Werkhuis

41 s de bal in het lerarenkamp impact van diens leeromgeving becommen tarieerd veel minder aandacht is uitgegaan naar het denken en doen van de docent sanneke bolhuis naar zelfstandig die alle misverstanden omtrent het ieren wat doen en denken docenten studiehuis ten spijt de centrale factor leuven apeldoorn garant 2000 blijft in het onderwijs als het gaat om het 271 p bevorderen van leer en denkvaardigheden bij leerlingen p 233 en die allesbehalve overbodig wordende of tot de rol van duur sanneke bolhuis gaat uit van de vaststelling betaalde surveillant te reduceren docent is dat zelfstandig leren alom een frequent nu precies bolhuis primaire aandachtspunt gebruikt en zelfs gepropageerd begrip geworden is in het voorliggende werk in het tweede hoofdstuk van voorliggend doet ze verslag over een onderzoeksproject werk peilt bolhuis naar het waarom van het omtrent het doen en denken van docenten zelfstandig leren als onderwijskundig resp die procesgericht werken daartoe werden pedagogisch concept daarbij screent ze een aantal relevante onderzoeksvragen de onderliggende maatschappelijke achter gesteld onderzocht en partieel beant gronden o a jit leren just in time multi woord culturaliteit globalisering en democratise ring en waagt ze zich aan een historisch zonder het onderwijs te willen opzadelen overzichtje van de impact van de procesge met de exclusieve verantwoordelijkheid bij richtheid in eerdere onderwijsvernieuwings het voldoen aan deze een van de vele golven van bij dewey over montessori en actuele maatschappelijke vereiste n met freinet tot parkhurst en freire uiteraard name de vorming van levenslange leerders mondt die terugblik uit in de huidige tweede acht de auteur het wel degelijk de opvoe fase van havo vwo met het studiehuis dende taak van de school om tenminste model als de sinds september 1999 veral voortdurend te onderzoeken welke bijdrage gemeende maar daarom nog lang niet ze kan leveren daartoe gaat ze uit van de algemeen aanvaarde concretisering van premisse dat een artificiele scheiding tussen een aantal basisprincipes uit het sociaal de taakvelden kennisoverdracht en opvoe constructivisme aan dit en andere leerpsy ding in normen en waarden niet aan de chologische denkkaders wijdt bolhuis haar orde is p 233 derde hoofdstuk met leer der zelfstandigheid gaat zoals vervolgens onderzoekt de auteur de vraag bekend een rist verander en de invalshoe hoe nederlandse docenten tegenover zelf ken gepaard en daarvan zijn vooralsnog bij standig leren staan daarbij valt de reeds na uitsluitend de rol van de teerder en de voorvoelde discrepantie tussen denken mei juni 2000 nummer 5 29 e jaargang theorie en doen onderwijspraktijk op 1 ten eerste acht bolhuis het maken van want al is en blijft het gros van de docenten een duidelijk onderscheid tussen de overtuigd van de waarde van de sociaal intussen op grote schaal geimplemen constructivistische leerpsychologische ver teerde activerende klassikale instructie worvenheden toch laat de vertaalslag naar en het eigenlijke vaak nog veraf lig de praktijk nog heel wat te wensen over gende doel van begeleid zelfstandig zonder expliciet naar de oorzaken daarvan leren primordiaal te willen kunnen peilen acht bolhuis op grond van ander onderzoek en praktijkerva 2 een tweede advies betreft het collabo ringen het gebrek aan gerichte na scholing ratief ieren waartoe niet alleen lerenden van docenten en het vooralsnog ontbreken maar vooral ook docenten adequaat van een voedende schoolcultuur verant voorbereid dienen te worden woordelijk 3 vervolgens betreurt bolhuis dat het wer de ontwikkeling van overdrachtgericht naar ken met studiewijzers dreigt te verzan meer activerend onderwijs gezien vanuit de den in louter activerende plannende traditionele rol van de docent is inderdaad hulpmiddelen terwijl ze eigenlijk zouden een grote verandering en een belangrijke moeten voldoen aan een aantal criteria stap in de richting van zelfstandig leren die om echt tot zelfstandig ieren aanleiding tijd vergt waarin intensief wordt gewerkt te kunnen geven geleidelijk opgebouw aan het leer en veranderingsproces van de zelfsturing het hele leerproces degenen die geacht worden de veranderin omvattend gekoppeld aan leerstrate gen te realiseren de docenten p 238 239 gieen en vak of leergebiedspecieke problemen authentieke opdrachten de geinteresseerde lezer vindt in de uitvoeri samenwerkingsbevordering ge hoofdstukken 4 en 5 een volledige beschrijving van de in het onderzoek 4 een volgende aanbeveling geldt de gehanteerde instrumenten en de duidende opleiding of nascholing van docenten bespreking van de onderzoeksresultaten een langlopende opdracht p 245 interessant daarbij is de constructie van de met veel concrete oefenpraktijk in vragenlijsten die de respondenten telkens plaats van theoretische sensibilisering dubbel bevragen omtrent eenzelfde aan waarvan de redundantie uit bolhuis dachtspunt die vraagdualiteit al dan niet onderzoek is gebleken constructivistisch levert een aantal mooie contrastparen op het voorliggende rapport overstijgt zijn oor spronkelijke doel en doet behalve alleen het rapport besluit met een aantal aanbeve maar rapporteren gelukkig veel meer lingen zowel voor verder onderzoek verde daarom en om het rechttoe rechtane taal re ontwikkeling van het observatie gebruik is dit werk meer dan aan te bevelen instrument als adviezen naar de onderwijs voor elk in de materie belangstellende beleidsmakers vonk lezer in 29e jaargang nummer 5 mei juni 2000 cinop nl public een belangwekkend instrumentarium inzake leer resp doceerstijlreflectie en bege leid zelfstandig leren vindt u via de cinop site doorklikken via publicaties en dan naar flexibiliseren bekijk eerst de leermonitor deze publicatie is tweedelig en bestaat uit een werk schrift 14 25 nlg ex btw en een docentenhandleiding 58 50 nlg ex btw na bestelling van dit materiaal aanbevolen wordt een invulwerkschrift per leerling krijgt u een toegangscode tot de website cinop nl leermonitor waarop een vra genlijst te vinden is na invulling ervan wordt een leerbericht gegenereerd met de persoonlijke score van de leerling en voor de docent een groepsoverzicht met totaalscores in de docentenhandleiding staan onder andere een reeks bijkomende opdrachten en oefeningen die gekopieerd kunnen worden voor de leerlingen een gelijkaardig opzet geldt voor de doceermonitor hier is een werkboek voor zien 13 50 nlg ex btw ditmaal t a v de docent en zijn doceerstijl respectieve lijk zijn visie op de docentenrol na bestelling ervan krijgt u toegang tot de website cinop nl doceermonitor waarop een vragenlijst terzake een derde publicatie in deze reeks heet groeien in zelfstandig leren met de leer en doceermonitor 58 50 nlg ex btw dit boek bevat de nodige uitdieping en begeleiding bij de hierboven beschreven instrumenten het theoretisch kader con structivisme interpretatiehulp bij de scores uit beide instrumenten bijkomende oefenopdrachten inzake de beoogde locusverschuiving in de richting van een stu dentgestuurd leerproces mei juni 2000 nummer 5 29 e jaargang kunst en kunde inzicht krijgen in het substantiele verschil vlaanderen op de tussen communicatief versus stofgericht studeren constructivistische tour inzicht krijgen in het structureren van het studieproces met als afsluitende fase de zelfbeoordeling jan kaldeway red leren leren in het hoger onderw s kunst en kunde van diezelfde fasen binnen de structuur van het het studeren leren leren in de praktijk studieproces worden dan in de paragraaf leuven amersfoort moo 1999 157 pr de cognitieve invalshoek technieken elk apart nader besproken met de nadruk op de praktijk en dus aan de hand van telkens behalve de aan het utrechtse ivlos ver minstens een relevant voorbeeld uit telkens bonden en dus nederlandse redacteur weer een andere vakdiscipline waarbij de werkten zeven vlaamse auteurs uit basiscompetentie inzake de effectiviteit leuvense limburgse antwerpse gentse van een studeerfase als verticaal lezen ons en mechelse katholieke hogescholen mee neerlandici wel bijzonder interesseert aan deze tweeledige compilatiereeks van artikels uitgeven als h ogelijn cahier jg 1 de driedeling is pas compleet met de affec nr 2 van het vlaams verbond van tieve invalshoek beleving een voorheen katholieke hogescholen onbegrijpelijkerwijs bijzonder stiefmoederlijk behandelde reeks strategieen die kaldeway redacteur kaldeway een in de studievaar overigens ook niet echt diep uitspit in verge digheden materie gespecialiseerd docent lijking met beide vorige invalshoeken en coordinator neemt het eerste leeuwen deel van deze publicatie voor zijn rekening in een afsluitende paragraaf stimuleren van zijn bijdrage is een lijvig 71 pagina s tellend leren studeren stipt auteur de drie meest artikel met de welhaast lyrische titel kunst geschikte plaatsen voor implementatie aan en kunde van het studeren na terecht uit allereerst het vakonderwijs dan de stu voerig aangegeven te hebben hoe z i de dieloopbaanondersteuning zonder een kik integratie van leren leren in het onderwijs over opvolging van eventuele studiehuis dient te gebeuren cf aandachtspunten op verworvenheden uit het voorbereidend p 34 37 komt kaldeway tot de kern van secundair onderwijs maar met een lovende de zaak verwijzing naar de bijdrage van borremans van melkebeke verderop en ten derde in betekenisvol auteur loochent zijn waarde de vorm van een aparte losstaande cursus ring voor het constructivistische model kaldeway breekt hierbij een lans voor het te immers geenszins start hij vanuit de meta allen prijze vermijden van het gevaar op cognitieve invalshoek inzicht via een hel bevoogding door middel van het aanslaan dere uiteenzetting gelardeerd met bijzonder van de juiste toon een uitgebreide lectuur overzichtelijke schematische voorstellingen lijst sluit dit artikel af wordt vooreerst getracht de diverse lagen binnen de metacognitie inzake het leerge in deel ii van onderhavige publicatie komen beuren aan te brengen in zes kortere bijdragen vlaamse hoge schoolspecialisten verslag doen over hun inzicht krijgen in de eigen situering bin praktijkervaringen met leren leren nen de studententypologie door middel van reflectie op de eigen leerstijl practi kristien ruysen carnel schrijft over de cus filosoof vakman vrouw onderzoeker leren leren strategie zoals uitgebouwd in 29e jaargang nummer 5 mei juni 2000 het departement lerarenopleiding van de ren aan de handelshogeschool antwerpen kh leuven vertrekkend vanuit referenties het experiment situeert zich in het kader die ondertussen gemeengoed geworden van het mentoraat studentenbegeleiding zijn in het bronnenmateriaal van het hoger voor eerstejaars handelswetenschappen onderwijs en die identiek zijn of parallel als mentoren fungeerden de laatstejaars lopen met het door kaldeway geschetste aggregatiestudenten die binnen hun oplei sociaal constructivistisch leertheoretisch ding dan ook extra geinstrueerd dienden te kader toont de auteur aan op welke wijze worden dan werd een twee uur durende het dlo in haar instelling hieruit een eigen sessie georganiseerd waartijdens belang synthese heeft gekneed de verbouwings stellende eerstejaars door hun oudere colle werken aan de hele structurele herschik ga s deskundig gecoacht werden inzake king van de onderwijzersopleiding blijken leren leren uit de door de auteurs geciteer geinspireerd door een reeks bouwstenen de reacties blijkt het nut van zulke sessies voor de kwalificatie van de moderne onder waarop dan ook verdergebouwd zal wor wijs professional in spe die blijkt onderne den in het mentoraat mend praktijkgericht onderzoekend com municatief reflectief en deskundig te in zijn bijdrage training ieren leren voor moeten worden en om die terecht hoog begeleiders bericht walter mertens van de gegrepen doelstelling te bereiken werden karel de grote hogeschool antwerpen over welbepaalde accent verschuiving en inge een driedelige training aan lectoren studen bouwd in de blijkbaar grondig hertimmerde tenbegeleiders die per sessie geconfron onderwijzersopleiding teerd werden met de drielagigheid zoals vooropgesteld door o m kaldeway cogni in een volgende bijdrage rapporteert titieve matacognitieve en affectief organi etienne van hoof van de kh limburg over satorische verwerking van de leerstof uit de ervaringen met een pilootproject leren de proces en product evaluatie vanwege ieren in de basischemie van het eerste jaar de cursisten blijkt dat de cursus wel degelijk industrieel ingenieur met opzet werd geko voorziet in een aantal behoeften ook al zen voor een behoedzame stapsgewijze werd de onderlinge heterogeniteit inzake aanpak om een geleidelijke omvorming van vertrouwdheid met de constructivistische de opleiding in kwestie te bereiken in de materie als nogal storend ervaren tevens richting van de door kaldeway geschetste blijken sommige interessante vragen onbe professionele kwalificaties cf supra niet antwoord te zijn gebleven o a de vraag alleen de vakinhouden dienen daartoe aan naar de mogelijkheid tot ieerstijlbijsturing in gepast maar ook werd het cursusmateriaal welke richting overigens welke leerstijl is modulair herwerkt tot open leerpakketten optimaal en de vraag wiens taak het hoewel van hoof deze term niet hanteert eigenlijk is de lectoren te sensibiliseren voor hoorcolleges en geleide oefeningen werden wat het leren ieren principe genoemd vervangen door collaboratieve en deels stu wordt dentgestuurde werkcolleges en de evalu atiepraktijk werd navenant bijgesteld al die hilde vlaeminck van de sociale hogeschool aanpassingen hebben volgens de auteur kvmw gent schrijft over didactisch stoeien geleid tot het optimaler dan voorheen met casussen in een deftig vak prikkelend bereiken van de beoogde basiskwalificaties en of prikkelbaar leren leren het deftige van kaldeway vak blijkt het studiegebied sociaal agogisch werk en de studenten krijgen een zorgvul annemie borremans ingrid van dig opgemaakte selectie van stevige tradi melkebeke berichten over een experiment tionele en actuele modellen en theoretische studenten ieren studenten leren en stude concepten voorgeschoteld waarmee ze mei juni 2000 nummer 5 29e jaargang lit v oddr u y rz i 46 een eigen professioneel hulpverlenend in regulerings vaardigheden en daarmee strument moeten kunnen construeren de wenst men in mechelen bij de verdere plan auteur zette daartoe in juni 1998 het onder ning van de opleiding rekening te houden zoeksproject prick op praktijkonderzoek interne casuistiek kwaliteit dankzij een blijk fazit baar erg inspirerende nascholing door de uit deze praktijkgeluiden vanuit het hoger maastrichtse professor schmidt kwam zij niet academisch onderwijs kan alvast opge tot waardering van enkele constructivisti maakt worden sche basisprincipes een leerattitude wordt dat nu ook in veel vlaamse hogescholen pas effectief als ze gestoeld is op leerder eindelijk definitief de weg van het open motivatie op cumulatieve verwerking van zelfregulerend leren ingeslagen wordt voorkennis op gesitueerd authentiek leer dat de noodzaak tot het verwoorden stofaanbod op metacognitieve reflectie en van een liefst op teamconsensus geba zelfregulatie van het leerproces en dat seerde onderliggende visie waar willen alles binnen een zo performant mogelijke wij met ons onderwijs heen als leeromgeving ook hier valt weer het plei hoogst belangrijk ervaren wordt om die dooi voor omzichtigheid op cf de para optie te schragen graaf het ontwerpen van een veilige leerta dat men er wijselijk voor opteert fel de saw studenten ontwerpen zelf een behoedzaam van start te gaan via casus realiseren die filmisch en onderwer een zorgvuldige presentatie van een pen de casus aan de reacties van medestu bepaald leertheoretisch constructivis denten die er via een gekleurde fichen sys tisch geinspireerd model teem over communiceren bij de evaluatie de ombouw van beperkte leerstofmodu bleek er grote waardering voor het rende les tot open leerpakketten ment van dit collaboratief leren een gelijktijdig herdenken van essentiele randvoorwaarden omkadering coaching een ander praktijkgeluid inzake een omvor van mentoren evaluatiesysteem ming van de lerarenopleiding lager onder dat de restyling van opleidingen een kar wijs komt uit de kh mechelen en is van de wei is waarin heel wat energie geinves hand van rik belmans leren leren als mid teerd dient te worden waarbij niet in het del en als doel probleemgestuurd leren bij minst de sensibiliserende nascholing of het realiseren van de kwalificaties van de herscholing van liefst alle teamleden moderne professional cf kaldeway in prioritair blijkt hoofde van de studenten dlo blijkt leren ieren een belangrijk doel van probleemge die vaststellingen zijn alvast bemoedigend stuurd leren pgl aan de hand van een en uit de gerapporteerde successen blijkt vragenlijst werden derdejaarsstudenten die de langzaam aan dan breekt het lijntje niet vijf pgl modules doorgemaakt hebben aanpak aan te bevelen voor al wie zich eer gepeild naar hun ervaringen inzake het ren der vroeg dan laat tot soortgelijke investe dement van de gebruikte aanpak naar ringen geroepen voelt het blijft evenwel aanleiding van de relevante resultaten van tegelijk een wat wrange ervaring te moeten die bevraging wordt voorzichtig geopperd vaststellen dat een aantal in het kleuter en dat het pgl wellicht nog teveel als een lager onderwijs bijgebrachte leerattitudes in kwestie van zelfstandig samenwerkend de richting van het begeleid zelfregulerend leren wordt opgevat in plaats van als het leren blijkbaar afgeleerd wordt tijdens de beoogde zelfverantwoordelijk leren die secundaire loopbaan van de leerling ik kan hypothese wordt meteen ook oorzakelijk me niet van de indruk ontdoen dat mocht geduid de studenten beschikken waar bedoeld hiaat niet optreden het hoger schijnlijk nog over te weinig metacognitieve onderwijs de gemelde investeringen zou 29e jaargang nummer 5 mei juni 2000 kunnen beperken tot de cognitieve poot van ders moeten aanleveren de komende jaren het didactisch handelen een secundaire zullen ons leren of dat via het nederlandse opleiding die naam waardig zou immers studiehuisconcept lukt metacognitief en affectief competente leer wouter brandt universiteit antwerpen uia onderzoeksgroep edubron universiteitsplein 1 2610 wilrijk wouter brandt uia ua ac be tuss door hubert lampo vrijgeest en boodschapper van het onbewuste in het jaar dat brussel een van europa s culturele hoofdsteden is wordt hubert lampo 80 jaar de faculteit letteren en wijsbegeerte van de vrije universiteit brussel brengt deze beide evenementen samen in een symposium rond het werk van deze vlaamse auteur al 57 jaar lang is hubert lampo een van de meest gelezen schrijvers van het nederlands taalgebied zijn omvangrijke oeuvre omvat vele literaire genres en een keur aan filosofische thema s in het kader van de vub zomeruniversiteit zullen lampo specialisten van alle horizonten zijn complexe poetica op wetenschappelijk verantwoorde wijze in kaart te brengen voor het filosofisch en literair geinteresseerde publiek een unieke gelegenheid tot een nadere kennismaking met deze markante vertegenwoordiger van de vlaamse letteren data van 21 tot en met 24 augustus 2000 plaats interuniversitaire stichting marsveldstraat 30 brussel inlichtingen symposium hubert lampo griffiestraat 17 1070 brussel tel 02 527 4012 e mail m van muijlwijk skynet be n a ta 4 ti ti y yi wr 4 1 y t iy t y v e xl 4s7t f q i 2s ir 4 ro uy y a ti i 57 v r 5 ki i i gg r ti c u yyyy c h v mei juni 2000 nummer 5 29 e jaargang