Naar het nieuwe schoolexamen schrijfvaardigheid HAVO/VWO. Het netwerk Gedocumenteerd Opstel.

hans goosen bestaat aan de slag gaan tineke vergeer kon in die groep haar e rv aringen met de examenpraktijk van gericht schrijven in brengen els gijsen en ik vertegenwoor naar het nieuwe digden als het ware de scholen met het traditionele titelop s tel die graag naar een schoolexamen schrijf meer inspirerende examenpraktijk wilden overstappen vaardigheid havo vwo op 8 oktober 1998 zijn de eers te uitgewerkte het netwerk voorste llen en produc ten van de ontwikkel groep gepresenteerd e n becommenta rieerd gedocumenteerd opste l vertegenwoordigers van twintig onto scho len hadden ingeschreven voor de studi emid dag waarop ook plannen voor de volgende ontwikkeljaren besproken zijn van het ont wikkeld mate ri aal en de geplande vervolg in het z uiden van h e t land is een g rote groep ac tiviteiten wordt hieronder een schet s gege scho le n sam engebracht onde r ee n bes tuur ons ven maar eer s t volgt een korte beschrijving middelbaar ond erwijs daar horen 33 sch o len bij van de verande ri ng e n die in het examenpro die een x a vo vwo afdeling hebb en binn en het gramma schrijfvaardigheid voor havo en bes tuur hebben d e afzonde rlijk e scholen een sterke vwo zijn ingevoerd zelfs tandigheid de contacte n tusse n de diverse sec ti es nede rlands zijn dan ook altijd b ep erkt nieuwe examenprogramma s geweest naar aanleiding van de nieuwe exam en programma s is dat ve rande rd doce nt hans in mei 1998 zijn d e examenprogramma s goosen beschrijft in dit artikel we lk res ultaat de nederlands havo en vwo definitief vast g e s am enwerking inmiddels heeft opge le ve rd voor het steld door de staats s ecreta ris van onderwijs schoolexam en schn1fvaardigh eid cultuur en wetenschappen daarmee wordt e en punt gezet achter een lange reeks van adviezen en conceptversies vanaf de voor in 1996 nam een interscholaire werkgroep lopige voorste ll en van de cven commissie het initiatief voor een aantal studiemiddagen vernieuwing eindexamenprogramma s ne der en uitwisselingsbijeenkomsten voor de lera l andse taal en letterkunde vwo en havo in ren nederlands van alle otvt o s c holen de r99o onder andere gevolgd door het a dvi es nieuwe examenprogramma s voor havo van de vakontwikkelgroep nederlands in vwo en voor vbo mavo leverde n een uit 1 995 tot de paarse voorlichtingsbrochure van gebreide lijst van wenselijke thema s op dat de slo uit 1 996 resulteerde onder andere in bijeenkomsten over argumenteren in de bovenbouw over met de definitief vastgestelde nieuwe exa praktijkerva ri ngen met de voordracht en de menprogramma s verdwijnt het traditionele groepsdi s cussie en daarop aansluitend over de tit e lopstel uit het centraal examen volgens beoordeling van de discu ssie ov er de samen de gegevens van het procesman a geme nt stell ing van het fictiedossier en over opdrach voortgezet onderwijs r m vo 1998 zijn met ten voor het leesdossier ingang van het s c hooljaar 1998 1999 45 op de wensenlij s t van de leraren boven scholen met hun 4 havo leerlingen begon bouw stond echter een ander onderwerp op nen met de tweede fase die leerlingen de hoogste plaats de inste lling van een worden als eersten geconfronteerd met het ontwikkelgroep voor het schrijfdossier en schoolexamen schrijfvaardigheid het sc hoole xamen s c hrijfvaardigh e id met a ll ereerst m o et en de le erlingen voor dat ingang van het schooljaar 1 997 1 99 8 kon nieuwe schoolexamen een schrijfdos sier aan de ontwikkelgroep die uit drie personen leggen waa ri n ze aantonen dat zij verschil 10 moer 1999 i lende fasen van het schrijfproces bij herhaling in ri chting van het schoolexamen schrijfvaar uitgevoerd hebben digheid nog veel te kiezen de vastgestelde bindtermen bij schrijfvaar schrijven de leerli ngen voor hun schrijfdos digheid ministeri e van 0 en w 1998 staan sier a ll een op basis van informatie die door de in afbeelding i docent verstrekt is of moeten ze ook zelf informatie verzamelen subdomein informatie verzamelen en ver sluit het onderwerp van de bindopdracht aan werke n bij een van de opdrachten uit het schrijfdos s ier of wordt tijdens het schoolexamen een de kandidaat kan nieuw onderwerp gepresenteerd in verstrekt e 14 vanuit verstrekte en of verzamelde infor documentatie bijvoorbeeld in een uitge matie relevante inhoudselementen ontwik werkte casus kelen kiezen en ordenen voor een te bepaalt de sectie nederlands voor de gehele schrijven tekst examengroep een of twee onderwerpen waar 15 hierbij gebruik maken van schriftelijke op de bindopdracht betrekking heeft of kiest mondelinge en audio visuele bronnen mede iedere le erling in overleg met de leraar zijn met behulp van ict eigen onderwerp subdomein informatie verstrekke n dergelijke keuzes bepalen niet alleen de inri chting van het schrijfexamen maar natuur de kandidaat kan lijk ook van het voorafgaande schrijfonder 16 de verkregen informatie verwoorden in wijs zoveel keuzemogelijkheden maken het overeenstemming met het gegeven doel en ee n autonom e sec tie nederl a nd s niet een in een voor het aangeduide publiek adequa voudig v a ndaar de opdracht vanuit d e o nto te stijl met een correct gebruik van de l eraren aan hun ontwikk elgroep ontwikkel regels van de spelling de interpunctie en de concreet mate ri aal in de vorm van thema s zinsbouw en van de inhouds en vormcon da a rbijb e horend documentatiemateria al en venties daa rop aansluitende opdrachten voor het 17 zijn tekst reviseren mede op basis op basis schoolexamen schrijfvaardigheid op grond van geleverd commentaar van dat mate ri aal kunnen we over eventuele 18 bij het formuleren reviseren en presente ge zamenlijke ve rvolgactiviteiten be s luit e n ren gebruik maken van de mogelijkheden van ict waaronder tekstverwerking en eerste keuze gedocumenteerd opste l telecommunicatie al door de cven i99i was als een tus sen afb eelding i eindte rm en schrijfvaardigh e id oplo ssing tussen het gericht schrijven en het titelopstel het gedocumenteerd opstel voor als het samenstellen van het s c hrijfdo ss ier gesteld op dat voorstel is destijds door velen naar behoren is afgerond kan de schrijf met grote instemming gereageerd de o m o vaardigheid getoets t worden door middel ontwikkelgroep heeft dan ook dat voorstel als van een gedocumenteerd e tekst de op startpunt genomen bij de examenvorm van dracht voor deze gedocumenteerde tekst het gedocumenteerd opstel zijn minstens waarvan tekstsoort doel en publiek gegeven een jaar voor het examen twee thema s zijn sluit aan op het schrijfdo s sier van het bekend gemaakt bij ieder thema zijn enkele handelings deel het cijfer voor deze toets subvragen toegevoegd die als terreinafbake bepaalt voor zestig procent het cijfer van het ning dienen die subvragen geven aan in schoolexamen welke richting de leerlingen zi c h kunnen documenteren op de examenzitting mag zoals gert rijlaarsdam en theo witte 1996 een deel van het documentatiemateriaal mee ook al bij een e e rder voorstel voor het genomen worden op het examen krijgen de examenprogramma hebben aangetoond blijft leer li ngen bij ieder van de vastgestelde thema s er voor iedere afzonderlijke school bij de minstens twee opstelopdrachten in aansluitin g 1999 i moer ii op de subvragen voorgelegd de leer li ng kiest zelf welke opdracht hij uitwerkt de jeugd van tegenwoordig hoe bijzonder is de jeugd van tegenwoordig bij de examenvorm van het gedocumen a in hoeverre is er in nederland na de teerd opstel kunnen de leerlingen zich generatie babyboomers inderdaad sprake zinvol voorber e iden op de definitieve uit van een generatie van nix welke trends werking in een bindopdracht tijdens het zijn aan te wijzen op het gebied van werk schoolexamen d e subvrage n kunnen de koopgedrag relaties vrijetijdsbesteding leerlingen helpen bij h et g eri c ht zo eken na ar e d welke verklaringen zijn hiervoor te relevante informati e de do c ent hoeft niet geven voor a lle kandidate n ap a rt e en b indopdra cht b welk beeld van de jeugd van tegenwoordig te formule ren zoals d a t bij geri cht s c hrij wordt gepresenteerd in moderne litera ven het geval is d e l e erlingen kunnen in d e tuur in films videoclips hoe representa samen stelling v an hun do c ume nta ti e m ap vol tief zijn die beelden in hoeverre gelden die doende hun e igen weg g a an te gelijk e rtijd beelden ook voor jou houdt de do cent door de gem ee n sc hap c h oe nieuw is mopperen op de jeugd p e lijkhe id van d e thema s volop mogelijk van tegenwoordig en je afzetten tegen hed e n voor kl ass ikale bespr e kin g ouderen eigenlijk gaat het daarbij steeds om dezelfde thema s welke verklaringen in het eers te ontwikkeljaar 1 997 1 99 8 h e b kun je hierbij geven b en we e en voorlopige uitwe rking van onz e keuze voor h e t gedo c umentee rd opstel heldenverering voorgelegd aa n co llega s va n diverse zu s ter b estaat er nog zoiets als heldenverering s c holen op basi s van hun po s iti eve re ac ti es a wanneer spreken we van helden bezitten zijn w e b egonn en m e t d e definitieve uitwe r zij bepaalde kenmerken innerlijk of uiter king van twe e th ema s d e j e ugd van te ge n lijk worden aan helden nog speciale eisen woordig en h eldenvere ri ng als pre cise gesteld hoe is heldenverering te verkla re nde to e lic hting zijn subvrage n b e dacht zi e ren afbe e lding 2 b is heldenverering een verschijnsel van alle tijden zijn de al dan niet religieuze helden andere keuze s uit de geschiedenis en literatuur te vergelij ken met hedendaagse helden tot nu toe hebben w e bij d e uitwerking van c hebben helden in onze tijd afgedaan wel de s ubvrage n ee n mix van v e rsc hill e nd e ke veranderingen hebben ertoe geleid dat benaderings wijze n ge realiseerd wa t pret en de held zelfs de anti held is verdwenen tieu s geformule erd bes t a at die mi x uit aan of is heldenverering voorbehouden aan da c ht voor maa tsc happelijke ver sc hijns e l e n een bepaalde leeftijd en verdwijnt de ado mo g elijkh e den voor e e n p sy cholo gisc he ratie daarom na verloop van tijd benad e ring en e en c ulturele c omponent uit d e voorb ee lden van de the ma s blijkt afbee lding 2 subvrage n b ij de twee th e ma s dat we in onz e o ntwikk e lgro e p er niet voor gekoz e n h ebben de thema s te beperken tot op d e tweed e pla ats menen wij dat bij e en onderwerpen binne n ons va k tot lit eratuur b e p e rkte n ee rla ndi s tis che k e uze e en ree e l of ta a lkunde publiek waarvoor d e le erlingen zoud e n moe twee o verwegin g en zijn daarbij van b e lang ten schrijven niet gemakkelijk te bed e nken we menen op de eerste pl a ats da t we zo ve el zal zijn bij d e b indopdracht e n voor havo mogelijk kansen mo e t en houden om zove e l de nk e n we namelijk aan ee n publiek van mog elijk leerling en ee n keuze t e l aten maken l eeftijd gen ot e n bijvoorb e eld de lez ers van di e zij inte ress ant vinden sp ec ifieke neerlan een tijd s chrift al s r eflector of ee n alg emener di s tische voork euren daare ntegen kunnen publiek zoal s de abonnee s van een regionaal leerlingen ook nog uitwe rken in bijvoor dagblad of lezers van rails voor d e vw o beeld het lees dossier of het profielwerk s tuk leerlingen k a n als beoogd publi e k ook gedach t 12 moer 1999 i worden aan de lezer van bijvoorbeeld de melen op de samenste ll ing van de bronnen volkskrant nrc handelsblad of hpide tijd bundel kom ik hieronder nog te rug het materi aal voor het thema de jeugd van in de uitwerking van bindterm 1 6 wordt tegenwoordig is nu in zijn ge heel uitgewerkt toegelicht om welke tekstsoorten het gaat bij en ter besc hikking ge s te ld aan all e betrokken het onderdeel s c hrijfvaardigheid uiteenzet s cholen de individuele school kan het mate ting beschouwing betoog in de ontwikkel ri aal op verschillende mani e r en gebruiken groep hebben we ervoor gekozen om in de i als mog elijk model voor eigen thema s bindopdrachten alleen beschouwingen en gekozen door de leerlingen of de secties zelf betogen als gevraagde tekstsoo rt op te nemen 2 als oefenmate riaal voor 4 havo 4 vwo de beschouwing en het betoog zijn com 5 vwo plexer dan de uiteenzetting en in die zin ook 3 als eers te onderw erp in de reek s van twee als schrijfprestati e beter met elkaar vergelijk thema s die de school voor het schoolexamen baar bovendien sluit d e schrijfvaardigheid op wil laten g e ld e n die manier beter aan bij andere domeinen uit het examenprogramma zoals samenvatten en ook al hebben we een bronnenbundel bij argumentatieve vaardigheden de jeugd van tegenwoordig samengesteld we wi ll en de leerlingen zeker niet a ll een laten onze uitwerking van het gedocumenteerde werken met door de docent verstrekte infor opstel en de bovenstaande keuzes zijn uitge matie deze eerste bundel hebb e n we bedoeld breid besproken door een grote groep van voor 4 xnvo en 4 vwo we gaan e rvan uit co llega s uit de o m o scholen tot onze vol dat die leerlingengroep nog zeker 1 3 deel van doening bleken we op ruime instemming te de uiteindelijke documentatiemap zelf zal ver kunnen rekenen vooral de bronnenbundel zamelen bij de uitwerking van de thema s bleek als voorbeeld in een grote behoefte te voor 5 xnvo en 5 vwo gaan we e rv an uit dat voorzien de leerli ngen een groter deel zelf zull en verza 1999 1 m oe r 13 d e bronnenbunde l bronnnenbundel een specifieke vorm gege ven het leek ons illustratief om de leerlingen de bronnenbundel is bedoeld voor de leer te laten zien hoe wij de drie samenstellers lingen in de bundel de jeugd van t eg e n zelf aan het werk waren gegaan bij de eers te woordig hebben we na de beschrijving van inventa ri satie bleek al meteen hoe wij onder het thema en de subvragen achttien artikelen ling in onze werkwijze verschilden die opgenomen een deel van deze a rt ikelen kan verschi ll en hebben we in een aangescherpte gebruikt worden in de documentatiemap die vorm in de bronnenbundel laten uitkomen iedere leerling uiteindelijk zelf samenstelt de achttien teksten zijn in d ri e blokken voor het s c hoolexamen zoal s e erder aange gepresenteerd per blok van zes gaat e e n geven gaan w e e rvan uit d a t d e le erling ook to elichting vooraf waa ri n wordt be schreven zelf voor een b e langrijk deel materi aal voor via welke zoekwe g en de s amenstell er van het die doc umentatiemap h e eft verzameld blok de artikelen heeft gevonden hieronder om de leerlingen te helpen met het zoeken volgt het eerste de el uit de toelichting op naar ges c hikte informatie hebben we de blo k r b lok 1 de jeugd van tegenwoordig in de openbare bibliotheek en de schoolbibiliothee k in de openbare bibliotheek ga ik eerst zoeken op trefwoorden om trefwoorden met betrekking tot het onderwerp de jeugd van tegenwoordig te vinden zou ik kunnen zoeken in het siso register daarin staan heel veel onderwerpen op trefwoord gerangschikt met per onderwerp of deelonderwerp een bijbehoren de siso code ik ben echter eigenwijs en bedenk mijn eigen trefwoorden in de geautomatiseerde catalogus de zoekcomputer ga ik op zoek naar boeken bij de volgend e trefwoorden jeugdcultuur modern moderne jeugd trends jeugd popmuziek jongeren pubertei t mode onder de categorieen met een vond ik een paar boeken waarvan onder jeugdcultuur een publicatie me zeer de moeite waard lijkt bogt tom ter one two three tour popmuziek jeugdcultuur en stijl utrecht lemma 1997 omdat ik denk dat popmuziek inderdaad een heel belangrijke rol speelt in het leven van veel jongeren neem ik uit dit boek het grootste deel van het eerste hoofdstuk over belang en waardering van popmuziek artikel 1 ve rv olgens ga ik kijken over welke onderwerpen met betrekking tot de jeugd van tegenwoordig er documentatiemappen beschikbaar zijn ik kom tot het volgende lijstje drugs opvoeding tijdschriften graffiti popmuziek vakantiewerk jeugdbeleid popmuziek nederland verslaving jeugdcriminaliteit puberteit voetbalvandalisme jeugdwerkloosheid skinheads vr ijetijdsbesteding jongeren softdrugs werkende jongeren kicks straatkinderen zwerfjongeren mode televisi e 14 moer 1999 i voorlopig beperk ik me tot de map jongeren daarin zi tten veel artikelen die bruikbaar zijn voor mijn onderwerp zeer informatief vind i k schoonhoven gertjan van jeugd van tegenwoordi g wat loopt daar nou een overzichtelijke gids voor een onove rz ichtelijke jongerenfauna in elsevier 15 februari 199 7 het artikel geeft een uitgebreid overzicht van de jongerenstijlen in kleding muziek en leven a rtikel 2 de schoolbibl iotheek is de volgende plaats waar ik informatie ga zoeken op het tijdschriftenrek zoek ik naar speciale tijdschriften over jeugd ik vind feugd en samenleving en 0125 tijdschrift voorjeugd van de laatste jaargangen neem ik de inhoudsopgaven door en ik blader wat de artikelen in het eerste tijdschrift zijn wat theoretisch voor mijn doel maar in het tweede vind ik veel bruikbaars bijvoorbeeld kroneman marieke en mies kroon jeugd egocentrisch en materialistischt in 0 25 oktober 1997 artikel 4 n a d eze t oe li chting zijn de zes geselec teerde arti k elen in tegraal op gen ome n oo k i s o p ee n a p arte bl adzijde ee n lite rat uu rl ij s t va n de 6 artikel e n toegevoegd op d ezelfde w ijze i s bl ok 2 e n 3 ingedeeld ik geef nog wa t fragme nt e n blok 2 de jeugd van tegenwoordig via cd ro m in de studiezaal van de openbare bibliotheek is het mogelijk via cd rom artikelen op te zoeken en eventueel te printen tegen betaling van de volkskrant en brabants dagblad als onderwerp toets ik het woord jeugd in en zie vele titels vanaf 1995 aan mijn ogen voorbij gaan wat mij interessant lijkt bij mijn onderwerp laat ik in zijn geheel op het scherm komen vandaar selecteer ik de artikelen die ik zal uitprinten wytzes liesbet h jeugd van tegenwoordig kijkt niet naar geweld helaas in de volkskrant 3 maa rt 1997 artikel 5 de jeugd van tegenwoordig via eigen materiaa l het kan ook dat je toevallig op een artikel in krant of tijdschrift stuit omdat het net in het nieuws is kijk ook naar programma s als het journaal nova noorderlicht zo stuit ik op een artikel dat me heel bruikbaar lijkt voor dit onderwerp vellenga dir k komt het nog goed met de verloren generatie in brabants dagblad 1 december 1997 1999 1 m oe r 15 a rtikel 6 de jeugd van tegenwoordig via vragen aan mensen uit je directe omgeving denk aan vrienden kennissen docenten moderne vreemde talen en beeldende vorming blok 3 de jeugd van tegenwoordig op het interne t bij het gebruiken van de internet mogelijkheden richt ik me eerst op de welkompagina homepage van mijn internet wanbieder daarop krijg ik hulp via de rubriek zoeken ik kan kiezen uit verschillende mogelijkheden ik begin met de index zo kom ik op ideeen voor andere trefwoorden dan de jeugd van tegenwoordig ik laat de index aan mijn oog voorbij rollen en noteer de volgende trefwoorden jongeren leefwijze mode tijdschriften lifestyle het trefwoord jongeren levert niets op binnen de selectie die de wanbieder gemaakt heeft bij leefwijze is het niet veel beter bij de index wordt nog op een andere zoekmogelijkheid gewezen zoeken op trefwoord daar vind ik de gegevens van een aantal zoekmachines die me kunnen helpen ik kies voor de nederlandstalige machine ilse ilse nl omdat ik daarmee vooral nederlandse teksten hoop te vinden ik geef als zoekopdracht jeugd tegenwoordig dat levert 5627 treffers op onderaan de eerste pagina kan ik dit totaal beperken door een extra trefwoord toe te voegen ik kies voor een term die ik bij de eerste beschrijvingen gelezen heb namelijk jeugdcultuur nu heb ik nog maar 19 treffers ik lees alle korte typeringen even door diverse treffers lijken de moeite waard ik ga eerst door op gabber op internet artikelen bij gabber op internet is onder andere een artikel afgedrukt uit nrc handelsblad 13 februari 1997 a rtikel 1 onderaan de tekst wordt verwezen naar een speciale site over gabbers gabbbersite com op die plek klik ik door naar een artikel uit de volkskrant 22 10 1997 waarin een boek over gabbers wordt beschreven gabbers zijn onzeker burgerlijk en heel lief a rtikel 2 een ander krantenartikel lijkt ook goed aan te sluiten bij mijn onderwerp in het artikel slechte tijden goede tijden 18 december 1996 worden verschillen tussen de jeugd uit de jaren 70 en de jeugd uit de jaren 90 besproken groene nl 1996 a rtikel 3 ik begrijp dat verschillende kranten een archief bijhouden dat via internet te raadplegen is via de zoekmachine ilse probeer ik zoveel internet adressen van nederlands kranten en tijdschriften op te sp oren ik ga opnieuw naar ilse nl nu geef ik niet een zoekopdracht maar ik klik bij de rubriek media die ook op de openingspagina is opgenomen dan kan ik onder andere kiezen uit kranten en tijdschriften bij kranten vind ik aansluitingen op de archieven van bijvoorbeeld brabants dagblad het parool nrc handelsblad en de telegraaf nrc handelsblad blijkt zelfs een rubriek tegenspraak te kennen waarbij naar aanleiding van een nieuwsbericht een discussie van ingezonden reacties ontstaat een van de discussies past mooi bij het onderwerp de jeugd van tegenwoordig nrc nl w2 tegenspraak nix 1 6 m oe r 1999 i a rtikel 4 ik start opnieuw bij ilse nl aan de hand van de zoekopdracht jeugd van tegenwoordig in de uitgebreide lijst valt mijn oog op de eerste verwijzing een bespreking van de film kids groene nl 1996 15 rve kids html dat brengt me op het idee om later ook films bij mijn documentatie te betrekken films waarin de jeugd van tegenwoordig geportretteerd wordt zoals in kids trainspo tting naar de klote hufters en hofdames om op ideeen van titels te komen kan ik op de homepage van ilse terecht daar worden rubrieken vermeld via amusement en vrije tijd kom ik bij film en vervolgens bij de index van de bioscoopagenda nederland tientallen titels zijn daarin opgenomen met verwijzingen voor extra informatie per film stand van zaken op scholen met een schoolonderzoek ge ri cht schrijven bij literatuur in de vorm v a n e en essay bij de instelling van d e ontwikkelgroep is c ontinuere n binnen het nieuwe sc hoolexa e en activite itenplan voor twe e sc hooljare n men schrijfvaardigheid alle andere deel gemaakt aan het eind van het schooljaar nemers s praken hun voorkeur uit om a an te 1 99 81 999 z u ll en we in eerste instantie samen s luite n bij de plannen voor het gedo c umen me t de betrokken co ll ega s van de o m o teerd opstel scholen bekijken welke wen se n aa nbevelin een alternati ef als zelf met de sectiegenoten gen plann e n voor een e v entu e el ve rvolg gefor opdra cht e n ve rv aardi gen in de vorm van de mul e erd kunnen word e n op onz e laats te huidige havo n opdracht kree g in d e ze studi e middag blee k ee n overgrote m ee rderh eid kri ng ge en onde rs t e uning van de a a nwezige schol e n een ne twe rk voor het gedocumenteerd opstel te will en s t eun en productie in de komende jaren en daa ri n ac tief betrokken t e wi ll en zijn eerlijk gaven de meeste deelnemers aan d a t als alles gaat zo al s wij nu hopen zullen ook die steun zeker ook uit g epast e igenbelang na dit schooljaar nog nieuwe thema s e n voortkwam d e inrichting v a n het s chool bronn e nbund els ontwikk e ld word e n voor exame n sc hrijfvaardigheid was no g ni e t of het ov e rzi c ht hebben wij ee n voorstel voor nauwelijks be s proken in de se ctie id e een e en tijdp ad voor de productie van th ema s daarov e r wa ren op ve el sc holen nog nauw e bronn e nbundels e n e xamenopdra chten uit lijks ontwikkeld dat gold net zo sterk voor gewerkt zie afb eelding 3 de zeven s chol e n die dit schooljaar de daarbij hebben we de volge nde uitgangs tweede fase alleen ingevoerd hadden op 4 punten gehanteerd vwo al s voor d e drie sc hol e n die op 4 havo i ied e r jaar ontwikke l e n w e i nie uw them a e n 4 vwo g es tart ware n a l s voor d e overi ge voor 4 xnv o vw o en i ni e uw thema voor schole n die pa s met ingang v a n 1 999 2000 5 havo vwo zullen beginnen 2 voor 4 xnvo en 4 vwo maken we hetzelfde materi aal voor 4 vwo is dit slechts voor een tegelijke rtijd werd uit een peiling duidelijk o e fenronde het is niet bedoeld als e e n van de dat de vorm van het gedocumenteerd opstel thema s voor h e t sc hoolexamen onder de deelnemers absoluut favo ri et was 3 voor 5 havo e n s vwo make n we ook een sc hool wilde de keuze nog niet bepalen h etz e lfde mate riaal voordat vaststond welk e taalvaardigh e ids 4 voor 6 vwo bi e den we alleen thema s sub methode voor de tweede fas e gekozen zou vragen en eventueel titels eindopdrachten worden een school twijfelde over het hand aan we bieden hen geen bronnenbundel haven van de praktijk van ge richt schrijven aan want deze groep heeft dan al 2 jaar of overstappen naar het gedocumenteerd kunnen oefenen met het zelfstandig docu opstel e en school wilde de huidige praktijk menteren 1999 i moer 17 curs u sjaar beschikbaa r in on twikkeling 1998199 9 i de jeugd van tegenwoordig 2 heldenvererin g subvragen en bronnenbundel subvragen en bronnenbundel voor 4 havo en 4 vw o voor 4 havo en 4 vw o 3 natuur in nederland subvragen en bronnenbundel voor 5 havo en 5 vw o 1 999 2 00 0 i de jeugd van tegenwoordi g 4 thema x 3 bindopdrachten voor 5 h a vo s e subvragen en bronnenbundel voor 4 havo en 4 vwo 2 heldenvererin g 5 thema xx subvragen en bronnenbundel subvragen en bronnenbundel voor 4 havo en 4 vwo voor 5 havo en 5 vwo 3 natuur in nederland 6 thema xxx subvragen en bronnenbundel alleen subvragen voor 5 havo en 5 vwo voor 6 vw o 3 bindopdrachten voor 5 havo s e 2000 2001 2 heldenvererin g 7 the ma xxxx 3 bindopdrachten voor s havo s e s ubvrag e n en bronnenbundel voor 4 h avo e n 4 vw o 3 natuur in nede rlan d 8 thema x xxxx 3 bindopdra chten voor 6 vwo s e subvragen en bronnenbundel voor 5 havo en 5 vw o 4 thema x 9 thema xxxxxx subvragen en bronnenbundel alleen subvragen voor 4 havo en 4 vwo voor 6 vwo s thema xx subvragen en bronnenbundel voor 5 havo en s vwo 3 bindopdrachten voor 5 havo se 6 thema xxx alleen s ubvrage n 3 bindopdr a chten voor 6 vwo se afbeelding 3 tijdpad voor ontwikkeling van thema s 5 het verschil tussen het materi aal voor havo netwerkbijeenkomste n en vwo zit in de moeilijkheidsgr a ad van de aangebod e n en door le erlingen zelf verza voor het ve rv olg denken we aan twee alge melde artikelen dit ka n de do ce nt ze lf mene bijeenkomsten per jaar met a ll e verte bepalen genwoordigers van de netwerkscholen op 18 moer t999 i schooljaar zal zal het dan ook het onderwerp van bespreking zijn we zu ll en aan de hand van enkele examenopstell en gezamenlijk en kele beoordelinsgmodellen beproeven en be spreken normaal gesproken zou een derge lijk onderwerp bij neerlandici gemakkelijk tot bittere disc uss ies of op zijn be s t tot e en poolse landdag kunnen l e iden nu ben ik optimi stis cher iedere s ectie kan uiteindelijk in vrijheid b e sli s sen en tegelijke rtijd over heer s t de ov e rtuiging dat we nog genoeg van e lk a ar kunnen lere n reactie s op dit moment i s in ied e r ge val duidelijk d a t in omo kri ng voldo e nde be lan gs t elling b estaa t om de a ctivite it en rond het gedocu ment eerd op ste l na de e e rs t e tw e e ontwik keljaren te c ontinu e ren in de loop van h e t jaar zu llen we a an d e netw e rksc holen voor di e bij eenk o ms t e n b espre ke n w e in ied er stell e n do e n voor d e prakti sche organisato ri gev al het mat eriaal dat in ontwikkeling i s sc h e en financ i e le uitvo eri ng voor de ko rt e voorst ell e n voor d e thema s va n de kom ende termijn jare n k e uzes in ve rb a nd m e t de vo rm geving natuurlijk zijn we ook benieuwd w e lke van de bronn e nbundels da a rnaas t h e bb en r e a c tie s on s initiati ef buiten onz e kring we de ge le genheid onze ervari nge n m e t he t opro ept w e horen die re a c tie s graag als mat eria al uit t e wis sele n op w elke mani er en onz e sc hol e n representati ef zoud e n zijn mo e kan h et materi aal in gez et worde n voor de te n op dit mom e nt nog veel secties neder samen s te lling van he t s chrijfdo ssier hoe is het lands nog m aa r a an het be gin v a n de we g w erke n me t de bronnenbund el te verzo enen s t a an naar het nieuwe sc ho ol exame n schrijf m e t de a anp a k van de gekoz en sc hoolm e tho vaardigh e id de b o vendi e n will en w e steed s een vakdidac literatuu r tisc h onde rw erp m e t betrekking tot schrijf vaardigheid aa n d e orde ste lle n e en lij s tj e bra et a t hendrix red he t cven van mog elijke ond e rwerpen hebben w e al te r rapport eindvers lag van de co mmissi e vernieu aanvulling en p ri o ri te ri n g aan onze co llega s wing eindexam enprog ramma s nede rlandse taal voorgele gd en le tte rkunde vwo en h a v o den haag r99i i aa nwijzin ge n documenter e n bronv erni el blz 12 6 en bl z 17 4 17 6 din g verw erking do cumentati e ministe ri e va n onderwij s e n w e t e nschappen 2 enkele voorbeelden van de sam e nste lling van ex am e nprog ramma s profielen vwo havo ned e r sc hrijfdossie rs gerel a teerd aan enke l e sc hool lands mo dern e tale n m ei 1998 methodes r ntvo tw ee de fas e de echte cijfe rs in 3 aanwijzingen comm ent a arrondes bij sc hrijf pm vo journaal 1 6 september 1 998 blz 4 produc ten van medele erlingen rijlaar s dam g t witt e mini didactie k 4 voorbeelden van inric hting sc hoolexam en schrijven in de tw eed e fase deel r in s voorbeeld e n van e envoudige b e oordelings moer 1996 6 blz 3 07 3 2 2 mo d e lle n het laatste onderwerp scoorde het hoogst op onze eers tvolgende studiemiddag in dit 1999 i moer 1 9