Waarom geen dubbelspellingen?

forum gelaten en dan onze voorkeur aan een van beide spellingen gegeven door deze voorop te plaats en hierbij hebben we ons uitsluitend door reeds b es taande s p ellingg ewoonten laten anneke neijt leiden woordenlij s t 1954 p xlvi de maat re gel wa s als o vergangs maa tre gel bedoeld waarom geen wanneer d e en e vo rm duidelijk mee r ge bruikt zou worden dan d e ande re dan zou die als dubbelspellingen enig e in de herzi e ne woorde nlij st moeten word e n opge nome n bij ee n volg e nde b ewer king van de woord e nlij st kan met dan geble k e n voorkeur re kening word en gehoud e n in dit naj aar wordt naar alle waa r schijnlijkh e id h e t is er niet van ge kome n want al s ne l na d e ni e uw e sp elling van kr ac ht d e invo e ring 1 954 werd d e voorkeur s pell ing vo o r ge sc hre op sch ool i s b epaald op i augus tu s 1 996 dat ve n a an minist eri es en onde rwij s ruimt e i s s ne l want d e inhoud van d e sp ellings voor onge dwonge n veranderinge n in d e sp el wijziginge n is da n n o g geen j aar bekend in li ng zoals de c omrnissieva n haeringen b eoo gd d ece mb e r 1 99 5 verscheen de wo orde nlij s t me t h a d was e r daa rna ni e t meer de uit e ind elijke formul ering van d e nieuwe n a veerti g jaar wo rden dubb elvormen weer re gels e en overgan gs te rmijn van minst e ns afge sc haft want zo lezen we in het voo rli ch zes jaa r voor het onderwij s had me er voo r de tingsbl ad ui tleg dubbelsp ell ing b es taat in geen h a nd gelegen e nke l and e r land p 8 het ne derla nds zou vooruitl o pe nd op de afrondin g van de rege dus als e nige taal ee n dubb el s p ell ing h ebb e n ringsbesluiten hee ft de overhe id enk ele ma a n ho e zit dat d a n m et he t eng e lse en am e ri den gelede n aa n schole n de b enodigde infor ka ans e h o n o ur h onor industrialized industrialised matie g es tuurd twe e nieuwe woorde nlij ste n toe g egeven engeland en amerika zijn v e r en exe mplaren van uitl eg he t offi c i el e publi sc hi lle nde l anden kijke n we ec hte r eve n na ar katie e n voorlichtingsblad van he t ministerie ande re d elen va n de we re ld dan zien we dat v an ond erwij s cultuur e n wete nsc happ e n in dubb el s pe ll ing daar ook v o orkomt binnen ee n sp ec i a al op de s p elling g eric ht numme r ee n land j apan he eft e en lange traditie van van dit bl a d worde n de be langrijkste wijzigin lettergreep sc hrift naast woordschrift china g en uitee n gezet di e wijzigingen zijn niet h eeft ve re envoudi gd e karakter s ingevo e rd naas t dra s ti s ch m a ar betreffen we l e en groot a a n de kla ss ieke karakte rs zuid afrika ke nt wi s tal woord e n d e rege ls voor deel en kop se lvorme v an h e t type chin ees naa s t sjinees e n p eltekens zijn aangesch e rpt zeeee nd wordt duitsland zwit se rla nd e n oo s t e nrijk hebb e n zee eend d e regels voor tu ssenle tte rs in samen z eer kort ge leden dubb elvormen ingevo e rd st ellingen zijn g ewijzigd hondehok wordt h o n zoals delphin del in voor dolfijn de nh o k en geb oo rtence r wordt geb oo rt eeer e n d e dubb elsp elling kan dus ni e t a fg esc haft veel dubb e lvorm e n zijn gesc hrapt d e ni e uwe zijn om aan sluiting te vinden bij andere talen woordenlij s t geeft alleen de s pell ing di e vo or d a t zou ook we l ee n dubie uze red e n zijn he en d e vo orke ur svorm he ett e d e to ege l a t e n want aa nsluiting bij andere t al e n zo u ee n vorme n zijn weg g elate n zo verdwijnt elk a anwij s b aa r voordeel moeten bi eden en dat twee d e woord in d e reeks ac ti e akti e des a vo o rd ee l wordt ni et ge noemd d e werkelijke dessa k walifice re n qu a lificere n se kse sexe wi e re d e n voo r a fsch affing st a at niet in de nieuwe gewe nd i s d e voo rk e ur sp elling t e ge bruiken woo rd e nlij s t di e nog wij s t op b e zwaren in d e z al d e la a t s te wijziging ni e t merke n al zal uit geverswere ld waar d e to en emende invloed menig ee n zi ch e r nie t va n b e wus t zijn d a t van d e informa tiete chnologie de beho e fte aan bijvoorbe eld des a de voorke ursvorm wa s ee nduidigheid st e rk heeft do e n toeneme n dubb e lvorme n zijn in 1954 ingevoerd door woordenlijs t 1 995 p 7 d e introdu cti e van d e commissie va n h ae ringen die zi ch da a rbij c omputer s h ee ft het schriftelijke taalverkeer h eeft laten le iden door het gebruik in een ingrijp end beinvlo e d maar de noodzaak voor aanta l g evalle n he bben we dubbelvormen toe minder spellingvariatie volgt er niet uit com 2o8 moer 1996 4 put ers kunnen h eel goed me t twee s pellingen tot afschaffing van dubbelspellingen talloze overweg zoals het g e bruik van de s pe ll ing oude paren zijn behouden eekhoorn eekhoren control e voor engelse en amerikaan s e teks t e n kieviet kievit transitoir transitoor waspoeder was laat zien de gebruiker st elt de tekstverwerker poeier nieuwe zijn toegevoegd choqueren shock in op het ver schil ijk of u s dat is ni et eren gashandel gashendel koosjer kosjer kousjer anders da n het in s te llen van de tek s tverwe rker voorheen koosjer kousjer zolang het om sys op controle van een engelse of ne de rland s e tematische varianten gaat rn of ren in woor tekst den zoals eekhoorn oed of oei in woorden zoals h e t ontbre ken va n dubbelvormen in and ere poeder kan de schrijver gemakkelijk bepalen tal en e n d e opkomst van de c ompute r kan dus welke variant het best bevalt maar de nieuwe gee n red e n zijn voor h e t afsc h a ffen van dub dubbelvormen missen deze systematiek en belvormen d e we rke lijke red en is minde r zullen dus voor verwarring zorgen were lds ch okk e nd in navo lgin g van het o nde r de geschiedenis herhaalt zich de spelling wij s e n de minis t eri es we rd in andere se ctor e n de vries en te winkel 1863 kende gekun me e s tal de voorkeur sp ell in g gebruikt afsc haf stelde regels voor het schrijven van naamval fen van dubb e lvorme n is e igenlijk dus gee n len in plaats van die af te schaffen werden ze wijzi ging w e l ee n b evestig ing van d e s ta tu s tot twee maal toe opnieuw ingevoerd 1930 quo d e voor s te llen van d e spellin gcommi ssi e minister terpstra 1936 minister slotemaker vo o r ee n wat drasti sc he r aanp ak va n d e n e de r de bruine de regering schafte uiteindelijk de l a nd se s p elling waren immers ges tra nd op naamvalsregels af in 1954 maar introduceer w ee rs t and de een gekunstelde verzameling voorkeursvor d e overh e id b esch o uwt d e a tsc h aiin g van men en toegelaten spellingen in plaats van die dubb elvorme n als vo oruitgan g d oor d e voo r op te doeken blijft de helft van de gekunstel ke urs pe lling tot e nig toege l a t en sp e llin g te de verzameling anno 1995 bestaan geen reden maken i s er nu w e l duidelijkheid tege lijk zijn om veel ophef over te maken er is op dit punt d e e vident e fouten uit 19 5 4 z oal s k os m os me t gewoon niets veranderd in onze spelling een k en microcos m os m et een c ve rb ete rd de afschaffing van de dubbelvormen is dus uitleg p 8 d e duid elijkhe id valt n ogal t ege n geen vooruitgang maar ook geen achteruit e n daarmee kan ook de s t ellin g d a t dit een gang want er verandert in feite niets moge ve rb e t e ring i s word en b etwij feld d e evide nt e lijk maar dat moet de toekomst uitwijzen fo ut uit 1 9 5 4 was imm e r s d e volstrekt e wille blijkt de wijziging toch een achteruitgang te k e ur bij h e t b e p al en van vo o rke ur svorm e n zijn doordat taalgebruikers zich intoleranter to eg e laten vorm e n di e fout i s met de z e gaan gedragen in spellingaangelegenheden wijzig in g niet hersteld d e e rfe ni s van to e n i s want hoe raar het ook klinkt het is vanaf nu bijvo o rb ee ld de ree ks cal e idoscoop ka ram el a c uut echt fout als iemand kaleidoscoop caramel akuut akk oo rd c laxo n ee n o nb e re kenbaa r m en gel accoord klaxon schrijft het gebrek aan regels moesj e van k en c in k aram el akk oo rd is d e voor het schrijven van woorden die voorheen v e rn e d e rlands t e spe llin g gekoze n d e dri e een dubbele spelling kenden kan ertoe leiden a ndere woorden va n d e reek s hebb e n ee n dat alles aan de spelling en wellicht alles wat v re emde s p ell ing dat wil z egge n een sp ell ing met taal te maken heeft beschouwd zal wor die in inh ee mse woorde n ni e t v oorkomt d at den als grillige willekeur en dat zou geen is overige ns ni et altijd de sp elling die in andere vooruitgang betekenen t alen voorkomt want c lax on bij v oorb ee ld b e gint in het duits eng el s en fr a ns met ee n literatuur k het ned e rlands is du s wel afwijkend in ve rg e lijking me t de spelling van andere t alen uitleg nr 12 24 april 1996 niet omdat er dubb elvormen in vo orkomen wo orde nlijst van de nede rlands e taal s graven maa r omdat e en zo weinig voorspelbar e a fwis hage sdu x 954 seling van inheems e en vre emde vormen in woo rde nlijst ned erlandse taal den haag sdu ge e n e nkel and er land voorkomt m et uit 1995 zond e ring natuurlijk van belgie trouwens d e re c ente wijziging leidd e niet 1996 4 moer 209