Documenten
forum galgenhumo r carmiggelt kwam als de held van het ille gal e parool de tweed e w e r eldoorlog uit hij piet mooren werd de spil van d e e indre dactie en van het be stuur van d e stichting h et p a rool zijn p e n de pikorde in de vulde vele rubri eken van d e krant en al gauw oo k een eigen dage lij ks stukj e d at als kronkel j eugd literatuur wetenschap in n e derl and de column uitvond hij was h et ge w e te n v a n d e krant e n zijn huis was ee n perman e nt pro eflokaal d e to ega n g tot dit s pirituel e mili eu had in het proe fsc hrift do e n oo it wa t je moeder annie s c hmidt te danke n aa n een paar ge di c h zeg t annie m g schmidt de gesc hieden is v a n ten di e zij in 1 93 9 a an de bla asb alg bij ge dr a haar schrijverschap va n joke lind e rs valt te ge n h a d jok e lind e r s n eemt z e op in haar l ez e n d at c arn ii ggelt m e tee n n a d e twee d e bo e k e n uit d e op pagina 35 a fge drukt e oorl og i e de ree n dus ook annie s c hmidt bij illu s tra tie blijkt he t ge dic ht hou vas t v a n he t pa roo l n e ukt e p 6 4 s c hmidt pr o min e nt op d e voorp agin a te zijn afge drukt dit bl a d da t onder r e dac tie s tond b emoste sta m van van h e uv e n go edhart wild e h et smeu le nd ve rz et t ege n h e t a nti semitis m e va n he t h oe inte ressa nt o ok to c h roe pt da t de vraag na tiona al s o c i a lis me v uur in bl a ze n anni e op wa t dit va n d oe n h ee ft met h e t onde rzo ek s chmidt schrok e r ni e t voor teru g om in 1939 in d e z e disse rtati e n a ar de e xpli ci e t e e n i mpli di e ro l v an bla as bal g op zi ch te n e m e n me t c i e te versexterne po eti ca v a n s chmidt h et ond e r meer h e t ge di c ht als mussert ee ns won eer s te ty p e po e ti ca omv a t e nk e l uit s prake n in da t gedi c ht zijn jod e n ge e n crinunel e n van aut e ur s i n interv i ews h e t twee d e typ e m aar re dd e rs in d e nood poe ti ca omv a t hee l h e t klimaat waarin ee n sc hrij ve r gedijt en je hielp me b ij mijn huiswerk in d a t la atste ka d e r zo u d e ge m e lde bijdra g e weet jij nog die som van toen va n c armi ggelt aa n li et n a o orl ogse paro o l maar ze zeggen dat de joden tot de po e ti cal e voedingsbod e m g er ek e nd nooit iets voor een ander doen mo gen word en v oo r h e t o ntluik ende sc hrij ve rsc hap van schmidt d a t ve rband wordt in volge n s lind e rs h o ort dit ge dicht to t de light he t proe fsc hri ft ec ht e r ni et gel egd ve rse p 56 maar h aar ont ga at de galgen to c h lijkt d aa r w el r e d en to e z o b eschr ee f humor waarmee schmidt d e tr a diti e van s c hmidt zi c hz e lf in een inte r v i ew m e t i sc ha m o rge ns t ern e n tu c h o l s ky v o o rtze t d a t i s m e i e r al s ee n b e mo s t e booms tam die binnen ook h e t ge v a l w a nn ee r ze ov er h et ge di cht he t pa roo l o ntmo s t w e rd w a nn ee r carmi g uit d e jare n v a n cri s i s e n massal e we rkloos ge lt daa r h e t b es lisse nd e stootj e to e h eeft h e id dat begint ni e t ik b en ee n god in t gegeve n d a n i s da t ee n lite r a irhis tori sc h feit di e ps t van mijn ge dac ht e n m aa r in de v a n e ni g ge wi c ht t e m e er omdat dit proef bibliothe ek een voluntair ze g t dat het lo t sc hri ft ook een s p e urtocht wil zijn n aa r va n d e v o lunt a ir e r gees ti g in i s b e zonge n lit e r a tuuropvattinge n e n pr a ktijk e n die in p 31 e e n b ep aald b ero ep sve ld de di e ns t uitm a k e n eind e r s do et dat op gez ag van bourdieu de zwaan met de andersenprij s ma ar di e ns th e ori e wordt s l ec hts lipp e n di e n s t b e w e z e n z o nd e r d e the orie m e t de einders wij s t er ook ni e t op da t deze lfd e v an a moure uz e praktijk va n c a rmi gge lt t e v er h euv e n goedhart die s c hmidts gedichten op bin d en de voorp a gin a v an de blaasbalg plaatst e in die tijd d e hoofdredacteur van he t paroo l wa s en h aa r a a n s telde al s document ali st e s c hmid t 2 000 i moer 2 9 h ad me t de oorlog als maa t der din ge n bloem e n m e er intu ss en i s het werk v a n immers ook met de p e n aan d e goede kant anni e s chmidt nog ste e d s spri n glev e nd h e r gesta a n eind 1 946 de bute e rde z e in de krant druk ver sc hijnt n a he rdruk va n haar mu s i cal s e n in 1 95o bij de arbeiders p e rs met dri e word e n ni e uw e uitvoe ringen b e proefd haa r bo e k e n tege lijk w aa rond e r het flui tkete ltje li e dj es krij gen ee n ni e uw e j as en op de bui s i s da t liet hor en dat ze er w as ik mo et fluit e n ze in lev e nd e lijv e t e zi en a lsof ze no g s te e d s zo lan g a l s ik ko o k e n ik kan h e t ni et h e lp e n gee n afsc h eid genom e n h e eft ook en koken de ed z e nog h ee l lan g e n in op we g n aar di e eeuwi ge topp en v an d e h eel v ee l ge nr es ro em ve r and e rd e o o k d e pik o r de in d e lit er a eind e rs laat dat n a uwk e urig zi e n maar ze tuurwe t e n sc h ap d e kinde rlit e r a tuur e n d e l a at d e kans li gge n om l a ngs di e weg aa n te kl einkun s t we rd e n b ev rijd uit hun ro l va n ton en dat sc hmidt veel me er ka nte n uit kon a sse po es en joke eind e rs wi s t niet haar dan c armi ggelt b e id e a ut e urs war e n la nge pro efsc hri ft utr ec ht al s h e t m e kka van d e tijd to paut eurs v an d e arb eide rs p e rs tot a utonomi s tisc h e lit e ra tuurwe t e n sch a p t e b ek e s c hmidt ro e t haar o ve rst a p n aar qu e rido aan r e n tot d e pragm a ti sc h e lit e ratuuropv a tting ee n ni e uwe fase b e gon in d e wervin g v an een va n anni e s c hmidt m aa r h e t de finiti ev e s t ee ds g rot e r publi ek ze w as to en al b eg on a ntwoo rd op d e vra a g of c armi ggelt ind er n en aan ee n zege to c ht l a n gs ni e uwe m e dia a l s d aad h e t b esli sse nd e s to o tj e h ee ft gegeven om r a dio e n tele vi s i e ton ee l e n mu s i ca l eind e r s h e t l elijk e ee ndj e in ee n fi ere zwaa n om t e bre n gt dat mooi in k aa rt maar z e ze t dat t over e n di e h em vervolgen s me t br e d e sl age n ve elzijdi g s chrij versc h ap ni e t af t eg en he t voorbij z ou gaa n zwe mm en i s z e o n s sc hul we rk va n carmiggelt di e vee l m ee r a an dat di g gebleve n d a t blijft voe r v oor to e ko m sti e ne ge nre v a n zijn kronk els vas t bl ee f hou ge bio g rafe n d en in d a t ge nre e n m e di a b e r e ik li gt ook ee n s ub s tantie e l versc hil in publi e ksb e re ik literatuu r vo or b e id e a ut e u rs op ges lot e n de e rk e n nin g v an h e t gesc h a keerde t a l e nt g e ld e r h v a n ca rmigge l t het levens ve rha a l va n anni e s chm i dt was er al in h et eer s te uur amst e rda m nij gh va n ditmar x 9 9 9 z o was gresho ff me t een gec harmee rd va n eind e r s j annie m g schmidt d e geschi ede ni s ha ar p a rlandopo e zi e waarmee op de wijz e va n van h aa r schrijverschap ams te rd a m qu e rido zijn e i g en fo ru m h e t fussoen va n h et burge r 1999 dom we rd ge h e keld en zo s tonde n wim k a n wim s onn ev eld e n wim lbo in de rij om h aa r t ek s te n voor hun c ab a re t t e kunn en k o p e n t erwijl carmiggelt m aar m oeilijk ges chikte ca b a re ttek s te n w ee t aa n te le ver e n in 197 3 ge ldt c a rmi gge lt no g s t eed s a ls d e m e e s t b ewond e rd e publi e k s aut e ur maar inmidd e l s i s s c hmidt h e m a l l a n g e n br ee d v o orbij ges tre e fd c a rmi gg elt kreeg ond e r m ee r d e p c h oo ftpr ij s maa r s c hmidt overtroeft h e m ni e t de ande r senprij s de nob elprij s v an de j e ug dlit e ratuur zo we rd h et le lijk e jon ge ee ndj e s c hmidt in binn e n e n buit e nland erkend a ls ee n mooi e zwaan en wi s t z e carmiggelt te o vervl e u ge le n en na zijn dood w e rd zijn we rk volge n s zijn bio graaf steeds mind er ge l ez en c a rmi ggelt kr eeg nog wel e e n standbee ld in am s te rda m e n het p a d er n aar t oe de n aa m kr o nke lpa d m aar ook daar s lo e g de ve rget e lh e id to e d e laat ste j a ren l agen bij h e t be eldj e ec ht e r gee n ve rse 30 moer 2000 1