Renske van Enschot van Charlotte van Hooijdonk schreven het al in hun bijdrage over visuele metaforen in dit handboek: metaforen zijn een veelvoorkomend fenomeen in communicatie, zowel in tekst als in beeld. De delen in dit lemma gaan specifiek over metaforen in tekst, oftewel verbale metaforen.
Lees verderBijdrages in Taal(gebruiks)- beschouwing
Taalkunde bij misdaadbestrijding
Taalwetenschappers worden steeds belangrijker bij het opsporen van criminelen: want die laatsten laten vaak sporen na in de digitale wereld, en die sporen bestaan vaak uit tekst. Hoe kunnen we iemand herkennen aan bijvoorbeeld zijn WhatsApp-berichtjes?
Lees verderTerminologie
Sommige woorden worden alleen door specialisten gebruikt in een bepaald vakgebied: banketbakkers hebben bijvoorbeeld hun eigen jargon net zoals ruimtevaartbouwkundigen. Al hun woorden halen meestal het gewone woordenboek niet, maar het is wel belangrijk dat er duidelijke afspraken voor bestaan. Hoe werkt de terminologie?
Lees verderStandaardgeschilpunten in de les: didactische uitvoering, de basis (deel 7)
Hoe introduceer je het standaardgeschilpuntenmodel? Hoe en wanneer begin je? Welke problemen kom je tegen? Dat zijn vragen die wij in dit zevende deel in de serie over standaardgeschilpunten beantwoorden. Dit deel sluit aan op tekst 6 waarin wij uiteenzetten welke voordelen het gebruik van standaardgeschilpuntenmodel in de les kan hebben.
Lees verderStandaardgeschilpunten in de les: uitgangspunten en nut (deel 6)
Dit is deel 6 in de reeks over standaardgeschilpunten in de les Nederlands. Dit deel beantwoordt de vraag wat het gebruik van standaardgeschilpuntenmodellen kan toevoegen aan een les Nederlands. Welke didactische principes liggen ten grondslag aan een dergelijke toepassing? Is er wetenschappelijk onderzoek dat duidt op een positief effect? En maakt het nog uit welk standaardgeschilpuntenmodel men behandelt?
De delen 1 tot en met 5 van deze reeks introduceerden verschillende standaardgeschilpuntenmodellen.
De delen 6 tot en met 11 gaan over de didactiek van standaardgeschilpunten.
Taalbeschouwing als reflectie op taalgebruik
Taalbeschouwing als reflectie wordt al decennialang beschreven in vakdidactische handboeken Nederlands, en naar de effectiviteit van bepaalde vormen ervan is onderzoek gedaan. Het doel van deze bijdrage is om de lezer van dit Handboek informatie te geven over ook deze vorm van taalbeschouwing.
Lees verderBewuste digitale geletterdheid in het onderwijs: taalmodellen onder de loep
De opmars van ChatGPT ging ongekend snel en taalmodellen werden opeens een onderwerp van gesprek in het onderwijs. Hoe staan we er nu voor en hoe draagt kennis over taalmodellen bij aan het ontwikkelen van bewuste digitale geletterdheid?
Lees verderStandaardgeschilpunten: Vergelijkende stellingen
In de praktijk staat een voorstel, een waardeoordeel, een interpretatie of een
verklaring, zelden op zich. Vaak moet je een afweging maken tussen meerdere alternatieven. Hoe ga
je daarmee om?
Standaardgeschilpunten: Zijnsoordelen
Een feit is een feit, zou je zeggen. Daar valt niets aan te beargumenteren. Toch is er soms aardig wat overtuigingskracht nodig om mensen ervan te overtuigen dat iets een feit is, of zelfs dat een bepaald ‘zijnsoordeel’ (een uitspraak over de feitelijkheid van iets) ‘aannemelijk’ is. Het
standaardgeschilpuntenmodel dat hierbij hoort is nauw verwant aan dat voor waardeoordelen.
Standaardgeschilpunten: Waardeoordelen
Kun je een redelijk gesprek houden met iemand die er andere waarden op na houdt? Die een andere
smaak heeft, of een ander geloof? En valt er überhaupt iets te onderbouwen aan een mening? Ja, dat
kan. Het standaardgeschilpuntenmodel voor waardeoordelen biedt houvast aan iemand die een
waardestelling moet verdedigen, maar ook aan iemand die in een conflict over waarden op zoek
moet naar aspecten van de kwestie waar wél overeenstemming over bereikt kan worden.