Deltaplan Taalbeleid Rotterdam

vond je speciaal wat mo e ten de anderen uit else schotsman de werkgroep zeker wet en over dit boek ook enkel e vra ge n over de inhoud van het willem f an de vroo m boek kunn en later go ed van p as kom e n m et die notities kom je geregeld samen en je be s pre ekt je bevindingen de eerste keren is het belangrijk zonder beperkingen te fa ntas e deltaplan taalbeleid re n wa t e r a llemaal zou kunne n zodra je m e e r l ee servaringen uitwi ss elt krijgt de glo rotterdam bale tentoonst ellings opzet m ee r concrete vorm stap voor s tap weerhoud je d e ide een die r ealisee rba ar zijn doe dingen en verras sings el e menten mogen niet ontbreken in r o tt erdam h ee rs t ee n hoge werkloos heid veel de concrete uitwerking zijn e r m e nse n h ebb en lage ink o m e ns e n een aan z ienl ijk toffe id eee n die je voor onm o gelijk houdt ga aa ntal inwo n ers h eeft een lage sch o lingsg raad veel eens na o f er binn e n d e ruim er e k ennisse n ro tte rdam se kinde ren blijken dan ook ve rgele k en kring gee n m en s en bereid zijn o m e en afgeba m e t de res t van ned erland een b eh oo rlij k e kans op kend ond erd e el uit t e werk en de bakfiets onderw ijs a chters tand te hebben ro tterdam se basis bio sc o o p hielden wij oo k eerst voo r sch o len zijn daaro m al jaren s t erk betro kke n bij h e t onuitvo erbaar tot we ee n fi e tsenmaker aan bestrijden van d eze a c hters tanden he t bestrijden spraken die h e t gehe el vo o r on s uitwerkt e van taalachters ta nd vormt daar ee n bela ngrijk te c hni sc he sc hol en e n ku ns tacad emies zijn onderdeel va n vaak blij met ee n conc re t e vraag ze hebben hoe wel de inzet van de scho len heel g roo t is valt ee n proj ec t om naartoe te werken en z e krij h e t res ultaat t ege n he t aantal kinde ren da t gen e en e xtra ka n s om z ic h naa r d e buite nwe onda nks alle in ze t m e t een taalachterstand te reld te tone n ook kun s tenaar s uit je eigen maken h eeft blijft groo t he t aanbre ngen van geme ent e e n de technisc he di e n s t zijn vaak sa m enhang tusse n al die in spanningen m oe t de ber eid je ee n handj e t e help en me t je vragen strijd teg en d e a chters ta nd effec ti ev er m ak e n een n a ar buit en kom en bi edt dikwijls o nverhoop deltaplan om alle betrokk e ne n op een lij n t e krij t e oploss in ge n in d e ze fase i s he t ook bel a ng ge n en om m eer kinderen te bere ik e n is noodzake rijk d e publicite it uit te werke n en je doel lij k hl dit artike l beschrijft wille m jan de vro om publie k t e verwittige n wat het d e ltapla n taalb e le id primair on derwijs inh o udt else schotsman intern begele id er van de d e tentoonstelling zorg voor een oranjesc hool in rot te rdam geeft weer wat de lta a a nge nam e op stelling me t a a n gepas te belich plan voo r haar sc hoo l in de praktijk b e tek e nt tin g enke l als de be zo eke r zic h thuisvoelt zal hij zi ch lat en me ev oe ren doo rheen d e hele t entoon s tell ing een vra ge nlij s t of rally in 1 99 2 n a m he t st e delijk b estuur fao fonds opdrac hten zorgen ervo or dat kind eren uitge ac hte rstandsbes trijding onderwij s he t initi n o digd worde n rond te snuffel en en aandach atief tot het d eltaplan taalbe le id prima ir tig te ob se rve re n het mo et e en leidraad zijn onderwijs het ste delijk be stuur fao is een waarm e e d e kind e ren zelfs tandig op o ntd ek rotterdamse organisatie die zich prima ir kings toc ht kunn en be zig houdt me t h et ondersteunen van scho l en bij het b es trijd e n van achte rstanden va n d e eindfase evalu eer met alle betrokke kinderen uit kan sarme mili eu s m e t geld va n nen d e ve rs chillende fa ses e n b es preek duide rijk en gem eente voert het ste d elijk b es tuur lijke a a ndacht spunten voor een volgend f no een stedelijk bel eid daarbij gaat zij uit leesbevorderingsproject van de gedachte dat de praktijk de plaats van verandering i s st a p voor stap verbeteringen succes op s chool rea lise ren in plaats van grote mode l matig e onde rwijsvernieuwinge n 58 moer 1996 1 het deltaplan is geen nieuwe taalmethode onvoldoende resultaat op vaak hebben kinde het kan niet aangeschaft word e n bij malm ren voldoende capaciteiten om havo of vwo berg of zwijsen het delt a plan is een nieuwe aan te kunnen maar omdat zij het nederlands manier van werken het is een overeenkomst onvoldoende behe ersen komen zij er nie t tu s sen e e n school en de schoolonder steun ers daarom moet er spe c ifieke aanda c ht zijn voor om samen in drie jaar tijd een proces het t ot taalonderwijs s tand brengen van taalbe leid in gang te ze t hoewel de naam deltaplan terecht grote ten ee n proce s dat mo e t leiden tot het terug ambiti es doet vermoe den m oete n de ver dringen van de taal en onderwijsac hterstand wac htinge n re a lis tisc h blijve n veel heel veel bij deelname aan delt apl an verplic hten hangt af van de inzet van leerkrachten en het scholen zi c h tot h e t voeren van e en meerjarig doorz e ttingsvermogen van directies en interne taalbel e id dit bete kent dat intern de he le en e xtern e b egeleider s als de l aat s ten de eer structuur g eri c ht moet worden op taal zowel sten niet kunnen enthousiasmere n houdt het het nederlands al s e erste taal het ned erlands op bovendien is h et onderwij s slec hts een van al s tweede taal h et onderwij s in eigen taal en de vele fa ctoren die invlo ed hebben op de ont het ond erwij s in de zaakvakke n moet worden wikkeling van een kind h et ide e is ni et dat afgestemd op he t leren van en in het neder all e proble men opgelos t kunn en worden wel l ands binn en de s chool moeten a ll e leer moet he t mogelijk zijn om a lle b eschikbare kra chten doordrongen worden van het nut k enn is en midde len veel b et er te b enut ten van dit taalbele id voordat het proces i n gang wordt geze t h et e xpertisecentrum de praktijk mo ete n op e en s chool e er st de juiste om s tan deskundigheid e n inz e t van leerkra chten dighe den word e n g ecreeerd de dire ctie di ent vormt het vertrekpunt van d eltaplan all e overtuigd te zijn van het nut van een te vo e ove rige b esc hikbare des kundigheid in rotter re n taalbele id die ove rtuiging mo et zij wet en dam wordt door h et deltaplan gebunde ld over te brengen op het hele t eam s c hoolbe g eleide rs centrum edu c atieve ta alb e leid is niet ie ts dat op korte termijn dienstverl e ning pedologisc h instituut mate res ultaa t opleve rt h et gaat om kl e ine stapj e s riaalontwikkela a rs h et proj ec tbureau en g edure nde l a ngere tijd d e uitvoering van een na sc holers hogeschool rotterdam om taalbel eidsplan kent meerdere jare n boven streken zijn all en vertegenwoordi gd in h et di en g eldt dat iede re en in de school me e exp ertisec entrum is d e b e nodigd e k enni s hier moet doen alle l eerkr acht en e n leerlin g en niet aanwe zig dan wordt deze elders gehaald mo e ten e rbij betrokken zijn elke schakel bijvoorbeeld bij het instituut voor le e rpl a n telt met de invoering van h et plan mo e t het ontwikkeling voor de b e trokkenen zichtbaar worden dat het exp erti s e centrum i s geen gebouw e n hun inspanning e n stapj e voor stapje effect ook geen orga nisatie het is een ontmoetings h e bb e n punt voor a ll e m en sen di e sc holen in het sind s 1 992 p articip eren 6 5 scholen waarvan kader van het d e ltaplan actief onderst e unen z even scholen voor spe ciaal onderwijs in het in het e xp e rtisec e ntrum bundel e n zij hun deltaplan kennis en ervaring zij houden d e vinger aan de pol s komen s cholen individue el vooruit alle taalachterstand een hoge maar ook we rke n de onde rsteuners voldoen inzet op taal en achterstandsbestrijding is de kl a ntgericht en ond ersteun en zij elkaar om belangrijk voor alle kinderen het gaat niet scholen be ter te kunnen helpen alleen om de taalachterstand van allochtone nieuw i s de focus waarop de aandac ht van kinderen ook de nederlandse kinderen in de de verzamelde ondersteun ers wordt gericht onderwijsvoorrangsgebieden hebben een taal binnen het deltaplan is dat de s c hool het en onderwijsachterstand zij moeten allemaal gaat niet meer om het aanbod van de school een goede schoolopleiding hebben ondersteuners het gaat om de beho e fte van de kerntaken taal en rekenen zijn hierin scholen in overleg met de begeleiders van het uiteraard van groot belang zonder goed taal expertisec entrum kan het aanbod op de vraag onderwijs levert de rest van het onderwijs word e n afge s temd 1996 z moer 59 s c holen die zich aanm e lden voor h et delta der moet het team enthousiast maken en plan kunnen ge bruik maken van de di ens t en houden van dit centrum bovendi en levert het exp er tisece ntrum e xtr a beg e leiding aan sc holen het eerste jaar diagnos e want e en s chool kan onvoldoende vlot zi cht bare res ultate n b e reiken als men in dit proces he eft e en s chool ee nmaal b e sloten mee t e all e en ove r de st a ndaard ho evee lhei d sc ho ol doen met het deltaplan dan ki es t zij voor begel eiding kan b esc hikken g emidd eld kun extra begeleiding vanuit het experti s e c en nen r otte rdamse basissc hole n reken en op 70 trum zelf zorgt zij ook voor extr a inzet uur b egele iding p e r jaar sch o len di e aan h e t sam en mo et dit in h et e er s te jaar resulte re n in d eltaplan meedoe n kunn en rekene n op een individu eel taalb el eidsplan bas is voor he t gemiddel d 1 40 uur o nd er s t eunin g do o r te formul e re n taalb el eid spl a n i s een b ezinning scho olb ege leide rs hie rdo o r i s h e t moge lijk op wat men tot nu toe h ee ft ondernomen nie t a llee n de directie o f h et te am over h et be we te n w a ar d e pro blemen li gge n wet e n wat l e id te advise ren even ee ns wordt h et mogelijk de mogelijkhed en zijn binn en d e school e n om w a ar no di g in de gro e p tijd t e b es te den zoek e n naar mog elijkh e de n buit en de sc hool aan h e t onderwij s proces zelf individuele leer in het ee rs te jaar breng e n het team e n exp er kra chten kunn en zo word en o ndersteund ti sece ntrum het b estaa nde taalbel eid e n d e b e h alve d e extra s ch oolge ri c hte b e g el eidin g l eerlingres ultaten in ka a rt hie rvoor gebruikt krij gen d e deelne me nd e sc hol e n d e beschik men het zo g ena amde meta in strum ent h et king ove r e en b esch eide n mat e riaalbudget ins trument is te b esc houwen als ee n verzam e het uitgan gspunt i s om te werke n m e t ling vra ge n di e alvorens taalb ele id te ontwe r beschikbare mat erial en maar s oms moet er pen e lke sc hool samen me t het exp e rtise cen no g ie t s bij word e n ge haald o f worden ver trum moet doorlop e n vangen m et b ehulp van d e be geleider s v an met h et ee rste d eel van het m eta in s trume nt het exp erti se ce ntrum worden ond erd el en van wordt op bas is van fe ite lijke en zakelijke ge ge methode n aangep a st en so ms wo rde n combi ven s een profiel geschetst van de s chool hoe nati es va n twee t aalmeth oden gema akt e en zit de organis ati e in elkaar wat is de c ontext go e de g eint egre erde taalm e thode is e r no g van d e s cho o l in he t twee de deel wordt inge nie t e n zal ge zie n de dive r s it e it a a n proble gaa n op de m a te waarin de sc hool re eds inte r me n oo k ni et binne n a fzi e nb a re tijd ontwik culturee l onderwij s he eft vormgegeve n in h et ke ld kunn e n worden derde deel wordt g eke k en naar de stand van zaken rondom het huidige taalb eleid van de interne begeleiding het e xp e rtise sc hool vi e r lee rg e bi eden worden hi erbij in c entrum levert de extra voo rzi e ninge n e n een kaart g e bracht het onde rwij s in het neder bijdra ge in de mate r ia a lkos te n d aarn aas t lands als eerste taal h e t onde rwij s in h e t mo et om he t t a alb eleid van d e grond t e krij n e derlands al s tweede taal het ond erwij s in ge n d e sc ho o l z e lf e en inte rn e be g el eider e ig e n taal en het onderwij s in de niet taalvak voor 0 2 formatiepl aatsen inzetten d eze ke n a ll e gegeven s worden in h et vie rde deel begeleider krijgt waar nodig e en sp ec iale cur op ee n rij ge zet d e balans kan d a n opge maakt sus inte rne b e gele iding en taalbeleid d e ze worden wa t zijn de prioriteite n van d e s chool c ur s u s wo rdt g ege ven door xx o en het ced wat lijkt de mee s t kansrijke aanpak ho e fa se de interne bege le ider van de s chool zorgt ren we all e noodz a kelijke verand e ringe n op samen met d e directie voo r h et bewaken van e e n haa lbare manier het b elei d d e interne b e ge l e ider i s ni et de op deze manier komt elke s choo l met hulp nt2 deskundige het voe ren van een taal van het exp ertisece ntrum tot een eigen taal bel eid betekent dat e lk e l ee rkracht nt2 des beleidsplan kundig wordt de rol van de b e geleider li gt in rotterdam wordt het gebruik van het mee r bij h et bewake n van de uitgezette lijn meta instrument aangevuld met de afname hij of zij i s ook zeer betrokken bij de uitvo e van taaltoetsen met behulp van taaltoetsgege rin g va n dit beleid in de klas en de zorg voor vens wordt het plaatj e compleet want inzicht de individuele kinderen de interne b e gelei in het rendement van he t o nderwijs is belang 6o moer 1996 1 rijk om te komen tot een goed doortimmerd het tweede jaar aan de sla g taalbeleidsplan van zoveel mogelijk leerlingen wordt in het eerste jaar gegevens verzam e ld was het eerste jaar een periode waarin even met behulp va n de taaltoets allochtone kin pas op de plaats gemaakt kon worden het deren en taaltoetsen van het cito de v e r tweede jaar is het uitvoeringsjaar in dit jaar s chillende t a alva ardigheden worden vervol moet de koe bij de horens g evat worden de gens zichtbaar gemaakt aan de hand van de problemen zijn gelokaliseerd het taalbeleids s chematische schoolprofielen hoe verloopt plan vastges teld nu i s de uitvoering aan de op deze school de woorde nschatontwikkel i ng orde met het expertisecentrum is aan het van groep i tot en m et gro ep 8 waar lijken eind van het eerste jaar een begeleiding sover ingre pen nodig hoe zit dat met begrijp e nd eenkomst geteke nd hierin kan staan welk l ez en dat soort vrage n e n a ntwoorden d a ar materiaal wordt ingevoerd welke b e gele iding op geve n een stevige b as i s aan elk taalb eleids er komt welke l eermiddelen mo e t en worden plan aangep a st of ontwikkeld en welke cursussen met toe t sgegevens is he t bovendien mogelijk gevolgd gaan worden elke school heeft haar om in de toekomst het rendement van het eigen problee m en haar eigen plan om er werk te bepalen wann e er e en s c hool regel weer uit te komen matig toetsen afn ee mt kunnen er trends en voor individuele leerkrachte n geldt h e tz elf vord eringen worden afge l e ze n he t bezwaar d e afhanke lijk van de keuzen van de school da t ve el sc hol e n tegen to etsen hebben is dat in het taalbeleidsplan kunn en vers chill e nde h et veel tijd kost ni et zoze er het afnem e n dingen v an hun worden verwacht leerkrach maar wel het verwerke n en analys eren van de ten die bijvoorbeeld a l oog hebb en voor de res ultate n om het scholen in dit opzicht wat probl em e n waar meertalige kind eren mee ge makkelijker te make n is op het ced de kampen zull en vaak veel van h e t t a albeleids toets s ervice tot stand gekome n op de toe t s plan a l z elf hebben ingevoerd zij hebben zelf se rvic e vindt snelle en geautomatiseerde ver de method e enig s zins aangepas t o f houden al werking pl aats scholen kunnen zo s nel over tijden s de in s tructievakken re kening met d e grafis c he we ergave n b eschikken waarmee ze woord e nschat va n hun mee rtalige kinde re n hun taalbel eid nader kunn en beoordelen voor and ere leerkrachten is dit eerste uitvoe ringsjaar juist flink wennen de automatische vo o x u t z zien bij het ontwerpen van het piloot waarop zij voorheen konden varen vol eigen taalb e leidsplan moeten scholen probe staat niet meer vaak worden materialen anders ren te anticiperen op de toekomst wat voor gebruikt of worden aanvu ll ende materialen school zijn wij over vijf jaar een indicatie aangesc haft belangrijk is de sam enhang in het voor de leerlingsam en s telling i s de onder taalonderwijs voor de klas in elke le s waar taal bouw ver sc hilt die veel m et de bovenbouw wordt gebruikt of les in ta al wordt gegeven dan zou de s choolpopulatie over vijf jaar moet de leerkracht zich bewu s t zijn van de g ewijzigd kunnen zijn een school moet ook taal steeds meer wordt duidelijk dat drie of rekening houden met de ontwikkeling van de zelfs negen woorden s chadess en per week niet bevolkingssamenstelling van de wijk waarin toereikend zijn zij staat tot en met de niet taalvakken toe zal de vooruitzien is vaak he el moeilijk de le er leerkracht rekening houden met het eigen li ngsamenstelling kan op een school heel snel taalgebruik en het niveau van lee rlingen zo verande ren oorzak e n van verschuivingen zijn kunnen woorden die leerlingen moeten ken divers en va ak moeilijk te achterhalen ouders nen voor bijvoorbeeld wereldori e ntatie van meertalige kinderen kunnen opeen s vin terugkomen in de taall es ook eigen taal den dat een school het goed doet of ouders leerkracht en kunnen bijdragen aan taalbeleid van nederlandstalige kinderen worden opeens door bijvoorbeeld in de eigen taal noodzake bang voor al te veel meertalige kinderen maar lijke begrippen aan te leren ook renovatie van d e wijk kan een forse wijzi op dat soort concrete punten lopen taal ging van de b evo lkingssamen s tellin g to t beleidsplannen van scholen uiteen wat taal gevolg hebben beleid bindt i s dat alle acties overwogen en planmatig zijn 1996 1 moer 61 he t d erde j a ar volhoude n leid wa s al zover ontwikkeld dat het eerste taalbeleidsplan slechts enige aanpassingen taalbeleid is een meerjarenplan meetbare vergde resultaten zull en pas op d e lange duur zicht baar worden bij het uitblijven van verwachte het verhaal van een 95 schoo l resultaten hoeft een school de eerste jaren dan ook niet in pani ek te raken dat mag zij ook de oranjeschool is gevestigd in een schoolge niet doen want ad hoc afwijke n van het taal bouw uit 1 9 29 de s chool staat aan een druk beleidsplan zal aan de re sultat e n meer kwaad ke ve rkeerswe g tuss en d e rotterdamse wijken do e n dan goed bloemhof en de afrik a anderbuurt vlak bij het de ext e rne begeleiding vanuit het experti metrostation maashaven in 1989 werd de sec entrum is niet oneindig in d e laatste fas e school gerenoveerd en aangepast aan de eisen van het deltaplan is nog heel veel werk t e die aan een modern schoolgebouw gesteld doen m a ar het begin va n taalbeleid moet worden in de tijd dat de s chool bestaat is ook s t a an het proce s moet g enoeg vaart verza de schoolbe volking v e randerd b estond deze meld h e bb en om vanz elf door te gaa n na h e t zo n 15 jaar geleden nog voor i oo procent uit d erde j aar s topt de extra begel eiding door het witt e arbeid ers kinderen nu is dit p e rcentage expertisece ntrum e n moeten direc tie en teruggelopen tot s procent de overige 9 5 pro interne be geleiders zelf het s chip op ko ers cent bestaat voor het merende e l uit kinderen houden de verzamelde b e geleiders zu llen van turkse afkomst met de surinaams e bevol ni et verdwijnen in welke vorm dan ook zal kings groep als tweede grote minderh eidsgroep hun a andacht blijven uitg a an naar d e scholen en hun vorde ringen want se rvice e n m a at werk zull e n nodig blijven land van herkomst aantal leerlinge n ove rdrac ht van kennis en e rvaring wordt in suriname 54 rott erdam bov e ndi en ve rzorgd door een turkije 99 transferpunt dit moet consume nten infor nederlandse antillen 12 matie en voorli chting geve n over taalbeleid marokko r9 schol en kunnen m e t vr a gen e n opmerkingen nederland 7 terecht bij de taalte l efoon en informati e ve r kaapverdie 2 s chijnt in d e n i euw s bri ef ta alnie uws voormalig joegoslavi e in het de rde jaar het tweed e uitvo eringsjaar aruba zullen voor een aantal schol en d e e erste re sul pakistan tate n zi chtbaar worden de e e r s t e groei teke nt georgi e zich af s c hol e n kunnen zelf de toets en uit voeren maar ook nu kunne n zij de verwe r totaal 21 0 king van d e toet se n l ate n uitvoeren door de to et ss ervi ce op basi s va n de ge geven s di e afbeelding 1 leerlingpopulatie van de oranje de z e to e t sen oplever en kan ee n s chool enige school naar land van herkoms t aanp assingen doen of ni euwe binn e n het b eleids plan passend e maatre g elen treffen toen de e er s t e anderstalige n de s chool bin n enkwamen ontstonden er grote probl emen wanneer de eerste drie jare n erop zitten is kennis en mat e rialen om deze kinderen op te ve el werk ve rzet sommig e sc holen h e bbe n vangen waren ni et aanwezig vandaar dat het hun he le beleid aan moeten p as sen ande re team elke mogelijkheid aangreep di e kans op hebb e n e ssentiele nuanc es aan gebracht in dit s ucces beloofde de ka s t met nt 2 methoden verband is h e t begrijp e lijk dat een van de we e r s piegelt dan ook de geschiede nis van h et schooldire c t e uren rept van vermoeidheidsve r nt2 onderwijs in nederland schijn s elen bij zijn leerkrachten bijna het h ele maar ondanks all e inspanningen bijsc holin taalonderwijs moest hier op d e schop een gen en innovatie s steeg het niveau van de leer andere school i s na twee jaar toe aan haar linge n niet tw e ede t a alb eleidsplan haar b es ta ande taalb e 62 moer 1996 1 in 1 992 gingen we d eelnem en a a n het d elta voor de kl eute rs gel e genh e id om zelf te plan me t als doel de effe ctiviteit van het nta oefe nen onderwij s te vergroten h e t ee r s te jaar de kl e uterl eidst er s h e bben de woorden die 1992 1993 werd he t taalb eleid van de sch o ol die wee k c entraal staan goed in hun hoofd syst e matisch in kaart gebracht door h e t zoge g e prent e n sp el e n mee en s timuler en d e kin naamde me ta ins trum e nt van de stic hting d eren om d e woorden ook te g e bruiken zo l eerpl a n ontwikk e ling we beantwo ordden word e n voortdurend situati e s gecreeerd die vrag enlij s ten over d e volg ende ond e rw e rpen uitnodig en om de aange bod en woorden te h e t profiel van d e school o e fe n e n h e t int ercultureel ond erwij s bele id dit alles geb e urt in sa me nwe rkin g met het h e t t aa lb el eid onde rwij s in eigen ta al d e turk se en ma d e priorite it e n van de sc hool ro kk a anse l eerling e n krijge n d e l essen ee rs t in hi ernaa st werd het taalniveau van de l ee rlin hun e i ge n taal aangeboden voo rdat z e het in ge n g emeten me t behulp van e en a antal ta al het n e de rl a nds in de kl as horen r ege lm a tige to etsen onder a nde re woorden s chatto e tse n en to e t s ing mo et vorderingen in kaart brengen begrijp end leestoe tse n op grond van d eze zodat de uitva lle rs extra b e geleid kunnen ge gevens i s e en vo ors t el ge daan voor een word en door twee remedial t each e rs meerjarig beleidsplan met al s doel he t taal we g e bruik e n e en gec ombin ee rde m ethode b e le id op d e sc h oo l be t er a f t e ste mme n op de nti nt2 de rrt i me tho de i s ta alkabaa l de b e ho efte van onze p o pulati e kinde re n in een nt z me thode is allemaal taal pl en a ire vergade rin g z ij n d e res ultat en m et he t in de mi dd en en bovenb o uw zijn to e tse n te am b es proken ve rvolgens beslo ot h e t t eam in gevoerd voor t ec h nis c h l e zen sp elling un ani e m de aanbevelin gen v a n het exp e rti se begrijp end leze n en woordensc hat we wer ce ntrum over t e n em e n ke n naar aanl e iding van de res ultaten van d e to e t se n m et g ro epsplannen e n individuel e nu in het vierd e j aar i s de sc hool toe aan hand elin gsplanne n afronding s cholen di e van af h et begin h ebb en we h ebb e n o nz e kennis v a n nt2 opgefrist me ege daan h ebb en nog ee n ex tra b ege le i en zij n nu bezig me t een cursus woord en dingsjaar gekreg en dit ja a r he bb en w e n og sc hatdida c tie k we denken ove r een curs us de beschikking ove r extra b egel e idings ure n klassemanage ment om het omga an met de hi e rna mo e t en we op eige n kracht verd er diverse instructie beho e fte n in de klas zo effec te rugkijkend op de afgelop en j a ren is e r heel tief mogelijk t e laten verlop en wat ge beurd en onz e k e nni s van e n vaa rdi ghe kortom d e h e le sc hool bruist van de plan de n om nt2 t e ge v e n zijn toegen o me n we nen e n de en erg i e zijn be gonn e n bij de kl eut ers omdat daar de b asis ge legd wordt vo or h e t s u cces va n de ver en de resultaten de re schoolloopbaa n zo is er ee n woord en schatprogramm a gesc hr e ven voor de kinde ren n a vi er jaar deltaplan kunn en we ste ll e n dat van de ins troomgro ep dit zijn kind ere n die e r vooruit g ang in zit de gemidd elde niveaus drie j aar ove r d e kl e utersc hool do e n na e e r s t op de toet s en geven nog steeds een laag het werk e n met zitten staan i ope ri kuoop h et nive au aan ma a r bij verg e lijking tussen de ir i je oren e n la a t wa t vaii j e ho re n go e d op jaren blijkt d a t de resultaten van h e t sc hooljaar elkaar a fge s temd t e h e bb en zijn we dit j aar 1 994 1 995 b et er waren dan de jaren da arvoor over gestapt op taalplan kle ute rs zo probe ren bij h et t echnisc h lezen zijn de res ultat en al we om de kinde ren duiz end woord en per j aar duidelijk zi c htba ar te l e ren in totaal zijn z es les tijd e n per wee k door h e t invoeren van ee n nieuwe lees ge res e rv eerd voor t a alaktiviteit e n waarin methode veilig le re n lezen nieuwe versie en woorden nadrukkelijk aangeboden en ge oe het ins c hakelen van de ouders middels het fend worden zo worden er poppenkl ee rtjes proje c t ove rs tap i s het tijdstip waarop de kin gewasse n en opgeh a nge n om de woord e n de deren mee konden doen met h e t niveaulezen wa s ophangen e n d e wa s afhalen te o e fe nen in de sc hool met ee n ja a r ve rvroe gd van tijd e ns het vrij e sp el in de ho e ken i s er januari in groep 4 naa r februari in groep 3 1996 1 moer 63 enthou s iast geword en door het suc ces van piet litjens overs tap zijn we z elf e e n proje c t aan het ont wikkelen voor groep 4 dat we vers tappen heb ben ge noemd ouders en kinderen zijn er erg me e in genomen maar niet all een aan het selectie en planning b e gin van he t lee sonde rwij s zi en we verbet e ring o ok in de hoge re groep en gaat de l eeftijd van leerstof waarop de kinder e n het techni s ch le zen b e hee rse n omlaag we s tr even erna a r het t ech leerkrachtvaardigheden in nisch leze n voltooid te h ebb e n aan h et einde van gro e p 6 nu li g t dat ong e ve er halverwege meertalig onderwijs groe p 7 ook and ere cijfers ton en aa n da t we op de goede weg zijn vol gens de gegeve ns va n h e t prima c ohortond e rzo e k zijn we gestege n van le raren op sch o le n m et ee n het e roge n e leerlingen een sc hool in de laags te c ategorie naar de een p opul a tie h e bb e n g ro te m oe il ijkh e de n m e t he t se lec na laatste cat e gorie dit gee ft aan dat we er t eren e n plannen van l ee rs tof als de v erschille n tu s weliswaa r n og niet zijn m aa r h et bie dt hoop sen leerlingen g roo t zijn h e t a anbod o mvang rijk is vo or de to e koms t en de tij d zo als vaa k b epe rkt dan valt er veel te beslissen op dat proces va n het ki ezen van les noo t inho ude n e n van h e t op stellen en bijs t elle n van een planni ng is de cursus se lec tie en planning va n leer i ee n dee l van de ze te k st is ee n b ewerking van stof gericht in het kader van h e t project mee rtalig h o ofds tuk 2 uit de brochure rotterdam se sch o len he id hebben piet litje ns en akke de bl a uw in na u doen het zo de ltaplan ta alb e le id prim a ir o nde rwijs we sam e nwe rking m et sch oo lb ege le id e rs en sch olen door w j d e vro om ro tt e rdam fonds a ch deze n a sch o li ngs m o dule ontwikkeld in moer ter s tandsb es trijding onder wijs ro tt e rdam 1 994 6 is een artikel opgen o m en over h e t combi 1995 nere n van tv tr e n nt2 methoden op ve rzoek va n vee l sch o l en h ebb en de auteurs in h e t kad e r van het project meert a lighe id deze combina ti evoo rs tell en uitgewerkt de curs us selectie e n planni ng van leer s tof is s am e ngeste ld op bas is van de ervaringen m e t deze combinati evo o rs te lle n meertalige onderwijssituaties op scholen met meer dan 25 procent meer talige leerlingen kan nt2 onderwijs niet beperkt blijven tot een voorziening buiten de klas het nt2 onderwijs moet in deze situatie niet alleen buiten de klas gegeven worden maar eveneens in de klas dit betekent inte gratie van rrti en nt2 onderwijs dit bete kent niet dat vanaf dat moment alle leerlingen nt2 onderwijs krijgen in het project com binatievoorstellen ntr nta hebben we gezien dat leraren er vaak niet in slagen adequaat te dif ferentieren tussen meer taalvaardige en minder taalvaardige leerlingen of tussen eentalige en meertalige leerlingen leraren beschouwen een 64 moer 1996 1