Onbekend maakt onbemind? – Hoe een ANT2-lezer naar een tekst kijkt

d e r d e l 0 e p p onbekend maakt onbemind hoe een ant2 lezer naar een tekst kijkt de kranten staan er vol van taalachterstand bij kleuters bij binnenkomst in groep 1 kent een autochtone kleuter zo n 3500 woorden een allochtone kleuter zo n 1000 woorden of minder anne vermeer schreef in het leidsch dagblad van 21 februari dat de woordenschat van een kleuter in groep 1 een voorspeller is voor zijn cito toetsscore in groep 8 simon verhallen heeft een lijst van 2000 woorden samengesteld die iedere kleuter zou moeten kennen die woorden zijn op een placemat gezet als hulp voor de leerkracht bij het aanleren van die woorden zo hoopt men dat een kleuter beter voorbereid is op het leren lezen later op de basisschool susanna strube vroeg zich af hoe het dan zit met de volwassen ant2 cursist susanna strube radboud universiteit nijmegen als er zulke berichten in de krant staan denk je direct aan de een tekst begrepen kan worden op zo n manier probeer ik situatie in de ant2 klas hoe staat het eigenlijk met de vol een beeld te schetsen van hoe een cursist naar een tekst kijkt wassen ant2 cursist is hij wel voldoende voorbereid op de maar eerst hoeveel woorden uit een tekst moet je kennen taak van het leren lezen een vergelijking maken met een om die tekst te kunnen lezen en begrijpen kleuter is natuurlijk niet helemaal terecht een volwassene spreekt al een taal en heeft jaren levenservaring die een kleuter een leestekst en woordenschat niet heeft maar hij staat wel net als een kleuter aan het begin bart bossers 1996 zegt met betrekking tot woordenschat van zijn schoolse leerproces en hij moet ook net als een dat om probleemloos en op eigen kracht een tekst te kunnen basis schoolkind leren lezen en schrijven voor een basis lezen slechts 1 van de woorden i op de roo onbekend schoolkind is een geringe woordenschat een belemmering mag zijn een tekst waarvan 5 van de woorden onbekend is voor het leren lezen zoals anne vermeer schrijft als je wei dus 5 op de roo woorden kan bijvoorbeeld met hulp in de nig woorden kent leer je er minder woorden bij dat komt klas gelezen worden teksten waarvan meer dan 5 van de omdat je onbekende woorden leert door die te raden op basis woorden onbekend is zijn ongeschikt om als leesmateriaal te van de woorden eromheen maar als je die woorden eromheen gebruiken om te laten ervaren hoe een beginnende lezer ook niet kent kun je ook niet meer goed raden marianne tegen een nieuwe tekst aankijkt heb ik van een bestaande verhallen zei het treffend zonder woorden kun je niet lezen leestekst verschillende gaten teksten gemaakt daarvoor en zonder lezen kun je geen woorden leren gebruikte ik verder lezen waarvan de verhalen volgens de ant2 docenten ondervinden maar al te vaak hoe een cursist docentenhandleiding binnen kse niveau i vallen oftewel worstelt met het leren lezen en begrijpen van een tekst niveau ai van het raamwerk nt2 ik heb het eerste verhaal vooral het laatste is een groot probleem het begrijpend tje een avondje met de trein gekozen en daarvan de eerste lezen niet alleen heeft een ant2 cursist nog geen snelheid 135 woorden genomen in voorbeeld i laat ik zien hoe het in het ontsleutelen van de woorden zijn woordenkennis is eerste stuk van dit verhaaltje eruit zou zien als een cursist vaak ook ontoereikend onlangs hoorde ik een docent zeggen alleen nog moeite zou hebben met de woorden die opgeno dat ze blij zou zijn als een cursist 20 van een tekst zou men zijn in de woordenlijst bij het verhaal daarin staan vijf begrijpen wat wordt er dan bedoeld met begrijpen en hoe tien woorden waarvan er zeven in dit fragment voorkomen veel is 20 ik wil hier graag laten zien wat er van een tekst die zeven woorden zijn dus weggelaten in de tekst van voor overblijft als een aantal woorden wegvalt en wat er dan van beeld 1 dat is 5 van in totaal 135 woorden volgens bossers alfa nieuws nummer 2 mei 2009 d e r d e l 0 e p is deze tekst dus geschikt om in de klas te gebruiken als lees trein vertrekt minuten materiaal maar voor zelfstandig lezen te lastig peter moet station peter is voorbeeld 1 kan station ren peter woont in gouda nen hij woont er vier maanden station koopt kaartje hij heeft in gouda nog niet veel vrienden retour rotterdam zegt vanavond gaat hij naar rotterdam loket hij gaat daar met twee vrienden in een restaurant eten is euro meneer moet rennen peter moet om half acht in rotterdam zijn trein vertrekt minuten hij gaat met de trein peter rent treinen de trein vertrekt over twintig minuten moet spoor peter moet nog naar het station rent trap gaat trein peter is altijd een beetje laat maar hij kan in een kwartier naar het station minuten gaat trein rijden op het station koopt hij een kaartje een retour rotterdam alstublieft zegt hij bij het loket dat is zes euro meneer en u moet met enige fantasie kan de strekking wel uit het verhaal de trein vertrekt over drie minuten gehaald worden maar om de tekst echt goed te begrijpen peter naar de treinen heeft de cursist veel ondersteuning nodig van de docent om hij moet naar spoor 8 weer terug te komen op de uitspraak van de docent hierboven hij de trap op en gaat de trein in en haar cursist die maar 20 van een tekst begrijpt laat ik in na een paar minuten gaat de trein rijden voorbeeld 3 met behulp van het zelfde fragment zien hoe een tekst er uitziet waarvan de cursist slechts 20 begrijpt maar stelt u zich voor dat een cursist moeite heeft met de func tiewoorden in een tekst het aanleren van woorden met een voorbeeld 3 concrete betekenis is over het algemeen een stuk eenvoudiger in dan het aanleren van woorden die de verbanden tussen woor pas den en zinnen aangeven functiewoorden zijn erg belangrijk in veel om de juiste betekenis van een zin naar voren te halen vaak gaat naar kent de cursist een aantal van deze woorden al en het lezen gaat met in ervan vormt geen obstakel maar het begrijpen van de exacte in betekenis ervan wel in voorbeeld 2 laat ik hetzelfde fragment gaat met zien maar nu zonder voorzetsels en functiewoorden er blijven dan 59 woorden over dat is 44 van het totaal en volgens naar bossers dus ongeschikt om te gebruiken voor het leesonderwijs is laat kan in naar voorbeeld 2 op peter woont gouda woont maanden is heeft gouda vrienden gaat rotterdam naar gaat vrienden restau naar rant eten op gaat peter moet rotterdam zijn in gaat trein paar gaat alfa nieuws nummer 2 mei 2009 15 d e r d e l 0 e p het is wel duidelijk dat de inhoud nu helemaal niet ten slotte meer te begrijpen is de cursist kan wel enkele woorden ik heb hier alleen willen laten zien hoe belangrijk woor ontsleutelen maar van lezen is geen sprake dit kan denschat is bij het lezen en begrijpen van een tekst het natuurlijk niet de bedoeling zijn maar het voorbeeld laat lezen van een tekst is meer dan alleen het lezen van woor duidelijk zien hoe belangrijk woordenschatkennis is om den om een tekst goed te kunnen begrijpen moet men uberhaupt een tekst te kunnen begrijpen we moeten verbanden tussen die woorden en de zinnen kunnen leg ons dan ook afvragen of ant2 cursisten op het gebied gen enige achtergrondkennis van het onderwerp hebben van woordenschat wel voldoende voorbereid worden en het aspect van tijd in een tekst kunnen volgen door op het leren lezen als ze een alfabetiseringstraject gebrek aan onderwijs heeft een ant2 cursist vaak onvol ingaan doende algemene kennis en studievaardigheid om de inhoud van een tekst goed te kunnen begrijpen een analfa woordenschat en het lesmateriaal beet die een ant2 traject ingaat moet dus heel veel leren om dit te achterhalen heb ik naar twee veelgebruikte pro alsof alleen leren spreken luisteren lezen en schrijven niet gramma s gekeken een zekere woordenschat en spreek voldoende is nu de eindtermen aangescherpt zijn door de actief een zekere woordenschat is het eerste deel van een invoering van de wi en h et inburgeringexamen is het des serie speciaal gericht op h et ontwikkelen van de schrifte te belangrijker hierover na te denken misschien zou er ter lijke vaardigheden het wordt gevolgd door de kop er op ondersteuning een placemat voor de ant2 cursist ontwor 7 43 voor het technisch leren lezen en tempo een zekere pen moeten worden dat zou het lezen kunnen stimuleren woordenschat biedt 700 woorden aan spreek actiefis een en onbekendheid met de woorden niet laten uitmonden programma dat speciaal ontwikkeld is om mondelinge in onbemindheid van het lezen vaardigheden aan te leren en heeft niet als doel de cur sisten op het lezen en schrijven voor te bereiden zoals een literatuur zekere woordenschat wel wordt er in de docentenhandlei bossers b 1996 woordenschat in hulstijn j e a red nederlands ding vermeld dat een cursist enigszins aanspreekbaar als tweede taal in de volwasseneneducatie amsterdam meulenhoff moet zijn voordat begonnen kan worden met lezen en educatief 176 193 schrijven wanneer dat is wordt niet aangegeven m aar ik gathier m d de kruyf 2001 verder lezen leesteksten vaor neem aan dat het voorprogramma van spreek actief deze anderstaligen bussum coutinho functie heeft in het voorprogramma worden 362 woorden hilderink a l van rossenberg 2004 spreek actief leerlijn spreken aangeboden door middel van plaatjes daarnaast staan er en luisteren alphen aan den rijn id college in de docentenhandleiding zeker nog 130 uitdrukkingen kreulen j 2002 een zekere woordenschat utrecht ncb die de docent aanbiedt dus in totaal worden er in spreek actiefin de eerste fase ongeveer 500 woorden aangeboden noten een cursist leert meestal los van het lesmateriaal ook nog 1 volkskrant 28 01 09 als u zelf deze placemat wilt bekijken dan een aantal woorden zelfstandig desalniettemin is 700 of kunt u de volgende site raadplegen 500 woorden een stuk minder dan de 1000 waarmee een dmo amsterdam nl onderwijs varia onderwijs gemiddelde allochtone kleuter de school binnenkomt dit basiswoorden lijst betekent dat een cursist naast het eigenlijke alfabetise 2 leidsch dagblad 21 02 0g ringsproces nog heel veel woorden moet leren voordat hij 3 m verhallen en k vernooy taalpilots nl echt kan lezen en begrijpen wat hij leest geraadpleegd 24 02 09 16 alfa nieuws nummer 2 mei 200g