Tekst in context

recensi e en instrumente e l karakter krijgt het is een gemiste kans volwa ssenen met een sc hat aan werkervaring blijv en zo veel te lang versto k e n van de taal praktijk wa ar het hun in geert van de ven e e rst e instantie om ga at voor half gevorderde taalleerders is het op tekst in context dit moment nog niet mogelijk d e beroeps praktijk in c oncreto a ls b asis te g e bruik en voor h e t taalleren bij wijz e va n spre ken e en boorma c hin e neemt de ta aldo cent nog m ee in zijn t as maar wat te do e n met e en annet berntsen i nge van melis ahmed hydrauli sch e h efb rug ee n gewijzigd schiet zekhnini tekst in context ontwikkeling itta w apen o f ee n infuu ssys te em voor in w a t e r uitgeverij wolters noordhoff 1998 oplo sb a r e me dica m e nte n dat is voor de tekstboek ios blz met leeskaart isbn 90 m e este do ce nt e n e e n brug te v e r ook or 06930 4 f32 so b e ro e psgeric hte ict simulaties zijn no g niet werkboek dienstverlening 96 blz isbn 90 wijd ve rbreid in nt2 land de methode teks t or o6932 0 f32 so werkboek administra in co n tex t bi e dt da a rom zo n b ero ep sgeri c hte tie 83 blz isbn 9o or 06934 7 f32 so c ont ext aan door midd el v a n g eluidscasse tte s werkboek techniek 68 blz isbn 90 01 vide ob a nd en o f door de t ee rd er uit t e dage n o6935 5 f32 5o werkboek verzorging 75 d e c onte xt zelf op te zo e k en blz isbn 9o or 06933 9 f 32 5o me t de ze inle iding ge ef ik aa n da t teks t in docentenhandleiding 6 7 blz i s bn 90 01 co ntext noodza k e lijke rwij s sporen v e rtoont o6931 2 foo 35 antwoordkaarten i s bn 90 van d e traditionel e sc hoolse aanp ak terwijl or 06938 x gratis bij gebruik materiaal de m e thod e da a rn aast belangrijke aa nze tte n videoband isbn 9o or 06936 3 fr5o audio do et to t v ernie uwing cassette isbn o9o oi 06937 r f6o d oel do el gr oe p en o pzet achm ed z e khnini e n f emm y witt e do en in teks t in co ntext is b e do eld ter bevorderin g van 1 995 in h e t vaktijdsc hrift les vers l a g van ee n de lees v aardigheid van b e ro ep s geri c hte twee onde rzoek n aar taallee rstrategiee n op d e we rk de t a alle erder s di e a l e ni ge ba s i s k e nni s hebb e n vlo e r ze kome n d aa rbij tot de volge nd e v an d e ned e rl a nd s e ta a l me t eni ge basisk en co n s ta te rin g op vall e nd i s d a t men se n op d e ni s wordt b ed oeld s ve nive au 2 tot 3 h e t i s werkvlo e r bijna altijd ge bruik m a k e n van de daarme e d e e ers te n e derl a nd s talige m e thod e cont ext om i e t s te b eg rijp en of om ze lf i e ts di e z o v ro eg in he t ta allee rpro ces al vak ov er t e bre nge n zo geeft m en bij voorb ee ld geri c ht is zelfs tandi g we rken me t de metho hee l duid elijk a an d a t communic ati e makk e de is moge lijk een le es kaart e n a ntwoord lijke r loopt wann ee r me n bij he t ra pporter e n kaarte n zijn bij ge vo eg d in de opdrac htb alk ov e r ee n s torin g in he t produ c tiepro ces bij de oe feninge n en in de inh o udso p gav e naa s t d e machine s taat d e c ombin a ti e a an v oorafga a nd aan i e de r hoofds tuk sta at duide wijzen en ve rt ellen i s d e wijze w a arop me n lijk aan gegev e n wat do el e n functi e ervan i s v aak e n bij voorke ur uitleg wil krijge n of e n w elke werkvorm d e teerde r di e nt t e gev e n hantere n dat maakt he t m ateriaal makkelijk d e ze c ons tat e ring slu it aan bij wat conte nt inze tb aar binn e n h e t op en lee rcentrum zi e base d langu age learning wordt ge no e md ee n afbeelding i deel van he t t a ill e ren zou al v ee l ee rder naar de b eroep spraktijk verpla a tst moete n worden door he t bijgel ev e rde video en audiomate zodat praktijk e n c on c re te e rvarin g diens tb a ar riaal e n een groot aantal praktijkg eo rie nteerd e zijn bij het leren va n e en taal l ee rd ers opdrac hten kan h et mate ri aal ook goed wor verkeren nu nog v e el te lang in quarantaine den gebruikt t er voorbereiding op taalstag es wa a rdoor het taille re n vaak een kunstmatig de d ri e werkbo e ken die volgen op he t 248 moer 1999 4 opdrachtbalk boven iedere opdracht staat een opdrachtbalk hieronder zie je een voor beeld bespreek samen 0 gesp re k vooraan in de opdrachtbalk staat het nummer van de opdracht dan komt de titel van de opdracht na de ti tel volgen s ymbolen hiern a kun je zien wat de symbolen betekenen samenwerken of alleen bij iedere opdracht in dit werkboek staat een symbool dat aangeeft of je moet samenwerken of alleen moet werken 0 werk alleen 00 werk s a men met een andere curs is t of in een groepje van 4 cursisten 000 werk samen en bespreek d e opdracht met iedereen in de groep of in j e groepje met de docent erbij o en 00 werk alleen a an de opdracht daa rn a bespreek je hem met een andere cursist o en 000 werk alleen aan de opdracht bespreek hem daarna in het groepje en met de docent afb eelding i vo orbeeld opdra chtbalk e n uitleg s ymb ol e n b asiswe rkb oe k zijn pe r beroep ssec tor ge orga na ast di e n j e erop t e lette n dat het pale t ni e t ni s e e rd inz e t in de lesse n b e ro ep eno rie ntatie zo bont wordt dat d e s tru c tuur e ro nd e r lijdt is da a rme e een go ed e mo gelijkh e id in vee l tradition e le m ethod es komt me n dan to t e en dwarsdoors ned e van de d oe lgroe p e n tek s t in co ntext biedt per w erkboek l ess tof ste mt men h e t ma t eri aal hie rop af onder h et voor ongeveer d erti g klokure n d e m ethod e motto a ls de t e chni e k maar zit doet m e n we rkt met e en stappenplan in h et b as i s w erk da n w a t water bij de wijn op inhoude lijk bo e k di e ns tve rl ening krij gt d e teerd er s tap gebi e d dez e traditionele a anpak geldt z e ke r voor s tap d e b e langrijke e l em ent en uit d e niet voor de w e rkbo ek en administ ra tie tech method e aangebode n in d e s e c tors pe cifiek e ni ek en ve rzo rging zo kunn e n c ursisten in werkboek en technie k adminis tratie e n ver de z e sec torspecifi e ke werkbo e k e n z elf e en zorging pa s t de teerd e r d e ze manier van wer volgorde bepalen in d e b e h a ndeling van de ken toe juist in dit s tapp e nplan kun je d e t e ksten e n komen ze als e e rste toe aan tek s ten s poren va n h e t oude herkennen voor all e die voor h e n we rkelijk intere ss ant zijn ook zek e rheid m e t oud is zeke r geen negatieve i s het bij de se c tors pecifieke werkboeke n kw alifi catie g eg even mogelijk een link t e l eggen naar h et vak bero e peno ri entatie zod a t diffe rentiatie naar sporen van het oud e belan gs tellin g ook echt vorm krijgt aan de s ectors pe cifieke werkboeken gaat als materi aalontwikkelaar voor teerd e r s bin h e t ba s iswerkbo e k dien stve rle ning vooraf wat nen e en school heb je rekenin g te houden hier onder d e thematische titel die ns tve rle ning met een diversiteit aan belangst e lling daar samenkomt van s tofzuiger p ri nterhandlei 1999 4 moer 249 ding via de stad s wachtpraktijk van a anhoude n en in beslagnemen t o t en me t de voorw aa r de n tot g o ed ga sthee rs c hap in de hore ca leent zich ec ht e r nauwe lijks voor e en doel groepge ri c hte aanp a k hier gaat h e t vooral om h e t s tapsgewij s a anbi ed e n van d e technie k van het lees onderw ij s zo zou het een doce nt wel e ens h eel wa t mo eite kunn en ko s te n ee n toekoms tig ma c hin ebankw e rk e r te inte resse re n voor een t e k s t o ve r h e t b e r e id e n van s lavink e n ik vind dat d e a ut e ur s e rin zijn gesl a agd al t e grot e s tand aa rdi seri n g te v e rmijd e n dit geb e urt door d e introdu c ti e van d e rubri e k hoe z i t d at b ij jo u wa ar le z ers in d e g ele ge nh e id word e n ges t e ld ove r za k e n al s d e a anp a k v an ee n t e k s t h e t l e ren van ni e uw e woord e n of lasti ge t e k stfra g m e nt e n m e t elk a ar v an ge d ac hte n t e wi sse l e n h e t is d e z e inter ac ti e zi e o ok v e rd e r o p w aa r door uitbr e iding va n h e t s tr a t eg i e re p e rt o ir e moge lijk wo rdt zond e r d a t d e do ce nt hi e rin d e m aat v an alle dinge n is zo als ge ze gd h et go ed e van d e tr aditie zit h em hi e r in de held e rh e id d e s tru ctuur komt in h et b asi sw e rkboek duide lijk aa n b od in zes s t a pp en k o m en de b elangrijkst e ele m e nt en va n he t l eesond e rw ij s a an de orde d e lees k aart w aarop d e b eh andeld e sta pp e n zijn sa menge va t i s ov er zi c ht elijk e n ook b ij le es t e k s te n uit de a nd e re w erkbo e k e n t e gebrui k e n zi e afb eeldin g 2 op d e l ees kaart b e t e k e nt h e t o nd e rd eel k enn is ma ke n me t de tek st m ee r dan a lle en ee n v ormkwes tie e n wo rdt d e vo o rke nni s uit ge bre id geac tiv ee rd glo baal zoeke nd e n precies le z e n word e n nutti g aa ngevuld me t d e tip n iet l ezen zo als ook bij kijk naar n ie uwe woo rd en de opm e rkin g st aa t bede nk of h et be lang rij k is dat je de b etekenis weet h e t lijke n o p e n de ure n ma a r een afb ee lding z on de rde len va n de leeskaart do cent di e w eet ho e l ee rde rs ve rs trikt kunn en rak e n in ni eu w e te k ste n of woord e n i s er dankbaa r vo or h et spaart tijd e n fru straties h eid ik e rvo er h e t som s a l s s tore nd d a t uitl eg opvallend eenvoudi g e n duid elijk word en ov er lees t ec hni ek e n in s tru c ti e door elkaar s ign a alwoo rde n getyp e e rd als h e t ceme nt van h ee n li e p e n in d e w e rkbo ek en voor t e erders d e zin en d e alin ea t en s lotte i s maak de zal h e t s oms l astig zijn nuttige e xplicatie s in v rage n bij de te kst ee n goed o nd e rdee l te me er h et we rkb o ek t e ru g te vind e n mi ssc hie n kan d a ar te erd e rs ook ze lf worde n gestimul ee rd hi e r in de l ay out van e en volgende uitgave ei gen vragen bij de te kst te s te llen naa st de r ekening m ee worden ge houd e n ge geven s choolse v ra g en uit ee n tekst e e n kl ein e kriti sc he noot bij zovee l h elder 250 moe r 1999 4 naar een nie uwe contex t misschien is er met wat extra inspanning nog wel uit te komen op het gebied van tekst authenticiteit de anders i s dit in h e t vol g ende fragment uit active ri ng van de l ezer interactief en gegein een lesboek over inkoop administratie dat tegreerd taalvaardigheidsonderwij s i s te kst in eveneens in teks t in conte xt is opge nomen context b aanbrekend hoe vaak hoor je niet dat h alf gevorderde in nogal wat bedrijven worden afleveringen taalleerders nog niet toe zijn a an echte vak geparafeerd zonder de goederen te hebben teks ten dat v e reenvoudiging gewens t is of gecontroleerd dat is een slechte zaak in ieder dat dit s oort tekste n beter h e l em a al nog ni et geval dient een oppe rv lakkige controle op het op he t programma kunn en sta an toch vind aantal colli en beschadigingen plaats te vinden ik het van groot belang dat er nu ee n doet men dat niet dan is er nadien geen enkel l eesm ethode be s taat met a uth enti eke s tudie verhaal meer mogelijk b i j de transporteur of de teks ten voor juis t d ez e doelgro ep leverancier juridisch staat men enorm zwak de j e zou kunn e n d enk e n da t met authentici positie is al niet al te sterk als de inhoudelijke teit gewa c ht ka n wo rd e n tot vlak voor of in controle geschiedt nadat de goederen zijn afgele d e b e ro e p s praktijk d a t i s ee n mi s vatting verd zonder bijzijn van de chauffeur moet de de een doors tro om ge ri c hte cursis t komt n a me leverancier het maar geloven lijk al ve el e e rder mind e r za chtzinnig me t auth e ntie k e tek sts oort e n in aanraking er mi ssc hi e n ko men gev orderde n e d erl a nd s e b estaan al vee l ee rd e r struikelblokke n d e le ze rs nog tot e e n c orre cte interpr etati e ook z a akvakt ek s t e n uit d e beroep sople idin g h e t al zou ik h en ni e t gra a g de vraag will e n i s go e d dat teks t in co ntex t vee l van dit s oort voorl e g ge n w a arnaa r he t in d e l aats t e zin t eksten bevat v e rwij st d e proble me n op h e t gebied van d e hie rin g e be zigde va kte rm e n v o rm e n vaktaa l uit d e admini s trati e paraferen colli ande rs dan ve rwac ht misschi en niet h et afleve ren van goede ren zijn voor n e de rl a nd e r s g roo ts t e probl ee m de conte x t om d ez e en tw ee d e taall ee rde rs hetze lfde maar v oor woord en h een i s v ee l vake r d e oorza a k v an tw ee d eta a ll ee rd e r s e n zw a kk e r e ned e rla nd se onb e grip in een te ks t ov er monoton e arbeids lez e rs vormen teks t s tru c tuur wa nn ee r i s oms tandigh ed e n op g en o m e n in tek s t in co n nadi e n d e introdu c tie van vakj a r g on uit tex t s taat bij v oorb eeld de volgende uitw ei e e n and e r juridis ch b ere ik e n h e t a fs ta nde ding bij e e n uitle g o ver monoto on w e rk voor lijke a rc h a i sc h e ta a lg e bruik die nt m e n typi s tes geschi e dt ee n te grot e op ee n sta p e ling van hinderni ssen op de televisie verklaarde een doorgewinterde beroepsbiljarter zijn elleboogklachten eens met to c h s taan dit s oort te ksten uiteraard naas t een rekensommetje bij iedere bal die hij speelde g es laa g d e re exempl a re n in een t e kstbo e k maakte hij volgens een voorzichtige schatting voor half gev orde rde taall ee rd e rs en naar mijn vier voor en achterwaartse bewegingen met zijn me ning volkomen te r ec ht het i s goed l eer onderarm de rs al vro e g t e c onfronte re n met ee n harde r ealit eit dat wil ni e t z egge n da t ze d e ze hoewel omsl a chtig geformul e erd i s dez e tekst realiteit in dit vroe g e stadium al t en vo lle voor veel n e derland e rs no g begrijpe lijk mo eten ond er g a an wellicht kan de link naar monotoon werk nu in een pleidooi voor he t gebruik van auth en speel s e n sportief worden gelegd m aar ee n tieke teks t en ste llen coumou en v e rhallen tweedeta alle erde r moet de c ont ex t en h et 1 9 87 dat d e moeilijkheid s gr aad van een idioom uit ee n beke nd er taalcorpus a dmi tekst afhangt van wat j e uiteindelijk met die nis tratie inwi s selen voor jargon uit e e n mi s te k st wilt natuurlijk h e eft het geen zin de s chien onbekende tak va n sport d e uitwei te kst over inkoopadmini s trati e hierboven tot ding is eerder hinderlijk dan b evorderlijk op het bot t e analys e r en maar de le s methode voor de tran s fer hier leidt e en poging tot vraagt sl ec hts een globale lezing van kopjes verduidelijking dus tot een e xtra hinderni s dat geeft al wel enig inzicht in het proces bij 1999 4 moer 251 tekst n metaalbaren a ure13illr1 voor het bo r en v an gaten in metaal geb ru ikt o men spiraalboren tijden s h et b oren maakt een sp i raalboor ge li jkti jdig twee bewegingen fig 15 1 1 e e n ron ddraaiende beweg i ng zodat h et g e boo rde g at zu i ver ron d wor dt 2 e e n rechtlijnige bewegin g de aanze t beweg ing waa rd oor de d raaiende boo r i n h et meta a l dr i n g t doordat beide bewegingen gelijktijdig plaats v i nden wordt er metaal weggesneden of verspaand fig 15 1 bewegingen van een spiraalboor afb eelding 3 dwarsdoo rs nede v a n m e taalb oor uit h e t t ekstboek voo r technie k de afg ifte van go e de ren met bijgele v e rd e conv enti es binne n de se ctor en verzorging e n hulp valt ook het doel van de tek s t t e ze ke r administrati e in v ergelijking met t e ch achte rhalen voork e nnis activeren cursi s te n ni e k waar sch ema s dw a rs door s nedes e n teke zelf tuss enkopje s laten maken bij e e n lang ningen met ond e r e n bijs c h ri ft van veel tekstfra g ment bij de opdrachten jui s t ingaan groter be lan g zijn zie afb ee lding 3 op concre t e voorbeeld en en illu s trati e s in een verder onheldere te kst tens lotte is het ook activering van de leze r van grote waarde dat een teerder tot de conclusie komt dat de gewenste informatie de opdra c hten in het werkboek activeren op niet altijd gemakkelijk te verkrijgen is het divers e manie re n de voorkennis van de lezer l e idt tot het inzicht dat verder gezocht moet deze v eelzijdi g he id is a antrekkelijk leerst ij worden er zijn immers meer teksten over len vers chillen nu eenmaal en t e erders raken hetzelfde onderwerp waar een vereenvou op deze mani e r op de hoogte va n eigen digde te kst het risi c o in zic h draagt van mogelijkhe de n de ingang kan visueel zijn oversimplificatie en daarom mogelijk leidt tot bijvoorbeeld ee n video over lichamelijke passiviteit geeft een authentieke tek s t van klachten op het werk ter introductie van een goed e opdrachten voorzien in teks t in con tek st over we rkhoudingen van een straatma text a anleiding tot authentieke actie zie ook ker auditie f bijvoorbeeld een opname van onder active ri ng van de lezer een telefonisch e werk o pdracht ter voorberei prettige bijkoms tigheid van h e t ge bruik van ding op een tekst over telefoneren of h a nde authenti eke teksten is het inzic ht dat ze de lings geri cht ik vind het o ri gineel dat buiten docent geven van teksttraditities binnen een schoolse opdrachten ook vooraf kunnen gaan se c tor hoeveel zaliger zijn bijvoorbeeld de aan de lezing van een tekst aan een tekst ove r 252 moer 1999 4 de voeding van schoolgaande kinderen gaat opdracht een telefoongesprek gevoerd moet bijvoorbeeld de opdracht vooraf ouders te worden bereidt de methode teerders voor op interview e n over de eetge woont e n van hun de dialoog cursisten gebruiken informatie kind een tekst uit een encyclopedie wordt uit teksten om elkaar te informeren terwijl ze voorafgegaan door een opdracht jeugdency tegelijkertijd nieuwe woorden uit de tekst clopedieen in de bibliotheek op te zoeken inoefenen de methode geeft dan criteria aan buitenschoolse opdrachten video s en geluids de luisteraar bij het beluisteren van de infor cas s ettes worden natuurlijk ook op andere matie deze integratie van vaardigheden komt momenten dan in de beginsituatie vooraf natuurlijk over en bevestigen bij de lezer de gaand aan een tekst ingezet ze verstevigen indruk dat het lezen van een leestekst ergens zo ook tijdens of na de lezing van de tekst de toe dient ergens toe leidt band met de context overigens heb ik wel talrijk zijn de mogelijkheden tot interactie een k ri tis c he kanttekening bij de haalbaarheid niet alleen onder de al eerder vermelde van sommige buitenschools e opdrachten aan noemer hoe zit dat bij jou maar ook onder het einde van het hoofdstuk waar ouders kopjes als bespreek samen en praten over de geinte rviewd worden over de eetgewoonten tekst cursisten leren nadrukkelijk ook van van hun ki nderen s taat volgen s mij zo n elkaar verwoorden daarbij eigen denkpro la s tige opdracht cessen ga naar een student die de opleiding dietiek meerwaard e volgt en stel hem de volgende vragen de methode tek s t in context h a alt de context de aanbeveling van de praktijk al vroeg binnen in de school terwijl h e t lesmate ri aal tegelijk e rtijd de leer k ij k of d e z e opl ei d in g ook b ij jou in d e buur t d e rs s timuleert de werk elijkheid buite n s chool gegeven wordt op te zoeken het is deze c irkel van binnen naar buite n en vice ve rsa die het lesmateriaal lijkt me inge geven door een gerede twijfel zeer waardevol maakt tegelijkert ijd geeft de over de mogelijkheden die ook de a uteurs methode ee n goed beeld van d e stand van heeft bev a ngen ook de opdrac ht in het zake n in de vooruits trevend e nt2 praktijk werkboek dienstverlenin g de authenticiteit van de teksten de voortdu rende activering van de l ez er en de g einte ga zelf eens naar de slager en koop daar een greerde interactiev e aanpak geven de metho slavink de een bijzonder meerwaarde lijkt me wat al te gericht vooral als bij de literat uu r koop tegelijkertijd een interview moet wor den afgenomen over het productieproces van coumou w s verhallen authenti e k e de vink vervelende reacties kunnen dodelijk teks ten in les 3 2 1 98 7 zijn voor de motivatie van de cursist dat emmelot y s verhallen red buitenscho o ls spreekt voor zich dat geldt overigens ook l eren in het tv tz onderwijs amsterdam 1997 voor lesmaterialen die geen risico s nemen itta over het algemeen is de manier waarop zekhnini a f witte ik zeg boeuf maar buitenschoolse opdrachten organisch in het de slager begrijpt mij niet in les 7 6 1995 materiaal zijn verwerkt voorbeeldig te noe men interactief en geintegreerd leesvaardigheid staat in de methode centraal maar wordt niet afgezonderd van de andere taalvaardigheden als in een buitenschoolse 1999 4 moer 253