Documenten
li t eratuur ton kox bram noot e n mo de rn e vree md e tal en e n va n af 1 994 de plann en m et b et rekking to t de twee d e fase in di t art ik e l beschrijve n zij hun m e th o d e voo r vak over s tijge nd lite ra tuuro nd e rwijs in de bo v enbo u w van vakoverstijgend h e t ha vo en vw o di e ze h e bbe n afges te md op de ei se n v an h e t s tudi e hu is literatuuronderwij s sinds 1994 hebb en kox e n noot oo k e rva ring opgeda a n m e t h et o rga nise ren v an vakove rst ijgen de li tera tuurprojecten in 5 vwo d eze projecten die in dit art ik e l verd e r niet a an de o rde ko m e n in 1 99 2 ston d de europese in t eg ra tie vo lop in de word e n h ier gen oe md o mda t ze een b e la ng rij ke rol bel a ngs t el ling in da t jaa r ve rvaagde n d e g ren ze n spel e n in d e geb ru ik smogelijk h e de n va n d e m e t ho tussen een aant al e u rop ese lande n de ope n de ze waren a ll eree rst bedoe ld o m een beg in te grenzen zo ud en een st imula ns betekene n voo r m a k e n m e t ee n inh o ude lijk sa menwe rking van v erde re eco n omische en cu lturele samenwe rk ing t alend ocen ten da a rnaast werd op deze wijze in d a tze lfde jaa r o rga nisee rd en s t ichting bulk gezocht naar mogelijkheden om het lite ratuu ron boek s d ag va n d e lite rat uur e n s t i chti ng schrij d erw ijs vakove rstijge nd in te vu ll en in midde ls ve rs school s a m enleving in a m ste rd a m ee n z ij n e r twee su ccesvo l ve rlopen p roject en gewees t sy mpos iu m dat gewijd w as aan h et l ite ratuuron ove r de r o m a n t i ek en de mi d del ee u wen om de rwijs het was waarsch ijnlij k gee n t oeva l da t ee n orga n is a to risch e redene n koos me n voo r een p eri o d e aanta l docenten op di e d ag h e t o nderwerp europese van t wee weken en we rden voo r het eerste project lite rat uur te r sprake b rach t alleen docenten ne de rlands en m odern e vreemd e bij de u itwisse ling van les id eeen bl eek dat de tal e n uitgeno dig d de belang rijks t e doe ls telli ng li terat uur op de m ees te schol e n n og afzonde rlijk b ij was h et z ichtbaa r m a k e n va n overee nkom sten e n de ta le n a angebode n wo rdt vo lge ns ee n oeroude verschill en tu ssen de ve rsc hillen de li te ra ture n trad i t ie wo rd t e r vee l du bbe l we rk ge d aa n h et is goe d denk baa r dat b ijvoo rbee ld d e r o m an t iek in een jaa r doo r vie r versch ill en de d oce nte n beh a ndel d studiebelastin g wo rd t e n d at zo n les doo r dezelfd e l eerlingen wo rdt aa ngehoo rd bij lite ra ire begripp en is d e h et lite ra tuurond e rwij s ga at in de tweede lesp rak tijk ni et veel a nde rs d eze h erh a linge n e n fase d ee l ui tmake n van vijf vakk en ne de r overlappingen z ijn nie t a lleen inefficient maa r l ands engels duits frans en h e t nie uwe v ak voo r lee rlingen oo k niet ve rh eldere nd cultuur en kun stzinnige vormin g c xv t er ton kox en bra m noo t bei d en doce nt neder kom e n vier doors troomprofie le n d e va kken la n ds a a n he t heerbeeck c ol lege in b est zage n die ned erla nds engels en c xvi krij ge n een mid dag de ideeen over l iteratu u ro nde rw ijs w a a r z ij plaat s in he t gem een schapp elijk dee l v an de al la nge r m ee ro n dliepen bevestigd de d eeln eme rs v ier doors troomprofi e l en n e d e rlands e n aa n d it s ymposium wa re n unan iem van m e ni ng en ge l s zijn verplic ht e vakke n e n word e n dan dat het lite ra tuuro n de rwijs ande rs geo rganiseerd ook v olledig aa nge b o de n fran s e n duit s m oe t wo rde n omd at de b estaande m etho d e n n iet worde n d eelvakke n of in h et jar go n va n de aa n s luiten bij zo n n i e uwe a anpak z ijn kox e n vakontwikk elgro e p e n ze zijn onde rd ee l va n noot toen zelf begon nen m e t h et ve rza m e l en e n h e t profi elsp ec ifie ke d ee l van h et p r ofiel o n twi kke le n van mater iaa l dat a ls b a si s ka n d iene n cultuur e n m aat sch appij ho e m en h e t ook voo r va k ove rs tijgen de li te ra tuurl esse n va naf 1994 w endt of kee rt de lit er atuur z al in he t ge heel we rken zij sa m e n me t li ly coe nen va n het e en and e re pla a t s krij ge n instituu t voo r d e le ra re nop l eiding rlo o nde rdee l bij a lle t ale n i s e r doo r to e p ass ing v a n d e v an d e uni ve rsi t e it va n am s te rd a m studieb e las tingsm e thodi e k veel minder tijd de id eee n v an kox en noot bl eke n a a n t e s lui ten b esc hikbaar voor lite ratuur l ez e n e n l i t era b ij ontwi k kel inge n op la n delijk nivea u in 199 2 tuurgeschied eni s th eo witte h ee ft dat o v e r ware n dat d e v oo rs te ll en va n d e c o mmiss ies tui gend aa nge toond in zijn artike l v a n d e ve rnie u wing eindexa m e nprog ramm a s ne derlands nood e en d eu gd leve nd e tal en ap ril 1 99 5 3 7 2 moer 1996 6 li teratuu r de be s chikbare studielast voor literatuur gaat verschill ende sc hrijve rs in vers c hill ende taal vergeleken met de huidige situatie met ruim gebieden werd vertaald e n bewerkt de helft achteruit een of andere vorm van in de eerste helft van de twintigste eeuw is samenwerking tussen de mode rn e vreemde het mode rnisme een inte rnationaal vers chijn talen en nederlands is dus gewenst sel engelse schrijvers en dichters beinvloe in juni 1996 tenslotte liet staatssecreta ri s den dan nederlands e di c hters in hun opvat n e telenbo s de tweede kamer weten in een ting van de werkelijkheid reactie op het a dvies van d e commiss ie a s pec ten die interessant zijn voor d e doel tinjaar dat er voor h et gemeenschappelijk gro ep krijgen spec iale aanda c ht deel van de doorstroomprofi elen een geinte zo wordt er in het romanti e k katern een gre e rd vak literatuur zou moeten komen hoofdstuk gewijd aan h e t kind in d e ro ten behoeve van dit v a k zouden uren van manti ek waa ri n ond e r andere aandacht wordt nederland s engels en c xv i moeten worden bes tee d aan jeu gdliteratuur en a a n opvoe ge reserv e erd da arna as t zoud e n ook fr a ns en dingsid eal e n duits voo r hun literatuuronde rwij s mo e t en de opz et is e c l ecti sch om d e hoeveelh eid kunn en a a nsluiten bij aanwezige bas is k e nnis m a t eriaal te beperk en word e n steeds ke uzes op het gebied van lit e ratuur en liter a tuur gema a kt theo ri e hoe de scholen dit organis er en uit de p eri ode van de middeleeuwen wor mog en ze zelf weten wij he bben g epro den niet all e ri dd erromans behand e ld in het beerd de z e vrijheid om te zetten in blijh e id katern renai s sance s taat w a nn e er h e t ga at door te w e rke n met a nder l esmateriaal e n ee n ov er he t ge nr e r e i sve rha al de reis van and ere les me thode bonte ko e centraal en wordt sl e cht s ve rw e zen naar andere bero emde rei sv e rhale n per pe een vakoverstijgende ri ode kome n ook niet alle kunstvormen aan literatuurmethod e bod m a ar sle chts e e n of e nk ele die bijzonde r re prese ntatief of aans pre ke nd zijn we zull en d e uitga n gspunt en v a n h e t ma te cul tu re le as p ec t e n wo rde n waa r d at ve rh el ria al dat wij tot nu toe ontwikkeld h e bb e n der e nd is geplaatst i n een hi s to rische c ontext kort to eli chte n een voorbeeld de eers t e w ere ldoorlog h eeft de opz et is literair historisch zo n opz e t grot e gevolgen gehad v oor de opvattingen sluit het bes te aan bij d e b e sta a nde ond e rwij s over kunst het th em a oorlog in de b eel praktijk en geeft le e rlingen ee n duidelijk d e nd e kun s t en de lit e ratuur krijgt da n ook kade r maar het materi aal bi e dt ook voldo en ee n b e l a ngrijke pl aats in he t k a te rn moderne de mo ge lijkheden de lit e ratuur th em a ti sc h lit e ratuur aan te bi eden het katern modern e tijd per p eri ode word en v oorbeelde n ge geven uit he e ft bijvoorbeeld h oofd stukken a ls kun s t verschillende europese literaturen w aarbij en oorlog e n het moderni s me in de kunst de ne d e rland se literatuur speciale a andacht er zijn inmiddel s zes kat erne n gereed middel krij gt eeuwen renais sance ve rli c hting roman d e lesse n zijn bedo eld voor nederlands talige tiek moderne tijd t 1850 1 94 0 en mod er le erlinge n bov e ndie n is er v oo r h e t vak ne tijd tc 1 94o heden nede rlands in de tw eede fase meer tijd het acc ent ligt per p eri ode op al gemeen b esc hikbaar d a n voor d e ande re vakk en de europ e se ke nmerken van de desbetre ffende literatuur van d e mod erne vre emde talen s troming e n waarbij ve rbanden c q we komt echter voldoend e aan bod zodat do cen derzijdse beinvlo e din g worden bena drukt t e n van d eze vakken met verwijzing na ar de in het k a te rn middeleeuw en komen bij voor informa ti e in het bas ismateri a al een lite ra tuur beeld d e middel ned e rlands e s otternieen aan lij s t kunnen samenst elle n de orde maar ook de franse farces francois in d e pe ri ode van het fin de siecle wordt onder villon the canterbu ry tales en till eulen an dere het dandyisme b ehandeld os c ar wil de spiegel h eeft daarin een plaa ts maar we staan uitvoe bij de a rthurlegenden wordt gewezen op het rige r s til bij e en auteur als louis couperus g emeen schappelijk verhalenb e zit dat door waar mogelijk wordt een verband g e l egd 1996 6 moer 373 li ter atuu r r l afbee lding i ee n tent oo nste lling op het heerbeeckco llege tu ss en literatuur en andere kunstuitinge n de inleidende lezin g in het katern re naissance wordt een hoofd stuk gewijd aan d e kunst ric htin g barok daar de genoemde m e thod e vako ve rst ij gend e bij wordt verwezen naar voorbeelden uit de literatuur bestaat uit zes literair historische bee ldende kunst de literatuur en de muziek kat ernen i n s vwo heb ben wij tot nu toe in het fin de siecle komen we dezelfde vier ka ternen b e hande ld de middele e uwe n kuns ten tegen in v e rband m et ee n kunst rich ren a i ss ance v e rli chting en romanti e k het ting als jugendstil katern middeleeuwen zal voort aan in 4 vwo waar mogelijk wordt een ve rband gel e gd behandeld gaan worden in 6 vw o komen met de hedendaagse werkelijkheid dan de kate rnen moderne literatuur t i8 5 o ons hedendaagse gevoel voor humor k a n 1 94o en mod erne literatuur ii 1 94o hed e n bijvoorbeeld ve rgele ken worde n met de ro aan bod ieder kat ern b es t aat u i t vijf a z es mantische humor van de negentiende eeuw hoofd s tukken en bevat minimaal 25 opdr ach of m e t het gooi e n smijtwerk van de middel ten eeuwse kluchten in de organisati e van het vak ned e rlands op p e r pe ri ode wordt een serie opdr a chten voor het h eerbeec k co lle ge te best i s e en blokuur de l e erlingen geformuleerd die zelfstandig van z oo minuten inge roosterd h et blokuur moet worden uitgevoerd be gi nt met een i nl eide n de literaire lezing van het zelfstandig uitvoeren v an opdrachten al maximaal 3o minuten daari n wordt een of of niet in gro ep sverband sluit aan bij de worden enkele asp ec ten van ee n hoofds tuk studie huisgedachte in de tweede fase nade r bek eken h e t is niet de b edoeling dat voorb ee ld van een opdrac ht uit de middel de do c ent een hoofds tuk be hand elt zoals h et eeuwen al staat vermeld in h e t katern dat kan de leerling zelf ook le zen het is intere ssant e r lees de proloog uit de canterbu ry tales van om de l e erling een voorbeeld te geven v a n chaucher de schrijver geeft daarin een door hoe men een opdracht kan uitwe rken ook snee van de middeleeuwse maatschappij als hij leent de lezing zich uitst ek end voor h e t de pelgrims aan de lezer toehoorder voorstelt leggen van links naar het hed en en voor h e t geef een samenvatting van de tekst en vertel duidelijk maken v an verbanden met andere daarin in je eigen woorden hoe de middeleeuwse disciplines de le e rling moet tijdens de lezing maatschappij eruitzag wel aantekeningen maken omdat de lezin g 4 uur 374 moer 1996 6 l ite ratuu r naast de katernen ook behoort tot de toets samen waardoor de inhoud van het werk weer bare leerstof spiegeld wordt je mag daarbij ook begeleidende verv olgen s gaat de leerli ng zelfstandig aan tekst gebruiken het werk met de opdrachten voor de duide 8 uur lijkheid moet gezegd worden dat het blokuur niet vo lle dig aan li teratuur besteed wordt lees het boek frankenstein van mary shelley in een opzet volgens het studiehuismodel geef mogelijke verklaringen voor het feit dat er komen ook de andere onderdelen van het nog steeds frankenstein films gemaakt worden vak aan de orde verzamel materiaal van populaire moderne hor ror strips welke romantische horror elemen de opdrachte n ten kom je tegen maak tot slot een horrorstrip op het thema frankenstein of zoek een bijpassend per kate rn zijn minimaal 25 opdrachten gefor deoth metal nummer muleerd de opdrachten zijn gecodeerd met 8 uur een studiebelas ting voor ieder katern geldt dat de leerli ng opdrac hten moet maken tot interview enkele schrijvers uit de romantiek een totaal van 8 studiebelastingsuren s bu er bijvoorbeeld edgar allen poe over griezelverha zijn opdrachten van 8 6 4 en 2 uur wan len piet paaltjens over humor of m ultatuli neer de leerlingen samen a an een opdracht over kolonialisme bedenk vragen die zij vanuit w erken bepaalt de doc ent het aantal sbu hun negentiende eeuwse wereldbeeld zouden voor de afzo nderlijk e lee rling op d e ze kunnen beantwoorden de antwoorden die jij manier b es te e dt iedere lee rling in d e bov e n bedenkt moeten ook typerend voor de schrijver bouw van het vwo in totaal 48 studi e belas zijn tingsuren aan het maken van li teraire opdrach 4 uur ten 6 katernen maal 8 sb u het is de b edoeling da t de leerling en zelf uit de aard v a n opdra c ht e n blijkt dat vooral ontd e kken ho e zij de opdra c ht mo e t en aan een beroep ged aan wordt op de ze lfstandi g p a kk en en hoe z e aan het benodigde mate ri heid van de lee rli ng h e t gaat er niet m ee r aal moete n komen mod erne technische hulp om dat leerlingen iets lere n wat hen door de middelen zoals een rechtstreekse verbinding doc e nt wordt aangereikt z e moeten ler en te m et de catalo gi van de bibliotheek of een achterhal en hoe omvangrij k de opdra cht i s internet a ansluiting g a an een steeds grotere vervolg e n s mo eten zij zelf zi e n te ac hte rha rol spel e n in de informati evoorziening le n welk mat eria al nodig is en waar dat kan als ze e e nmaal het materiaal in hun b e zit worden gevonden daarna moeten de leerlin hebben moet de opdracht zodanig geformu g en die relevante informatie bestuderen om l eerd zijn dat niet klakk e loos gekopi eerd kan tot een zelfs tandige uitvoe ri ng van de opdra cht worden of grote delen in s amenvatting kun te komen lee rlingen mo et en ontdekke n dat nen word e n overge nom e n wij h ebben e en snel uit geknipte foto ni et voldoende i s ge constateerd dat opdra c hten zoals maak maar da t ze ve rd er dienen te gaan een werkstuk ov e r te algemeen geformu zo wordt er inhoud gegeven aan de centra leerd zijn le begrippen van de tw e ed e fase namelijk z elfs tandig leren en zelfs tandi g werke n te r verduidelijking enk el e voorbe elden van op het he e rbeeckco ll e ge he bben wij de opdra chten waarbij d e eigen verwerking van laat s t e d ri e jaar geexperi me nteerd met deze de leerling centra a l staat wijze van werken ondanks de afwezigh eid van kleine werkruimten e n een bep e rkte lees het bulkboek over sara burgerha rt en of mediatheek m enen wij toc h dat de leerli n bekijk de daarbijbehorende video zoek nu van gen met v eel mee r enthou s i asm e d e lit e ra de diverse personages uit het boek een afbeel tuurlessen volge n dan voorhe en langzamer ding of foto die een duidelijke illustratie is van hand is er een vorm ontstaan die zowel voor het type het kan ook een zelfgemaakte teke d e docent als d e leerling erg bevre digend is ning zijn stel nu aan de hand daarvan een collage aanvank e lijk hadden ve e l leerlinge n grot e 1996 6 moer 375 li ter atuu r moeite met de geboden vrijheid maa r nu h e t lee s dossier wi ll en de meesten niet meer t eru g naar het klassikale systeem de vraag w a t doen we met de leeslijst reacties van leerlingen tijdens de laatste hebben wij bij het vak nederlands opgelost evaluatie waren onder andere door het aanleggen van een lee s dossier voor ik wis t nie t dat lite ratuur o o k leuk k o n zijn iedere individuele leerling gelukkig mag ik nu ze lf b epalen wat ik wil dit leesdos si e r bouwt de leerlin g op vanaf d oe n w annee r ik h et doe e n h oe ik h e t wil doen de brugkla s zond e r daar di e p op in te gaan ik z al nu zek e r n oo it m ee r ve rge te n w elk e leest de leerling in de onderbouw per leerj aa r p e rso n e n in sara burge rhart ee n ro l spe le n minimaal 4 boeken jeugdliteratuur e n maakt waarom z ijn w e hi e r ni e t ee rder m ee b egon daar leesversla g en van waarbij het accent ligt ne n op het weerg e ve n van de eigen lee s ervari ng in 3 vwo gaat de leerling over tot h e t lezen het is on s in de afgelopen j are n wel duidelijk v a n eenvoudi ge literaire werke n geworden dat een grote kans van slagen mede vanaf 4 vwo werkt de leerlin g va naf h et afhankelijk is van de wijze waarop de doc e nt s chooljaar 1996 97 met de ni euw e vakove r de voortgang c onsequent in d e gaten houdt stijgende literatuurme thode d e lit e raire the o ook de toetsing is van groot belang ri e het lezen van recensies en het mak en van een eigen recensie wordt in het e e rst e gedeel de toetsing te van dat l ee rjaar aangeboden en wordt g e o efend met ee nvoudige mode rn e lite raire h e t literatuuronderdeel van h et vak n ed er verhal en en romans i n dat l eerjaar moet d e lands wordt door ons op twee ma nieren le erling minimaa l twee moderne rom a ns h e b g eto e t s t op de eerst e plaat s is e r een vrij ben gelez en en daarvan naa s t e e n l e e s v erslag tradionele toetsing van de hoofdstukken uit e e n re censie me t eigen lee se rv a ri ng maken de afzonderlijke kate rn en ook de inhoud voor het le esdo s sier v an de l ez in ge n w orde n in d e t oe tsin g betrok in het l aat s te ge dee lt e van he t l ee rj aar wordt ken d e l e erlin g maakt o ver ieder katern het k a te rn middeleeuwen behandeld de literaire periode een to e ts de leerling dient le erlinge n lezen ee n lit e rair we rk uit die ze lfs tandig he t katern te be s tude ren en beant periode in v ert alin g ze maken daa rvan e en woordt daarna tra ditionele op e n vragen ove r le esverslag e n prob e ren met be hulp va n infor de leerstof e e n andere wijze van leersto fto e t matie d e typi sch middel eeuwse el ementen te sing is het bea ntwoorde n van waar niet duiden daarv a n maken ze een v erslag dat waar stellingen samen met het l e esv e r slag in het le es dos s ier gaat behalve het lez e n van een hi s to ris ch de briefroman werd in ons land pas geaccep w erk maken d e le e rlinge n ook e en of enke le teerd toen de schrijvers e rvan het accent op de van de b es prok e n opdra c hten uit di e periode deugdzaamheid legden tot e en minimum van 8 sbu d e opdra cht gulliver s travels is een mengeling van allerlei gaat in ee n ap arte opdrachtenmap populaire genres in de achttiende eeuw in s vw o word en d ri e lit eraire pe ri oden het is moeilijk om van de romantiek een behandeld d e lee rli ngen l e zen uit ie dere definitie te geven omdat met dit begrip een p eri ode een literair werk waarmee zij d e zelf bepaalde stijl wordt bedoeld d e opdrac ht uitvoeren als in 4 v wo d aar de thema s van de goth i c novel hebben weinig te n a ast leze n de l ee rli ngen twee mod erne w e r maken met oerbeelden die in de geest van de ken wa arv an ze een leesverslag e n eigen mens leven zoals angst voor de duisternis en rec e nsie mak en ook deze v ers l agen ga a n in angst voor de dood het leesdossier daa rn aast maken de leerlin gen voor iedere li te raire pe riode een opdracht daa rnaa s t wordt per kat e rn een cijfer gege va n 8 sbu ven voor de gemaakte opdrac ht en van 8 in 6 vwo krijgen de leerlingen twee liter aire sbu p eri oden aa ngebode n uit de e ers te pe ri ode tot 1 94 0 l ezen de leerlingen e en w e rk voo r 376 moer 1996 6 li te r atuu r hun l e es dossier en maken zij een opdra c ht de mode rn e vreemde talen d e mo gelijkheid van 8 sbu voor de pe ri ode na 1 94 0 lez en ze om spec ifieke a andacht te besteden aan het vijf lite raire werken e n maken een opdracht kenm e rkende voor de lit e ratuur van e en van 8 sbu bep a ald land daarvoor i s vanzelfsprekend ond erling ov e rleg voora f noodzakelijk om de ge brui k smogelijkhe d e n tot e en goede afs temming va n d e divers e vakg ebied e n t e komen de vakov erstij g ende lit e ratuurm ethod e di e naas t de opdracht e n voor de n e d e rlandse wij op het hee rb e ec k c o llege hant eren bie dt lit e ratuur zijn er ook opdra chten me t een mogelijkh e den om andere ond erde le n v an vakovers tij ge nd karakt e r e n opdra chte n di e h e t vak ned erland s te inte grere n daa rn aas t is in gaan op de k a r a kt eris ti ek en van d e lit era he t g oed mogelijk om me t dez e m e thode e e n tuur van e en b e p aald land basis aan t e b re nge n voor het literatuu r onder wijs in d e moderne vreemd e tale n ook voor zoek in drie talen een versie van het bekende het t oekomstige nieuwe vak ckvi zijn aan sprookje van grimm i4schenputt e assenpoester knoping s punten te vinde n in h et ontwikk el ci nderella cendrillon d e mat eriaal vertel per verhaal wie de auteur is en wanneer wat h et v ak ne derland s b e treft is er e en het verhaal is geschreven c q getekend geef duidelijk ve rbindin g te make n naar he t onde r een analyse van overeenkomsten en verschillen d ee l schrijfvaa rdigh eid de m ee ste opdrac h schrijf zelf een hedendaagse versie van het te n do en een b ero ep daa rop o mdat van de assepoester sprookje l ee rlingen wordt ve rwac ht dat zij bij h et 8 uur uitvo e re n van de opdrac ht e e n pl an m ake n maak een vertaling van een gedicht van de franse voor de sc h ri ftelijke w ee rgav e a lle rl ei onde r dichter baudelaire en maak rond de nederland delen van d e schrij fvaardigh eid kunne n op se en franse versie een collage van illustraties eni gerlei wijz e word e n ge o efe nd aan de hand die je bij de sfeer van het gedicht v i ndt passen v an d ez e opdrac hten 6 uur lees eventueel in de vertaling the histo ry o f hoewel op dit mome nt d e method e voor tom jones van hen ry fielding en maak er een n am elijk in de lesse n n e de rlands wordt leesverslag van is dit boek volgens jou een ge bruikt kunn en ook de modern e vre emde schelmenverhaal een avonturenverhaal een le t ale n de lit eratuurme thode als uitga ngspunt vensbeschrijving of een combinatie van deze ge bruik en d e li te rair his torische op ze t zorgt drie motiveer je antwoord ervo or da t de liter a tuur in ee n bree d euro 8 uur p ees kade r wordt ge plaat s t e n aangebod en d e leerlingen erv a ren dan ni et m ee r dat de tenslott e biedt h e t ma teriaa l ook mo ge lit e raturen van de dive rse l a nd e n op zi c hze lf lijkh e de n voor e en invulling van h e t v ak staan m aar dat e r duid elijke verband en zijn c x v z of ond e rd e l e n daarv a n allere e rs t aan t e wijz en ook i s het noodzak elijk dat s pr ee kt h e t vanze lf d a t m e t na m e in d e met nam e in d e mode rne tijd de we reldlit e la at s t e tw ee kat e rne n d e w e r eldlit e ratuur ratuur in dit brede kad er wordt gepla atst de ni e t k a n ontbre k e n d aarmee komen wij opdr acht en gev en d e diverse vakdocente n i n t ege mo e t a a n de e i s die ge st eld wordt a a n vwo 4 i werk middelee uwe n 2 mode rn e werk e n i opdracht vwo s i we rk re naiss ance 2 moderne we rk en 3 opdrachten i w e rk verli c hting i werk romanti ek vwo 6 zwerk 1850 1 94 0 6 mod erne we rk en 2 opdrachte n totaal 5 histo risc he w erk e n io modern e we rke n 6 opdrachte n afbee lding i overz icht van ee n lees dossi e r in d e b ove nb ou w 1996 6 moer 377 literatuu r ckvi om de w e reldlite ratuur een plaats te word en ge e xperim enteerd ook d e v e rta geven ling n aar ee n havo progr a mma moet in de maa r ook ander e kuns tvormen d a n d e lite kome nde jar en vorm krijg e n d aarbij i s h e t ratuur komen aan bod h et ligt voor de h and ge en s zins d e b e do eling om een ver ee nv ou om als de li teratuur in e en bre de r europees di gde v orm van he t vw o te prese nt e r en met pers p ectie f g eplaatst wordt de beelde nd e name in d e opdrac ht en zu lle n moge lijkh ed en kuns t arc hitec tuur e n muziek erbij t e b etre k li gge n om t egemo e t t e kom e n aa n he t niveau k e n d aarom wordt niet alleen in d e opdrac h en de lee rs tijl e n op d e havo op d ez e manier te n m aar o ok in de ba si s l e ers tof van de de nk en wij o p de go e de weg t e zijn di e nauw k a ternen aand acht b es t ee d a an de ze as pe c t e n a an s luit bij de ideee n v a n de tw ee de fas e in h et kate rn midd e lee uwe n s t a at ee n hoofd d aarom jui ch e n wij h et to e dat s taat ssec re ta stuk over de k erk e nb o uw t erwijl ook d e ris n et el enbo s h ee ft gepl e it voor h e t invoe sc hilderkunst va n onder ande re je r oe n b o sc h r en van ee n va k lit eratuur d at s luit he el aan de orde komt n a uw aa n bij d e id eee n die wij in de praktijk in he t k ate rn ov er d e rom a nti e k i s ee n vo rm he bb e n gege ve n op het h eerb eec kc ol hoo fdstuk gewijd aan ond e r m ee r muzie k e n l ege in b es t tuina anl e g in het scho oljaa r 199 6 9 7 gaan wij d e in he t kat e rn v a n de ren ai sssanc e en de ontwikke lin g v an zo n ni euw vak sam e n met barok wordt v ee l aanda c ht b est ee d a an bee l o nze c o llega s mode rn e vreemde t al e n vorm d ende kunst geve n wij wi ll en in nauw e sa menwe rking ook in d e opdrac hte n kunn en c x v ac hti ge met het i lo ams t erdam ko men t o t ee n a kti vit eit en een pl aats krij gen zoal s bijv oo r geinteg reerd l ee rplan voor lit e r a tuur uit bee l d gan gs punt i s daarbij d e me thod e vako ve rs tij ge nd literatuuronderwijs same n m et d e maak een werkstukje over de architectuur en c ollega s w illen wij opdrac ht e n v o or d e ver het interieur van de woningen van de achttiende schille nd e ta l e n mak en d e d ive rs e d oce nte n eeuwse gegoede burgerij voorzien van illustra di e e rbij b e trokk en zijn kunne n b e urt elings ties maak een zichtbare vergelijking met de d e inle ide nd e le zing verz or gen h e t sp ec ifi e hedendaagse ontwerpen en inrichtingen k e va n i ede re lite ra tuur k a n in d e opdrac ht e n 8 uur tot uiting k o m en op die ma ni e r vermindert kies uit een hedendaags tuinboek een voorbeeld het lit e r a tuur ge d ee lt e ni e t per v ak maar wordt van een modern aangelegde tuin maak zelf een he t juis t rijke r o o k d e inte g rati e van de romantische variant op het tuinontwerp waarbij a fzo nderlijk e lees lij s te n zulle n wij n a de r gaan je zoveel mogelijk romantische elementen in je b e kijke n tuin probeert te verwerken de k e uze om i e d er j aa r m e t ee n pr oj ec t te 4 uur w erk en h ee ft ge le id tot ee n goe de sa me nwe r maak er een maquette van king d a ardoor is lan g zaa m maa r ze ker het 8 uur ide e gerijpt om tot m ee r int egra ti e te k ome n alleen op die mani e r is ee n aantal vakinhou de toekoms t de n te handha ve n wij me nen dat he t studie hui s voor d e d rie j a ar gel ed en in h et sc hooljaar 1993 94 vakk en n ed erl a nd s e n mo de rn e v ree md e zijn wij b egonne n m et h et invo e r en va n onz e tal en op he t h eerbeec k college s t evi g in d e method e vakovers tij gend lit e ratuurond erwij s s t e i gers k omt t e s t aan in s v w o aa nva nk elijk kl assik aal la t er i n c ollegevorm e n daa rna in e en c ombinati e h e t kat e rn rom a ntie k ka n wo rd e n b est eld e rv a n nu zijn wij zo ve r dat 4 vw o e n 6 vw o bij h e t c e ntrum voor nascholing i lo t e b etrokke n word e n z od a t de hel e boven amst erdam rondom dit kat e rn wordt ee n bouw v w o op h e t heerb eeck c o llege voor n asc holingsc ursu s ge organisee rd voor infor h e t vak n e d e rl ands ee n s tudiehui s ac htige m a ti e kunt u b elle n o z o 599 57 50 s tru ctuur gaat krij ge n h e t spr eekt voor zi c h d at me t no g vele ond erde l e n v e rde r mo e t 378 m o er 1996 6