Zo doorgaan of anders?

de definiering er schijnen in het nederlandse taalgebied wel elf equivalenten van de term di dactische werkvormen te bestaan die toch niet allemaal hetzelfde betekenen de schrijvers moti veren het gebruik van deze term en geven daarna een omschrijving een didactische werkvorm is een principiele weg die leerkracht en en leer ling en kunnen bewandelen om de in het schoolwerkplan omschreven onderwijsdoelen wat betreft vorming en opvoeding te bereiken en om de in het schoolwerkplan omschreven in houden over te dragen respectievelijk zich eigen boel te maken en wel op een doelgerichte geordende en effectieve wijze in hoofdstuk 3 gaan zij in op die principiele bespreking weg daarmee wordt bedoeld dat een docent onderwijs geeft vanuit een bepaalde visie daarbij stelt hij zij zich de vragen wat hij zij met zijn haar onderwijs wil wat goed is voor de leerlingen en wat de samenleving vraagt dat zijn pedago addie gerritse n gische doelen die ergens vandaan komen uit de zo doorgaan of anders samenleving uit de leerling uit de cultuur via de functies van het onderwijs komen de het didactische werkvormenboek variatie en dif schrijvers op de algemene onderwijsdoelen tota ferentiatie van piet hoogeveen en jos winkels is liteitsprincipe individuele ontplooiing nuttig al geruime tijd geleden verschenen maar het lijkt heid en de levensbeschouwelijke vorming de ons toch een goed idee om het in het lbo num school vult deze algemene doelen concreet in en mer te bespreken daaruit volgen weer gedragingen waarom omdat de huidige onderwijsontwikke wat is nu de relatie tussen pedagogische doelen lingen duidelijk aangeven dat we veel meer tege en didactische werkvormen dat bepaalde doelen moet moeten komen aan de individuele verschil kunnen worden bereikt met behulp van bepaalde len tussen leerlingen differentiatie en juist bij didactische werkvormen enkele voorbeelden ter het lbo zijn die individuele verschillen groot alle illustratie leerlingen die niet naar mavo havo of vwo gaan werkvormen die dienstig zijn voor het verwe komen daar terecht aansluiten bij wat leerlingen zenlijken van bijvoorbeeld affectieve doelen dat kunnen verhoogt bovendien de motivatie en dat wil zeggen die gericht zijn op de concrete gedra kunnen we bij het lbo best gebruiken gingen die bij affectieve doelen horen zijn dra voor de schrijvers was er ook nog een andere re matiseren declameren vertellen prioriteitenspel den namelijk de vraag uit het veld studenten discussie en case study op hospiteerscholen en leerkrachten die nascho voor sociale doelen zijn onder meer de vol lingscursussen hebben gevolgd naar een duide gende werkvormen geschikt partnerwerk rollen lijke omschrijving van zoveel mogelijk didac spel groepswerk discussievormen en simulatie tische werkvormen spel het boek bestaat uit twee delen het eerste deel voor de overdracht van waarden en normen behandelt de theorie en de achtergrond deel 2 is kort geding discussievormen interview en video dan het praktische gedeelte in een inleiding en bandvertoning vijf hoofdstukken komen onder meer aan de or het hoofdstuk didactische werkvormen en di de didactische werkvormen en pedagogisch han dactisch handelen gaat over de relatie tussen die delen didactische werkvormen en didactisch han twee welke plaats nemen didactische werkvor delen de effectiviteit en de bruikbaarheid van di men in in het onderwijsleerproces en van welke dactische werkvormen factoren is de keuze afhankelijk uitgangspunten na de inleiding is een heel hoofdstuk gewijd aan zijn ook weer de doelen pedagogische en onder 42 wijskundige plus de mogelijkheden binnen een deel 2 de heren hoogeveen en winkels hebben gegeven situatie die mogelijkheden hebben te een massa werk gedaan want om een lijst van maken met de leerling de leerkracht en de rand 230 als ik het goed geteld heb werkvormen sa voorwaarden voorwaar geen nieuwe gegevens men te stellen hebben zij schoolboeken nota s maar toch beslissend als het erom gaat of het zin en onderwijskundige literatuur gelezen en colle vol is bepaalde didactische werkvormen toe te ga s beluisterd passen en het is heel overzichtelijk om dit in een bij het beschrijven van de werkvormen is gebruik hoofdstuk bij elkaar te zien een hele paragraaf gemaakt van het volgende klassificatieschema wordt gewijd aan interne differentiatie die reke 1 instructievormen ning houdt met verschillen binnen de bestaande de meeste activiteiten gaan van de leerkracht klassesituatie niemand die het belangrijk vindt uit en komen via de leerling weer bij hem te dat de leerlingen een continu verlopende ontwik rug keling doormaken kan hier omheen 2 interactievormen het is bekend dat een en dezelfde werkvorm zel met elkaar praten helpt leerlingen te functio den optimaal is voor alle leerlingen in die groep neren in teamverband en helpt hen ook bij het leerlingen verschillen in hun manier van aanpak nemen van beslissingen van de stof in manieren van leren en in benade 3 opdrachtsvormen ring van de leersituatie dat betekent dat we aan de leerling worden taken verstrekt of hij werkvormen moeten hanteren die de leerlingen geeft ze zichzelf op die zelfstandig moeten optimale kansen geven om de leerstof te verwer worden uitgevoerd ken in de praktijk zal de leerkracht alternatieven 4 samenwerkingvormen achter de hand hebben die kunnen liggen op het groepswerk gebied van de media boeken platen banden de 5 spelvormen methodische aanpak en of op het sociale vlak vervanging van de werkelijkheid in spelvorm onder meer groepswerk in de overzichtslijst is deel 2 begint met een inleiding die aangeeft op aangegeven welke werkvormen geschikt zijn voor grond van welke kenmerken de werkvormen zijn didactische differentiatie beschreven dus factoren die een rol kunnen spe gehanteerde criteria len bij de keuze de groepsgrootte de tijdsduur doet de werkvorm recht aan het verschil tus de leerkrachttijd hulpmiddelen uitvoering de sen leerlingen wat betreft de verwerking van leerlingactiviteit sterke en zwakke kanten de leerstof en het waarnemen ik vind het een prima boek en een wapen in de is het mogelijk individueel of in groepjes te hand tegenover je collega s die nog steeds niets werken doen aan de broodnodige variatie en je onder het onderzoek naar de effectiviteit van de werk wijs zal veel effectiever zijn tenminste als je de vormen spitste zich in het verleden toe op de moeite neemt om de onderwijsleersituaties te vraag wat de beste didactische werkvorm was uit analyseren en je vervolgens af te vragen welke di het voorgaande is al duidelijk geworden dat die dactische werkvormen in die situatie het meest vraagstelling niet juist is elke werkvorm is im geschikt zijn waarbij je dan bovendien de ver mers afhankelijk van doelen en mogelijkheden schillen tussen leerlingen ook serieus neemt er zijn dus andere onderzoeken geweest men onderzoek heeft aangetoond dat een leerkracht leze het boek en de conclusie daaruit is wat ei die afwisselend en doelgericht verschillende werk genlijk intuitief al werd aangevoeld afwisselende vormen hanteert kan inspelen op de behoefte en doelgerichte werkvormen zijn het meest effec van zijn leerlingen tief als het waar is zoals in hoofdstuk 5 wordt ge het laatste stuk gaat over de bruikbaarheid van zegd dat de doceervorm nog sterk overheerst is didactische werkvormen het leuke is dat in het hier een mogelijkheid om met het boek en de alfabetisch overzicht van alle beschreven werk theorie in de hand veranderingen te bewerkstelli vormen wordt aangegeven welke geschikt zijn gen voor welke fase van de les of leereenheid daar p iet h o ogeveen jos w in kels wordt bovendien vermeld of bepaalde werkvor h e t d i dact isch e we rkvorm e nbo ek men zich lenen voor differentiatie varia t ie en d ifferen t iatie in d e p ra ktijk hoofdstuk 6 vormt eigenlijk al de inleiding op d ekker en v an d e v egt n ij m egen 43