Werken in een Antwerpse middenschool

bob schepen s veiligheid binnen de groep werken in ee n 11 antwerpse middenschool de middenscholen in vlaanderen zijn tweejarig vaak zijn ze ondergebracht in scholen die ook een deel van het ver volgonderwijs verzorgen hierdoor worden de leerlingen bewust of onbewust voorbereid op het vervolgen van de opleiding die binnen de eigen school aanwez ig is bob schepens werkt op een middenschool die niet aan een hogere cyclus voor voortgezet onderwijs verbonden is hij rapporteert onder meer over hoe op deze school in een antwerpse wijk basisschool erlingen worden onthaald hoe het met de heterogeniteit en de differentiatie binnen de klas is gesteld en wat het ren dement van hun onderwijs is d e middenschool in vlaandere n dies beginnen met een zo ruim mogelijke gemeen schappelijke stam van algemeen vormende vak over de middenschool is heel wat literatuur ge ken hoe hoger het kind in het secundair onder pleegd er bestaan in verschillende landen erg uit wijs komt hoe kleiner deze gemeenschappelijke eenlopende versies van daarom zou ik vooraf stam wordt om ruimte te geven aan optievakken graag de structuur en de opzet van de midden naar aanleg en belangstelling gekozen door de leer school in vlaanderen schetsen voor een uitge ling op deze wijze omvat het secundair onder breidere beschrijving van het belgische schoolsys wijs niet alleen algemeen vormend onderwijs teem kan de lezer het artikel van luc heyerick in maar ook technische afdelingen die soms reeds dit nummer raadplegen op 16 jaar een kwalificatie afleveren na de basisschool drie jaar kleuterschool zes de middenschool heeft dus duidelijk tot op jaar lager onderwijs worden in principe alle kin dracht alle kinderen van twaalf jaar op te vangen deren opgevangen door een tweejarige midden een algemeen vormende basis te leggen en hen te school de middenschool omvat de observatie observeren in hun aanleg en belangstelling om graad van het zesjarig secundair onderwijs twee een verantwoord advies te kunnen geven aan ou jaar observatiegraad twee jaar orientatiegraad ders en kinderen voor verdere optiekeuze twee jaar determinatiegraad de bedoeling is ook duidelijk om een definitieve het vso vernieuwd secundair onderwijs is zo beroepskeuze te laten rijpen en uit te stellen met opgevat dat alle kinderen aan hun secundaire stu dit doel bestaan er in de middenschool reeds be 97 paalde opties in het eerste observatiejaar is er organisatorisch en vooral op papier zijn vele mid slechts een wekelijks optieuur in onze school is denscholen autonoom zij hebben meestal onder er keuze tussen latijn en antieke cultuur en dak gevonden in scholen voor aso algemeen zelfstandig wetenschappelijk werk biologie in secundair onderwijs of scholen voor tso andere netten en scholen kan dit optieuur een an technisch secundair onderwijs de praktijk dere inhoud hebben wijst uit dat ouders en kinderen hun midden in het tweede observatiejaar zijn er 25 wekelijkse school al van oudsher kiezen om er als twaalfjari lesuren ingenomen door een gemeenschappelijke ge binnen te stappen met de bedoeling er ook de stam 7 of 9 uur vormen de optie aan onze volledige cyclus te doorlopen we kunnen dan school bestaan een technische richting een we ook stellen dat de opzet van de autonome mid tenschappelijk technische optie een optie kunst denschool die de studiekeuze uitstelt en objec en een optie latijn er bestaan in andere scho tieve studieorientering garandeert in de praktijk ten opties voor ballet tuinbouw enzovoort over het algemeen mislukt is de bedoeling is duidelijk de leerlingen laten ik heb het geluk te mogen werken als directeur kennismaken met leerstof werkmethoden en van een kleine autonome gemeentelijke midden materiaal eigen aan de verschillende studierichtin school in de historische stadskern van antwer gen de leerlingen kunnen ervaren of zij deze pen wij trachten de theorie van het vso ook in keuze willen verder zetten terwijl nog alle andere praktijk om te zetten wel dreigt het spook van studiemogelijkheden open blijven voor de de steeds meer ontvolkende stadskern ons be school wordt het mogelijk om langs observeren staan van vaardigheden en specifieke aanleg een gemo het is vanuit de dagelijkse praktijk in deze school eerd advies uit te brengen dat dit artikel geschreven wordt tot de teleur stelling van de lezer van moer moet ik hierbij be au t onome midd e n school vestigen geen eigen praktische ervaring te hebben als taalleraar aardrijkskunde geschiedenis en het zal voor een ieder duidelijk zijn dat om tot maatschappelijke vorming waren mijn vakken ik een objectieve orientatie van de leerlingen te ko beloof ten stelligste de moedertaal niet te verge men autonome middenscholen noodzakelijk ten zijn middenscholen gehecht aan instellingen die ook de hogere cyclussen van het secundair onder co n tact b as i sschool midd enschool wijs inrichten laten zich allicht leiden bij de stu die adviezen tot opties die binnen het eigen insti onze middenschool sluit zonder twijfel beter aan tuut ingericht worden om de leerlingen te kun bij het basisonderwijs dan de vroegere middelbare nen behouden scholen waaraan ik gewerkt heb ook ouders en kinderen blijken zich meestal te vroeger werden de leerlingen ingeschreven op ba hechten aan eenzelfde instelling of nu luiheid sis van hun lagere schooluitslagen en de ambities gewoontevorming drempelvrees of andere argu van de ouders dit leidde tot vrij homogene groe menten spelen doet niets ter zake het verschijn pen qua sociale samenstelling en oorsprong ken sel is duidelijk waarneembaar nis en kunnen opvang was er toen niet de nieu puriteinen zullen hier allicht verontwaardigd op we leerlingen troepten onwennig samen in een reageren dergelijke argumenten mogen toch niet vreemde omgeving en tussen vreemden ze wer meespelen bij het bepalen van de toekomst van den kortweg en technisch in klassen gegroepeerd een kind zij hebben natuurlijk volkomen gelijk kregen een hoop onderrichtingen een boeken maar heel dit artikel wordt geschreven vanuit lijst een vrij streng schoolreglement en het de praktijk en dus schooljaar begon ze moesten maar zwemmen of hoewel de autonome middenschool van bij de verdrinken oprichting van het vso werd vooropgezet bleek de stad antwerpen spreidde zodanig haar mid al van bij het begin dat ze enkel haalbaar was in denscholen over het grondgebied dat twee tot grote agglomeraties of streken met grote bevol drie basisscholen uitmonden in een midden kingsconcentraties vooral door gebrek aan infra school de middenscholen blijven dus wijkscho structuur is deze middenschool de uitzondering len in of dichtbij de vertrouwde omgeving gele in belgie gebleven gen de kinderen uit de lagere scholen kome n 98 dan ook in groepen binnen samen met vele klas worden genoten voelen zich sneller thuis en worden toch was de theoretische opzet bij de onderwijs planmatig en pedagogisch verantwoord opgevan vernieuwing anders na de basisschool waar er in gen tijdens een onthaalperiode waarover elders principe een klasseleerkracht is zou het kind in in dit artikel meer gegevens te vinden zijn de middenschool begeleid worden door vier tot het is logisch dat wij trachten voortdurend con vijf leraren om in de hogere jaren les te krijgen tact te houden met de toeleverende lagere scho van echte vakspecialisten in de praktijk is dit on len mogelijk gebleken om les te mogen geven in het in de loop van de maand juni komen de kinderen secundair onderwijs moet men de we tt elijk voor van deze scholen in klasverband op bezoek in de ziene bevoegdheid hebben de subsidiering van middenschool ze worden er rondgeleid en wo ambten en scholen en de diploma s van de leerlin nen er enkele dagelijkse lessen bij op de laatste gen hangen van strenge we ttelijke beschikkingen ouderavonden in de basisschool zijn dikwijls en af elke geaggregeerde voor het lager secundair kele van onze mensen aanwezig de pms gege onderwijs de officiele titel van onze leraren mid vens schuiven zeer vlot van basis naar midden denschool die opgeleid worden in pedagogisch school door en zijn meestal reeds de eerste weken hoger onderwijs heeft enkel de onderwijsbe voor de klasseraden beschikbaar voegdheid vermeld op zijn diploma verschillen wij starten elk schooljaar met een algemene klas de reglementen en gewijzigde wetten evenals de seraad waarop de onderwijzers en directies van de optiekeuze van de studenten maken het voor een betrokken basisscholen aanwezig zijn zij leveren directie telkens tot een zware opgave om aan zijn ons een schat van gegevens en inlichtingen die instelling zoveel mogelijk leraren met een volle anders slechts moeizaam verkregen worden we dige opdracht te krijgen het resultaat van de erg gebruiken deze erg behoedzaam we beseffen dat uiteenlopende en soms elkaar overlappende be er gevaar bestaat de kinderen van een stempel te voegdheden zorgt er meestal voor dat de klasse voorzien maar zijn er meestal toch zeer goed teams vrij groot uitvallen door geholpen wij trachten deze problemen op te vangen tijdens in de loop van het schooljaar bespreken we nog een onthaalperiode de eerste drie dagen van elk enkele malen de rapporten van onze kinderen schooljaar worden de kinderen opgevangen door met hun oud onderwijzers bij sociale moeilijkhe hun klasseleiders door kringgesprekken wande den kunnen we steeds op hulp van onze collega s lingen in en om de nieuwe school interviews met uit de lagere school die de ouders langer en be directie secretariaat pms schoolverpleegster ter kennen beroep doen enzovoo rt voelen de leerlingen zich vrij snel afspraken wat kennen en kunnen betreft zijn er thuis de volgende dagen maken ze dan kennis niet elke basisschool richt zich naar eenzelfde met de rest van het team en met nieuwe vakken programma wij kennen deze programma s en een klasseraad met de leraren van de basisscholen richten er ons naar we worden vlot op de hoogte waaruit wij l eerlingen betrekken en veelvuldige gehouden van wat er leeft en groeit op de basis contacten met de directies van deze scholen kla school en sluiten hierop met ons werk aan de ren al snel de meeste moeilijkheden op directies lopen in de loop van het schooljaar bij elkaar binnen voor een praatje een collegiale contacten met ouders schoudersteun of technische hulp er heerst een vertrouwenssfeer met ouderparticipatie hebben we zowel negatieve als positieve ervaringen een tweejarige midden de opvang van de leerling in de middenschoo l school leent zich weinig tot het vormen van een hechte band onder de ouders als een twaalfjarige de basisschool verlaat stapt alle pogingen om een ouderraad als instelling in hij in ons secundair onderwijs een heel vreemde het leven te roepen mislukten de laatste vergade wereld binnen elk vak wordt onderwezen door ring van deze ouderraad bestond uit een avond een andere leraar wat het klasseteam al vlug op lijke bijeenkomst waarop een enkele mama ten 10 a 12 leraren brengt aanhore van enkele leraren en de directie een mo de problemen die hierbij rijzen zijn niet nieuw en noloog hield en haar conclusies beschouwde als hoeven hier verder niet in detail behandeld te beslissingen van de ouderraad daarna hebbe n 99 we het voor gezien gehouden nisatie de leraren een belangrijke rol spelen we hebben ons natuurlijk gebogen over de oorza twaalf tot veertienjarigen iets dergelijks ongeleid ken deze lijken voor onze school moeilijk oplos laten uitvoeren is voor ons onbereikbaar baar veel van onze leerlingen wonen zeer ver van taal geschiedenis en moraalleraren bespreken elkaar hun ouders brengen de kinderen van de vooraf zin en onzin van kiespropaganda en kies periferie mee naar het stadscentrum als ze komen beloften zij zorgen voor begeleiding bij opstellen werken en keren s avonds niet meer voor een en voortbrengen van de toespraken zij organise vergadering naar de stad terug ren materieel de verkiezingen als tweede oorzaak zien we de zeer heterogene de leerlingenraad komt vrij bijeen en bespreekt sociale samenstelling van onze schoolbevolking alle mogelijke problemen dit gebeurt op het tijd de mensen komen naar ouderavonden ze komen stip in het lessenrooster waarop ook de klasse kijken naar een toneelvoorstelling door hun kin raad vergadert en de leerlingen dus geen klas heb deren maar ze zitten naast elkaar zonder contact ben helaas is herhaaldelijk gebleken dat de de te zoeken en verdwijnen prompt na afloop weer batten heel dikwijls ontaarden een leraar die stil erg positieve ervaringen hebben wij met indivi letjes in een hoekje correctiewerk doet is dan duele contacten over de opvoeding van het eigen meestal wel aangewezen hij mengt zich niet in kind slechts uiterst zelden gaan ouders niet in de bespreking na de vergadering komt het be op een uitnodiging om te komen praten met le stuur van de leerlingenraad meestal bij de directie raar pms of directie ook sociale hulp wordt op bezoek met adviezen hervormingsvoorstellen dikwijls in de school gezocht bij belangrijke za en bezwaren slechts uiterst zelden kan hierop ken houden we het nu bij papieren raadplegin niet worden ingegaan het gaat dan meestal om gen de kinderen krijgen een gestencilde brief wensen die niet tot de bevoegdheid van de mee en de ouders wordt in enkele vraagjes om school behoren zoals bijvoorbeeld meer uren hun mening verzocht de reacties zijn dan talrijk sport schrapping van een of ander vak dingen en positief ik geef even een voorbeeld met financieel verrijkende gevolgen en dergelijke de leerlingenraad verzoekt om een driedaagse het zal zonder meer duidelijk zijn dat het taalons schoolreis de klasseraad buigt zich over dit ver derricht hier een enorme steun krijgt gemoti zoek reageert positief en maakt een raming van veerde leerlingen leren er naar elkaar luisteren ar de kosten de ouders krijgen een gestencilde brief gumenteren hun gedachten snel in duidelijke taal waarin de planning van de mogelijke reisjes en de omzetten en dergelijke erbij horende onkosten wordt gemeld de ouders de resultaten van de leerlingenmedezeggingschap beoordelen de voorstellen aan de hand van pre zijn zeker niet wereldschokkend kleine wrijvin cieze vragen het resultaat van de raadpleging gen worden gladgeschuurd misverstanden uitge wordt meegedeeld en de wil van de meerderheid praat tot echt medebeheer komt het niet de beslist tenzij financiele redenen roet in het eten belangstelling van onze kinderen gaat niet naar de werpen als inderdaad 48 procent van de ouders besteding van gelden naar uit te voeren werken financiele bezwaren heeft kan geen enkele sociale naar aankoop leermateriaal en andere saaie pro kas een dergelijke bijpassing waarmaken blemen op langere termijn gaat de belangstelling naar schoolreizen en schoolfeestjes waarvan ze de leerlingenraad graag aard aantal en vorm bepalen de leerlingen raad is voor ons meer een uitlaatklep een baro zoals uit het voorgaande blijkt werkt bij ons een meter over de gang van zaken in de school een leerlingenraad elke klas kiest hie rtoe twee afge middel om wederzijds vertrouwen te bewaren vaardigden uit eigen rangen het bestuur van de eens heeft een golf van verontwaardiging onze leerlingenraad wordt na een kiescampagne en ver leerlingenraad werkelijk doen uitstralen we had kiezingstoespraken verkozen hiertoe wordt een den een iranier opgenomen die bij de revolutie stembureau geinstalleerd en de verkiezing ge tegen de sjah zijn vader verloren had hij had zijn beu rt schriftelijk en geheim de organisatie van toevlucht gezocht bij zijn oom in antwerpen na het hele gebeuren is afgekeken van de belgische enkele maanden extra inspanning van het kind gemeenteraadsverkiezingen hierdoor komen de de leerlingen en de leraren begon de knaap kinderen actief in contact met ons kiesstelsel zich in het nederlands verstaanbaar te maken hij elke opvoeder zal begrijpen dat in deze hele orga was erg sympathiek 100 toen kwam een onbegrijpelijke intrekking van bepaalde activiteiten projecten en dergelijke zijn verblijfsvergunning spontaan kwam er toen de klasseraad neemt bij het einde van een leerjaar een beweging op gang om het kind in het land en de eindbeslissing over een leerling en beslist dus op school te houden men organiseerde petities zonder beroep of deze geslaagd is bij deze be mobiliseerde de ouders en de actie haalde zelfs de spreking beschikt geen enkel lid over enig vet o frontpagina van een van onze grote kranten de recht voor en tegen van elke eindbeslissing wor iranier is gebleven dit was meer te wijten aan den gewikt en gewogen en slechts uiterst zelden het ingrijpen van andere machten maar de leer moet er in onze school bij een eindbeslissing over lingenraad teert nog altijd op deze spectaculaire een kind gestemd worden meestal gebeuren alle overwinning op de autoriteiten beslissingen unaniem uiterst zelden betekent hier niet elk schooljaar de klasseraa d welke norm hanteert de klasseraad voor zijn be slis singen en adviezen de klasseraad van een klas omvat alle leraren die het belang van het kind is het uitgangspunt en in deze klas lesgeven met de leden van het pms niet behaalde resultaten op een of ander examen team en de directeur de directeur zit deze ver of toets de klasseraad die gedurende een heel gadering voor de klasseleider een van de lera jaar minstens vijf maal grondig de problemen van ren noteert adviezen en beslissingen van de klas elk k ind heeft besproken komt bij het einde van seraad en voert deze uit of geeft er gevolg aan een schooljaar na grondig afwegen van voor en vijfmaal per schooljaar krijgen de leerlingen een tegen tot de vaststelling dat een kind geen kans rapport hier geeft elke leraar zelfstandig zijn maakt om een volgend leerjaar met succes te kun eigen oordeel dit beoordeelt kennis vorderin nen doorlopen en geeft een c attest niet ge gen attitudes en stelt mogelijke remediering slaagd dit wordt gemotiveerd voor kind en voor voor elk rapport komt de klasseraad bij ouders men zorgt voor een aangepast advies en een het team wisselt gegevens uit past eventueel du i dt hierbij du i delijk de mogelijkheden aan die een oordeel aan bepaalde moeilijkheden van so voor het kind overblijven ciale of medische oorsprong worden besproken en een aangepaste begeleiding zo mogelijk uitge vakoverschrijdend werken werkt er wordt een gemeenschappelijke houding voor de benadering van bepaalde moeilijkheden blijven de contacten van het onderwijsteam dan bepaald beperkt tot vergaderingen met praten over leer het pms team speelt hierbij een grote rol een lingen volledig team bestaat uit een psycholoog een so hier raken we een zere plek het is duidelijk dat ciaal werker en een sociale verpleegster een der de opzet van het vso was om vakoverschrijdend gelijk team begeleidt natuurlijk meerdere scho te werken aan de vorming van de mens het klei len de klasseraadvergaderingen waarop niet min he team waarvan de leden polyvalent zouden ge stens een lid van het pms team aanwezig is zijn weest zijn was hiervoor natuurlijk uitermate ge bij ons uiterst zeldzaam deze mensen beschik schikt ik heb hoger aangetoond waarom we van ken in de klasseraden over een adviserende stem dit kleine team hebben moeten afwijken en de zij worden ingeschakeld als er een vermoeden be gevolgen zijn legio er wordt bij ons in onderwijs staat dat een kind moeilijk volgt of lastig is we kringen veel over projectwerk gepraat tot echt gens medische of sociale redenen zij beschikken projectwerk waarbij leerlingen zelf hun studie over vertrouwelijke gegevens die van belang kun onderwerpen bepalen kwamen wij nooit er zijn nen zijn bij de begeleiding mij in vlaanderen op het niveau van de midden de samenwerking gebeurt bij ons in een hartelij school slechts enkele pogingen in die zin bekend ke en collegiale sfeer meer dan eens ben ik blij de redenen zijn evident deze mensen voor een huisbezoek voor een ge 1 elke vakleraar verzamelt ijverig documentatie sprek met een kind dat kapot is van verdriet of materiaal en lectuur en sluit dit veilig weg voor zorgen voor een aanvullend medisch of psy gebruik in eigen lokaal en voor het eigen vak de chisch onderzoek te kunnen inschakelen ze neiging verhindert in de meeste scholen en ze klasseraden kunnen ook vergaderen over een ac ker bij ons de vorming van een documentatiecen tueel pedagogisch probleem de organisatie van trum 101 2 individualisme is de vlaamse onderwijsmens moraal en godsdiensten bespraken de problemen eigen of ingegoten en saboteert vaak het team rond vondelingen werk een antieke drilles werd in de les lichamelijke op 3 de strenge door het rijk opgelegde program voeding gegeven de collega besprak naderhand matie in het secundair onderwijs lijkt vooral met zijn kinderen het verschil met onze lessen voor leraren wiskunde en wetenschappen een on tijdens de lessen technische activiteiten bereidde overkomelijke hinderpaal voor vakoverschrijdend men een maaltijd zoals die genoteerd stond op werk het menu van de negentiende eeuwse weeskinde ondanks deze hinderpalen stimuleer ik voortdu ren hij werd natuurlijk ook met het nodige com rend thematisch werken voor die disciplines en mentaar opgegeten de techniek van kantklossen leraren die hiertoe bereid zijn het zal de lezers werd gedemonstreerd de leerlingen mochten het van moer een hart onder de riem zijn dat moeder zelf proberen zij maakten ook enkele van de ein taal hier meestal de spil vormt deloze borduuroefeningen van hun negentiende eeuwse leeftijdgenoten het project weeshuis op het menu in het weeshuis prijkte bier als zo werkten we vorig jaar een werkweek uit met drank biologie vatte dit belangstellingspunt aan als thema het kind vroeger en nu om problemen van hygiene en drinkwater te be uitgangspunt was een bezoek aan het museum spreken maagdenhuis vlakbij de school het gaat hier om er waren nog andere vakken bij betrokken ik een weeshuis gebouwd in renaissancetijd en met denk dat de opzet wel voldoende geschetst werd herinneringen aan het leven van weeskinderen gedurende enkele eeuwen en het probleem van een vredesinitiatief vondelingen een ander voorbeeld van geslaagd thematisch on het bezoek gebeurde in groepjes van drie a vier derwijs ontstond pragmatisch na een grote anti kinderen die geleid werden door verschillende ta atoommars te brussel eind 81 kenbladen die telkens de aandacht van de kinde enkele leerlingen hadden met hun ouders deelge ren op bepaalde voorwerpen en problemen richt nomen aan deze betoging en hadden er hun leraar ten het taalelement is hier zonder meer duide nederlands ontmoet na het weekend ontwikkel lijk opdrachten lezen begrijpen in groep uitvoe de er zich vanzelf een geanimeerd gesprek in de ren en na gedachtenwisseling samen tot een op klas de leraar bracht het vredesboek van benson lossing van de opdracht komen die duidelijk en mee en pleegde hiermee verschillende vormen van verzorgd moet genoteerd worden lezen en spreken de vredesvonk sprong over de notities van deze groepsopdrachten dienden als naar de lessen moraal godsdienst en plastische uitgangspunt voor de klasseactiviteiten gedurende opvoeding hieruit ontstonden onder de handen de hele week in de lessen moedertaal werden de van de 32 betrokken leerlingen 32 linosneden te taken besproken en geevalueerd de kinderen la gen oorlog en geweld zij waren zo sprekend zo zen een stuk uit het weeshuisreglement van 1816 bij deze kinderen uit het hart gegrepen dat we ze en zetten dit om in moderne taal enkele gege op handgeschept papier afdrukten en samenbun vens uit dit reglement dienden als uitgangspunt delden tot een map we haalden hiermee het in voor dramatiseeroefeningen alle verzamelde ge ternationaal cultureel centrum te antwerpen gevens werden onder leiding omgezet in een ver waar ze een maand lang geexposeerd werden slag kranten van alle strekkingen besteedden er veel voor wiskunde trachtte de leraar inhoud te geven aandacht aan aan het moeilijke begrip muntontwaarding dat zo actueel is als uitgangspunt was er een boek met uit de voorbeelden blijkt duidelijk dat thema rekeningen over de aankoop van elementaire voe tisch onderricht bij ons geen systeem is het gaat dingswaren voor de weeskinderen uit de negen om goed bedoelde soms streng geplande soms tiende eeuw prijzen van een brood vlees spek spontaan gegroeide pogingen soms zijn ze erg ge groenten konden op die wijze gemakkelijk verge slaagd soms bloeden ze snel dood de bedoeling leken worden met de huidige we beschikten van onze mensen is telkens het vrij strakke eveneens over lonen uitbetaald aan het personeel keurslijf van het programma te doorbreken te van de inrichting uit dezelfde periode breken met sleur zonder toch dat zelfde pro 102 bramma waarop vrij strenge controle bestaat te reiden tot dit hoger onderwijs vanaf het eerste verwaarlozen de taalleraren zijn telkens wel de jaar is in deze twee soo rten middenscholen tem promotoren en de motoren wiskunde en weten po en niveau van het onderwijs dus verschillend schappen kijken meestal hooghartig meesmuilend en onze school dan en de andere autonome toe middenscholen wij trachten de theorie toe te passen en heter o heterogeen samengestelde klasse n gene groepen te vormen maar de betere stan den wantrouwen deze scholen en zenden dus als we teksten van de onderwijshervormers herle hun kinderen bij voorkeur naar middenscholen zen die aan de basis liggen van ons huidige vso gehecht aan scholen met doorstromingsonder blijkt dat de opzet duidelijk was om te werken wijs dit beperkt natuurlijk ons heterogeen zijn met heterogeen samengestelde klassen men wilde de keuze van de tweede taal komt eveneens de zich hiermee afzetten van het vroegere systeem theorie doorkruisen van het vijfde leerjaar van waarbij alleen al door de keuze van school of af de lagere school af leren de vlaamse kinderen deling homogene klassen ontstonden waarvan ni frans als tweede taal minder begaafde kinderen veau en tempo enorm uiteenliepen van bij het be hebben aan deze taal na twee jaar meestal zo n ging van het secundair onderwijs vanaf twaalf hekel gekregen dat ze van de keuzemogelijkheid jaar dus in de middenschool gebruik maken om het frans de opzet van het vso was duidelijk de keuze te ontvluchten en als negatieve keuze engels te uit te stellen en de selectie op basis van sociale nemen door liedjes tv en film denken zij wel klasse uit te schakelen engels aan te kunnen nu is het leggen van een de heterogene klas was hierop dus het antwoord lessenrooster met alle eisen en beperkingen al van de bedoeling was duidelijk geen kaste scholen of dien aard dat elke school de groep engels in een kaste afdelingen maar gelijke kansen voor ieder klas of in volledige groepen houdt de praktijk een de kritiek van de onderwijsmensen was van lee rt dat niveau werklust en tempo in deze klas zelfsprekend men vroeg zich af of er geen nivel sen gevoelig lager liggen onze heterogene klas lering naar beneden toe ging plaatsvinden daar sen zijn weer zoek op hadden de hervormers twee antwoorden 1 hetgeen verstandiger kinderen zouden verlie diff e re n tiati e als o ploss ing zen van gecompileerde leerstof zou ruimschoots vergoed worden door attitudevorming en inzicht ik ga me hier beperken tot differentiatie in de en begrip voor de moeilijkheden van anderen moedertaal lessen men speculeerde op de bereidheid om zwakkeren in de brugklas klas die voor opvang zorgt voor te helpen wat automatisch voor de meer begaaf leerlingen die te oud of te rijp zijn voor de basis den tot sociale verrijking zelfactiviteit extra school en waarvoor overzitten in de lagere school inoefening en verdieping van inzicht zou zorgen geen zin heeft waarin bij ons slechts 10 kinderen 2 differentiatie zou alle problemen oplossen zitten wordt met niveaugroepen of zelfs indivi dueel gewerkt voor spelling en spraakkunst wat leert na vele jaren de praktijk hierover in de veel talrijker observatiejaren is de frontale de heterogene klas is een illusie gebleken klassikale les regel deze gebruikt natuurlijk wel ik bewees hoger dat de meeste middenscholen groepswerk kringgesprekken en dergelijke als af onderdak vonden in scholen die ook hogere gra wisseling den inrichten ouders en kinderen blijven naar bij groepswerk bestaat de mogelijkheid en ze sociale determinatie en ambitie vanaf twaalf jaar wordt ook gebruikt om homogene groepjes te een school kiezen in functie van de gewenste stu vormen die dan bij complementair groepswerk die verstandelijk minderbegaafde kinderen en opgaven van verschillende moeilijkheidsgraad te kinderen waarvan de ouders enkel een korte tech verwerken krijgen nische opleiding wensen komen dus automatisch bij klassikale lessen is de differentiatie eerder ne terecht in middenscholen gehecht aan beroeps gatief de minimum leerstof wordt grondig inge scholen of schoten met een korte technische op oefend en de aandachtige en geinteresseerde leer leiding kinderen met ambities voor hogere oplei lingen verwerken ook de ruimere gegevens ding gaan automatisch naar scholen die voorbe de ervaring leert dat bij individueel werk extr a 103 opgaven door snel en juist werkende kinderen loonden het vele extra werk niet wij noemen worden ervaren als een soort straf als bezighou toets elke taak werk overhoring toepassing derij daarom geven de taalleraren bij ons als ex die aanleiding kunnen geven tot evaluatie het tra taken dingen op die als prettig ervaren wor kan dus een dictee zijn de overhoring van een den er komt dus geen extra spellings of spraak spraakkunstles een oefening woordenschat een kunstoefening maar een leesoefening als extra steloefening schriftelijke antwoorden bij stude taak rend lezen een verslag uitgebracht bij groepswerk ook bij de schriftelijke verbetering van taken en dergelijke streven onze taalleraren differentiatie na begaaf de evaluatie van het gesproken woord en de inzet de leerlingen kunnen een onderstreepte fout ver in de klas wordt als van oudsher vrij subjectief beteren minder begaafden krijgen schriftelijk uit met een cijfer beloond dat mee met de taken op leg enzovoort geteld wordt om het niveau te bepalen ik schets hier eerlijk de bestaande toestand we zijn hierover niet zo fier de differentiatie is niet het rendement van ons onderwij s gepland niet systematisch zoals pedagogen voor schrijven alleen wanneer kinderen bepaalde ach rendement is een groot woord en erg moeilijk te terstand door zelf thuis te oefenen kunnen weg meten de taak van de middenschool is duidelijk werken en ze zelf om hulp vragen worden er aan om alle leerplichtige leerlingen van een bepaalde gepaste oefeningen meegegeven en met het kind leeftijd op te vangen te begele i den en te oriente extra besproken ren naar een voor hen zo voordelig mogelijke on de rwijs of opleidingsvorm in onze brugklas sla het evaluatiesysteem gen we er elk jaar in enkele leerlingen 1 tot 3 op een brugklas van 10 a 12 leerlingen rijp te maken vijf maal per jaar geven wij een rappo rt mee met voor het secundair onderwijs in deze klas zi tt en de kinderen h ierop komen per vak geen punten zoals hoger gezegd kinderen die door een of an maar niveaus voor deze cijfers geven de plaats dere handicap lichamelijk sociaal psychisch van het kind in de groep aan zo betekent 5 uit materieel een achterstand in de lagere school zonderlijk begaafd voor dit vak verwerkte ge kregen deze kinderen behalen wel een diploma makkelijk en snel de leerstof en kan ze u itste van de middenschool maar kunnen h ierna meest kend toepassen niveau 3 du i dt op de grote massa al slechts ko rte technische opleiding of beroeps in de klas die zonde r moe i lijkheden de leerstof onderwijs aan zo slaagden we er de laatste twee verwerkt en goed mee kan jaar in een voor 75 procent gestoo rd kind uit het verdere uitleg ga ik de lezer besparen ons eva bijzonder onderwijs aangepast onderwijs voor luatiesysteem i s in volle evo l ut i e en loopt in de gehand icapten te integreren in het gewone on verschillende onderwijsne tten nogal erg uiteen derwijs dankzij individuele begeleiding en de hoe komt een taalleraar nu aan zijn niveau enorme begaafdheid voor liplezen volgt deze jon een hele reeks toetsen worden op de klassieke gen nu met veel succes klassikale lessen in nijver wijze verbeterd er komen dus punten op een be heidstekenen in een school voor technisch onder paald totaal op de som van alle toetsen van een wijs het zal du idelijk zijn dat de achterstand van evaluatieperiode maakt het mogelijk de plaats in dergelijke kinderen meer taalgericht onderwijs de hele groep te bepalen zoveel leerlingen op 25 uitsluit behaalden enzovoo rt de meeste leerlingen uit de brugklas gaan over ik wil hier de moeilijkheid helemaal niet uit de naar het tweede jaar van het beroepssecundair weg gaan zoals een kritische lezer wellicht gaat onderwijs met weinig theorie en vooral prak verwachten ik hoor jull ie vragen wat verstaan tische vorming onze antwerpse collega s onder een toet in principe wordt zi tt enblijven in de midden ook hier geldt een zekere schroom veel papier school vermeden kinderen die niet slagen in het werd over dit onderwerp volgeschreven collega s eerste obse rv atiejaar ca 10 pro ce nt in onze werkten vele malen vele avonden om de theorie school worden naar datzelfde tweede jaar be in praktijk uit te werken en om evenwichtige en roepssecundair onderwijs georienteerd afgewogen toetsen op te maken voor alle midden enkel als een langdurige ziekte of sociale gebeur scholen van ons stedelijke net de resultaten tenissen oo rz aak van het falen zijn zullen klasse 104 raad en pms zittenblijven adviseren gen in het derde jaar van het secundair onderwijs in het tweede observatiejaar slaagt de grote meer van onze oud leerlingen te wijten is aan het nege derheid van leerlingen de c attesten niet ge ren van het eindadvies van de klasseraad ouders slaagd vormen de uitzondering en komen niet en kinderen zijn maar al te zeer geneigd moeilij bij het eind van elk schooljaar voor deze leerlin ker studies aan te vatten dan geadviseerd zij wil gen mogen wel ingeschreven worden in het derde len het toch maar proberen jaar van het beroepssecundair onderwijs een 15 procent behaalt slechts een b attest het b itter of optimistisc h gaat hier om een geclausuleerde bevordering waarin de klasseraad beslist dat het kind zijn stu ik heb getracht een eerlijk beeld te geven van on dies enkel mag voortzetten in bepaalde onder ze dagelijkse worsteling om binnen het keurslijf wijsvormen of studierichtingen van allerlei onontkoombare beperkingen en bin elk kind met a attest dus geslaagd zonder beper nen de beperktheid van ons kunnen onze kinde kingen kan wettelijk elke vorm van secundair ren een zo goed mogelijke vorming te geven onderwijs aan de klasseraad voegt wel aan zijn mijn artikel klinkt hier en daar misschien wel bit beslissing een advies toe hierin wordt rekening ter jaren geleden was ik als medewerker aan ons gehouden met de speciale aanleg en belangstelling pedagogisch centrum een van de pioniers en en van het kind en met zijn zwakke plekken dit ad thousiastelingen die het vso startten het ver vies is in feite de neerslag van de observatie in schil tussen onze opvattingen van toen en de hui de observatiegraad dige dagelijkse uitvoering is wel groot toch mislukken vrij veel van onze oud leerlingen toch blijf ik optimistisch binnen elk systeem in het derde jaar we liepen enkele jaren geleden zullen een dienstklopper en een lijntrekker wel wat zwartgallig rond toen kwamen klasse kinderen het leven zuur maken en hun tijd raad en pms tot het besluit om een ernstige verspillen binnen elk systeem zal een mens met follow up van de leerlingen te doen sindsdien is hart voor zijn kinderen er het beste van maken en gebleken dat 80 tot 90 procent van de mislukkin dat doen we ik voel me nou al meer thuis maar we heb ben te weinig contact met de meesters we moeten ook te veel boeken mee naar huis sleuren ik vind het ook niet goed dat we on ze eigen bal niet mee naar school mogen ne men bart 105