Bijlagen bij ‘Effectief schrijfvaardigheidsonderwijs’

1) Effecten van tekstverwerking en computerondersteund schrijfonderwijs op tekstkwaliteit

Effecten van tekstverwerking en computerondersteund schrijfonderwijs op tekstkwaliteit (gemiddelde gewogen effectgrootte: > 0.20 = klein effect, > 0.50 = middelgroot effect, > 0.80 = groot effect) 

Bron: Janssen, T., & Van Weijen, D. (2017). Effectief schrijfonderwijs op de basisschool. Een didactisch kader ten behoeve van landelijk peilingsonderzoek. Amsterdam/Den Haag: Universiteit van Amsterdam en NRO.  

                                             Bangert-Drowns 1993 Goldberg et al. 2003  Morphy & Graham 2012 Van Schooten et al. 2004  Zheng  et al. 2016 
Gebruik van tekstverwerker  0.27 0.41 0.52   
Gebruik van andere ondersteunende computerprogramma’s     0.46 0.20 

2) Effecten van verschillende benaderingen van schrijfonderwijs op tekstkwaliteit

Bron: Janssen, T., & Van Weijen, D. (2017). Effectief schrijfonderwijs op de basisschool. Een didactisch kader ten behoeve van landelijk peilingsonderzoek. Amsterdam/Den Haag: Universiteit van Amsterdam en NRO.  

Gemiddelde gewogen effectgrootte per benadering: > 0.20 = klein effect, > 0.50 = middelgroot effect, > 0.80 = groot effect. 

 Hillocks  1984 / 1986 Graham  2006 Graham  & Perin 2007a b Graham  & Sandmel 2011 Graham Harris, et al. 2011 Graham, McKeown, et al. 2012 Graham & Santangelo 2014 Graham, Hebert et al. 2015 Koster  et al.  2015 Santangelo & Graham 2016 Graham, Harris et al. 2015  Graham et al. 2016  
Leerstof: kennis & vaardigheden 
Prewriting activiteiten   0.32   0.54   0.13  0.54 0.48 
Schrijfstrategieën   1.15 0.82   1.02   0.96  1.00 1.26 
    met SRSD  1.57 1.14   1.17      1.59 
    zonder SRSD  0.89 0.62   0.59       
Samenvatten   0.82          
Reviseren 0.19        0.58    
Spelling, handschrift e.d.      0.55 0.19   0.84 0.55 0.55 
Grammatica -0.29  -0.32   -0.41   -0.37    
Woordenschat           0.78 0.78 
Zinscombinatie 0.35  0.50        0.56 0.50 
Tekstopbouw      0.59   0.76  0.41  
Creativiteit/verbeelding      0.70      0.76 
Didactiek: algemeen 
Procesgerichte instructie 0.18  0.32 0.34  0.40   -0.25  0.37 0.34 
Docent gecentreerde instructie 0.02            
Interactieve instructie 0.44            
Individuele instructie 0.17            
Didactiek: domeinspecifiek 
Extra tijd voor schrijven      0.30     0.24 0.24 
Vrij schrijven 0.16            
Product- / procesdoelen stellen   0.70   0.76   2.03  0.80 0.80 
(vervolg Tabel 3.2) Hillocks  1984 / 1986 Graham  2006 Graham  & Perin 2007 Graham  & Sandmel 2011 Graham et al. 2011 Graham  et al. 2012 Graham  & Santangelo 2014 Graham, Hebert et al. 2015 Koster  et al.  2015 Santangelo & Graham 2016 Graham, Harris et al. 2015  Graham et al. 2016  
Inquiry / data analyseren  0.56  0.32         0.37 
Modelteksten analyseren 0.22  0.25        0.40 0.30 
Samen schrijven/peerhulp   0.75   0.89   0.59  0.66 0.74 
Feedback en beoordeling 
Feedback     0.77 0.42  0.63 0.88    
      Doelgerichtheid van feedback             
             Met heldere doelen 0.74            
             Zonder heldere doelen 0.24            
      Leerkracht feedback      0.80  0.87    0.78 
             Positieve feedback 0.43            
             Negatieve feedback -0.20            
      Peer feedback 0.21     0.37  0.58    0.77 
      Feedback van computer        0.38    0.34 
Beoordeling             
      Zelfbeoordeling     0.46   0.62    0.51 
      Vooruitgang monitoren door docent     0.24   0.18     
Beoordelingsinstrumenten                 
      Beoordelingsschalen 0.36            
      6(+1) Traits Writing Model *)        0.05 0.43    
Schrijfmedium /leermiddel 
Gebruik van pen en papier      0.48        
Gebruik van tekstverwerker   0.55  0.54 0.47  0.38   0.47 0.44 
Tekstverwerker + ondersteuning            1.46 

3) Effecten van verschillende benaderingen van schrijfonderwijs voor leerlingen met leerproblemen

Effecten van verschillende benaderingen van schrijfonderwijs voor leerlingen met leerproblemen. Effecten op tekstkwaliteit (gemiddelde gewogen effectgrootte per benadering: > 0.20 = klein effect, > 0.50 = middelgroot effect, > 0.80 = groot effect). 

 Gersten & Baker 2001 Graham & Harris 2003 Graham et al.  2013 Gillespie & Graham 2014  
Leerstof: kennis & vaardigheden     
Schrijfstrategieën  0.69   1.09 
    met SRSD  1.47 1.75 1.33 
    zonder SRSD    0.76 
Didactiek: algemeen       
Procesgerichte benadering    0.43 
Samen schrijven/peerhulp 0.70    
Didactiek: domeinspecifiek     
Product- en/of procesdoelen stellen    0.57 
Dicteren in recorder of aan schrijver    0.55 
Prewriting activiteiten    0.33 
Feedback     
Leerkracht feedback 0.76    
Peer feedback 0.70    
Schrijfmedium / leermiddel     
Gebruik van tekstverwerker 0.64    
Procedurele prompts/facilitering 0.86   0.24 

Auteurs:

Gert Rijlaarsdam
Website | + posts

Gert Rijlaarsdam was 17 jaar leraar Nederlands en is lid van de onderzoeksteam taal-, literatuur- en kunstonderwijs aan de Universiteit van Amsterdam en van de Werkgroep Onderzoek en Didactiek Nederlands van de Vereniging Levende Talen Nederlands.

Delen: