De Januskop van het inburgeringsbeleid

interview in liet interview bespreken we als eerste de achtergronden van liet huidige overheidsbeleid in de loop van het gesprek kiest coiimou met gedreven bedachtzaamheid voor een andere benade geert van de ven ring meer dan eens geeft hij in liet interview te kennen dat hij niet alleen staat in zijn benadering de januskop van het en dat lij inspiratie en ideeen heeft opgedaan bij anderen waar ik in liet interview kortheidshalve inburgeringsbeleid spreek van coumous ideeen gaat het dus om een gedachtengoed dat breder gedragen wordt vandaar dat bij dit interview een literatuurlijst is opgeno men sinds i januari 1996 is liet inburgeringsbeleid voor in liet eerste deel van het interview staat liet nieuwkomers in nederland een nieuwe fase inge overheidsbeleid centraal belangrijke standaarden gaan het kabinet en de vereniging van neder voor liet beleid van mi en voor de toekomst zijn landse gemeenten hebben afspraken gemaakt over respectievelijk de huidige onderwijsregeling inbur uitbreiding van dit beleid en over een meer gering vanaf 1 januari 1996 in werking en de verplichtende aanpak onder de intrigerende titel toekomstige wet op de inburgering geplande inwer 7nbtirgering zorg of zegen organiseerde bureau kingtreding 1998 zowel de regeling als de wet laboyrie communicatie te zutphen een conferen komen in het vervolg van dit artikel regelmatig aan tie over liet nieuwe beleid als een van de sprekers bod achtereenvolgens gaan we in op de bronnen op deze conferentie presenteerde wim coi mou van liet huidige inburgeringsbeleid de definitie van zijn visie op inbuvgering hij vindt dat een inburgering en de gevolgen voor nieuw en oi d nieuwkomer aan liet einde van liet inburgeringstra komers ject op een vergelijkbaar niveau in de samenleving in liet tweede deel van liet interview spreken we zots moeten kunnen functioneren als in zijn eigen over coumous benadering land om dit te bereiken moet er een andere orientatie op nt2 onderwijs konien en moet liet onderwijs een hogere kwaliteit leveren de vraag is achtergrond van het inburgeringsbelei d of de boekhouders van de ministeries blij zijn met de voorstellen van coiinnou h et o v e rh e id sbele i d t ot n u toe na wim coiiniou is een van de nt2 docenten van tuurlijk was er in het verleden al beleid liet eerste m r verder was lij als taalconsulent gericht op buitenlanders gastarbeiders die werkzaam bij liet nederlands centrum voor bui zich in ons land vestigden dit zogenaamde tenlanders hij verwierf grote bekendheid als mede minderhedenbeleid staat verwoord in de min auteur van over de drempel naar sociale red derhedennota van 1983 of voor onderwijs aan zaamheid coumou is ook de vertegenwoordiger allochtonen in de nota pais 1979 het voor de beroeps en volwasseneneducatie in de rapport van de wetenschappelijke raad voor projectgroep nt2 een adviesorgaan van liet minis het regeringsbeleid wrx uit 1989 houdt terie van onderwijs tenslotte werkte conniou mee een zekere koerswending in het minder aan nieuwe leerders nieuwe wegen een hedenbeleid dat de overheid gedurende een publicatie over inburgering geschreven door verte decennium heeft gevoerd wordt in het rap genwoordigers van instellingen die veel te maken port als te vrijblijvend gekenschetst coumou hebben niet de opvang van nieuwbomers het wxx rapport constateert dat er te weinig ik tref hein in de vergaderruimte van zijn huidige kennis is van het nederlands bij de doelgroep werpgever de centrale opvang vliichtelinger te dat de werkeloosheid toeneemt dat mensen apeldoorn het is een gesprek waarin onvermijde in de marges van de samenleving terecht lijk ambtelijke termen vallen als uitzonrlerirlgs komen er werd nieuwkomers te weinig claiisiiles ere outpiitfnarrcieriiig waarin naast liet richting geboden het beleid van voor 1989 gangbare nieuwkomers de newspeecli van liet was eerder curatief dan preventief er werd ministerie wordt geintroduceerd ourikomers min of meer aan het toeval overgelaten of een 220 moer 1996 5 nieuwkomer een educatief traject ging vol ook een dergelijke eerste stap definitie gen het nieuwe beleid werkt daarom met de gehanteerd alleen is het heel gek dat ergens een loketgedachte nieuwkomers worden nu in de wet heel expliciet staat dat na de actief benaderd vanuit het bureau nieuw vijfhonderd uur van het inburgeringstraject komers binnen een gemeente trajectbegelei de inburgering natuurlijk nog niet voltooid ding maatschappelijke begeleiding en educa is impliciet geef je daarmee aan dat inburge tie moeten veel meer samenhang gaan verto ring dus meer betekent dan een eerste stap nen dan tevoren er wordt minder aan het coumou heeft er bezwaar tegen dat de toeval overgelaten het is noodzakelijk dat vijfhonderd uur van het inburgeringstraject mensen op het juiste spoor komen er kwa in de onderwijsregeling omgeven worden men te veel mensen nederland binnen die in met zoveel poespas er wordt een contract de gemeente niet de juiste wegen kenden om gesloten tussen de gemeente en de nieuw aan educatie te komen voor vluchtelingen komer er moet een een toets worden afge bestond er wel een actieve benadering van de legd nieuwkomers krijgen een inburgerings overheid voor andere groepen nieuwkomers certificaat er wordt zelfs gesproken over niet het is een goede zaak dat het actieve eindtermen voor nt2 op basis van die vijf beleid voor vluchtelingen naar andere nieuw honderd uur alsof die eindtermen niet al lang komers is gekopieerd vastliggen in de wet educatie en beroeps in australie de verenigde staten en canada onderwijs de concepttekst voor de nieuwe wordt al langer gewerkt met zo n actief wet op de inburgering is gelukkig veel nieuwkomersprograinma het feit dat het bescheidener er worden geen eindtermen nederlandse inburgeringsbeleid wordt geba genoemd er volgt geen niveau maar een seerd op een wet schijnt uniek in de wereld te profieltoets en over het eventuele niveau van zijn de ontwerptekst van deze wet de wet het traject is slechts een globale zin opgeno op de inburgering wordt binnenkort aan de men het niveau moet betekenis hebben voor tweede kamer voorgelegd in deze wet komt het vervolgonderwijs toch krijgen die vijf te staan dat alle nieuwkomers verplicht zijn honderd uur nog veel te veel nadruk naar de een inburgeringsprogramina te volgen en zin van coumou voor de nieii koiiicr is het welke sancties een ongegronde weigering tot een vrij willekeurige knik in het traject een gevolg heeft discussie of deze knik na vijfhonderd dan wel op dit moment is het beleid nog gebaseerd na achthonderd uur dient te worden gemaakt op een onderwijsregeling inburgering uit beneemt het zicht op de werkelijke proble 1996 matiek de centrale vraag is namelijk of inburgeraars na deze knik op hetzelfde niveau definities van inburgering welke cl eil in de nederlandse samenleving functioneren niti e van inbu rgerin g ha nt eer t de overh ei d als ze in eigen land gewend waren hoe d aar i s m oe ilijk ee n kw a lita tie f a ntwoor d o p absurd de vijfhonderd uur zijn maakte cou te geven voo r d e overh eid i s de k wan tit e it in mou op het congres door middel van een i e d e r geval duide lijk voor inburge rin g is voorbeeld duidelijk zie afbeelding t v ijfh o nd erd uur n o di g binn e n die v ijfh o n in nieuwe leerders nieuwe wegeii een publi de rd uu r wordt gewe rkt aa n maa tsc h a ppij catie over inburgering waar ik aan meewerk or ie nta tie nt2 e n b eroe p e n o ri e nta ti e h oe de te wordt een andere definitie van inburgering overhe id prec i es aa n di e vijfhond erd uur gegeven namelijk iemand is ingeburgerd als ko mt i s nerge n s veran t woord co um o u ik hij komend uit een land waar hij op een w eet ni e t of ik a ntwoo rd k a n geven o p de bepaalde manier heeft gefunctioneerd op een v r aag wat d e ove rh e id preci es on der inburge vergelijkbaar opleidings of werkniveau in ring ve rs t aa t een h oge a mbt e naa r va n bin nederland kan functioneren in de voorwaar n e nl and se z ake n ze tt e op h e t co n gres in densfeer moet je daar het een en ander aan zutp he n h e t b egrip inburge ring af t ege n he t doen de kennis van de maatschappij moet b eg rip int egra ti e inbur geri ng i s d an d e eerste worden vergroot en iemand moet voldoende s tap op w eg naar int eg ra ti e in de co n cept taalvaardig zijn de definitie in nieuwe leer t e k s t va n de we t op de inburge rin g w o rdt ders staat dus los van het persoonlijke welbe 1996 5 moer 221 st e l ge n e raal c hee ft uit fru str a ti e ove r zijn p e n s ion e rin g in n e d erl a nd d e mac ht ove rge no m e n va n pre mi e r kok u b e nt ge dwo n gen o m t e vlu c ht e n en u komt n a vee l o mzwe rvin ge n t e r ec ht in een arabisc h spre ke nd l a nd l ate n we aa nn em e n jor gy pte in jorgypt e h e bb e n ze al s aan duiding voor s tree fni veau s in h e tar a bi sc h de echtib ac h lil b a le chi e n zeg m aar d e p e nda nt va n onze cito to e t s op welk s treefnivea u wilt u na vijfh o nd e rd uur functi on e re n nivea u eth ne in of th e l e ta r t tin r lt g ls o y c 1 1115 1 i els 91 1 cp 9 2 4 l14 hs1 e g gom i l 61s i o f in vertaling luisteren 2 rustig tempo goed gearticuleerd duidelijke articulatie meest enkelvoudige zinnen of een bijzin ook minder frequente woorden soms licht dialect gekleurd luisteren 3 het kunnen volgen van teksten op normaal tempo goed gearticuleerd waarbij het gaat om langere teksten die soms minder duidelijk gestructureerd zijn met aangepast woordgebruik vraag met welk niveau denkt u uit de voeten te kunnen bij uw werkzaamheden in jorgypte afbeelding i wie wil inburgeren moet taalkundig geschoold zij n vinden omdat dit een moeilijk te beinvloeden titeit van het aantal uren en zo de kwaliteit uit factor is aan de voorwaardensfeer kun je wel het oog verliest van alles doen ik beschouw iemand dus al s ingeburgerd als hij op het niveau dat hij gevolgen voor nieuwkomers gewend was aan de slag kan zonder hulp van intermediairen in coumous opvatting gaat leerplicht en sancties wie zijn er het daarbij niet langer om een deel van het volgens het concept van de nieuwe wet traject een knik na vijfhonderd of achthon verplicht het inburgeringstrajct te volgen derd uur maar wordt het hele traject in coumou parafraseert de ontwerp wetstekst ogenschouw genomen totdat de nieuwko onder de wet valt iedereen die geen eeg mer het gewenste niveau heeft bereikt cou onderdaan is of die niet afkomstig is uit een mou voelt zich duidelijk niet thuis bij een land geassocieerd met de eec ook mensen discussie die zich alleen toespitst op de kwan uit deze doelgroep die een arbeidscontrac t 222 moer 1996 5 hebben afgesloten dat langer duurt dan een b est a and e l ee rpli c htw e t voor kinde r e n b e h a l jaar vallen onder de nieuwe wet dat roept ve vo o r a ut oc hton e bij s tand s tre kk e r s i s mij meteen de vraag op of een japanse ingenieur gee n e nkel e gro e p volwa sse n e n b eke nd aa n die op tijdelijke basis voor anderhalf jaar bij wi e een d e rge lijke l eerpli c ht kan w o rd e n de toshiba of nissan nederland is aangesteld opge l egd er ook onder valt de aanstaande behandeling coum o u is ni e t direc t ee n voor s ta nde r va n van de wet in de eerste en tweede kamer d e v e rpli chtin g in h e t ni e uwe beleid ik v ond moet dit duidelijk maken gezien de behoef d a t ve rpli c ht e nde karakt e r du s nooit n o di g te aan educatie is het jammer dat grieken er i s no oit ge bl e ke n da t e r in d e p ra ktijk spanjaarden en italianen niet onder de wet b e h oe ft e a an verpli c htin g b es t a at vallen dat is het lastige als je gaat definieren dan heb je mensen die binnen de definitie cont ra c t e n en outpu t f i n an c i e rin g i n vallen en anderen die buiten de boot vallen de wet inburgering en in de huidige onder in de nu nog geldende onderwijsregeling is wijsregeling worden gemeenten ertoe ver de doelgroep iets ruimer gedefinieerd toch plicht een contract af te sluiten met de vormt deze definitiekwestie niet de voor nieuwkomers in dit contract wordt een aan naamste bestaansreden voor de nieuwe wet tal inhoudelijke zaken opgenomen daarnaast het belangrijkste doel is een wettelijke basis staat ook het aantal uren genoemd dat aan te creeren voor uitbreiding van de sanctie deze inhoud mag worden besteed het aantal mogelijkheden momenteel kan de sociale uren is aan een maximum van vijfhonderd dienst namelijk alleen aan uitkeringsgerech gebonden nieuwkomers zijn er niet aan tigde nieuwkomers een sanctie korting op de gehouden de volle vijfhonderd uur van het uitkering opleggen als zij ongegrond het traject te doorlopen als cursisten kunnen verplichte traject weigeren te volgen nieuw aantonen dat ze het vereiste niveau eerder komers die niet op een uitkering zijn aange hebben bereikt mogen ze ook eerder stop wezen blijven van deze sanctie gevrijwaard pen met de inwerkingtreding van de nieuwe de inhoudelijke zaken uit het contract inburgeringswet worden de mogelijkheden betreffen het soort lessen nt2 maatschappij tot sanctie groter eerlijk gezegd geloof ik dat orientatie beroepenorientatie de toetsing uitbreiding van de sanctiemogelijkheden de de maatschappelijke begeleiding en de door belangrijkste bestaansgrond is voor de wet geleiding na afloop van het traject in welke de sanctie blijft voor personen die afhankelijk richting de doorgeleiding moet gaan houdt zijn van een uitkering gewoon gehandhaafd de wet in het vage rloorgeleidin e naar eeii maar voor de anderen niet uitkeringsgerech instantie die zorerlraaqt voor verdere scholing ef tigden komt er ook een boete tot een bedrag voor toegang tot de nrbeitlsinarkt voorzover de van maximaal f sooo er zitten nog wel riieiitivlzomer daarvoor iri aainiierking kont allerlei vaagheden in de wet er bestaan het lastige is dat de nieuwe inburgerings bijvoorbeeld uitzonderingsclausules maar hoe wet zich hier niet precies over uitspreekt ver gaat de controle hierop iemand met want de landelijke overheid vindt dit een zaak lichamelijke of psychische problemen kan op tussen een gemeente en een cursist de een bepaalde manier uitgezonderd worden gemeenten op hun beurt zullen uiterst voor van de deelname aan het inburgeringstraject zichtig zijn zich vooraf vast te leggen op een stel dat iemand achergronden geeft voor zijn preciezer geformuleerde doorverwijzing de schoolverzuim en vertelt over zijn familie in reden zij worden afgerekend op hetgeen zij irak waarmee allerlei vreselijke zaken gebeu in het contract zijn overeengekomen pas als ren dient zoiets dan in extenso uitgezocht een cursist het afgesproken traject volgens worden door de gemeente want vergis je contractafspraken heeft doorlopen krijgen niet er worden voor de controle speciale de gemeenten het geld f io ooo binnen gemeenteambtenaren aangesteld volgens mij dat voor deze cursist beschikbaar is deze gaat het hier gewoon om leerplicht voor zogenaamde outputfinanciering maakt veel volwassenen er wordt in de nieuwe wet dan gemeenten kopschuw voor al te expliciete ook met enige regelmaat verwezen naar de al afspraken er is recentelijk heel wat commo 1996 5 moer 22 3 ti e o nts ta a n d a t e r zo we ini g inbur ge rin gs inburgerin gs t raj ec t v indt ee n onde rzo e k pla a t s co ntrac t en zijn a fges loten d a t i s ni e t omd a t o m n a t e gaa n w e lke ond erd e l e n va n h e t er gee n ni e uwkom e r s w a r e n m aar va nwege aanb o d vo or d e ni e uwko m e r no o dz a ke lijk h e t fe it d a t h e t zo l asti g was o m co ntr ac t e n af zijn c o umou i s p os iti e f hi e rove r hij gebruikt t e s luit e n d e ge m ee nt e kijkt n a tuurlijk we l h e t vo o rb ee ld van zijn d e nkbee ldi ge zuid twee k ee r uit v oorda t ze ee n co ntrac t a fs luit a frik aa nse acht e r neef d ie binn enkort n aar n e d e rl a nd ko mt dit ve rre fa mili e lid h ee ft nivea u en toetsing in de onderwijs uit e ra ard b e ho e ft e aa n maatsc happij o rienta ti e regeling wordt op dit moment een streefdoel hij h ee ft gee n fl a uw b e nul van d e n ed er genoemd cito svf niveau 3 het niveau dat l a nd se m aa t sc happij m a ar h e t zou ov e rdre feitelijk gerealiseerd wordt via het educatief ve n z ijn om h e m een c ompl e t e nt2 cursus te traject zal echter per nieuwkomer verschillen l a t e n vo l ge n de prestatie die onderwijsinstellingen moeten leveren is daarmee van alles wat en dus gevolgen voor oudkomers onduidelijk deze onduidelijkheid wordt in het concept de aandacht in het nieuwe beleid voor nieuw van de nieuwe wet niet weggenomen de komers mag niet doen vergeten dat er ook ambities over een te behalen niveau zijn wel een oud beleid is geweest met een eigen duidelijk bijgesteld de nieuwe wet stelt zich doelgroep de zogenaamde oudkomers cou volgens couniou aanmerkelijk bescheidener mou analyseert de gevolgen van het oude op zij het dat deze bescheidenheid ook beleid er is jarenlang geen goed preventief vaagheid oplevert uit discussies die ik heb beleid gevoerd daarom is het niet vreemd dat gevoerd met ambtenaren blijkt dat het niet mensen die al zo n twintig tot dertig jaar in meer zo zeer gaat om het behalen van een nederland verblijven nog steeds extra educa bepaald niveau de toets aan het einde van het tieve aandacht behoeven de overheid komt inburgeringstraject is een profieltoets en dient laat terug van het oude beleid in die zin lijkt aan te geven waar een cursist ongeveer staat in liet huidige nieuwkoinersbeleid een inhaal zijn taalontwikkeling er zijn drie ijkpunten manoeuvre aan de hand waarvan na vijfhonderd uur het aan het motto weg roet de wachtlijsten is profiel wordt samengesteld voor de oudkoniers bij lange na niet voldaan het niveau van de naturalisatietoets grofweg hoewel het aantal wachtenden bij ve instel cito 2 lingen misschien inderdaad iets is terug een niveau dat betekenis heet voor de doorstro gelopen staan er nog steeds ruim elfduizend niiiw renar vervolgondenvijs eii de arbeidsmarkt cursisten op de wachtlijst de ironie wil dat cursivering gvdv de beoogde inhaalslag voor nieuwkomers de eindtermen voor de opleidingen nt2 de negatief uitpakt voor de oudkomers gemeen staatsexamens i en 2 ten worden gedwongen nieuwkomers priori feitelijk betekent dit dat er geen niveau is teit te geven het kan niet anders dan dat dit vastgesteld en dat de aanwezigheid van de ten koste gaat van aandacht voor oudkomers cursist als het belangrijkste doel geldt het vormen de oudkoniers opnieuw de blinde ziet er niet naar uit dat de cursist enige vlek in het oog van de beleidsmakers rechten of garanties kan ontlenen aan het landelijk geldende certificaat dat hij na afloop een andere benaderin g van het traject krijgt uitgereikt het feit dat de overheid geen niveau noemt het huidige inburgeringsbeleid heeft volgens betekent overigens niet dat de gemeente niet coumou een januskop in beginsel is de een bepaald niveau mag opnemen in het aandacht voor nieuwkomers natuurlijk posi contract om output financieringsredenen tief niemand wordt aan zijn lot overgelaten zie hierboven zullen de gemeenten hier maar tegelijkertijd wordt door een willekeu echter uiterst omzichtig mee omspringen rig gekozen ijkpunt wat coumou noemt nieuw in de conceptwel is het zogenaamde een knik in het traject niet duidelijk of inburgeringsonderzoek voorafgaand aan het nieuwkomers ook op de juiste bestemmin g 224 m oe r 1996 5 aa nkom e n vee l cur s is t e n zulle n imm e r s n a tief heeft geschetst bepaalt educatie het ver v ijfhond e rd uur no g ve rvolgond e rwij s nodi g loop van het traject er volgt een goede h e bbe n vo o rdat zij kunn en fun ction e re n op voorbereiding op de werkplek die arbeids ee n nive au zoals zij in hun e i gen l a nd gew oo n voorziening heeft aangewezen binnen het war e n g e zi en coumou s d e finiti e van inbur traject krijgt de cursist zijn werkplek dan al ge rin g is h e t ni et vreemd dat zijn b e n a d e rin g toegewezen b e tre kkin g h eeft op het geh e le iv ta traject d aar het is nederlands op de werkvloer voor bij vindt hij d e ro e p om zo maa r m eer ure n nieuwkomers maar zijn er wel zoveel werk d a n d e vijfhonde rd i e ts te ge makk elijk aa n plekken beschikbaar een flauw argument ee n v ra ag o m m ee r h o ort ee n kwalit e its dis noemt cownou het maar voor de cursist kan c u ss i e v o o raf t e gaa n wa t bi e dt ee n in s te llin g het de harde werkelijkheid zijn een werksta aa n k w alite it aan d e a nd e re k a nt mo e t j e ge is niet beschikbaar of komt te vervallen in mi ssc hi e n ook traj ec te n op ee n and ere mani er plaats van de werkplaats volgt alsnog het o pz e tt en d a n nu gewo on is d e ze twee steriele lokaal nee dat is een frustratie die uit gan gs punte n ee n ho gere kwa lit e it va n he t je niet wil maar het omgekeerde gebeurt o nd erwij s e n ee n a nd er e invullin g van he t natuurlijk ook namelijk dat er al bij voorbaat traj ect vorm en d e b asi s van ee n a nd e r e b en a niet gezocht wordt het komt bijvoorbeeld d erin g bij elk ond erd ee l va n coum o u s pla n voor dat arbeidsvoorziening de eerstvolgende n e n kun j e kriti sc h e vrage n s t ell e n a l s kan afspraak met een client voor een jaar later d a t wel i s da t we l h aa lb aar co um ou h o udt plant dat is dus de verkeerde aanpak er moet vo et bij s tuk eers t i s e r vi s i e e n ee n uit erste op alle mogelijke manieren naar een werk p ogin g to t kw a lit eit dan pas mag d e rea lit e it plek worden gestreefd pas als er echt sprake is e r op afdin ge n van overmacht zou je moeten zeggen dat er dan voorlopig maar een algemeen traject and e re t raj ecte n e n maa t we rk in zijn moet komen en dan nog kan de blik van lezing tijdens het congres maakt coumou educatie zich meer richten op de buiten een vergelijking sommige cursisten staan schoolse praktijk denk bijvoorbeeld maar veel te lang droog te oefenen op de kant en aan goede ontwikkelingen in die richting als krijgen algemeen zwemonderricht voordat buitenschools leren en de opzet van taal ze in het water de schoolslag gaan toepassen stages hoe bedoelt hij dat volgens de concepttekst van de nieuwe wet zowel vanuit arbeidsvoorziening zelf maar wordt bij het inburgeringsonderzoek naar vaak toch ook vanuit educatieve instellingen werkervaring en opleiding gekeken ik vind is de opvatting dat nieuwkomers eerst een dat je op grond hiervan een individueel grote hoeveelheid nederlands moeten ver traject moet uitzetten uitgaande van de moge werken voordat ze op de werkvloer terecht lijkheden van de cursist voor sommige cursis kunnen we moeten af van de idee dat ten kies je dan voor een opleidingsplaats voor nieuwkomers eindeloos moeten worden anderen voor een werkplek voor iemand die voorbereid voordat ze met de praktijk in ongeschoold werk gaat doen of in de assis aanraking komen die lange voorbereiding tentopleiding terecht komt is het onzinnig werkt bijvoorbeeld voor veel lager opgelei om het staatsexamen te doen plaats zo den demotiverend die zitten dan veel te lang iemand zo snel mogelijk op de werkplek en in een educatieve setting waarbij de taalver zet van daaruit het nt2 onderwijs voort werving voor hen een veel te steriel karakter dit betekent dat er geheel nieuwe onder heeft waarom zouden deze nieuwkomers de wijsprogramma s ontwikkeld zullen moeten taal niet kunnen leren op de werkplek worden er moeten taalbegeleiders worden betrokkenen bij de inburgering van nieuw opgeleid en aangesteld ook voor de vakop komers zouden vrij snel met arbeidsvoorzie leidingen zijn er consequenties vakdocenten ning om de tafel moeten gaan zitten de vraag in het vervolgonderwijs moeten er veel meer vanuit educatie moet dan zijn waar kan een gevoelig voor gemaakt worden dat ze met cursist met deze achtergronden terecht als nt2 leerders te maken hebben kortom er arbeidsvoorziening vervolgens het perspec moet taalbeleid ontwikkeld worden bijn a 1996 5 m o er 225 on ge m e rkt sla a n we ee n brug naa r h e t tw ee d e vaktaal op dit mom e nt ontwikk e ld wordt ond erdeel va n coumou s plann e n ook d e aa ndac ht voor t aa lb e l e id binn e n d e school i s een plu spunt i waliteitsverb tering d e in s p ec ti e con s tat ee rd e onla ngs nog da t d e kw a lite it van tot slo t het nt2 onderwijs i s to ege nom en deson d a nks k a n d e kwa lite it vo l ge n s c o um o u nog d e and ere b e n a d e rin g waa rvoo r c o umou verde r o mhoo g in zijn c on g res l e zin g vol g d e ki es t h ee ft co n se qu e nti es v o or h et h el e nta m e tee n ee n b e l a n grijke to evo eg in g v oord a t veld d ez e b en a de rin g hee ft gevo lge n v o or de b e l eids ma k er s al te s n el hun zie j e wel inri c htin g va n tr aj ec t e n e n vo or de kwalite it ko nd en late n hore n f e it elijk is e r va n b evo eg va n h et ond e rwij s h e t zijn plann en di e p as de zijd e nooit e rke nd dat tv t2 een vak apart op d e lange t e rmijn werke lijkhe id kunn e n i s dit h ee ft natuurlijk ook ge vol ge n voor d e word en s p e cifie ke d es kundi gh eid e n d e midd el e n di e m a ar ik vind we l dat ee n disc u ss i e ove r d e voo r d es kundig h e id s bev ord e ring wo rde n uit jui ste inri c hting va n traj ec te n en d e k walit e it getro kk en er moe t v ee l m ee r a and ac ht kome n nu al zal mo e t e n pl aa t s h e bb e n ook al omd a t vo or des kundig h e id sb evord ering a nd e rs te ge ma kkelijk ge zeg d k a n wo rd e n uit ond erzoe k va n marijk e huizin ga e n vij fhond e rd uur i s ni et g e no eg du s gaan we alice v a n kakb oe k blijkt dat s om s z elfs n aar a chtho nd e rd uur al s er meer ma atwe rk bij m e nsen di e al h eel la n g in he t ve ld zitte n k o mt e n de kwalit eit va n h e t ond erw ij s ho ge r n og heel wat aa n t2 deskundigheid ont wo rdt d a n gel oo f ik d a t he t t o ta l e traj ec t bree kt l aa t ik ee n vo o rb ee ld uit h e t o nd e r uit e ind e lijk ko rt er k a n e n d a arm ee is t e n slott e z oek geve n d e a ut e urs c on s tat ere n d at nta oo k d e cur s i s t geholpen d oce nt e n o nt ze tte nd vee l tijd verbruik en met mi ssc hie n wo rd en d e tr aj ec t e n in d e lo o p h e t uitl eggen va n w oord e n al s j e turft w a t va n d e tijd ko rt er en da a rmee go edk op e r vo or w oo rde n h e t z ijn d a n b etreffe n h e t vaa k m aa r in ee rs t e ins tanti e z a l e r voor de ni e uw e ni et d e m ees t fre qu e nte woord en va n h e t plann e n geld over d e bru g m oete n ko m e n n e d e rl a nd s je k a n j e wel voor s telle n ho e d a t op coumou s bo od sch a pp enlij st s taa n d e iaa t va n h e t e ne woord komt h e t a nd e r e d e o nt wikk e ling va n nie uwe traj ec t en taa lb ege h elft van de l es tijd v er g lijdt zo me t h e t z ui ve r l e id e rs op d e w e rkvl oe r t aa l co rdina tore n in leren va n w o orde n d a t g aa t te n k os t e va n h e t be ro ep s onde rwij s ni e u w l es m ate ri aa l d es bij voorb eeld h e t a anle re n va n s tra t e giee n w a t kundigh e idsb e v o rd ering e n ta alb el eid vo or d e d oe j e a l s j e een onb e k end woord in e en t e k s t b e ro e p s e n vo lwassen en e du ca ti e i s er n a tuur t e ge nk o mt ei ge nlijk zoude n c ur s i ste n nooit lijk h e t nodige ve rni e uwin gsgeld b esc hikbaar m ee r m e t ee n l ees te ks t n aa r sc h ool mo eten ma a r d e v raag i s of d a t zinv ol b es t ee d wordt kome n waa r z e ze lf ni e t d e onb eke nd e woor d e w aa n va n de dag li g t op de l oer bij de d e n va n he bb en uitge zo c ht e en a n d er s pr e to e k e nnin g v a n s ub sidie van d e zoge n aa mde ke nd voorbee ld uit he t o nd erz o e k h e t komt s vf 2000 proj ect e n wo rdt nu ze lfs ges prok en voo r d a t d oce nte n totaal ni e t we te n in welk ove r ee n j uryvoo rz itte r al sof h et o m ee n prij s s tadium va n h et taa l ve rwe rvin gs pro ces hun vr aag zo u gaa n p as gel e d e n hoorde ik nog da t c ur si st e n zitte n hi e rdo o r z it er voor de e r in da t k ad e r s ub s idi e a a n ee n proj ec t was c ur si s te n v ee l t e we inig uitda g ing op nive au to ege ke nd ond er d e noemer multim e dia e n in de lesse n lui s te re n e e n ge h eel ge is ol eerd fe nom ee n vo or do cent e n in nevenschakelingen kom e n da t vol s tre kt uit d e luc ht kwa m vallen toc h e r n og ande re va ardi g he de n kijke n op v a k i s c o um o u ni e t p ess imi s ti sc h over s ub s idi es ople idin ge n o f in h e t v oortgezet ond erwij s di e voor m eer s ub s t a ntie l e ve rni e uwin gs ga at h e t imme r s niet alle en m ee r o m h e t vak proj ec te n a ls h e t bove n s taa nd e besc hikb aa r tv t2 van d e kwalit e it va n de nt2 didactiek kom e n he t alte rn a tie f voor h e t huidige e n d e ov ertuig in gskrac ht in h et ove rl eg m e t inburge rin gb el e id wordt door vel e n ge dra coll ega s h a ngt het af of e r trans fer van ee n g e n h e t m oe t wel d e z e ri c htin g op gaa n b ep aalde nt2 aanpak pl aa t svi nd t na ar and e re v akke n h e t is d aarom go e d da t h e t han d boe k 226 moer 1996 5 literatuu r coumou wiin godelieve van hugte anne marie speyers nieuwe leerders niewe wegen leertrajecten voor nieuwkomers utrecht neder lands centrum buitenlanders 1995 huizinga marijke alice van kalsbeek kijk op de klas verslag van beschrijvend onderzoek van het onderwijs nederlands als tweede taal in zes klassen volwassen anderstaligen amsterdam vrije universiteit 1996 janssen van dieten anne mieke vaktaal een vak apart in coumou e a vaktaal een vak apart tweede taalleerders in doorstroom en schakeltrajecten utrecht nederlands centrum buitenlanders 1995 blz 18 27 laboyrie communicatie congresverslag inbur geringsbeleid zorg of zegen amsterdam juli 1996 verhallen simon henk snoeken vakonder wijs aan anderstaligen amsterdam instituut voor taalonderzoek en taalonderwijs 1 99 5 1996 5 m oe r 227