Woord-wederwoord. Een reactie.

31 een reactie luuk van waes op vraag van de vonk redactie wil ik graag kort reageren op de bijdrage van alex wethlij over de invloed van de tekstverwerker op de taalkundige verzorging van tek sten klinkt het thema in zijn titel nog als een open vraag tast de computer de taalkundige verzorging van teksten aan in de bijdrage zelf blijkt het duidelijk een retorische vraag wethlij komt namelijk tot de conclusie dat de tekstverwerker zorgt voor een toename van taalkundige ontsporingen in teksten k wil van het begin af duidelijk de tekstverwerker heeft een zijn in deze reactie wil ik de stel negatieve invloed op lingname van wethlij niet weerleggen de taalkundige verzorging noch bevestigen ik wil gewoon uit gaan van drie mogelijkheden in een onderzoeksproject hebben we voor 1 wethlij heeft gelijk de tekstverwerker de aardigheid eens 40 teksten voorgelegd heeft een negatieve invloed op de taal aan een groep deskundige beoordelaars kundige verzorging van teksten de helft van die teksten was rechtstreeks 2 wethlij heeft ongelijk of je nu met of op de computer geschreven de andere zonder tekstverwerker schrijft het helft was met pen papier uitgewerkt en maakt geen verschil door ons overgetypt om de vergelijkbaar 3 wethlij heeft een beetje gelijk heid mogelijk te maken het betrof zowel brieven als rapporten we vroegen de in deze bijdrage wil ik even stilstaan bij elk beoordelaars om telkens aan te geven of van die mogelijkheden mijn doel daarbij is het al dan niet een tekst betrof die oor vooral te laten zien hoe we in het schrijfon spronkelijk met een tekstverwerker geschre derwijs rekening kunnen houden met een ven was we vroegen hun ook dat oordeel aantal specifieke kenmerken van het com kort te motiveren uit de resultaten bleek puterschrijfproces dat de beoordelaars duidelijk niet in staat waren de schrijfmodus van de teksten te achterhalen wel viel op dat ze bepaalde jan feb 2001 nummer 3 30 jaargang nti grammaticale fouten als argument aangre het klinkt misschien contradictorisch maar pen om de tekst een computerkarakter toe als de conclusie van wethlij correct is moet te kennen ook uit dit onderzoekje bleek de verklaring m i precies gezocht worden in dus dat er bepaalde verwachtingspatronen de intensieve herwerking van de computer gekoppeld zijn aan de verschillende schrijf tekst in de eerste schrijffase heel wat van modi de fouten zijn immers procesmatig te ver klaren en vinden hun oorzaak in de grondi al kon die intuitie in ander onderzoek niet ge maar fragmentarische tekstbewerking echt worden hardgemaakt zie bangert tijdens het uitwerken van de eerste versie drowns 1993 voor een van een tekst als de computer als schrijf overzicht toch blijkt er instrument wordt gebruikt vindt gemiddeld heel wat van de dus zoiets als een 80 van de tekstrevisies plaats in die fouten zijn immers intuitie te bestaan bij schrijffase tegenover ongeveer 50 bij procesmatig te tekstbeoordelaars dat pen papierschrijvers die veelvuldige aan verklaren en vin bepaalde fouten meer passingen in de computermodus van den hun oorzaak in voorkomen in de com inhoudelijke taalkundige of vormtechnische putermodus de zes aard leiden er soms toe dat er woorden de grondige maar foutcategorieen die dubbel blijven staan of dat bepaalde woor fragmentarische wethlij uitwerkt vor den op een verkeerde plaats terechtkomen tekstbewerking men waarschijnlijk een de aandacht in dit herwerkingsproces is tijdens het goede landkaart voor immers vaak heel lokaal gericht en wordt uitwerken van de die intuitie en ook al bepaald door specifieke revisiedoelen waar eerste versie van zijn onderzoekers er tot door andere elementen over het hoofd wor een tekst nu toe nog niet in den gezien geslaagd aan te tonen dat er een negatieve of de remedie lijkt me niet om de leerlingen positieve invloed is van de tekstverwerker weer met pen papier te laten schrijven dat op de productkwaliteit van teksten mis zou trouwens weinig schien is het goed die intuitie niet te nege realistisch zijn integen ik denk dat we de ren deel ik denk dat we leerlingen vooral hen vooral bewust bewust moeten om het probleem goed te situeren wil ik moeten maken van maken van de eerst even refereren aan de inleiding van de de mogelijkheden en bijdrage van wethlij hij verwijst daar naar beperkingen van de mogelijkheden en nederhoed en mijn onderzoek waarin tekstverwerker voor de beperkingen van gesteld wordt dat computerschrijvers in ver verschillende schrijf de tekstverwerker gelijking met pen papierschrijvers hun tek doelen en schrijfactivi voor de sten intensiever bewerken in de eerste teiten plannen uitwer verschillende schrijffase ontwikkeling van een eerste ver ken en reviseren in de schrijfdoelen en sie van een tekst en minder in de tweede verschillende fases van schrijfactiviteiten fase herwerking van de eerste versie tot het schrijfproces zo in de verschillende een definitieve tekst zie ook van waes moeten we hen duide fases van het 1992 in het vonk themanummer over lijk maken voor welke schrijfproces schrijven wethlij merkt op dat hij bitter spellingproblemen de weinig gevallen kan noemen waarin schrij spellingcontrole een op vers in dit opzicht op het vlak van taalver lossing biedt en voor welke niet moeten we zorging hun tekst al schrijvende reeds zeer hen erop wijzen dat een actieve spelling grondig hebben bewerkt controle tijdens het typen de aandacht soms te zeer op het microniveau richt dat mit 30e jaargang nummer 3 jan feb 2001 een grammaticacontrole door de tekstver de tekstverwerker heeft geen wer