Ons kent ons … Het onderwijs Nederlands in Nederland en Vlaanderen

foru m b elgie d e x s rr confe renties kunn e n model staan voor h e t gre nsover s chrijde nde id e aal ned e rlandse e n vlaams e l e erkra cht en ople i d e r s en n ascholers ontwikkelaars e n begel e i rita rymenans d e r s legge n bij e lk aa r hun oo r te luist eren gaan bij elkaa r te rade over grot e en kleine ons kent ons ond e rd elen van he t sch oolva k nederla nds le re n van elkaar tijd en s de le zingen en work het onderwijs nederlands in shop s e n vooral ontmoeten elkaar in d e wand el ga nge n legge n c ont acte n do en ins pi nederlanden vlaanderen ra tie op overbrugge n gro te en kl e ine cultuur ve rsc hille n sluit en bij de borre l vri endsc hap pen voo r h et l even in 1 9 9 6 is antwerp e n voo r d e de rde kee r a a n de be urt om al s ga s t in het verleden heb ik me vaak geergerd aan vro uw h eer op te tre d en we zijn alvas t tal van noordnederlandse2 publikaties over met de voorb er e iding va n ee n memorab e l e het onderwijs nederlands waarin geen enkele twee de lustrumvi ering b eg onn en vlaamse referentie te bespeuren was was dat te wijten aan een mateloos superioriteits e en paar maande n gele den op 20 juni 1995 gevoel van onze noordnederlandse collega s om prec i es t e zijn i s h e t platfo rm onderwis die er kennelijk van uitgingen dat het wiel al ne de rlands van de n e de rl a nd se taaluni e te n tijd boven de wereldvermaarde dijk uitgevon do op ge h o ud en het telt vijftie n ne de rl a nd se den werd dat weigerde ik te geloven neer en vlaam se le d en die ve r sc hille nd e werkterrei landofiel als ik ben er was volgens mij een ne n in h e t ba s i s e n he t sec undair voort ge z et groot gebrek aan informatiedoorstronung in onde rwij s vertegenwoo rdi ge n o nd erwij s prak beide richtingen een paar persoonlijke initi tijk ei n dt erm en e n leerplanont wikkelin g atieven niet te na gesproken zo zijn bijvoor ople iding nasc h o ling b ege l eiding to etso nt beeld in vonk met enige regelmaat artikels van wikkeling onde rz oe k in sp ec ti e e n b e le id nederlandse auteurs verschenen en ook in sam en wille n z e een bijdrage l everen aan de ons nederlandse zustertijdschrift moer vond je kwalite it va n he t o nde rwij s n ed erlands vo o r al eens een vlaamse bijdrage meestal overge alle l eerlin gen in n e de rl a nd e n vl aande re n nomen uit vonk nu alle grenzen lijken te c entra al s t aat ee n gez amenlijk e visi e ontwik vervagen roert er ook wat binnen ons vakge ke ling di e ge b asee rd is op inv ent arisa ti e va n en bied op verschillende fronten vindt tussen informati e over alle recent e ontwikkelingen nederland en vlaanderen gestructureerd over in h et vak ge bie d ve rd er h ee ft he t platfo rm leg plaats dat al daadwerkelijk tot enkele con o ok ee n inform er e nd e s ture nde en e valu eren crete verwezenlijkingen heeft geleid een d e co mpon ent in zijn takenp akke t overzicht met de grootnederlandse gedachte h e t pl atform i s ni e t zomaar h e t zovee lst e in het achterhoofd c lubj e dat ge regeld sa me nkomt om eindelo o s d oo r t e b om en ove r de vraag ho e goed h et eerst e initi ati ef i s ni et nie uw m ee r het o nderwij s ne de rl a nd s e r zo u moet e n uitzi en was op 17 en 18 nove mb e r in di e nren am er is van m eet af aa n een con cree t initi ati ef s t erd am al aan zijn n ege nde e diti e toe d e gen o m en in d e v o rm van dri e ta alme thode n c on fer entie he t schoolvak nederlands k o rtweg co nferenti es vo or h et b asisond e rwijs d e ee r d e hsn ee n twee honde rdt al n ed e rl andse e n s te in de reek s heeft o p 2 4 en 2 5 nove mb e r in vlaam se d eeln em er s kon kieze n uit een aa n antwe rp en pl aa ts gevonde n hi e r h e bb en ee n b od van intussen al ruim vij fti g lez ingen e n tachti gt a l uitge nodigde d eeln e me rs ee n vij ftal worksh ops over uiteenlo p e nde o nd erwerp e n n e de rl and se e n vl aamse me tho d en schoo l ve rzorgd do or ne de rl a ndse en vlaa mse spre b oeke n kriti s ch on der d e l oe p genom en me t ker s dit j aar was e r vo or he t eerst ook ee n b e tre kkin g tot d e m a ni er waaro p woo rd e n s tro om b as i s onde rwij s geo rganisee rd doo r sc hato nd e rwij s ges talte i s gegeve n zowel qu a vort n ede rl a nd in nauw overleg m et von inhoud a ls didac ti ek da aruit zijn ee n aa ntal 1996 2 moer 115 standpunten gedistille erd over hoe ee n goede koms t ook wee r wat n a uwer wi ll en gaan aan methode eruit zou mo e t en zi en die zu llen halen binn enkort in ee n evalua tierapport voorge d at er tu s sen ned erland e n vl aanderen ve r steld worden 3 de twe e volg ende c onfe renties sc hille n zijn spre ekt voor zi c h ma ar er zijn gepland voor het voorjaar en he t naj aar van ook t al va n p a rallelle ontwikkelingen die we 1 996 zulle n zi c h toe s pitse n op schrijfond er ge zamenlijk kunn en aa np a kke n n emen we w ij s e n taalbe sch ouwing4 b ove ndien staa n bijv oo rbeeld d e nederlandse kerndo ele n en ook gelijklopend e initiati eve n voo r he t s ec un d e vl aam s e eindt e rme n voor he t basis ond e r dair onderwij s op stap el en d at i s no g maar wij s uit ee n ve rge lijk end o nd e rzo ek d at adhy h et b eg in he t platform wil in d e to e kom s t al s jan ssens dienst voor onde rwij so ntw ikk eling koep el fung e re n voor heel wat ac tivit eite n di e bru ssel e n jo s l etsc her t in s tituut voor l ee r de l eraar in d e ne de rl a nd se en vlaam se klas pl an o n t wikk e lin g en sch ed e in opdra cht van kunn en onderst e unen e n stimuleren de n e d erlandse taaluni e hebb en uitgevo erd blijkt dat er inh oudelijk gee n in h e t oog e e n d e rde vorm van kruisb estuiving die w e l springe nde v e rsc hille n zijn we l zijn d e vl aa m licht b eg in volge nd j aar d efinitief zijn b es l ag se e indte rmen vee l co n cret e r ge formuleerd in krij gt i s de fed eratie het sch ool vak ne derlands de v orm van te b ereiken b asi scompe t e nti es d e z e koep elverenig in g bund e lt de k rac ht e n te rwijl d e n ed erlandse ke rndo e l e n gl o bale r van n age no eg alle ned erlandse en vlaam se zijn op ges t eld in t e rme n van h et ond er vakve r e nigin gen die me t h e t sch oo lvak wijsaanb o d de rge lijke b evindinge n staa n nede rl a nd s b e gaan zijn con cur renti e e n t oe kom s ti ge s ame nwerkings initia tieve n o p ove rlap mo eten plaat s ruime n voor uitwisse he t vla k van ma t e riaal e n toe tso ntwikkeling ling en samenwe rking in h e t b elang van h et bij vo orb eeld ze k er nie t in de weg intege n ond erwijs ne de rl a nds zow e l va kdid actisc h a ls dee l vakinho ud elijk van ee n gezamenlijk en ee n duidig optre den wordt ook b el eidsmatig m eer e en pro bl ee m dat te lke ns wee r o pduikt bij rende me nt verwac ht ee ndracht maa kt mac ht g rensoversc hrijd ende contac t en is d e spraak of i union fa it la force zoals de be lg e n zeg ve rwa rring di e vero o rzaakt wordt do or een ge n en o o k de fed erati e hoe wel nog in ge br e k aa n ke nni s van elkaars onde rwij ssys opri c hting i s ni e t bij d e p a kke n blij ve n zitt en t eem maa r o ok da a raan wordt gewerkt in de e n met ee n van s tart gegaan me t ee n tas tb aar ree ks voo rzette n va n d e ne de rl a ndse ta alunie proj ec t de vraagb aak ned e rlands ee n g ids i s een vergelijke nde studi e van he t sec undair boordevol praktisc he informati e vo o r d e leer o nd e rwij s in vlaande re n e n h et voortge z et kracht ne de rl a nd s in h e t sec undair o nderwij s ond e rwij s in n ed e rland ve rsc he ne n onde r de rrtr en nt2 i s b egin septemb er van de p er titel verwantschap en verscheidenheid na ee n se n ge rold inl eid e nd e hi s to risc he s ch e t s worde n eerst be le id ss tru c turen en b evoeg dh e de n en ve rvol bij al de z e initiatieve n i s vort b elgie nauw gens h e t form e l e onderwij ssysteem n aas t b et rokken in de p e rso on van wilfrie d de elkaar ge ze t ve rde r b evat d e studi e ee n th e m a hert f edera tie e n of onde rge teke nde plat ti sc h e vergelijking van schoolb evolkin g l era form federa ti e conferenties omdat d e re nbe roep l ee rli ngb egel eiding evalu atie e n vo rt ge looft in een constructi eve sam enwe r de rgelijk e meer d ez e pub li kati e wordt later king binnen en over de landsgr e nzen h een aa nge vuld me t een verg elijkende b egripp en krac ht enbundeli ng informatie uitwi sseli ng lij s t van 3 0o n e de rland se e n vlaa mse te rme n e n ge zam enlijk ontwikkelwerk zu llen op t e r m et b etrekking tot h et sec undair ond e rwij s mijn de l er a ar voor d e klas t en goe d e kome n en ook in de ee rde r ge no e md e vraag baak denken we uiteraard blijft de von binn en alle ne de rlands zijn ned erlands vl aa mse ve rge lij ove rleg en sa menw erkingsstructure n haar kingen g emaakt e ven eens op h et vlak van e igenhe id bewaren trouw aan de vort visie re cent e vakdida ctische ontwikkelinge n op goed onderwij s ned e rlands di e sluit nauw aan bij die van onze zustervere niging vorr stuk voor s tuk hoopgevende initiati e ve n du s n ederland waarmee we de banden in de toe m aar er is m ee r dat ons sc h eidt he t gebre k rio moer 1996 2 aa n kennis is di ep gewo rteld e n vormt een rij h e t voorste l om de tekst in moer over te nemen k e vo e dingsbodem voor we li g ti ere nde exem er is dus nog h o op plaren als d e zuinig e pra a t maa r ra ke ho ll an m e tee n van bij d e start sla ik de b al kennelijk d er e n d e bourgondisc h e kromprat ende nu s volgens b art zal de me erderh eid van de vlaming wordt h et ni e t de hoo gs t e tijd dat n e de rland e rs zi ch niet aa ngeva lle n voelen vlaamse e n n e d erland se l ee rling e n en l ee r door mijn tirad e o mda t zij noordnederlands ver kra c hte n e lk a ar s t aal e n cultuur z e d en e n bind e n met d e noordelijke provincies van g ewoont en he den e n ve rl e de n le ren ke nn e n n e derland wij vlaming en int erpreteren o m zulk e ste re otiep en en v ooro ordel en gee n no ordne de rl a nds echt e r in de tweed e beteke ka n s t e gev en kan het b e grip intercultureel nis van van d ale n am elijk liet noo rde lijke dee l ond erwij s geen ruim e re invullin g krij ge n dan van h et ned erlandse taalgebi e d tm dat bo ve n de ee n kennisma king met d e nie t wes t er se c ultu grot e riv ie ren of in ruim ere zin het niet belg ische ren tu sse n h aakj es wi s t u d a t uitg e re kend de deel of ho e d e ge ogra fisc he li gging van on s ne derlande rs d e groot s te gro e p allo c hton en be id er landen oo rzaak k a n zijn van de spraak vorm en in ons land over de ze th emati ek verwarring die on s scheidt hebb e n n ed e rland se e n vlaa mse l e raren he t ve r s l ag van de ee r s t e m ethod en c onfe re ntie opl eide rs b egeleid e r s ma te riaalontwikk e l aar s rond wo ord e n schat vers chijnt m e dio april en en onde rz oeker s op 8 dece mber jongstl e d en kan opgevr aa gd word en bij het sec reta ri a at van va n ged ac ht e n ge wisse ld tijde ns een c onfe ren d e ne derlandse taa lunie li lian e konings ti e georganisee rd door h et c entrum voor lange vo orhout t9 aso i hn d e n haa g tele agg rega ti e va n d e x u l euve n in sam en foo n 070 346 9 5 4 8 of fax 070 365 9 8 18 we rking m e t d e n ede rl a ndse taalunie na een d e twee vo lge nd e m ethode n c onfer enti es vin v e rke nning va n d e talig e e n de culture le d e n pla at s op 7 e n 8 juni 1996 sc hrijve n en op dime ns i e van d e ze ni et door ie d e r een even 2 9 en 3 o n ovemb e r 1996 taalb e s c houwing ste rk aa ngevoe lde proble mati e k zijn een aan b eide m ale n in antwe rp en universite it ant ta l krijtlijne n getrokk e n voor een ge zam en werpen ufsia prinsstraat i3 zoooantwerpen lijke aanp ak op he t vlak van ond er zoe k mate ria alontwikkeling e n onde rwij sb el eid geri cht dijkstra aly ru kl ein rita ryme nan s op de ee nh e id van on s taalge bi e d in he t h o ofdre d vraagbaak ne derlands gids voo r sch oolvak n ed erlands le rare n nederlands in ne derland en vlaandere n utrec ht aps federatie h et s choolv a k als in de nabij e to e kom s t noordne d erlandse n ed erland s 1995 publi kati es ove r he t o nde rwij s n e de rl ands druine n a thalie e a verwa n tschap e n ve rsc he i nie t een vlaa mse refe re ntie b evatte n kan de n ieid het secundair onderwijs in vlaandere n h et o nwe t endh eid geen exc uu s mee r zijn h e t voo rtgeze t o nde rwis in ned erland ee n v erge lijking gren s o ve rsc hrijdende id e a al is no g la ng ni e t d e n haa g sdu uit geve r s sti c htin g biblio be reikt ma ar we zullen doorgaa n op de ing e graphi a nee rlandia 1 995 voorz e tte n 47 sla gen weg onde r h et m otto je maintie ndrai zoa ls d e n e d e rlanders ze ggen noten en literatuur d e z e te ks t is ee rder versch en en in vonk 25 2 nove mb e r d ecemb e r 1995 p 43 45 in d e sta ndpunt e nrubriek von ge s c hud tijd en s h et sc hrijve n e rvan had ik m e w e l g e r eali seerd dat ik mijn ho o fddoel g roe p j amm er ge no eg ni et zou b e re ik e n op d e vl a minge n en de ne de r land s e witte rave n di e vo nk l a ze n ho efde ik mijn kr uit immer s nie t te ve r schi e te n tot mijn grote verb a zin g e n dito ge no egdo ening b e lde b art van de r le e uw reda cte ur van moer met 1996 a moer 1 17