Documenten
fan stroop abn toen en h et zag er voor de oorlo g allemaal zo mooi uit toen d e hoogl eraren d e vooys en moet het abn zomaar van hae ri ngen het abn e e n glo ri euze toe kom st durfde n te voors p elle n omdat nu ook naar zijn ouwemoer de kinderen uit de la gere milieus op s chool ke nni s maakte n met het abn e n de r a dio niet zijn voor het abn z e genrijke invlo ed reikte tot in de ve rste uithoeken van h e t land de t a alkundi ge n z age n zi ch bov e ndi e n door d e poldernederlands zo noemt jan stroop li e t sub ov erh e id ges terkt in d e troonre de van 1 935 abn waarin e i aai wo rdt uit a ut en een vrouw bijz ond e re aand ac ht zal worden gewijd aan een vraau w en d at in hoog temp o de uitspraak d e or ga ni sa t o risch e e n p aed ag ogi sc h e vrage n nonnen van li e t ne derlan ds ve rdringt hoe heeft inzake het onderwijs voor zo ve r de ze op h et het zo ve r kunn en ko nlen wat is er in on ze t err e in van de o verhe id li gge n d e juis t e en samenleving en in h et o nderwijs ve ra nderd dat een di ep er e k ennis en de zuiv e re uitspra a k v a n co rrecte uitspraak ni et n eer a ls i e ts vanze fspre onz e n ed erl a ndsch e taal z a l daarbij ook ver ken ds wo rdt gez ien jan stroop sche tst de histori d e r b ev ord e rd w o rde n j e hoort h et konin sch e ach te rg ro nde n e n p le it ervoo r da t beleids g in wilh elm i n a a l z egge n n i ak ers lee rplan on t wikk ela ars en niet in d e laats t e p l aats onderwijsgevenden weer hun ve ra nt woorde di e tr o onre d e v a n 1 93 5 w a s n og maa r ee n l ijk heid nemen v oo r een ve rantwoo rd spraak o ride r b egin w ant e en paar j aa r l a t e r s teld e d e wijs v e re ni gin g va n l e rare n in l ev e nde tal e n op e i gen init iatief een co mmiss i e i n ter bevor d eri n g v a n e en me erverzo rgd mond elin g taa l e e n p aa r j aa r gel e d e n b eg on h e t m e op te ge bruik h e t r apport e n h e t w e rk v a n d e vall en da t vooral vrouw e n ontwikk elde commi ss i e 1 939 werden zozee r ge waar vrou we n no g w el ee n a nd e r s oort n e de r d e erd dat de voorzitt e r d e h eer g bol l a nd s s prak e n d a n ik van z e verwac htte voor k es t ein onmidd ellijk mi ni st e r va n ond e r h e t klaainpolderplaain vaa if kilome ter fil e wij s werd we he bben t ege nw o ordi g ook do or ee n a a nraa idin g d e ni va n u i t klonk al s we l ee n bolk es t e in hoorb aa r de zoo n va n a u de a u va n vrouw a ls aai e n voor a l d e e i van ee rd e r ge no em d e z el fs m a ar v a n w e lke com kl ein fijn e t ce t e ra wa s duid e lijk ee n aai mi ss i es di e ook v oorzitt e r ge w ees t i s nooit alle dri e de v er sc hijn sele n rea lisee rd e ik m e va n zo ee n a ls di e waa rmee zijn vad er zov ee l wa r e n een gev ol g va n het s pre k e n m e t een ee r inge legd h ee ft i e ts wijd e re m o nds tand e en lage re kaa k dan d e b e do eling v a n d e commi ss i e bolkeste in in h e t abn gebruik elijk i s ik no e md e h e t was vo oral h e t t aa l ge bruik van d e l age r e poldernederlands omda t ik h et zag a ls een mili eu s di e ge en abn s pr ak en te ve rb e t e re n res ulta a t va n d e v el e z ege nin ge n va n o n s d e versc hijnsel en di e to e n werden afgeke urd pold e rmod e l d a t dit ne de rlands jui st bij zijn d a n ook va n h eel a nd e r e a ard dan di e van de ze gro e p begonn e n i s e n nu zo om zich het niet abn in onze d a g en waar de c om h ee n grijpt z ou w el ee n s h e t eind e kunn en mi ss i e zi c h toen vooral aan s toord e w as da t bete k enen van h e t abn al s realite it m a ar o ok ve e l sprek e rs v a n d e tw eeklanken e enklank e n v an h et abn a l s no rni bij het sprek e n en maakten du s in plaats van klein zeid e n ze te rw ijl e r stee d s mee r ge klaag d wordt over kl een e n in pla at s v a n huis h tis on ge v ee r zoal s het v erdwijn e n van nonne n en waarden in he t haa gs geb eurt de nk aan ja c ob se e n sc hijnt d e onde rgan g van h et na rt niemand v a n e s e e n and er v ersc hijn s el dat de c om i e ts t e kunn e n s chel en mi ss i e a fk e urd e wa s h e t st emloo s uits pr e ken van v z en g aan het begin van woorden see fi f e n choed w a t da t ee rst e b e tre ft he eft de commissie w e l zijn zin gekrege n ma a r bij di e 2000 i moe r 23 medeklinker s is de ontwikk e ling door ge gaa n ge w ees t is d e uitspr a ak van de m e deklink e rs uitspraken a ls c hoe d en fiff zijn al ge meen a a n h e t b e gin v a n het woord mag dan e nkel s g ea c cept eerd i s mijn indruk bij see i s d a t zin s v er a nd e rd z ijn h e t abn h a n d h aafd e en minde r het geval c ultiv ee rd e in het bijzonde r di e e n e tw ee klank difton g die in ande re g e rm a an se ab n nu talen even goed bestond ma a r da a r vi e rhon d e rd ja a r gel e d e n al v erdw e n e n i s ik b e do el wat is er in onz e sam enle ving ge beurd dat onz e uni eke ei h e t k e nm e rk bij uit s t ek v a n i e ma nd di e nu een commiss i e tot ve rbe teri n g d e abn spreker of s pree ks t er di e e i i s v a n de uit s pra ak in z o u wi ll en s t ellen in zijn door h ellin ga in zijn b er oemd e bo e k me t d e ge zic ht wordt uit ge lac h e n d at ni emand he t ve elz egge nd e tit e l de opbo u w va n de alge m een zi c h kan voors tellen dat onz e mini st e r pr es i beschaafde ui tspraa k van h e t nede rlands ee n dent koningin b ea trix i ets over de co rrecte c ultuurda a d ge no e md e n w el omdat hij e en uit s pr aa k v a n h et n ed e rland s z o u lat e n ze g sc he ppin g was e n ee n b ewu s te k e u ze va n ge n spre k e n wij dan allema a l h et n e d e rland s z es ti e nd e e n zeve nti e nd e ee uw se g rammati waa r bolk est ein se nior e n o nde r a nde re pro c i en taa lkun s te na ars e e n n atuurlijke ontwik fessor kl oe k e zi c h voor h ebb e n i nge z et inte k e lin g z oa l s in he t duits en h e t en gel s zou ge ndee l no g nooit zijn e r zo vee l so ort e n ook bij o ns een aa i op gel everd h ebb e n n e derlands t e hore n geweest als tegenwo or m aar sede rt d e zesti e nd e ee u w we rd jui st d e dig juist op plaatse n e n in situati es w aar ei ge propagee rd en di e we rd v ervo l gen s vroege r unifo rmit eit normaal gevond en werd d oor h e t o nd erw ij s e n d oo r too naan geve nd e e en enke le tv re cense nt maakt er no g w e l e e ns c ultuurdrage rs ac tief e n p assi e f ge pro mo ot e e n op merking ove r n aa r aanle idi ng va n h e t r es p ec ti eve lijk ge ko est er d h e tze lfd e ge ldt programma big b ro ther bijvoorb eeld m aar ma ar in mind e r e mat e vo o r d e twee and e re m eestal b e tr eft h e t d a n r egional e accent e n e n dift o n gen d ie h e t abn h eeft d e ui e n d e z elde n h et n e d erlands dat sluip e nd e rwij s b e zi g a u i s in de pl aats te ko me n va n h et abn nu we e e nvo udi g do o rd a t ze op sc ho o l doo r de h e t in d e gate n krij ge n want zo gaat da t me t ond e rwijze r e n in h oge r e krin ge n o o k do o r gele id elijke v e ra nd eringen i s h e t misschien al de oud e r s aa n gelee rd we rde n h e bb e n e i te l aa t o m h e t pr o ces tegen t e houde n d e ui e n o u hun b es t aa n t o t in o nze d agen ee rste v raa g i s of we d a t mo e t e n wi llen e n d e kunn e n vo ortze tte n z e h a dd e n a ls vanz elf tweed e of we d at nog zoud e n kunne n pr es t ige o o k v oor ki nd e r en uit de l age re h e t pold e rne d erla nds d e op v all e nds t e va milieus was h e t ee n v a nz e lfs pr e ke nd e zaak dat ri et e it van h et al gem e n e ne de rl a nds is ee n ze abn l ee rd e n zo dr a ze maar d e k an s aftre kse l van het abn een s o or t sub abn kr ege n je kwa m a l s ki n d uit een lage r mili eu all ee n w a t de dri e tw ee kla nk e n b etre ft klinkt op sc hool in c ont ac t m et ee n m ee rde rh e id h e t a nders dan h et abn h e t i s ni e t regi o n aa l v an klasge not e n uit d e h oge re kringe n di e want de spr ee ks t ers e n spre kers ervan ko b e t e r to ege ru s t w a r e n e n abn spr a ke n j e men ove ra l va ndaa n w el zijn e r spreek s t e rs deed m e t dit a lles j e vo ordeel j e wis t d a t h e t m et t ege lijk ee n r egion aal a cce nt maar z e me t bes ch avin g te m a ke n h a d e n j e w as blij h ebben alle maal di e aa r s e n aa u s z e d enke n dat j e e r dee l a an kon he bb e n vaak ook dat ze abn sprek e n en ze kome n uit de midd e nkla sse of nog h oge r aan d e overheid onderwijs en het ab n opkom st van dit pold e rn ed e rlan ds is go e d t e zien h o eze e r onz e maat s chappij ge dur e nd e de ik b en ni et de ee r s t e di e o pm erkt d a t d e la atst e dri e dece nni a v erande rd i s d e moc rati se ring ee n va n d e oorzak e n i s va n d e ac hteruit gan g va n onz e g o e de mani er en normbewust en gezagstrou w m aar m ees tal wordt vo orbij gegaan aa n de dr a mati sc he v e r a nd erin ge n in h e t s pr e k en de la n ge e n s tabi e l e sta a t va n h e t aloud e abn di e ve ra nd e rin ge n h e bb e n om t e b eginn e n te i ll us treert hoe ge zagstrouw e n normbewust mak en m e t de enorme to es troom v a n sc ho de nederland se sam e nlevin g vr oeger altijd li e re n vo or a l uit de l age re mili eu s waar gee n 24 moer 2000 1 abn ge sprok e n werd dat b e teke nd e al ee n praktijk d e jongeren vinden het ve el minder ongunstige uit g angspos iti e m a ar v e el e rnsti nodig abn te spreken dan de ouderen en ze ger is dat d e democratisering en de erop vinden voor eigen gebru i k het polde rn eder volgend e informalisering ouders e n onderw ij lands n e t zo geschikt als het abn van z e r s b es m e t hee ft ni e t het toege eflijkheidsvi bezooij en w eb s ite pold ern e derlands artikel nr ru s m et al s ge volg da t jui s t in de period e 12 2 da t b e tek ent du s da t het er voor het waarin a an het s pre k en v a n c orre ct n ed er abn slech t uitz i e t lands e x tr a aa ndacht h a d mo e t e n word en dat h et abn naa r zijn ouwemoer dre i g t te be s te ed di e za a k schrom e lijk v e rwaarloo sd i s gaa n is dus g e e n gevolg van normvervaging of b e t er no g volkom e n is wegge bonjourd want d e no rm kent i e de ree n maar van het h et onde rwij s e n de overh e id zijn d e hoofd ontbre k e n van het besef dat h e t spreken van sc huldi ge n va n h e t lo slaten van d e e i s tot h e t die norm waard e vol o f mi ss chien gewoon s pr ek e n va n abn want z e zijn e ve n go ed va nz e lfspre k e nd i s t e rwijl bij de ove rh e id h et v e rantw oorde lijk voor d e uits praa k v an h e t b ese f ontbre e kt d at h et ond erhoud e n e n in n e d e rland s al s voor d e schrij fwijze ervan z e s tand houde n v a n e en taalnorm een z aak v a n zijn trouwe ns ee n handje geholp e n door de cultuur i s de ov e rh eid va n heden laat aan de s o c iolin g uis ti ek de soc iolin guis t e n h e bb e n bevord e ring van ee n meerve rzorgde uit spra ak hun b es t ged aa n de zo ge na amd be l e di ge nd e door haar a dvi seur s all een wa t loz e woord e n t e rm abn algem een beschaafd nede rla nds t e v uilm a ke n ve rvan ge n door sta ndaa r dt aa l m aa r v ervol ge ns hebb en z e dat begrip zo op ge re kt dat h e t leerplan t ege nwoordig a lles kan b ete k e n e n w at maa r me t de mond w o rdt v o ortge bra c ht in h e t door d e slo in opdra c ht van di e ov e rh e id op ges t e lde lee rpl a n n e de rl a nds op normvervaging d e toe n wordt het o p ee n op h e t ee r s te ge zi c ht b evre dige nd e mani e r geformul ee rd vandaag d e dag ka n e r gee n week e ndkra nt o f de b e ginn e nde l e ra ar be schikt ov e r e en maga zine meer ve rsc hijn e n of e r wordt ge c orrec t e uitspraak v a n h et alg e meen neder kl aagd ove r n ormverva gin g op all e g ebi e d lands dit he e t in he t s tuk e e n b e kwaam b eh a lv e da t dit ee n ve rk ee rd e t erm i s omd a t h eidsei s p i 1 3 maa r op grond van mijn i ed er ee n no g v e rdo md go e d w ee t wat ho o rt e i ge n e r varin gen en d e ve rh alen van oude rs e n wat nie t i s de term al h el em a al ni e t van mo e t ik v a s ts t e llen dat hi e r het b eg ri p e is to e p ass in g op he t n e de rlands w a nt wat de ste rk ged e valu ee rd is e n zi c h on geve e r bevindt ec ht e uitspraaknorm is we te n de m ees te op niv e au j a ren 1 9 6o e n du s ge e n ei s meer me n se n h ee l goed d a t blijkt b ij voorbee ld uit is ee n ond e rzo e k va n r e n ee va n b e zooij e n te al ge meen n e d erl a nds is ook ee n te vage nijm ege n in ee n lui s t ert es t we rd en a a n tac h term di e ni e t t e rijm e n is met een c orrec te tig lui s te raars ters ee n gro e p jonge en ee n uits praa k als do el st ell in g en norm moet he t gro e p oude r e d e h elft va n be id e uit d e abn geld e n niet me er niet mind er omdat ra nd s tad d e he lft uit ni et randsted e lijk ge ied e r ee n w ee t wat e ronder versta a n moe t bi e d a ll erl e i so ort e n ges proken al ge m ee n w o rd e n h et moet du s ook bij zijn naa m n e d e rl a nds ter b e oord e lin g voorge le gd h e t g en oe md w orde n spr a akond e rwij s mo et zi c h abn w as de va ri e t e it di e do o r all e lui s te raar ri c hten op een duidelijk d oe l jui s t als dat nie t s t ers feilloos al s zodanig h e rk end we rd dat a ltijd ha albaar i s wi e zijn doel te vaag herke nn en was vrijwel un a niem ied e r ee n formul e ert bereikt ni e t s voor wi e onzek e r wees d e ze l fd e fra gmen t en a a n a ls abn is er zijn nog ge no eg n bn spreke nd e p ers o maa r ev en duidelijk i s dat e r ee n g root n e n op de radio e n d e tv te horen maartje ve rsc hil in waa rd erin g be s t a at tu sse n jon gere n van we ege n prin s wi lle m alexande r joop e n oude r e n ni e t in es th e tisc h opzicht wa nt van zijl h arme n si e z en hanneke groente i e d e reen vindt he t abn h e t moois t e s oort m a n pi a dijks tra minis t er bors t e t c et era ges proken ne derlands van be zooijen w eb wat er feit elijk terecht zal komen van het site po l de rn ede rlands art ik el nr 4 m a ar in d e ond erwij s in het s preken op de ba s i ss choo l 2000 1 moer 25 laat zi ch afleid e n uit wa t e rover gezegd wordt aandacht voor uitspraa k in het conc ept ke rndo el e n basisonderwijs alweer v an d e s lo nam e lijk ni e ts d e di e tol e r a ntie b es taat op ee n s ni et a l s het om be grippen abn correct s prek e n zelfs al g e s p ell in g g a a t terwijl v ee l m eer m ens e n all ee n m ee n ne de rlands en het ongelukki ge stan s prekend door h e t le ven gaan en ande ren a ls da a rdta al ko m e n in h e t h ele stuk ni e t voor z e s chrij ven hun sp e lling door d e compute r t oe n ik mijn ve rb a zin g daa ro ve r k e nba a r l ate n co rri gere n i e d e ree n l eg t zi c hzelf en zijn m aa kte aan h e t hoofd v a n d e b etrokken ge ld gedwe e ne e r ze lfs bij de voors chriften afdelin g va n he t minis t eri e was zijn ant v an d e knu lli gs te s pelling di e w e ooit gehad w oord da t h et abn nie t in het stuk v o or hebb e n a a nd ac ht en zorg v oo r de uit s praak kwam omd a t h e t va nz e lfspre ke nd uitga n gs kost e n gee n ce nt a llee n veel inz e t prat e n punt was voor wat d e k e rndoel e n n e d e rla nds l ee r j e ni et va n de c omput e r nu de c ompu b etr e ft h e t was implic i et ke rndo el van ter de s pe llin gle s gro tend ee ls ove rbodi g maa kt zo veel naivit e it h a d i k ni e t te ru g zou hij k a n de ge wonn e n tijd b estee d worde n aan h et we rk elijk de nk e n d a t kind e re n van huis uit c ultive re n va n on s abn d at woord moet e n abn s pre k e n of d at e r vanz e lfs pre k e nd door w e o ok wee r gaa n gebruik e n het i s een d e onderwijzer a anda c ht a a n wordt be s t ee d v irtu el e taal m a ar ee n w aa r va n d e mees te r e ge lma t ig hoor ik v an ouder s die z e l f ab n n e de rl a nd ers e en sc he rp e voor s te llin g h eb spre ke n da t hun kind e re n zodra z e maar n aar b e n en al s co nc re t e d e finiti e ka n no g altijd d e crec he o f bas i ssc ho o l gaa n voorgoed to t prim a di e ne n d e o msc hr ij v in g va n van h ae d e ca t egori e a ai s pre k e rs b e hor e n zee r tot rin ge n uit 1 9 2 4 abn spreekt i ema nd a an wi e hun verdrie t d e aai h ee ft nu ee nm aal v a n j e ni e t kunt hore n w a ar hij vand aan komt alles voor op de ei waa rdoor kind e r e n h e m nog b e t e r i s d e uitdage nd e v o lledi ge bena va n n a ture gaa n s pre ke n als d a ar ni et op a ll e min g a lgemeen b eschaafd nederla n ds o md a t t erre ine n thu is ma a r v oor a l in c r ec he e n op hij pr ec i es z eg t w aa r h e t o p s t aa t h e t w o ord school t ege n t e v e lde wo rdt ge trokke n komt b es cha afd zegt n og altijd i e t s d e mees te h e t nooit me er g oed kinde r e n ki e z en nam e j o nge r e n v oe len zich ge vl e id al s j e ze z egt d a t lijk uit zi c hz elf v oor wa t blijkbaa r gemakke ze b esc haafd s p rek e n la t e n we daa r aan lijk e r is oud ers kunne n ve rb e t ere n w at ze a pp elle r e n ik h eb ge m erkt d a t di e term d o or wille n kinde r en n e me n to c h ov e r w a t z e op jon ge r e n tegenwo o rdig b es li st ni e t als nega scho o l het meest hor e n en a l s er gee n tief wordt ervare n maar a ls i e ts dat i e t s mooi s o nd e rwijz e r is di e hun aa i b es trijdt blijv e n z e e n waa rdevol s uitdrukt i e t s d a t h e t wa a rd i s h e m z egge n h e t res ulta at i s dan p o lde rn e n ages treefd t e word e n w aar om ni e t h e t d erl a nd s de v arie teit van h e t ned erla nds di e b egrip b esc h aa fd gaa n h ant e re n a l s maats ta f o o k het m eest e pres ti ge sc hijnt t e h ebb e n eer s t v a n h e t spr e k en vervolgens va n a nd e re vorm e n van socia al ge drag b esch a afd gedrag schijn toleranti e i s nu ee nm aa l e l egant al s ove rhe id e n ond e rwij s beid e vinde n da t d a n zijn e r natuurlijk v olop s te mm e n di e h et spre ke n va n h e t abn zo va nz elfs prek e nd z eggen e n wa t d an n og inde rda ad j e do et e r is al s ze b eweren da n mo et en d a ar conse nie ma nd direc t e sc hade m ee m aar in ee n qu e nti es aa n verbond en wo rde n op zijn b esc h aafd mili e u word e n b ep a alde zak e n ni e t min s t di en t e r ee n expli cie t geformul ee rd getol ere e rd d a t i s d e essenti e va n c ultuur k erndo e l va n ge maakt t e wo rde n h e t ee r s t e wie ee n ande r e rgert of hind e rt o ve rtree dt e n voornaam s t e da t e r i s op alle l eergebi ed e n a ltha ns in d e o ge n v an gelukki g no g ve l e n d e aanda c ht voor de uit s praak b ev orde rt n a m e r ege ls va n onz e c ultuur op va lle nd i s o ve ri lijk oo k d e k wa lite it van h e t formuleren en ge ns d a t dege nen di e tol e ranti e t ege nove r ee n go ed e c ommuni cati e net zoa l s a andac ht alle rle i s o o rt e n ned e rlands pr e k e n ze lf in d e voor s p ell in g e n voor scho onschrijv e n d e r ege l correc t s preken en z e ker ni e t d e s pra a k k walit eit va n h e t gesc hrev e n e t en go e d e komt van di e a nd e r zo uden wi lle n ov ern e m en h e t i s e en sc hijn tol e r a nti e in we rk elijkh e id is h e t o nve rsc hilligh e id o f ge m a kzucht 26 m o er 2000 1 abn en nederlands als niet moedertaa l spreken kan het leren al hebben de aller nieuw s t e ontwikkelingen de ruimte om op al s ik h e t go e d zie dan zijn er voor het school ie ts aan spreken t e doen nog weer propageren van e e n uniform abn zo mogelijk verder verkl e ind zouden de gen e n die het nog gewichtiger argum e nten aan te voe ren studiehuis bedac ht hebb e n en di e anderen het ond e rwij s ond erv indt tegenwoordig d e die op het idee gekomen zijn om h e t basi s on enorme gevolgen van de binnenkoms t van derwij s t e overspoelen me t wagonladingen kind e ren van niet n e d e rl a nd s sprek e nd e computers zich re aliser en dat dit wel eens oud ers kind e r en voor wi e h e t nederl a nd s in grijp e nd e ge vol gen zou kunn e n hebb en nie t de mo e d ertaal i s d aa rn aa s t zijn er ook voor d e verbal e v a ardigh e d e n van sc holi e ren steeds me er volwas s e nen m e t e en ande re zeker al s zij thuis geen ne de rland s kunnen mo ed ertaal die nede rland s will e n l ere n ik s pr e ken vraag me af o f jui s t de e norm e di ve rs it e it van al dez e onde rwij s vr a genden he t niet dwin ond e rwijzers en leraren he bben zi c h me er g e nd noodzak e lijk m a akt h e t ges prok e n mal en uit e rs t k ri ti sc h uit ge late n ov e r all e rl e i ne d e rl a nd s zo ve el moge lijk t e uniform er e n ge volge n va n die zo gen aamde ond erwij s v e r wij a l s n e de rl a nd e rs kunne n on s p er d e finiti e ni euwin ge n h e t wordt hoo g tijd dat ze zich ni e t voor s tell e n wat voor probl e m e n e r voor ook ee n s uit s pre k e n ov e r h e t be l a ng van e en buite nland e rs onts taan doordat z e v ersc hill e n uniforme spraa k in een l and dat zich b e d e s oort e n n ed erla nds horen en vaa k oo k sc ha afd n oemt h e t s u cces va n bo ek en a l s hoe ond erw e z en krijge n maa r d e nk d an ee n s aa n hoort h et eigenlijk gee ft hoop dat e r v oor zorg ee n s itu a ti e di e vel e n va n on s w el k e nn en voor i e ts d at bij uit s te k hoorb aar i s o ok plaat s waarbij z e m e t hun s c h oo lfra n s in een and e r is d ee l v an fr a nkrijk te r ec ht kwa m e n dan z e gewend ware n noten en literatuu r bewustwordin g r ov er he t polderne d e rl a nds h e b ik ee n bo ekj e geschr e ve n po ld ern e derlands waardoo r he t abn natuurlijk wet en w e a ll ema a l dat d e mo ge verdwijnt ams t erd am b e rt bakk e r 1 99 8 lijkh ed en om ook n og ee ns aa nda c ht aa n isbn 90 3 51 20337 spraa k te b es te de n er do or a ll e r e c e nt e ont 2 er is s inds kort oo k e en we b s it e polderneder wikkelin ge n nie t be te r op ge word en zijn lands die ond er ander e e en aantal artikel e n wa nt he t is geen sin ec ure om voor een klas t e b e v a t o ve r h et ve r schijn sel p old e rne d e rland s s taa n va n derti g of mee r kind ertj es va n a ll e rl e i en a anve rwante zake n a ls nart en stand aa rd a f e n herkoms t wi e kan d a n nog tijd of n e de rl ands met geluidsfragm e nten op di e gelegenh e id vind e n om l ee rlinge n hun uit webs it e s ta a t ook ee n lui ste rto e t s d e a nt s pr aak indi v iduee l te corri ge r en m aa r laa t d e wo ord e n w ord e n doo r mijn c ollega r e nee ond e rwijz er of l e raa r h e t dan op zijn minst v a n b ezo oij e n e n mijzelf gebruikt voor ve r go e d v oordo e n d aar mank eert al enorm v e el d er onde rzo e k u w m ed ewe rkin g wordt zeer a an gee n wond e r ik k en rns o l e erlin gen op prij s ges teld d e re s ultat e n v an he t ond e r uit drac hte n en alkmaa r van w i e ni em a nd zo e k wo rde n lat er ook op de we bs it e b ek e nd ooit had m eege ma akt da t hun doc ent i e t s aan g ema akt do e t allen m ee uit spraa k v erbe teri n g deed terw ijl e e n aantal hum uva nl poldernederland s van h e n b eslist ni e t volde e d aan de ee rder genotee rde b ekwaamh eidse i s d ie do ce nt du s waarschijnlijk ook ni et nie t alleen e en go ed v oorbe e ld is ove rigen s b el a ng rijk ook e e n e envoudi ge o pm erkin g over uit s pra ak waardoor het b es ef onts t aat dat er re gels voor zijn kan ee n heilzame uitwe rkin g he bb en jongen s e n m e i sj es we s pre ke n hi e r abn en wi e werkelijk abn wil 2000 1 moer 27