Al honderden jaren bedenken mensen talen – de afgelopen decennia vooral voor fictieve werelden, van Tolkien tot de talen van Game of Thrones. Die talen spelen tot nu toe geen grote rol in de taalwetenschap of in de didactiek van de taalkunde. Dat is misschien onterecht, want juist zulke talen zijn interessant én leuk om over na te denken.
Lees verderBijdrages in Vakinhoudelijke kennis
Tekstanalysemethoden in het licht van de nieuwe eindtermen
In het nieuwe conceptexamenprogramma Nederlands is er veel aandacht voor het analyseren van en het reflecteren op teksten en tekstdoelen. Het is belangrijk dat leerlingen kritisch leren kijken naar verschillende soorten teksten, maar hoe zorg je ervoor dat je als docent bent voorbereid op het begeleiden van je leerlingen bij het bereiken van deze doelen? Het handboek Tekstanalyse. Methoden en toepassingen kan hierbij helpen. In het handboek komen zes verschillende kwalitatieve methoden aan bod om zakelijke teksten te analyseren. Ze geven antwoord op vragen zoals: Sluit deze tekst wel aan bij de gestelde doelen? Hoe samenhangend is de tekst? Welke overtuigingsmiddelen worden ingezet? Hoe worden verhalende middelen ingezet in zakelijke teksten? Wat zijn de kenmerken van verschillende zakelijke genres?
Lees verderMemorabele toespraken II: spreekpraktijken en effecten van retentietechnieken
Het is belangrijk dat sprekers weten hoe hun toespraak beter onthouden wordt. Na de uiteenzetting van veel geadviseerde retentietechnieken in deel I, gaat dit tweede deel in op de spreekpraktijk en effecten van deze technieken. Wat kunnen we leren van de praktijk van groepen ervaren sprekers? Welke van de retorische retentieadviezen worden echt gebruikt in toespraken van onderzoekers en politici en in succesvolle TED-talks? En wat zijn de effecten van drie veel geadviseerde retentietechnieken?
Lees verderMemoria – de vergeten kunst van het onthouden van je toespraak
Iedereen die een keer een toespraak of presentatie moet houden staat voor een prachtige maar ingewikkelde taak. Je hebt hard gewerkt aan je speech en nu is het moment aangebroken dat je deze gaat voordragen. Dat wil je vol enthousiasme doen, zonder voortdurend op je spiekbriefje of je PowerPointslides te kijken. Maar: hoe onthoud je je speech, zodat je zonder zorgen het podium kunt betreden? Daar bleken de klassieke retorici (de presentatieadviseurs in Athene en Rome) al verbazend gedetailleerde ideeën over te hebben (memoria-adviezen). In dit artikel presenteren wij de kern van hun ideeën en beschrijven we hoe de adviezen over het belang van de memoria in de loop van de tijd sterk veranderd zijn, bij welke soorten toespraken spiekbrieven en ondersteuning wel acceptabel gevonden wordt en wat oefenen in de 21e eeuw betekent.
Lees verderMemorabele toespraken I: geheugentheorie en presentatieadviezen
Er zijn twee soorten toespraken: toespraken die je meteen weer vergeet en toespraken die je bijblijven. Hoe kun je je toespraak zo ontwerpen dat hij onthouden wordt (retentie door het publiek)? In dit eerste deel van een tweeluik slaan we een brug tussen geheugentheorie en retorische adviezen. We presenteren essentiële begrippen uit de geheugentheorie, en de ideeën van de laat-twintigste -eeuwse en eenentwintigste -eeuwse presentatieadviseurs over het memorabel maken van toespraken. Welke retentieadviezen zijn te vinden in 80
presentatieboeken? Het tweede deel richt zich op het gebruik van retentietechnieken door sprekers in verschillende spreeksituaties en beschrijft effecten van enkele van die technieken in het slot van toespraken (Memorabele toespraken II: spreekpraktijken en effecten van retentietechnieken).
Postkoloniale literatuur
Dit is het hoofdartikel van de serie Postkoloniale letterkunde. Onder dit hoofdthema vallen ook artikelen over Ecokrotiek, Culturele herinnering, Culturele identiteit en Kolonialisme en racisme. Vanaf het moment dat Nederland als koloniale mogendheid andere landen ging bezetten, is de Nederlandstalige literatuur verweven geraakt met de talen, teksten en culturen uit
Lees verderTutoring voor leerlingen met leesproblemen
Steeds meer kinderen hebben onvoldoende leesvaardigheden. Om dit probleem vroegtijdig aan te pakken lijkt tutoring een effectief middel. Meer weten over wat er vanuit onderzoek bekend is over (Nederlandse) tutoringprogramma’s? Lees dan verder!
Lees verderBeeldgeletterdheid bij het schoolvak Nederlands
Deze bijdrage laat zien hoe er bij het schoolvak Nederlands op zinvolle wijze aandacht kan zijn voor een onderbelichte, maar essentiële 21e-eeuwse vaardigheid: beeldgeletterdheid, vanwege het belang ook wel de ‘vijfde taalvaardigheid’ genoemd.
Lees verderMetaforen. Deel 2: Metaforische woorden
Renske van Enschot van Charlotte van Hooijdonk schreven het al in hun bijdrage over visuele metaforen in dit handboek: metaforen zijn een veelvoorkomend fenomeen in communicatie, zowel in tekst als in beeld. De delen in dit lemma gaan specifiek over metaforen in tekst, oftewel verbale metaforen.
Lees verderTaalkunde bij misdaadbestrijding
Taalwetenschappers worden steeds belangrijker bij het opsporen van criminelen: want die laatsten laten vaak sporen na in de digitale wereld, en die sporen bestaan vaak uit tekst. Hoe kunnen we iemand herkennen aan bijvoorbeeld zijn WhatsApp-berichtjes?
Lees verder