Wie schrijft, die blijft

wie schrijft die blijft rita rymenans gino leroy k geniet van schrijven ik schrijf liever niet wie leerlingen technisch correct wil ieren schrijven streeft puur cognitieve doelstel lingen na schrijfonderwijs kan echter pas ten volle renderen als het eveneens aan dacht schenkt aan het affectieve het is belangrijk dat leerlingen hun schrijfangst overwinnen en plezier krijgen in de schrijfdaad zo n positieve ingesteldheid komt wellicht ook hun schrijfprodukten ten goede m iets te weten te komen over paar keer per jaar een vierde 259 0 schrij ft de taalattitude van zesdejaars elke maand iets voor zijn plevier en een vijf secundair onderwijs hebben de 209 0 elke week een kleine 5 doet we 334 leerlingen uit heel dat ongeveer elke dag vlaanderen een vragenlijst laten frappant is dat minder jongens dan meisjes invu llen onder de titel vergeet niet in hun vrije tijd schrijven drie vijfde van de te lezen hebben we in vonk 20 4 maart jongens 59 tegenover twee vijfde van de 1991 al iets verteld over hun leesgewoon meisjes 44 schrijft nooit of hoogstens tes in dit ar ti kel willen we het hebben over een paar keer per jaar iets voor zijn plezier hun schrijfattitude en dan gaat het om de tijd die ze aan sch rijven besteden de inschatt ing van hun taalcorrectheid het taalcorrectheid belang dat ze hechten aan schrijven naar welke tekstsoorten hun voorkeur uitgaat en hoe ze schrijven beleven wat de inschatting van hun taalcorrectheid betreft vindt ongeveer twee derde van de tijdsbesteding leerlingen 64 dat ze middelmatig tot veel spellingfouten maken als ze iets schrijven iets minder leerlingen 56 maken naar als ze een namiddag helemaal v rij zijn eigen zeggen middelmatig tot veel andere neemt twee vijfde van de leerlingen 41 taalfouten vooral tussen de leerlingen uit wel eens de pen ter hand om wat te schrij de drie afdelingen is er een verschil in ven een dagboek een brief een ver inschatting een zesde van de bso ers haal het gaat daarbij uitsluitend om iets 16 denkt vaak spellingfouten te maken wat ze uit eigen vrije wil op papier zetten en tegenover slechts een zestiende van de wat geen verband houdt met hun aso ers en de tso ers 69 0 huis werk voor de school drie vijfde van de leerlingen 60 meer door de band genomen sch rijven leerlingen meisjes d an jongens kijkt zijn sch rij ftaak in hun vrije tijd weinig voor hun plezier de meestal wel na om de taalfouten er zoveel hel ft 509 0 doet het nooit of hoogstens een mogelijk uit te halen naaktapril 1992 nummer 4 21e jaargang ni belang we stellen vast dat de schrijfvoorkeuren van meer jongens uitgaan naar de zakelijke informatieve tekstsoorten zoals een stukje een kleine minderheid van de leerlingen voor het mededelingenblad van de vereni 79 0 vindt dat ze veel schrijven in hun vrije ging of club en dat meer meisjes liever het tijd de meerderheid 619 0 vindt van niet er informele diverterende of expressieve gen zijn meer jongens dan meisjes die van zich re beoefenen zoals rijmpjes een brief aan zelf vinden dat ze niet veel schrijven drie familie of vrienden een prentbriefkaart tij kwart 750 tegenover de hel ft 500 dens de vakantie bovendien houden meer ondanks het feit dat ze niet veel schrijven meisjes een dagboek bij ook in het vra is de overgrote meerderheid van de leerlin genlijstgedcelte over lezen hebben we dit gen 819 0 ervan overtuigd dat het belang verschil in voorkeur tussen de twee seksen rijk is om je mening of ideeen goed onder vastgesteld woorden te kunnen brengen op papier in de drie afdelingen denkt men er enigszins de antwoorden van de leerlingen uit de drie anders over 89 van de aso ers tegen afdelingen verschillen niet zo sterk van over 76 van de tso ers en 71 van de elkaar wel zijn er opvallend meer aso ers bso ers vinden schrijven belangrijk dan tso ers en bso ers ongeveer 24 drie vijfde van de leerlingen 629 0 vindt het tegenover 149 0 die het leuk vinden om een altijd of meestal wel leuk om zijn ideeen op stukje voor een school of muurkrant te te schrijven slechts een kleine minderheid schrijven een stukje voor het mededelin 59 0 vindt het nooit leuk genblad van hun vereniging of club of een twee vijfde van de leerlingen 420 zegt stukje voor een tijdschrift of krant van zichzelf dat hij zij meestal wel goed kan schrijven toch vindt 45 schrijven meestal wel moeilijk ongeveer de helft van de beleving van schrijven aso en tso leerlingen 499 o resp 48 tegenover slechts een klein derde 29 van de bso ers is die mening toegedaan tot slot hebben we bij de leerlingen naar hun beleving van het schrijven gepeild hiervoor zijn drie aspecten van belang de schrijfvoorkeur angst voor het niet kunnen schrijven de angst om beoordeeld te worden en het ple zier in schrijven per aspect bevat de vra via vragen naar wat leerlingen de afgelopen genlijst een aantal uitspraken waarvan de maand geschreven hebben en wat ze leuk leerling op een 5 puntsschaal moet aange vinden om te schrijven hebben we hun ven in hoeverre de in de uitspraak vervatte schrijfvoorkeur proberen te achterhalen de gevoelens van toepassing zijn op hemzelf tekstsoorten die het grootste aantal leerlin rijlaarsdam 1986 de beleving wordt gen ongeacht hun sekse of de afdeling positiever naarmate de leerling meer plezier waarin ze zitten de afgelopen maand met in het schrijven ervaart minder bang is om plezier hebben geschreven zijn bij het schrijven beoordeeld te worden en meer vertrouwen heeft in zijn eigen schrijf een briefje met een boodschap of vermogens bericht voor huisgenoten een brief aan familie of vrienden per deelaspect hebben we grote aantallen rijmpjes leerlingen gevonden met een eerder nega een gedicht tieve attitude 21e jaargang nummer 4 naaktapril 1992 twee vijfde van de leerlingen 409 0 voelt teel voorkomt namelijk bij 2 van de leerlirt een zekere angst om bij het schrijven van 9entegenover bij 7 in vlaanderen de angst een opstel of verhandeling te falen voor om beoordeeld te worden is dan weer groter 7 is die faalangst zelfs heel uitgesproken in nederland dan in vlaanderen in vlaanderen aan de andere kant van de schaal vinden zijn er twee maal zoveel leerlingen 109 0 we een vijfde van de leerlingen 199 0 voor tegenover 5 die weinig of geen beoorde wie er van faalangst nauwelijks of geen lingsangst ervaren het gemiddeld aantal sprake is meisjes hebben door de band extreem negatieve scores is evenwel in beide genomen iets meer angst dan jongens het landen heielfde een tiende van de leerlingen verschil is evenwel niet groot 109 0 ervaart zeer veel beoordelingsangst ongeveer een vijfde van de vlaamse en de een kleine helft van de leerlingen 469 0 lijdt nederlandse leerlingen 189 0 rasp 20 bele aan een of andere vorm van beoordelings ven zeer weinig plezier aan het schrijven van angst een tiende van hen 10 reageert een opsta of verhandeling twee maal zoveel zelfs uitgesproken negatief terwijl een vi22m92 als nederlandse leerlingen 159 0 ander tiende 10 absoluut geen moeite resp 7 vinden er echter zeer viel plezier in heeft met beoordeeld worden hoewel de verschillen niet enorm zijn is de meer dan de helft van de leerlingen 559 0 volgende conclusie aannemelijk vlaamse leer beleeft weinig of geen plezier aan schrijven lingeneeraren meer faalangst maar een gerin een klein vijfde 189 0 staat er zelfs uitgespro gere beoordelingsangst en beleven iets meer ken negatief tegenover er zijn minder leerlin schrijfplezier dan nederlandse leerlingen gen 159 0 die schrijven als zeer positief erva toch moeten we bij de vergelijking vlaande ren alles wijst erop dat jongens minder ren nederland enige voorzichtigheid in acht plezier beleven aan schrijven dan meisjes nemen de vlaamse leerlingen zijn zesde jaars secundair onderwijs terwijl de neder landse leerlingen drie jaar jonger zijn en uit vlaanderen nederland het derde jaar voortgezet onderwijs komen we weten immers niet of en zo ja in welke dezelfde vragenlijst over de beleving van mate het verschil in leeftijd of in schrijferva het schrijven is eveneens ingevuld door een ring de attitudes heeft beinvloed kleine 1500 nederlandse leerlingen uit het derde jaar voortgezet onderwijs kuhlemei er van den bergh 1989 ook bij hen is rita rymenans gino leroy nagegaan in hoeverre ze het schrijven in de uia didactiek en kritiek lessen nederlands als positief dan wel als universiteitsplein 1 negatief ervaren 2610 wiirijk het is opmerkelijk dat in beide onderzoeken grote aantallen leerlingen een eerder nega tieve ingesteldheid blijken te hebben voor noten faalangst zijn dat 40 vlaanderen en 28 1 de attitudevragenljst is ingevuld door nederland voor beoordelingsangst 46 vlaanderen en 57 nederland en voor een steekproef van 334 leerlingen van het het ontbreken van schrijfplezier 55 laatste jaar secundair onderwijs in het vlaanderen en 66 nederland schooljaar 89 90 142 jongens 439o en 192 meisjes 57 142 leerlingen uit het een meer nauwkeurige analyse van de algemeen secundair 423o 135 uit het scoreverdeling brengt aan het licht dat extre technisch secundair 41 en 57 uit het me schrijfangst in nederland slechts inciden beroepssecundair onderwijs 17 maart april 1992 nummer 4 21e jaargang fit bibliogra fi e kuhlemeier hans huub van den bergh de proefpeiling nederlands een onderzoek naar de haalbaarheid van peilingsonderzoek in het voortgezet onderwijs arnhem cito 1989 specialistisch bulletin nr 74 bijlage leroy gino rita rymenans frans daems geletterdheid op achttien jaar peiling naar de lees en schrijfvaardigheid bij het einde van het secundair onderwijs deel 5 attitudes tegenover lezen en schrijven witrijk uia 1991 rijlaarsdam gert effecten van leerlingenrespons op aspecten van stelvaardigheid 2 bijlagerapporten amsterdam sco 3 1986 sco rapport nr 88 rymenans rita gino leroy vergeet niet te lezen in vonk 20 4 maart 1991 p 21 28 tuss door amen en uit in het rapport geletterdheid op ach ttien jaar wordt de schrijfvaardigheid van de vlaamse achttienjarigen onder de loep genomen maar hoe is het eigenlijk gesteld met de schriff vaardigheid van hun ouders hoe scoren zij op inhoud stijl structuur taalcorrectheid en briefconventies 2 o icclc 41 1 hitt 117 1 i 14 44 64 db nd j f s yn 7b bo l 90 iitf ca ra alt fcla lr 1jc y cep 97 64 4