Theater voor scholen. Of hoe het veld naar de zaaier kijkt.

theater voor scholen of hoe het veld naar de zaaier kijkt leen thielemans een kind dat een theatererva ri ng belee ft wordt aangesproken in de kern van zijn wezen het ontdekt dat het vanuit een andere dimensie de magie van het theater binnen de veiligheid en de intimiteit van de voorstelling naar zijn leven kan kijken erover kan reflecteren en deze reflectie kan omze tten in ervaringen en belevingen zowel binnen als buiten het theater programmatoren van de culturele instellingen leggen er zich op toe om deze kans aan kinderen en jongeren aan te bieden maar van het jonge publiek wordt verwacht dat zij deze kans dan ook nemen en hun eer ste stappen ze tt en in het theater in de praktijk blijken de scholen een belang rijke rol te spelen bij deze eerste kennismaking waarbij de leerkracht een schakel vormt tussen de persoonlijke belevingswereld van de jongere in zijn reflectie op het theatergebeuren en de maatschappij e culturele sector wil om deze de kunstwereld en het onderwijs gaan reden er graag van uitgaan dat mijns inziens vaak vanuit een verschillend u als leerkracht het belang van uitgangspunt met kunst om dikwijls wordt theater erkent en een plaats kunst in het onderwijs enkel als leermiddel probeert te geven binnen uw les in plaats van als doel beschouwd volko sen is dit een ijdele gedachte mis men begrijpelijk trouwens zelfs de nieuwe schien in de culturele sector heerst nogal eindtermen motiveren deze omgang voor veel idealisme de sector vindt dat theater de kunstenaar staat echter elke creatie een vanzelfsprekende plaats binnen de leer steeds voor de ervaring an sich voor hem plannen zou kunnen hebben de realiteit is kunst een doel een eindproces kunst leert echter dat leerkrachten en docenten toont appelleert het valt echter op dat in algemeen gesproken het theater en de de huidige tendens van de recente fin de kunsten eerder erkennen als middel alvorens siecle jaren kunstenaar en onderwijs weer ze er een ervaring laat staan een doel van langzaam naar elkaar toegroeien kunst maken de plaats die cultuur krijgt binnen krijgt sinds een paar jaar voor beiden het lessenpakket komt dikwijls voort vanuit opnieuw ook een ruimere maatschappelijke een persoonlijke empathie van de leerkracht functie kunsteducatie mag weer menige en niet vanuit een structurele inbedding in culturele centra en vzw s bezondigen zich de schoolgemeenschap lees even de hieraan ook de kunstenaar spuwt niet lan tekst in het kadertje en test in hoeverre u zelf ger op de educatie het grote heil om de thuis bent in wat culturele en kunstencentra toeschouwer en de kunstenaar nader tot graag als evidenties zouden zien mekaar te brengen wordt op dit moment maart april 1997 nummer 4 26e jaargang door de culturele wereld dan ook gezocht in aandacht die theater en drama dan krijgt het onderwijs situeert zich haast uitsluitend op het niveau van de kleuter en lagere scholen en hun de kunstensector verwacht dus veel van u opleidingen u wordt als leerkracht dus een de leerkracht heel veel deze verwachtin beetje aan uw lot overgelaten wanneer u gen botsen echter regelmatig op een harde kunst binnen uw lessenpakket een plaats realiteit binnen het pedagogisch hoger wil geven de leerlingen in uw klas zijn onderwijs en de universitaire lerarenoplei afhankelijk van uw interesse en van uw ding krijgt kunst en kunstbeleving slechts goodwill om bij te scholen een zeer beperkte plaats de schaarse de volgende vragenlijst heeft misschien erg veel weg van een psychologische test uit een damesblad maar uit uw persoonlijke antwoorden kan u zelf afleiden hoe en in welke mate u met het medium theater omgaat staat u er voor open om drama en theater binnen uw vak te integreren reacties zijn welkom gaat u zelf af en toe naar theater in uw vrije tijd neemt u soms leerlingen mee bekijkt u kindertheater buiten de schoolcontext leest u soms een theatertekst volgt u retenties op radio tv of in de krant kent u drie vlaame of nederlandse jeugdtheatergezelschappen bij naam kent u hun repertoire welke is voor u de dichtstbijzijnde schouwburg programmeert men er jeugdtheater met kwaliteit ook voor schoolvoorstellin gen houdt u van het populaire genre of mag het soms ook iets moeilijker filosofeert u met uw klas confronteert u kinderen met kunst met wereldliteratuur met actualiteit speelt u zelf toneel durft u theater spelen in uw klas en zelf meedoen zingt u een lied voor de klas gebruikt u dramaoefeningen in uw les kent u de 5 w s weet u literatuur over drama en theater te vinden waagt u zich aan opvoeringsanalyse hoe evalueert u creatieve momenten binnen uw lessen hoe intensief bereidt u uw leerlingen voor op een theaterbezoek neemt u een lesmap van een voorstelling klakkeloos over interpreteert u ze naargelang uw noden en klassen maakt u zelf wel eens een persoonlijke verwerking van een voorstelling gaat u mee naar de schoolvoorstellingen uit keuze ter ontspanning en geniet u zelf van de voorstelling die u bijwoont of bent u enkel bezig uw leerlingen in de gaten te houden nne 26 jaargang nummer 4 maart april 1997 klaspraktijk bezoeken indien het niet bij u als leerkracht terecht komt kan u het ongetwijfeld opvra gen bij uw directie het is moeilijk om in het kort te zeggen hoe een leerkracht vanuit de culturele instellin gen verwacht wordt met theater en school voorstellingen om te gaan een schouw de naverwerking burg gezelschap cultureel of kunstencentrum spreekt van een gemoti iets waar een programmator geen zicht veerde leerkracht wanneer iemand per meer op heeft maar waar hij echter wel van soonlijk interesse toont door een lesmap of uitgaat is dat de jonge toeschouwers na de extra informatie op te vragen door naar een voorstelling de mogelijkheid krijgen om de vrije voorstelling te komen door naverwer voorstelling te bespreken of op basis van king en evaluaties van een bijgewoonde het aangeboden materiaal te verwerken voorstelling te bezorgen door vragen te gezelschappen en programmatoren stellen stellen in verband met persoonlijke navor het op prijs om bij gelegenheid inzage te ming enz krijgen in wat u zoal doet rond een voorstel ling we gaan ervan uit dat de voorstelling het engagement dat een leerkracht toont niet beoordeeld wordt als zijnde mooi of door een klas voor het theaterbezoek voor lelijk maar dat de leerlingen leren verwoor te bereiden valt niet onmiddellijk van de den wat een voorstelling bij hen deed hoe persoon van de leerkracht zelf af te leiden ze hen raakte wat ze erbij voelden welke maar des te meer van het kijkgedrag van de elementen hen bijzonder boeiden of betrokken klas de tendens om een voor afschrikten of onverschillig lieten deze vra stelling voor te bereiden is steeds groeien gen en een aangepaste opvoeringsanalyse de maar er blijven hiaten een voorberei laten hen toe het medium theater te onder ding bestaat immers uit meer dan het zoeken te bevragen en vooral te beleven vernoemen van de titel of het openslaan laat hen bijvoorbeeld het gebeuren naver van een encyclopedie vanuit de culturele tellen naspelen onder woorden of in teke instellingen worden inspanningen gedaan ningen brengen soms kan het thema van om deze tekorten in te vullen het stuk perfect bij een andere les aanslui ten de naverwerking van het stuk is min stens zo belangrijk en verrijkend voor de leerlingen als het bijwonen van de voorstel de voorbereiding ling zelf de meeste schoolvoorstellingen worden omkaderd door degelijk uitgebouwd lesma teriaal bestaande uit achtergrondinforma de keuze van de voorstelling tie speloefenigen lessuggesties aankno pingpunten bevoegde dramadocenten of maar hoe zoekt een leerkracht nu zijn weg theaterpedagogen maken dit materiaal zo in de diversiteit en het aanbod van de cultu aan dat het onmiddellijk in de klas toege rele instellingen hoe komt u als cultuurver past kan worden er wordt van uitgegaan antwoordelijke of geengageerde leerkracht dat u in de mogelijkheid bent om het mate tot een keuze van het theaterbezoek met riaal creatief te interpreteren en aan te vullen uw klas of school naargelang uw behoeften of het niveau van uw klas het wordt automatisch bezorgd er zijn beslist meerdere culturele instel aan de scholen die een schoolvoorstelling lingen in uw buurt laat u vooraf infor maart april 1997 nummer 4 26e jaargang meren over hun programmatje en kies op basis hiervan de voorstelling laat u durf u ook eens laten verrassen door hierbij leiden door uw persoonlijke wat een programmator u aanbiedt mis keuze in functie van uw leerlingen en schien treft u wel een ontdekking niet door allerhande praktische voor of nadelen u weet immers het beste wat let alstublieft op de richtleeftijden bij uw leerlingen kan boeien schoolvoorstellingen liggen die meestal hoger dan bij familievoorstellingen toe informeer u voor u reserveert ook over schouwers in klasverband reageren het gezelschap en zijn artistieke kwaliteit immers anders respecteer de leeftijds en meerwaarde bepaling het is in het voordeel van uw groep bij een te moeilijke voorstelling probeer de voorstelling vooraf te zien voelen de jongeren zich niet betrokken veel culturele centra geven gratis kaar of aangesproken en gaat het theaterbe ten aan leerkrachten die familievoorstel zoek aan uw doelstelling voorbij lingen komen bekijken om ze later met hun klas te bezoeken een telefoontje wees er tijdig bij aan het einde van een naar het desbetreffende centrum vol schooljaar in mei of juni kan u in vele staat meestal centra al reserveren voor de voorstellin gen van het volgende schooljaar de smaak van de programmator is niet noodzakelijk de uwe maar u kan ervan laat tot slot niet na om aan de culturele uitgaan dat hij zij op de hoogte is van sector uw noden en behoeften kenbaar te wat actueel en boeiend is binnen het maken de behoefte van uw leerlingen en theater met betrekking tot het onder hun begeleiding maar ook uw behoefte tot wijs u vindt beslist makkelijk referenties informatie en navorming ai te graag wordt u over de artistieke keuzes van de geholpen en gesteund om theater en kunst schouwburg die u bezoekt een kort een plek te geven in uw lessen een plek die gesprekje laat u snel voelen op welke voor de leerlingen onmiskenbaar een meer golflengte u samen zit waarde betekent bij het opgroeien leen thielemans p a kunst in zicht de warande warandestraat 42 2300 turnhout 26e jaargang nummer 4 maart april 1997