeld al ook waar ze het beste in zijn met hun kinderen in andere artikelen over het onderwijs aan en dat is in de meeste gevallen de taal uit de meertalige leerlingen struikel je als lezer om herkomstlanden de regel over het woord probleem toch zijn verder lijkt het me aannemelijk dat ouders er veel kinderen die zonder problemen van tweetalige kinderen net als nederlandse tweetalig zijn opgegroeid om een voorbeeld ouders heel erg hun best doen hun kinderen te noemen de meeste kinderen van diplo zoveel mogelijk nuttige en goede dingen bij te maten die in het buitenland gedetacheerd brengen ouders leren hun kinderen praten zijn worden tweetalig opgevoed en zijn op en luisteren in een taal iets en dat weten d e 1995 3 moer 127 meeste ouders uit eigen ervaring waar ze hun kinderen heel goed weten dat ze hun kinde hele leven profijt van hebben ren extra moeten begeleiden ook vinden de rotterdamse ouders het leuk om te zien dat tweetalige kinderen komen net als neder de eigen taal op school effectief ingezet wordt landstalige kinderen op school met een schat om nederlands te leren aan kennis en vaardigheden of anders gezegd een turkse kleuter is net zo goed aanspreek voorwaarden voor integrati e b aar i n he t turks als ee n nederlan dse kl eut er dat in het nederlands is het aantal woorden een belangrijke voorwaarde om goed twee dat een kind actief en passief in zijn moeder talig onderwijs te kunnen realiseren is natuur taal beheerst hangt niet af van zijn etnische lijk goed lesmateriaal er zijn langzamerhand achtergrond je kunt er als l eerkracht dus van heel wat prentenboeken ook op cassette of uitgaan dat turkse en arabi s che kind e ren net video verkrijgbaar in heel veel talen in sep zo goed zijn in hun moedertaal als hun tember komt de eerste meertalige kleuter nederlandse leeftijdgenootjes methode uit en nu komt er pas een p robleem om d e een tweede voorwaarde is dat je als leer hoek kijken hoe sluit je al s l e erkracht met je kracht niet bang moet zijn om met de ouders leerstof aan bij de kennis en vaardighed en die van meertalige kinderen te praten je moet er de kinderen in een and ere taal dan de s chool achter komen welke taal de ouders met de taal bezitt en kinderen thuis spreken ook is het belangrijk het antwoord is eigenlijk heel simpel je ver dat je als leerkracht te weten komt of de taalt de lee rs tof in de taal di e d e kinde ren thuis ouders de prentenboeken uit het project thuis gel e erd hebben de talige l e er s tof voor kle u willen voorlezen als er een leerkracht onder ters bes taat voor e en groot de el uit v erhal en in wijs in eigen taal op school is moet je je als prentenboeken je zet een kleuter met een leerkracht afvragen of je met deze oet leer prent enboek e n walkman in d e luist e rhoek in kracht samen wilt werken op een school die de walkman zit een cassette met het verhaal bereid is aan deze voorwaarden te voldoen is uit een prentenboek in de thuistaal van het de kans groot dat de leerlingen met succes de kind als het kind naar het ve r haal in de eigen school doorlopen deze leerlingen hebben in taal heeft geluisterd lees je het verhaal in het een doorgaande lijn taal verworven thuis en ned erlands voor daarna geef je bo e k en op school moedertaal en tweede taal bandj e in d e ei ge n t aal en of in h e t n e der lands mee naar huis een praktijkvoorbeeld van sommige prentenboeken zijn ook prachtige video s gemaakt oud e rs di e niet op de thomas more sc hool in tilburg is 6 5 makkelijk voorlezen kunnen m et hun kinde van de kinderen tweetalig to ch behalen de ren naar de video kijken turkse en arabische kinderen op dez e school veel betere resultat en dan hun leeftijdgenoot prentenboekenprojec t jes in de rest van nederland het onderwijs dat de kinde re n op die s chool d e sti chting kunstzinnige vormgeving in volgen gaat niet voorbij aan het feit dat de rott erdam i s in 1994 gestart met het pre nten kinder en thuis een andere taal spreken dan op boekenproject scholen die meedoen aan het school integendeel in de lessen is de moe project lenen aan ouders boeken ca s settes en de rtaal uitgangspunt van het nederlandse video s uit in het schoolbl ad van r r maart onderwijs dat betekent om het voor de dui jongstl eden s taat het artikel video moet lezen delijkheid nog eens anders te zeggen eerst de bevorde ren over dit proje c t de ondertitel leerstof in je eigen taal aangeboden krijgen en luidt veel allochtone ouders will en dat hun dan met een zee van voorkennis diezelfde kind goed nederlands leert ouders en leer leerstof in het nederlands krachten in rotterdam die meedoen aan het het taabeleid van de thoma s more school project zijn heel enthousiast uit het artikel staat uitvoerig beschreven in het boekje spar blijkt verder dat veel ouders van tweetalige ren op he t plein poell 1994 128 moer 1995 3 literatuur foru m ledoux g taalproblemen van meertalige leer lingen in moer 1 995 6 p 2i2 22 7 harjet robben jacques poell sparren op het plein effectief taal beleid voor allochtone l e erlingen op de thomas klaas schreurder moore school in tilburg hoevelaken crs 1994 examen schrijfvaardighei d video moet lezen bevorderen veel a llochtone ouders wi ll en dat hun kind goed nederlands mavo en vb o leert in het schoolblad 1 995 5 p 24 in mei zijn weer de centrale examens afgeno men via brieven en telefoontjes van docenten die betrokken zijn bij de eindexamens krijgt het cito meestal in de examentijd informatie over het functioneren van de examens ook land elijke pedagogische centra zijn bereid hun expertise in te zetten en geven hun commen taar de geluiden die het cito bereiken zijn niet altijd a lleen maar positief ook kritische kanttekeningen en vragen over onderdelen die voor de betreffende docent niet helemaal duidelijk zijn bereiken ons vakmedewerkers nederlands van het cito op deze reacties willen wij graag ingaan in opdracht van de cevo centrale examen commissie vaststelling opgaven en samen met e rvaren docenten uit het mavo en het vso construeren we het examen ons doel is om hieronder de uitgangspunten bij ons werk toe te lichten en onduidelijkheden of even tuele misverstanden uit de weg te ruimen de stand van zaken het c e ntraal examen schrijfvaardigheid voor mavo en vso biedt zoals iedereen bekend is die met deze examens te maken heeft exa menkandidaten de mogelijkheid te kiezen uit het maken van de opdrachten voor fun ctioneel schr ij ven en de traditionele stelopdrachten of het begrip traditioneel hier overigens nog op zijn plaats is is inmiddels de vraag nu functio neel schrijven al negen jaar deel uitmaakt van het centraal examen een enquete zie opste ll en en correctie voorschriften gaan heel goed samen in leven de talen juni 1994 nr 49 1 p 348 3 52 die in 1992 1993 op s oo scholen met een opleidin g 1995 3 moer 129