Geel van het zand – Gedichten schrijven in de klas

erk nutvoer ng i geel van het zand gedichten schrijven in de klas regenbooggedichten elfen naamdichten of herhalingsgedichten het zijn allemaal eenvoudige poetische procedures die een schat aan gedichten op kunnen leveren ook in het werken met twee de taalleerders en zelfs met leerlingen cursisten in alfabetiseringsgroepen in deze bijdrage geeft lionka verdurmen van de school der poezie enkele voorbeelden van het werken met poezie in de klas zij is poeziedocent en artistiek leidster van de school der poezie in amsterdam ilonka verdurmen school der poezie amsterdam school der poezie naar gedichten zelfs als niet van elk de medewerkers van de school der de school der poezie uit amsterdam ont woord helemaal duidelijk is wat het bete poezie corrigeren meestal de spelfouten wikkelt sinds 1994 speciale lesprogram kent gedichten zijn vaak klankrijk en en verbeteren ook de grammaticale fouten ma s om met leerlingen van allerlei sfeervol dat maakt ze aantrekkelijk ook zoveel mogelijk maar ze proberen wel de niveaus gedichten te lezen en te schrijven zonder dat ze letterlijk te volgen zijn vaak wijze van formuleren intact te laten omdat docenten van de school der poezie geven begrijpen de leerlingen de gedichten op anders de poezie van de tekst te veel in aanwezigheid van de groepsleerkracht een gevoelsmatig niveau zo kozen leer geweld wordt aangedaan ritme en zeg poezielessen er zijn speciale werkbundels lingen bijvoorbeeld uit een van de werk gingskracht moeten zo veel mogelijk samengesteld met gedichten in vele talen bundels het gedicht voor een verre prin behouden blijven van deze gedichten is telkens de originele ses van slauerhoff met regels als uw soms zoeken leerlingen elk woord op in versie en de nederlandse vertaling opge land is zoo ver van mij verwijderd en op een woordenboek en kunnen ze de lezer nomen naast de mooiste gedichten uit de vleug len van verlangen rustloos reizend ofluisteraar diep ontroeren met hun nederlandse literatuur vanuit de school of ze kozen een gedicht van vasalis met gedicht bijvoorbeeld het regenboogge der poezie worden er ook lessen gegeven de regel in het hart van de storm zit ik dicht van een leerling uit angola aan nieuwkomers die nog maar kort in stil nederland zijn of die net een alfabetise de grond van angola ringscursus achter de rug hebben ook in zelf gedichten maken rood van het bloed die lessen is gebleken dat poezie een grote uit wat leerlingen zelf schrijven blijkt wit van de skeletten kracht heeft leerlingen vinden het prettig vaak dat ze wel degelijk ervaring hebben verlaten als een rivier zonder water gedichten te lezen die zijn geschreven met het gebruik van beeldspraak en ver hoe accepteer ik dit door volwassenen jongeren en kinderen gelijkingen gedichten met herhalingen hoe kan ik dit beeld kwijtraken uit hun eigen land dat geeft de mogelijk of alliteraties worden vaak zeer wanneer wordt dft mijn beeld heid ervaringen te herkennen en te delen gewaardeerd beelden uit hun eigen taal geel van het zand daarnaast hebben de leerlingen een grote en cultuur vinden een vertaling en vorm groen van de bomen behoefte zich te uiten en te vertellen over in het nederlands zelfs alle rozen die vol met lachende mensen wat ze hebben meegemaakt in een dich ik plantte voor elke dag dat ik jou zor terlijke vorm gaat dat vaak makkelijker gen gaf vallen in de rozentuin van jouw didactische suggesties dan in een gesprek of in een verhaal of liefde niet op of ik wist niet dat ik enkele opdrachten die kunnen worden verslag ook luisteren de leerlingen graag moest op een vlammenzee varen uitgevoerd met leerlingen met een alf a nieuws nummer 4 december 2003 1 e r k n u t v 0 e r n g beperkte woordenschat in het de tweede regel vertelt over hoe het er woorden op die volgens jou horen bij nederlands daar uitziet drukke stad een feest wat doe je hoe versier je de derde regel vertelt over wat je daar een ruimte wat voor kleren trek je aan a regenbooggedichten kunt horen mensen roepen hard wat eet je en wat drink je dan stel je i schrijf op het bord het liefst met krijt de vierde regel vertelt over wat jij het gedicht samen een voorbeeld in verschillende kleuren de kleuren daar doet of zou willen doen ik ga van de regenboog rood oranje naar moeder kom op mijn feest geel wit groen blauw paars de vijfde regel vertelt hoe je je voelt blij we hebben cadeautjes 2 bespreek de kleuren met de leerlin kom op mijn feest gen vraag ze dingen bloemen en onderwerpen als schoof oorlog of we hebben muziek bier en chocola vruchten te noemen of aan te wijzen meisjes en j ongens kunnen ook op die kom op mijn feest die rood zijn dan oranje geel enzo manier aan de orde worden gesteld we gaan dansen lachen en kletsen voort 3 iedere leerling maakt een lijstje met land ook gedichten over gevoelens zijn op bijvoorbeeld drie woorden bij elke eigen land deze manier samen te stellen kleur mijn eigen land 4 leg uit hoe je met deze woorden korte ik wil terugkomen ik ben blij regels kunt maken doe het eerst voor later ik ga lachen op het bord bijvoorbeeld geel zon ik ben blij nebloemen mais bananen alleen ik ga dansen zo geel als zonnebloemen ik ben ik ben blij zo geel als mais soms heel alleen ik ga feesten en naar de disco zo geel als bananen ik voel me alleen 5 deel nu gekleurde velletjes a4 uit en alleen e naamgedichten indien mogelijk kleurpotloden of stif schrijf onder elkaar de letters van je ten de leerlingen maken op het c woordbeelden naam of de letters van de naam van gekleurde vel een regenboog van woordbeelden kun je het beste eerst op iemand die belangrijk voor je is of de woorden met een rood potlood schrij het bord maken en dan een soort dictee naam van een land of een stad ven ze de zinnen over de kleur rood geven dat de leerlingen individueel kun verzin nu voor elke letter van de naam op het liefste in de vorm van een nen uitvoeren bij een woordbeeld wordt een woord dat met dezelfde letter begint boog dan komen de zinnen met een woord zo geschreven en getekend en maak dan een gedicht waarbij de oranje geel enzovoort dat een of meer letters de inhoud van regel begint met dat woord het woord weergeven bijvoorbeeld het b elfen woord zee je schrijft alle dwarsliggen het hart van mijn land was hargeisa elfen kunnen geschreven worden over de streepjes tussen de z en de e s in de alleen zijn is verdriet hebben heel veel verschillende onderwerpen vorm van een golflijntje in het woord rozen waren prachtig in mijn land maak eerst een paar elfen met de klas zon teken je de 0 als zonnetje in het geluk hadden we voor de oorlog op het bord de eerste regel bevat een woord oog teken je de o s als ogen eenzaamheid soms heb ik een gevoel van woord de tweede regel twee woorden meestal pakken de leerlingen het heel eenzaamheid de derde regel drie en de vierde regel snel op en kunnen om beurten op het iedereen groette elkaar elke dag vier de vijfde regel heeft slechts een bord een woordtekening komen maken samen zijn met je familie is het beste afsluitend woord het is mogelijk om af en toe wil ik terug naar mijn eigen land per regel een extra opdracht te geven d herhalingsgedichten bijvoorbeeld het gedicht gaat over iets je neemt een eenvoudig begrip bijvoor f herinneringsgedichten wat of iemand die je mist beeld feest eerst schrijf je met de leer vraag de leerlingen naar hun herinne de eerste regel ghana lingen op het bord een verzameling ringen probeer alle zintuigen in het 2 al fa nieuws nummer 4 december 2003 e r k n u t v 0 e r n g gedicht te betrekken geuren kleuren ik herinner me het ruisen van de rivier ik dacht wat een leuk en gezellig land geluiden woorden bijzondere plaatsen het kletteren van een waterval ik voelde de hitte en het warme weer en gebeurtenissen vraag voortdurend ik herinner mij de geur van surinaams ik voelde de regen over mijn lichaam lopen door naar details eten de moksi alesie massoesarijst bitawirie ik herinner me de fruitbomen van mijn oh dat heerlijke eten voor meer informatie kunt u terecht op de website land ik herinner mij dat ik elke middag met schoolderpoezie nl of op woensdag en don de sapetielle de manja de sterappels mijn derdag na 10 00 uur bellen met enny 5chmitz tele de biranbi bomen neejjes en nichijes djoel en tikkertje speelde foon 020 33 7817 info schoolderpoezie nl zon en zee gedichten schrijven in de alfaklas de school der poezie zie hiervoor was ook op de lieven de keyschool in haarlem daar werd gewerkt met een alfa mik klas voor wie het idee had dat de poezie die lionka verdurmen laat zien niet is weggelegd voor alfa betiseringsleerlingen henny jellema geeft een mooi voorbeeld van het tegendeel henny jellema lieven de keyschool haarlem bij ons op school de lieven de mochten gewoon een tijdje gedichten daarna mochten alle leerlingen vrij keyschool in haarlem werd in april van lezen iedereen mocht daarna een associeren rond het thema jouw eigen het afgelopen schooljaar meegewerkt gedicht uitkiezen om voor te lezen dat land per persoon werd gevraagd waar aan het gedichtenproject van de school alleen is al voldoende om een klas met aan hij of zij dacht bij het eigen land der poezie op dat moment was er bij alfabetiseringsleerlingen enthousiast te vervolgens werden de leerlingen aan het ons geen klas met pure analfabeten krijgen laten horen dat je kunt lezen werk gezet om daarmee hun eigen wij hebben twee alfaklassen die welis dat doen ze graag gedicht te schrijven desnoods met een waar met geregelde tussentijdse vervolgens stelde de docente voor dat de woord zei de gastdocente dat vonden instroom aan het begin van het leerlingen nu zelf een gedicht zouden ze wel moeilijk het leek er eerder op schooljaar als alfa mik klas starten de gaan maken maar wel samen te begin dat ze dachten hoe meer woorden hoe analfabete leerlingen beginnen vrijwel nen met een woord al associerend kwa beter ze vroegen steeds meer woorden meteen bij de start van het jaar met men de leerlingen tot de volgende ik wil dit woord gebruiken juffrouw leren lezen en schrijven de meeste leer bloempjes van visuele poezie hoe schrijf je ook al weer vergeten lingen waren in april de allereerste fase uiteindelijk hebben ze gedichten van het aanvankelijk lezen ruim gepas gemaakt die zich niet of nauwelijks seerd maar gelet op de aard van de onderscheidden van wat niet analfabe groep hielden de gastdocenten van de ten zouden doen ze vragen gewoon wat school der poezie rekening met zwakke vaker hoe schrijf je dit en je hoeft lezers bepaald niet de beste speller te zijn om bij de eerste les deelde de gastdocente een mooi gedicht te maken een leuke boekjes uit met gedichten de leerlingen ervaring alf a nieuws nummer 4 december 2003 3 n d e r d e l 0 e p een nieuwe alfa toets sinds afgelopen september is de nieuwe nt2 profieltoets alfabetisering beschikbaar in de nieuwe toets zijn de onderdelen fluency lezen en schrijven vernieuwd de spreektoets is vervangen door een compleet nieuwe toets de toets gespreksvaardigheid in de vorm van communicatieassessments laat de cursist zijn of haar gespreksvaardigheid zien in dit artikel gaan we in op deze nieuwe toetsvorm ashra sugito en irma koerhuis bureau ice lienden piepjestoets vaardigheid eerder in de vorm van reele redt in die praktijk wordt een gesprek u krijgt een nieuwe docent u wilt spreekoefeningen taalriedels en rollen meestal gestuurd door de gesprekspart weten hoe zij heet wat vraagt u spellen geoefend uit het veld kwamen ner of bestaat een gesprek op zijn piep dan ook signalen dat de piepjestoets een minst uit interactie bij een communi cursist eh nieuwe docent weet struikelblok vormde voor cursisten catieassessment wordt de cursist in een niet eh hoe heet piep functionele en herkenbare context de toets gespreksvaardigheid geplaatst waarin mondelinge interactie in traditionele spreektoetsen ntz moe in het raamwerk nt2 1 is er een aparte plaatsvindt deze toetsvorm is sterk in ten cursisten in een kunstmatige situa vaardigheid in het ntz onderwijs gein opkomst en sluit aan bij recente ont tie binnen een bepaalde tijd reageren troduceerd gesprekken voeren naast wikkelingen op het gebied van compe op een stimulus in de vorm van ge spreken als monoloog dit is de inter tenties en assessments sproken tekst al dan niet voorzien van actie tussen spreken en luisteren in naast de toets gespreksvaardigheid van illustraties dit is de zogenoemde piep het kader van het competentie denken de ntz profieltoets alfabetisering zijn jestoets genoemd naar het piepje dat ligt een toets gespreksvaardigheid in sinds afgelopen september voor ntz afgaat om aan te geven dat de spreek realistische en functionele contexten cursisten communicatieassessments tijd van de cursist voorbij is de spreek veel meer voor de hand dan een aparte ntz verkrijgbaar via bureau ice toets uit de vorige versies van de ntz spreektoets spreken is meer dan het profieltoetsen alfabetisering 1999 en houden van een monoloog en commu de nieuwe toets gespreksvaardigheid uit zooi verliep op deze manier nicatie is nooit eenrichtingsverkeer de ntz profieltoets alfabetisering is vooral minder taalvaardigen zijn voor gebaseerd op de niveaus ar az en bi cursisten in het alfabetiseringsonder een succesvolle communicatie sterk van het raamwerk ntz vaardigheid wijs zijn zelden gewend om in zdn afhankelijk van hun gesprekspartner gesprekken voeren en de algemene kunstmatige situatie te spreken voor een dergelijke manier van toetsen criteria voor ntz niveaus zoals die zijn waardoor ze bij een piepjestoets vaak betekent dat dat de communicatiepart opgenomen in de standaardtoetsen dichtklappen hoewel de onderwerpen ner de assessor ook een belangrijke ntz van bureau ice waaronder ook in een dergelijke toets wel functioneel rol krijgt in het toets protocol de vorige spreektoets van de ntz en realistisch kunnen zijn is het praten profieltoets alfabetisering in eerste tegen een cassettebandje dat niet de gespreksvaardigheid die nodig is instantie was ervoor gekozen om de alfabetisanten maken tijdens hun tra om te communiceren binnen alledaag toets volledig te baseren op het ject ook geen of nauwelijks gebruik se contexten kan getoetst worden in de raamwerk ntz maar dat bleek onvol van talenpractica in tegenstelling tot vorm van zogenoemde communicatie doende gespecificeerd voor toetssitua veel andere ntz cursisten in het alfa assessments hierin kan een cursist ties daarom zijn de criteria aangevuld betiseringsonderwijs wordt spreek laten zien hoe hij zich in de praktijk met meer concrete uitwerkingen uit de 4 alf a nieuws nummer 4 december 2003 n d e r d e l 0 e p i algemene criteria van de standaardtoet leden tijd de toets begint met een filter sist moeten doen of zeggen daaronder sen nt2 van bureau lee waarmee gekeken wordt of het zinvol is staat tussen aanhalingstekens een voor om de cursist te toetsen dat betekent beelduiting hoe werkt de toets gespreks dat niet toetsbare cursisten niet ver vaardigheid moeid worden met opgaven die ze toch oefenen in de les iets kopen in de de cursist wordt in de les door middel niet kunnen maken de toets voorziet winkel van oefenassessments al voorbereid op de ook in een uitloopmogelijkheid een instructietekst voor de cursist voorgele toetsvorm het is dan ook uitdrukkelijk opgave waarmee u kunt beoordelen of zen door de docent de bedoeling dat daarmee ruim van te het zinvol is om de er is een feest u moet spullen kopen voor voren geoefend wordt zodat cursisten op cursist verder te toetsen op niveau bi het feest u krijgt een lijstje mee geef de toetsdag zelf niet verrast worden ook ter illustratie volgt hieronder een deel het lijstje met plaatjes en de portemon de docent kan dit moment gebruiken om van een oefenopdracht boven in de nee dit is de winkel waar u de spullen te oefenen met deze vorm van toetsing kolommen staat wat de docent en de cur moet kopen ik werk in de winkel meestal is het participeren in een rollen spel wel vertrouwd vanuit de les situatie ook daar worden telefoongesprekken cursist docent geoefend en worden er situaties uit de groet goedemorgen realiteit nagespeeld de werkvorm zal voor zowel de meeste cursisten als voor groet goedemorgen de docenten dan ook niet onbekend zijn vraagt indien nodig waarmee u de klant kunt helpen de locatie is niet meer een gewoon leslo waarmee kan ik u helpen kaal vol tafels en stoelen of een kantoor geeft aan wat hij wil tje het toetslokaal kan bestaan uit ver ik zoek bekers schillende hoeken bijvoorbeeld een win reageert op verzoek vraagt naar aantal kel en een postkantoor de cursist wordt 0 bekers die heb ik hier staan hoeveel hebt u er nodig zowel mentaal als fysiek in de context geplaatst wanneer hij of zij meegeno geeft aantal aan tien men wordt naar een hoek het lokaal is dus een soort toetscircuit waar bij de vraagt of klant nog meer wil alstublieft bekers anders nog iets cursist in de verschillende hoeken steeds een ander assessment wordt afgenomen reageert op vraag de settingen zijn zo gekozen dat ze voor ja kaarsen de meeste cursisten herkenbaar zijn bij legt artikel erbij noemt prijs en vraagt de opdrachten die voor een cursist niet of de klant meedoet aan spaarplan dat is dan 3 euro 75 spaart u dukaten herkenbaar zijn worden suggesties gege ven voor alternatieven de docent en de geeft aan of hij interesse heeft in sparen en betaalt cursist krijgen bij elke opdracht een dui nee ja zeker delijk omschreven rol toegewezen eventueel vraagt naar het spaarplan wat is dat de assessments worden in oplopende legt eventueel uit groet en sluit af moeilijkheidsgraad afgenomen zodat geeft wisselgeld u kunt sparen voor korting oke het mogelijk is te stoppen met de toets alstublieft tot ziens als de cursist zijn plafond heeft bereikt reageert op groet het eindeloos toetsen omdat de toets dag nu eenmaal zo lang is is hiermee ver fi guur deel van een oefenopdracht bij de toets gespreksvaardigheid alf a nieuws nummer 4 december 2003 5 n o e r o e l o e p de instructie gebeurt uitsluitend mon voortgangstoets voor gespreksvaardig toets af en speelt dus de wisselende rol deling zodat er geen andere vaardighe heid bij alfabetisanten len in de assessments en de ander den nodig zijn om de opdracht te kun observeert voor de beoordeling van de nen uitvoeren ook bij de uitvoering de praktijk toets dit kost tijd maar in de praktijk van de opdracht wordt er geen beroep het gaat hier om een totaal nieuwe worden de spreektoetsen op dit niveau gedaan op schriftelijke vaardigheden toetsvorm waarbij alle aspecten uitge al individueel afgenomen het is niet zo wordt er wel met boodschappen breid bestudeerd moesten worden altijd haalbaar om een tweede persoon lijstjes gewerkt maar dan met plaatjes daarom is gekozen voor een proefafna beschikbaar te hebben bij de afname van de producten die gekocht moeten me in de vorm van een kwalitatieve daarom wordt net als bij de traditionele worden wanneer de cursist moet afre pilot de toets gespreksvaardigheid spreektoetsen sterk aangeraden om de kenen wordt ervoor gezorgd dat hij wordt individueel afgenomen de rol assessments op te nemen op band maar een bankbiljet heeft zodat hij van de assessor is daarbij erg groot in zodat die later nog eens teruggeluisterd niet hoeft te rekenen en zich volledig tegenstelling tot bijvoorbeeld een toets kunnen worden kan concentreren op de gespreks als fluency die ook goed door een afna vaardigheid meleider kan worden afgenomen moet de voorbereiding vergt meer tijd dan de toets hier worden afgenomen door bij een traditionele spreektoets het is globale of diagnostische een alfa docent aan de pilot is deelge immers niet zo moeilijk om bij wijze beoordeling nomen door een groep cursisten en van spreken een cassettebandje te star de assessor kan de assessments op twee docenten de reacties van de ten en de cursist af en toe eens bemoe twee verschillende manieren beoorde docenten en de cursisten waren positief digend toe te knikken bij deze toets len namelijk door midel van spelen de assessoren een belangrijke een globaal beslismodel waarmee de docenten waren vooral te spreken rol bij zowel afname als bij de beoorde wordt gekeken of de cursist de over het functionele karakter van de ling nog meer dan bij andere toetsen getoetste onderdelen van het betref toets ze vonden de toetsvorm een hele is het erg belangrijk dat de toets correct fende niveau beheerst voor het vast verbetering ten opzichte van de piep wordt afgenomen de afname en beoor stellen van een beheersingsniveau jestoets ook de cursisten vonden het deling van de toets zijn beide gevoelig hiermee wordt voldaan aan de eisen prettig om op deze manier hun voor subjectiviteit een docent assessor bij de afsluiting van het inburge gespreksvaardigheid te tonen het moet daarom goed weten welke rollen ringstraject is dit model voldoende idee dat ze een toets moesten maken hij of zij gaat spelen welk taalgebruik er moeten wel minimaal drie maakte sommige cursisten vooraf daarbij hoort en hoe het gesprek moet opdrachten voldoende gemaakt zijn zenuwachtig dat verdween echter snel verlopen door midel van een duide om een niveau uitspraak te kunnen toen ze de opzet van de toets begrepen lijke instructie in de handleiding wordt doen boodschappen doen de meeste cur de docent zo goed mogelijk voorbereid een diagnosemodel waarmee het sisten immers wel vaker bij de instruc wij raden docenten assessoren die met mogelijk is om een meer gedetailleer tie gaven sommige cursisten zelfs al de toets gaan werken dan ook aan om de uitspraak te doen over de stand aan wat ze dachten te moeten doen een beoordelaarstraining te volgen van zaken van de gespreksvaardig zodra ze de setting zagen zoals die er ook is voor het beoordelen heid van de cursist met dit model van de schrijftoetsen en de traditionele wordt in kaart gebracht welke aspec bij de pilot is gekeken of het mogelijk spreektoetsen een dergelijke training ten een cursist al beheerst van een is om de assessor tijdens de afname al leidt een docent op tot assessor zodat bepaald niveau en aan welke onder te laten beoordelen dit bleek erg lastig hij of zij communicatieassessments delen een cursist nog moet werken te zijn docenten waren zo bezig met kan afnemen en beoordelen dit is niet hun rol als afnemer dat er niet nog een alleen nuttig voor de toets de toets kan hiermee niet alleen rol als beoordelaar bij kon daarom is gespreksvaardigheid van de nt2 gebruikt worden bij het afsluiten van het raadzaam twee personen bij de profieltoets alfabetisering maar ook een alfabetiseringstraject maar ook als afname te betrekken de een neemt de voor het afnemen en beoordelen van 6 a lf a nieuws nummer 4 december 2003 n d e r d e l 0 e p andere communicatieassessments gebruikt bijvoorbeeld een telefoon je zou de cursist het liefst observeren bureau lce verzorgt praktijkgerichte alfadocenten zijn gewend te werken in een reele situatie bijvoorbeeld in trainingen waarin assessoren leren om met concrete materialen en beschikken een winkel omdat dat praktisch niet de communicatieassessments op een veelal over een collectie met allerhande haalbaar is en omdat de factoren voor effectieve betrouwbare manier in te zet materialen andere zaken zoals plastic het beoordelen daarvoor moeilijk ten ze krijgen tips en handvatten om bekers en een pakketje om op te sturen gestandaardiseerd kunnen worden is aan de hand van de afname van een zijn zo verzameld bovendien hoeft het deze vorm die de praktijk benadert assessment op een adequate manier te materiaal slechts een keer verzameld te toch een prima alternatief beoordelen en te diagnosticeren worden voor het inrichten van het uit de reacties van cursisten blijkt dat lokaal is in de handleiding een voor de toets een hele verbetering is ten behalve de inhoudelijke voorbereiding beeldplattegrond opgenomen sommige opzichte van de vorige toets van de toets vergt de toets assessments kunnen op dezelfde plek verschillende cursisten vroegen na gespreksvaardigheid ook een goede worden afgenomen waardoor er slechts afloop van de toets verbaasd of dat alles organisatorische voorbereiding er vier hoeken nodig zijn terwijl er in was en of ze wel echt klaar waren moet materiaal verzameld worden en totaal zeven assessments zijn wanneer er moet een toetslokaal ingericht wor het lokaal volgens deze plattegrond noot den veel van de benodigde materialen wordt ingericht kost de inrichting niet 1 onderdeel van naar een portfolio nt2 bve worden vaak al in alfabetiseringsklassen meer dan een kwartier raad de bilt 2002 t h e t v e l d televisielessen in de alfagroepen in alphen aan den rijn is men sinds 999 bezig met de ontwikkeling van een leerlijn spreken en luisteren voor alfabetisering nt2 zie ook alfa nieuws nummer 3 van deze jaargang in dit artikel doen twee docen ten ontwikkelaars van het id college verslag van een onderdeel daaruit de televisielessen ank hilderink en leny van rossenberg id college alphen aan den rijn vanaf 1999 zijn wij op het id college in alphen aan den rijn de leerlijn bevat verschillende onderdelen ter bevordering van bezig geweest met het ontwikkelen van de inhoud en het het spreken en ofluisteren woordenschat dialogen taalrie materiaal voor een leerlijn spreken en luisteren voor alfabeti dels televisielessen en buitenschoolse opdrachten elk van seringsgroepen nt2 op dit moment is het materiaal in con deze onderdelen komt wekelijks aan de orde per les ligt het ceptvorm af en wordt er in alle alfabetiseringsgroepen mee accent op een van deze items de televisielessen komen dus gewerkt elke week in het programma terug alf a nieuws nummer 4 dece mber 2003 7 t h e t v e l d voor de inhoud van deze lessen wordt gebruik gemaakt van is de groep al wat aan het jeugdjournaal gewend dan wor verschillende materialen zoals de pov banden stichting den er twee of drie onderwerpen uitgekozen afhankelijk projecten opvang vluchtelingen uitzendingen van van de lengte en de moeilijkheidsgraad ook is het moge sesamstraat het jeugdjournaal of het klokhuis lijk om zo nu en dan alleen de korte items te gebruiken we hadden verschillende redenen om de televisielessen op te bij de gekozen onderwerpen worden door de docent kijk nemen in de leerlijn spreken en luisteren en luistervragen gemaakt door gebruik te maken van televisie uitzendingen worden de deelnemers gestimuleerd om te luisteren naar gesproken c uitvoering van de les nederlands buiten de les het spreektempo waarmee zij worden de televisieles begint altijd met de vraag die de deelnemers geconfronteerd is niet aangepast aan hun niveau van luister als huiswerk hebben opgekregen op deze manier voelen vaardigheid dat is soms lastig maar het is wel het nederlands de deelnemers meer de noodzaak om thuis te kijken waar zij in het dagelijks leven mee te maken krijgen daarna laat de docent het jeugdjournaal onderwerp voor dankzij de televisielessen moeten de deelnemers luisteren onderwerp zien na elk onderwerp kruisen de deelnemers naar andere nederlandssprekenden dan hun docenten de op een werkblad aan hoeveel procent zij van dat onderwerp deelnemers geven immers vaak aan dat zij het nederlands begrijpen zie kader met behulp van een lijn of een staaf alleen begrijpen als hun eigen docent met hen praat andere diagram kan het begrip percentage worden gevisualiseerd mensen vinden zij vaak niet te volgen bijvoorbeeld omdat waardoor dit begrip voor de deelnemers goed is uit te leg het woordgebruik anders is en het spreektempo te hoog gen het begrip percentage wordt door ons op verschillen door het kijken naar actuele televisieprogramma s wordt er de momenten gebruikt zoals voor het bespreken van de een relatie met de buitenwereld gelegd presentie en bij de uitslag van de toetsen door de televisie de les binnen te halen worden de deelne de docent laat het door haar of hem gekozen onderwerp mers zich ervan bewust dat er ook op andere momenten nogmaals zien en gebruikt daarbij kijk en luistervragen nederlands geleerd kan worden kijk en luistervragen moeten zeker in het begin een een de onderwerpen van de televisieuitzendingen vormen een duidig antwoord hebben bijvoorbeeld in welk land is deze stimulans voor het vrije spreken tv jeugdjournaal nederland 3 8 50 uur 9 00 uur om een beeld te geven van de manier waarop de televisieles sen worden vormgegeven volgt hieronder een voorbeeld van datum naam groep een les met het jeugdjournaal a vooraf worden de volgende afspraken gemaakt van de deelnemers wordt verwacht dat zij ter voorberei hoeveel procent begrijp ik ding van de les thuis naar het jeugdjournaal kijken de onderwerp 100 80 50 30 0 docent spreekt met de deelnemers een kijkdag af 1 de deelnemers noteren in hun agenda wanneer zij naar 2 het jeugdjournaal moeten kijken de deelnemers krijgen vooraf een vraag mee naar huis 3 bijvoorbeeld welk onderdeel vond je het leukst moeilijkst 4 makkelijkst meest interessant 5 b voorbereiding door de docent 6 de docent neemt het jeugdjournaal op van de dag die met de 7 deelnemers is afgesproken 8 de docent bepaalt welke onderwerpen in aanmerking komen voor behandeling in de les als de groep voor het 9 eerst naar het jeugdjournaal kijkt is het weer en eventu 10 het weer eel een kort concreet onderwerp goed te gebruiken 8 alf a nieuws nummer 4 december 2003 t h e t v e l d aardbeving op welke dag was de aardbeving hoe laat cent begrijp ik vergelijkt met het allereerste blad was de aardbeving hoeveel mensen zijn doodgegaan alle vragen worden mondeling behandeld het is dus niet nood inmiddels vormen de televisielessen al een aantal jaren zakelijk om een werkblad te maken onderdeel van het programma in de praktijk is gebleken dat als de groep al wat verder in het leerproces is kunnen de de docenten in het begin veel energie moeten stoppen in het deelnemers na elk onderwerp hun eigen mening geven stimuleren van de deelnemers om thuis naar de nederlandse dit vinden de meesten lastig en het kost enige tijd voordat televisie te kijken na verloop van tijd werpt dit echter zijn de meningen wat genuanceerder worden als dit echter als vruchten af een vast onderdeel in de les terugkomt zullen de deelne een deelneemster draait de tv tijdens het koken zodanig dat mers er steeds vaardiger in worden zij naar het jeugdjournaal kan kijken terwijl ze bezig is met de voorbereidingen van de maaltijd een andere deelneem d bewustwording ster kon in eerste instantie via een schotel alleen buitenland zoals onder a is beschreven streven we met de televisieles se zenders ontvangen op haar toestel zij heeft veel met haar sen verschillende doelen na uit ervaring weten we dat deel zoon moeten praten voordat hij bereid was om ook de nemers niet automatisch in staat zijn om het belang van in nederlandse zenders te installeren maar het is haar gelukt dit geval de televisielessen in te zien de docent vervult hier het overgrote deel van de deelnemers kijkt thuis ter voorbe in een belangrijke rol suggesties reiding op de les in de klas een aantal van hen kijkt zelfs de docent suggereert regelmatig dat de deelnemers zo meerdere keren per week ook zijn er deelnemers die dank vaak mogelijk naar het jeugdjournaal kijken naarmate ze zij de stimulering van de docenten met hun kinderen naar meer naar het jeugdjournaal kijken zullen ze steeds meer het jeugdjournaal kijken zelf gaan begrijpen ze hebben de uitleg van hun docent dat het kijken naar de televisie soms verrassende reacties dan steeds minder nodig van de deelnemers oplevert bewijzen deze opmerkingen door elke les te noteren of de deelnemers naar het mijn buurvrouw zegt al jaren schatjes tegen mijn kinde jeugdjournaal hebben gekeken worden zij zich bewust van ren nu pas weet ik wat het betekent ik heb dat nooit gewe hun kijkgedrag ten dit overzicht hoe vaak kijkt de deelnemer naar het na een uitzending over gezonde voeding reageerde een cur jeugdjournaal is goed te gebruiken als de docent na twee sist als volgt ik dacht patat is gezond want alle maanden samen met de deelnemers het blad hoeveel pro nederlanders eten patat j e k r a n t n d e k las de pot met gouden munten is een bewerking van het verhaal de deugd wordt beloond uit punjab india oorspronkelijk handelt het verhaal over twee broers de een is heel ijverig en gierig de andere lui de luie broer laat alles aan het lot over die visie wordt in dit verhaal beloond het verhaal van deze aflevering is door de auteur maria van donkelaar in haar klas behandeld ik werkte daarbij in drie stappen na het lezen van het verhaal behandelde ik eerst een aantal sleutelwoorden bij dit verhaal was dat in de eerste plaats het woord lui maar ook de woorden schoorsteen en wesp waren maar vaag bekend na het bespreken van deze woorden heb ik het verhaal nog een keer gelezen en daarna begripsvragen gesteld hoe wat waarom vervolgens heb ik het verhaal twee lessen later nog een keer gelezen maar eerst heb ik gevraagd of iemand nog wist waarover het verhaal ging sommige cursisten konden een korte samenvatting geven na lezing van het verhaal heb ik ook aan minder goede cursisten gevraagd een samenvat ting te geven maria van donkelaar roc zadkine rotterdam alf a nieuws nummer 4 december 2003 9