Wat spelen we vandaag? Sneeuwwitje of Bert en Ernie? Een startersplan om in de kleuterklas zelf met theater bezig te zijn.

wat spelen we vandaag sneeuwwitje of berten ernie een startersplan om in de kleuterklas zelf met theater bezig te zijn annick rombaut gelukkig worden er de laatste tijd steeds meer theatervoorstellingen gemaakt die specifiek gericht zijn op kleuters heel wat kleuterklassen maken dan ook dankbaar gebruik van de schoolvoorstellingen die ze aangeboden krijgen samen met je klas naar toneel gaan kan een heel intense belevenis zijn sommige theatergezelschap pen gaan nog een stapje verder en treden de leerkracht tegemoet met bijvoorbeeld een lesbrief waarin allerlei suggesties worden gedaan hoe je op een zinvolle manier in de klas kan werken rond de voorstelling die tips kun je dan als voorbereiding gebruiken bijvoorbeeld ingewerkt in een belangstellingspunt een weekthema maar ook achteraf als verwerking nadat je samen de voorstelling gezien hebt zo houden kleuters het gespeelde verhaal langer vast of kunnen ze het verloop beter volgen natuurlijk moet bij dit alles het met plezier kijken luisteren en voelen het hoofddoel blijven en misschien zelfs het stimuleren van eventuele kriebels om het zelf ook eens te proberen it laatste blijkt echter in de prak eigenlijk niet over theater als weekbelang tijk dikwijls moeilijker dan ver stellingspunt of als onderwerp voor een wacht want hoe begin je daar project dat wordt uitgewerkt wat natuurlijk nu aan ik heb in het volgende ook kan maar wel over lessen dramati artikel een soort startersplan sche expressie die gegeven worden als opgemaakt en je zult zien eenmaal een regelmatig terugkerende activiteit bij vertrokken is er geen stoppen meer aan voorbeeld eenmaal elke veertien dagen zoals een bewegings of muziekles deze lessen worden het best stapsgewijs rond theater werken opgebouwd zoals bij motoriek en naarmate het vertrouwen bij de kleuters in zichzelf de samen met de klas naar toneel gaan is al juf en de groep groeit zul je zien dat ze een speciale activiteit maar je kunt nog steeds verder durven en kunnen gaan zoveel verder gaan door met die groep bovendien kunnen deze activiteiten heel wat kleuters ook nog eens daadwerkelijk rond doelstellingen omvatten in dergelijke expres theater bezig te zijn en dan heb ik het sielessen werk je heel intens rond taal moto maart april 1997 nummer 4 26e jaargang nek zelfvertrouwen groepsgevoel fantasie het is heel eenvoudig je laat je kleuters wiskundige initiatie waarneming muziek foto s of tekeningen zien waarop iemand enz een rode draad doorheen deze doel beweegt actie en de opdracht luidt dit zo stellingen is het op een speelse en functione goed mogelijk nadoen bij gebrek aan beel le wijze vergroten van de communicatieve dend materiaal doe je de bewegingen zelf vaardigheden van de kleuters voor later kun je een kleuter iets laten voordoen een acteur is zowel met zijn stem als zijn lichaam aanwezig op de scene hij gebruikt ties ze beide om te communiceren of om er zijn het werkt taalactiverend als de hande gevoelens mee uit te drukken via spel wil hij lingen veelvuldig verwoord worden dingen vertellen kleuters gaan ook al spe het bevordert het spelplezier als je de lend door het leven va hun spel leren ze om kleuters eerst in groep allemaal samen dingen te vertellen dat spelend leren kan via en met het gebruik van de hele ruimte toneel dan ook heel concreet worden de bewegingen na laat doen mogelijke gemaakt theateractiviteiten bieden oneindig bewegingen zijn springen vallen slui veel mogelijkheden met de startreeks die ik pen dansen kruipen hinken marche heb opgebouwd kun je zo een trimester aan ren lopen enz de slag kunt hieronder werk ik een aantal je laat de actie versterken door de kleu van die mogelijkheden stapsgewijs uit ters op een bepaalde manier te laten lopen je zegt bijvoorbeeld kijk eens naar marieke wat springt die hoog bewegen in de ruimte kunnen jullie dat ook eens proberen andere voorbeelden vlug kruipen toneelspelen doe je zowel met je lichaam kaarsrecht lopen wild dansen enz als met je stem eerst komt de handeling dan pas het spreken daarom is het belang daarna kun je de bewegingen koppelen rijk dat een kleuter zich in de eerste plaats aan een reden of doel bewust wordt van zijn lichaam en de moge lijkheden daarvan binnen toneelspelen het 2 bewegen met een welbepaalde spreken komt pas later dat vraagt ook reden of doel meer vertrouwen en zelfzekerheid en dit gekoppeld aan voldoende begripsvaardig voorbeelden heid een heel logisch en eenvoudig ver lopen weglopen omdat je bang trekpunt is de gewone bewegingsactiviteit bent van iets turnles en een bewegingsactiviteit die kan vlug lopen omdat je anders leiden tot dramatisatie is bijvoorbeeld het te laat komt op school nadoen van bewegingen sluipen omdat je niet gezien wil worden 1 het nadoen van bewegingen omdat je iemand wil doen schrikken materiaal dansen van plezier omdat het je kunt hiervoor verscheidene middelen feest is aanwenden de leerkracht zelf foto s teke omdat je mooie muziek ningen een andere kleuter enz hoort voor een schoolfeest plaats de gymzaal of bij gebrek daaraan de klas op deze manier wordt al voor een eerste waarin de meubels aan de kant gaan keer de beweging gekoppeld aan een 26e jaargang nummer 4 maart april 1997 bepaalde emotie zoals bang zijn blij zijn dit hinkende poesjes die zich pijn gedaan gaat allemaal iets gemotiveerder als de acti hebben viteit functioneel wordt in de ogen van de kleuters zo vinden kleuters het bijvoorbeeld tip gemakkelijker om bang weg te lopen als de bepaalde muziek of geluiden kunnen extra juf zich voordoet als een eng griezelig motiverend werken en de fantasie nog ver beest of wat is er plezieriger dan sluipen sterken naar een andere klas en daar de juf echt doen schrikken natuurlijk kun je deze eerste voorbereiden de activiteit opsplitsen in verscheidene les vervolgens ervaren kleuters dat je door op momenten een ding is zeker de kleuters een bepaalde manier te bewegen in de huid hebben zich al op veel verschillende manie van een ander personage kunt kruipen ren expressief leren uitdrukken en zullen vragen naar meer 3 bewegingen gekoppeld aan een personage dat thuishoo rt in de fanta siewereld van de kleuters het weergeven van emoties voorbeelden toneelspelen is inderdaad je bewust zijn stappen als een koningin van je lichaam en de ruimte en je daarbin vallen als een clown nen expressief durven en kunnen bewegen sluipen als een soldaat later komt daar nog de stem bovenop lopen als een leeuw het is ook het weergeven van emoties dat doe je met je hele lichaam maar in de eer eerst geef je een opdracht aan alle kleuters ste plaats doe je dat met je gezicht haal de later geef je een paar mogelijkheden en spiegel dus maar boven een hiervoor kunnen ze daaruit kiezen een plezierig spel geschikte kringactiviteit die ontspannend en hierbij is het volgende je verdeelt de klas in aanstekelijk werkt is gezichtsgymnastiek groepen twee om te beginnen later meer dat gaat als volgt om het spelelement te vergroten elke groep krijgt een verschillende opdracht materiaal elke groep voert op zijn beurt de opdracht de kleuters zelf foto s spiegels uit terwijl de andere groep raadt wat ze zijn wat ze doen of waarom ze het doen als de plaats kleuters zich hierbij echt goed in hun vel het klaslokaal vraagt geen extra ruimte voelen kun je ook individuele opdrachten geven het is echter heel belangrijk een de leerkracht vertelt de kleuters bijvoor kleuter hiertoe niet te forceren toneelspelen beeld dat ze nog niet helemaal goed wak is niet goed als het moet het is een spel ker is vooral haar gezicht slaapt nog de dat in de eerste plaats spel moet blijven spieren lijken wel stijf zullen we samen eens de spieren van ons gezicht heel los 4 ten slotte gaan we bewegen als een maken dan wordt overgegaan tot een bepaald personage met een welbe soort gezichtsmassage waarbij met de vin paalde reden of doel gers het gelaat gekneed gewreven geschud geklopt enz wordt voorbeelden dansende koninginnen op een trouw de kleuters doen de bewegingen van de juf feest na dit kan heel lachwekkende situaties sluipende leeuwen op jacht opleveren je kunt er ook nog extra komi maart april 1997 nummer 4 26 jaargang sche elementen instoppen zoals kijk eens den eerst doen ze dit rond hun eigen werk als ik aan mijn neus trek komt mijn tong later leren ze zo elkaars werk bespreken en naar buiten en als ik aan mijn linkeroor trek kritisch apprecieren gaat die tong ook mee naar links bij wie is dit nog zo de kleuters kunnen dit dan proberen nadoen automatisch mondt dit uit in gekkenbekkentrekkerij en ook dat is theater is communicatie een vorm van theatermaken deze activiteit geeft de leerkracht boven we hebben het tot hiertoe al gehad over dien de mogelijkheid om op een spontane een eerste vorm van je bewust bewegen in en motiverende wijze heel wat begrippen te de ruimte het spelen van een bepaald introduceren of te verduidelijken gewoon personage het uitdrukken van een bepaal door in te spelen op wat er gebeurt of wat de emotie en als we dit alles in een omlijs er te zien is bijvoorbeeld kijk jonas kan ting situatie ruimte en tijd handeling plaat knipogen met zijn linkeroog wie kan dat sen komen we al tot een eerste vorm van ook wie kan dat met zijn rechteroog of spelen we proberen nu nog een stapje ver jij kunt je tong nogal eens vlug ronddraai der te gaan namelijk het samenspelen en ik ga dat ook eens proberen kun jij dat want theater is natuurlijk ook non verbale ook heel traag en verbale communicatie en door het samen met anderen spelen een heel sociaal een tweede activiteit is het nabootsen van en taalstimulerend spel de volgende activi gezichtsuitdrukkingen hierbij maak je teit probeert de kleuters aan te zetten tot gebruik van foto s tekeningen je eigen communicatie gezicht het gezicht van een kleuter we proberen een bepaalde mimiek eerst te materiaal bespreken door middel van gerichte vraag vier verschillende dozen of zakken in stelling bijvoorbeeld waarom kijkt deze vier verschillende kleuren mevrouw zo hoe zou jij kijken als je boos doos 1 bevat kaarten met daarop ver bent een beetje boos heel boos kijken schillende personages die gespeeld jullie allemaal eens boos zo kun je de kleu kunnen worden bijvoorbeeld zeerover ters laten experimenteren met het weerge voetballer prinses mama baby brand ven van verschillende emoties bang blij weerman dokter kapster politieagent boos verlegen verdrietig jaloers verliefd krokodil enz enz het helpt als ze hierbij in een spiegel doos 2 bevat verschillende gevoelens kunnen kijken die gespeeld kunnen worden bijvoor beeld blij bang boos verdrietig gek laat de kleuters als afsluiting een gevoel verlegen stout lief pijn ziek moe te uitkiezen dat ze willen weergeven in een koud enz tekening of een schilderij laat ze hierbij vol doos 3 bevat verschillende plaatsen ledig vrij het gaat er vooral om een gevoel waar de personages zich kunnen bevin zo te kunnen oproepen dat je er uiting wil den bijvoorbeeld op een boot in een aan geven het is belangrijk dat kleuters circus in het bos aan de zee in de ervaren dat dit op verschillende manieren klas op de kermis in afrika enz kan muziek dans plastisch toneel doos 4 bevat verschillende situaties waarin de personages zich bevinden tip bijvoorbeeld het is nacht het regent creeer ruimte om hun plastisch werk te ver jarig zijn het is heel warm ijsjes eten woorden becommentarieren of uit te beel enz 26e jaargang nummer 4 maart april 1997 enkele spullen zoals bijvoorbeeld tip schoenen hoofddeksel specifieke laat de kleuters plezier maken leg ze niet benodigdheden met kaarten wordt te veel extra richtlijnen op let er wel op dat later gespecifieerd het er niet agressief aan toe gaat laat de activiteiten ook niet te lang duren maak er plaats op tijd een einde aan met als belofte het de gymzaal of de klas zeer binnenkort nog te doen de dozen worden aanvullend gebruikt een als je deze activiteit regelmatig een paar kleuter die er echt zin in heeft trekt eerst keer herhaalt zal je het zelfvertrouwen en een kaart uit doos 1 daar staat het perso de inventiviteit van de kleuters zien groeien nage op dat hij gaat spelen de nodige attri als ze het systeem doorhebben kan het buten kunnen helpen zoek het vooral in zelfs als een vrijekeuzeactiviteit voor een hoofddeksels schoeisel opvallende beperkte groep gepland worden gebruiksvoorwerpen bijvoorbeeld bij een dokter dokterstas bij een koning kroon je laat de kleuter eerst maar experimente ren en probeert via gerichte vraagstelling toneel spelen een verder te komen bijvoorbeeld hoe stapt een zeerover probeer het eens met grote creatieve voorbereiding passen jij kijkt streng zeg ben jij misschien en improvisatie een hele boze piraat wat opvalt is weer de overvloed aan mogelijkheden voor spon tot slot laat ik jullie kennismaken met een taan en natuurlijk taalaanbod daarna komt heel leuke uitloper van deze activiteiten er pas een gevoel bij kaart uit doos 2 de reeks improviseren met de hele klasgroep kleuter voelt zich ondersteund als je hem goed stimuleert doe desnoods zelf mee of plaats iaat alle kleuters het eens samen proberen grote ruimte gymzaal een tweede kleuter doet hetzelfde hij trekt materiaal eerst zijn kaart uit doos 1 hij experimen je kiest vooraf een onderwerp en laat de teert eerst en trekt dan een kaart uit doos kleuters jaarrond van alles meebrengen 2 ze komen elkaar tegen ze weten goed dat vul jij dan aan van elkaar en van zichzelf wat ze zijn hoe reageren ze op elkaar er kan al een eerste hier volgt een reeds uitgeprobeerd voor dialoog ontstaan ook hierin zit weer veel beeld het is de bedoeling deze improvisa instructietaal vervat die goed op een speel tieactiviteit te zien als afsluiting van een the se manier moet worden verworven voor de maweek de leerkracht stelt de kleuters de daaropvolgende leerjaren er mag echter eerste dag voor om op het einde van de niets geforceerd worden de leerkracht kan week een hele namiddag te spelen in de wel een aanzet geven door een attribuut zaal we gaan spelen dat we allemaal aan te brengen of een geluid te introduce samen met de bus op reis naar zee gaan ren sommigen van ons kunnen mama zijn of papa opa oma baby zus broer hond plaats en situatie dozen 3 en 4 maken het buschauffeur ijsjesverkoper redder maar geheel complexer maar kunnen daarnaast het wordt natuurlijk pas echt plezierig als we de kleuter ook houvast bieden ze dienen veel hebben om mee te spelen als kapstok waarrond kleuters dan gemak kelijker een verhaal kunnen bedenken bedenk samen met de kleuters wat je zoal maart april 1997 nummer 4 26 jaargang allemaal kunt gebruiken maak hiervan een plotseling begon het te regenen extra lijstje dat je meegeeft naar huis in onze les leuk met geluid op de achtergrond brachten de kleuters het volgende mee valie zen handdoeken zonnecreme parasol schepjes en zandvormpjes emmertjes vlie na elke stap in het verhaal laat je de kleuters gers strandbal zonnebril badpakken improviseren tijdens de improvisatie ver zwemvliezen strandstoel picknickmand woord je wat ze doen stel je gerichte vra radio ze knutselden in de loop van de week gen en laat je hen zelf zoveel mogelijk met ijsjes in de klas bobijntjes met gekleurde wat elkaar communiceren ai naargelang je doel tenbolletjes je kunt met de neuters ook zelf stellingen kun je de dialoog tussen de kleu zonnebrillen of andere attributen maken de ters activeren en papa zei tegen mama leerkracht zorgde zelf voor geluiden op band correct taalgebruik staat hierbij niet centraal de zee de wind de regen babygehuil corrigeer de kleuters dus niet om de haver klap om het durven communiceren is het we trokken met al het materiaal naar de hier te doen en door jouw participatie aan gymzaal iedereen mocht zelf kiezen wat hij de improvisatie krijgen de kleuters op een of zij wou spelen welk personage dus en natuurlijke wijze de goede taalinput kleedde zich daar dan ook naar er werd ook een soort scene opgebouwd voorloper deze activiteit herhaal je het liefst een paar van een decor dit kan bijvoorbeeld keer bij een tweede keer kun je het spreken bestaan uit water een stuk plastic zand meer bevorderen bij een derde keer kun je een tapijt strandstoelen ijskraampje er publiek bij betrekken de kleuters van de parasols een bus andere klassen de ouders de grootou ders ziezo eigenlijk zijn we al spelend de leerkracht ging dan een verhaal vertellen zonder al te veel gerepeteer opgelegde dat de kleuters mochten spelen het ver opdrachten plankenkoorts enz tot een haal was niet meer dan enkele richtlijnen eerste soort van voorstelling gekomen we om de kleuters te stimuleren en om het spel volgden hierbij wel een bepaalde structuur binnen bepaalde grenzen te houden een mogelijke verhaallijn kan zijn 1 het leren bewegen in de ruimte en zich bewust worden van de mogelijkheden er was eens een familie mama papa van het eigen lichaam die besloten had om naar de zee te gaan 2 het leren weergeven van emoties ze maakten hun picknickmanden klaar 3 zowel lichaam als stem leren gebruiken de leerkracht laat de kleuters dit uitvoe als communicatiemiddel ren zoals ze het zelf aanvoelen 4 via improvisatie groeien naar toneel spe len ze namen de bus naar zee afhankelijk van je eigen enthousiasme en van aan zee deden ze hun badpak aan en het type klasgroep waar je mee werkt zal je smeerden zich in met zonnecreme al doende allerlei werkvormen ontdekken en dan hebben we het nog niet eens gehad over thomas je noemt hier namen van de decor make up belichting geluid andere leerlingen van je klas had zin in een soorten van theater bijvoorbeeld mime er ijsje valt dus nog heel wat te ontginnen kobe en mieke kregen ruzie over een annick rombaut schopje boogscheutstraat 6 9160 lokeren 26e jaargang nummer 4 maart april 1997