Free writing is een techniek die ontwikkeld is door Peter Elbow (1973). Het basisidee van free writing is dat je het schrijven en het redigeren of reviseren van elkaar scheidt. Bij free writing ligt de focus aanvankelijk op snel, associatief en onbekritiseerd schrijven. Het voornaamste doel is om ideeën te genereren en helder te krijgen. Pas in tweede instantie beoordeel je het geschrevene op inhoudelijke en tekstuele kwaliteit.
Met deze techniek biedt Elbow een alternatief voor de klassieke en veelal overheersende schrijfaanpak waarbij allereerst wordt benadrukt dat je moet uitdenken wat je wilt zeggen, en hoe je deze informatie logisch wilt ordenen alvorens het uit te schrijven. Bij free writing is het de bedoeling dat je blijft schrijven zonder te stoppen en zonder te strepen. De woordenstroom die daarbij opgang komt, roept automatisch weer andere ideeën op. Elbow (1973) beschrijft het zelf als een organisch proces en hij benadrukt dat het belangrijk is om ideeën allereerst te ontsluiten. Als de ideeën al sneuvelen door de interne criticus voordat je ze op papier zet, dan ben je als schrijver ook niet in staat om de ideeën verder te ontwikkelen of in een retorisch effectieve vorm te gieten. Bij free writing wordt schrijven niet gezien als een manier om de boodschap over te brengen, maar eerder als een poging om die boodschap zo goed mogelijk onder woorden te brengen (Elbow, 1973, blz. 15).
Free writing wordt doorgaans in de volgende stappen uitgevoerd:
- Je formuleert het onderwerp waarover je wilt schrijven bovenaan je blad.
- Vervolgens schrijf je 5/10 minuten onafgebroken zonder je pen van het papier te halen. Je produceert hierbij volledige zinnen (dus geen lijstjes met ideeën) zonder te letten op grammatica, spelling of interpunctie.
- Als je niet meer weet wat je moet schrijven, dan schrijf je ‘ik weet niet wat ik moet schrijven’, maar je stopt niet met schrijven en gaat ook niet achteruit zitten om na te denken.
- Na afloop van de tijd bekijk je pas wat je geschreven hebt. Hier kun je waardevolle ideeën uit selecteren waarmee je verder wilt werken. Desgewenst kan je ze ook voor een tweede ronde free writing bovenaan je papier zetten om de eerste drie stappen nogmaals te doorlopen maar nu met die ideeën als het focuspunt.
Free writing is een vaardigheid die je kunt trainen. In eerste instantie levert het wellicht weinig bruikbare informatie op en kan het wat onwennig overkomen. Maar naarmate je er meer in geoefend bent, blijkt dat het ook makkelijker wordt om gefocust op 1 onderwerp ideeën te genereren. Als je er meer getraind in raakt, kun je de tijd van free writing ook verlengen.
Referentie
Elbow, P. (1973). Writing without teachers. Oxford: Oxford University Press.
Auteurs:
Veerle Baaijen
Veerle Baaijen werkt als universitair docent voor de afdeling Taalbeheersing van het Nederlands aan de Rijksuniversiteit Groningen.
v.m.baaijen@rug.nl