Wat is er mis met het vak Nederlands?

redactionee l soonlijk toegesproken worden dan verdient de vraag van tinjaar maas in elk geval een seri euze overdenking en zal ik een serieuze po ging ondernemen die vraag te beantwoorden clary ravesloot zoals gezegd denk ik dat alle leraren neder wat is er mis met het va k lands zich tot doel stellen de taalvaardigheid van leerlingen te vergroten ik denk ook dat nederlands alle docenten nederlands op de een of andere wijze met dat doel bezig zijn of ze dat ook goed lees effectief doen zal afhangen van een heleboel factoren maar vooral van de wij wat is er mis met het nederlands riep nel ze waarop ze dat doen zeker in de tijd dat nel tinjaar maas op een gronings symposium tinjaar maas docente aan een middelbare voor letterendocenten over de profielnota school was trachtte een docent nederlands de vo a zij was daar de eerste spreekster en be taalvaardigheid vooral te vergroten op een toonde zich een warm pleitbezorgster van de sterk leerstof en produktgerichte wijze al ontwikkeling van taalvaardigheid zo n jaar of twintig is er veel kritiek op een zelf had zij toen zij in een ver verleden do dergelijke didactiek in steeds meer publikaties cente scheikunde was gemerkt dat de proble wordt gepleit voor een leerlinggerichte bena men die haar leerlingen bij het maken van haar dering die niet alleen aandacht schenkt aan het opdrachten ervoeren eerder voortkwamen uit produkt maar vooral aan het proces dat daar een gebrek aan taalvaardigheid dan uit gebrek aan voorafgaat sleutelwoorden in de moderne aan begrip van scheikundige principes kun opvattingen over de didactiek van het moe nen de docenten nederlands daar niet iets aan dertaalonderwijs zijn probleemoplossings doen vroeg mevrouw tinjaar maas aan de strategieen reflectie en transfer zaal waarin vele docenten moderne vreemde taalvaardigheidsonderwijs dat zich richt op talen enkele docenten geschiedenis en enkele het leren oplossen van problemen is effectief docenten nederlands zaten het leert leerlingen strategieen te volgen die ze ook kunnen toepassen in afwijkende citaties in eerste instantie lachte ik mee met de zaal ik concreet gesteld als docenten nederlands beheers het vermogen het belang van mijn vak aandacht schenken aan het proces van het le op de juiste momenten te relativeren ook zen en de leerling bewust maken manieren om zelfspot is mij niet vreemd maar in tweede in een leesopdracht efficient uit te voeren dan zal stantie werd ik wrevelig waar dacht mevrouw de leerling deze leeswijze doelmatig kunnen tinjaar maas dat docenten nederlands nu al aanwenden bij bijvoorbeeld het maken van het generaties lang mee bezig zijn schoolkrantjes scheikundehuiswerk stencilen cabaretavonden organiseren en von echter de inzichten over strategisch georien del voorlezen mij dunkt dat gewetensvolle teerd moedertaalonderwijs mogen dan al twee docenten nederlands vooral trachten de mon decennia vigeren in taalmethodes is daar nog delinge en schriftelijke taalvaardigheid van niet veel van te merken ron oostdam en hun pupillen te vergroten en dat dat toch de gert rijlaarsdam hebben recentelijk een aan inzet is van 3 a 4 lessen nederlands per klas per tal integrale leergangen voor het moedertaal week onderwijs geanalyseerd op de gerichtheid op en dacht ik hoe lang is het geleden dat nel het leren oplossen van problemen het resul tinjaar maas docente scheikunde was twin taat was bedroevend zelfs een kersverse me tig dertig alsof er sindsdien niet heel wat thode als nieuw nederlands scoort beneden de veranderd is in ons vak waarom zoveel jaren maat terwijl de auteurs van basisvormingsme na haar afscheid van de middelbare school thoden toch ten volle hebben kunnen profite deze hartekreet ren van nieuwe inzichten over de didactiek maar dacht ik in derde instantie als neerlan van het nederlands zoals die uit de basisvor dici als enige groep op een symposium per ming en in de vernieuwde eindexamenvoor stellen naar voren komen 1994 1 moer r het behoeft geen betoog dat docenten min een stuk uit het hoofd te leren tekst moeten der effectief onderwijs geven als de methode samenvatten en daarnaar niet alleen verwijzen geen effectieve didactiek volgt hoewel oost maar er zeker in de brugklas mee werken dam en rijlaarsdam laten in een artikel in voor alle vakken moet gelden dat docenten spiegel zien dat zelfs oefeningen in de oude eerst samen met leerlingen kijken naar de tali versie van functioneel nederlands zich vrij een ge kant van een opdracht of tekst op de wijze voudig in de gewenste richting laten ombou die bij het vak nederlands geleerd is alleen wen in nascholingscursussen zouden docen dan zal de leerling de bij nederlands geleerde ten nederlands kunnen leren hoe zij oefenin oplossingen voor taalproblemen in andere af gen in hun leergang kunnen repareren wijkende situaties leren gebruiken overigens kan ik het niet nalaten schoolboe kenmakers erop te wijzen dat strategisch taal ik pleit er hier dus niet all een voor dat school vaardigheidsonderwijs heel goed de basis kan boekenmakers de ideeen omtrent proces en zijn van goede aantrekkelijke leermethoden strategisch gericht onderwijs ter harte nemen het schoolvoorbeeld althans volgens mij is in en dat er nascholingscursuss en voor leraren dit opzicht de leergang lezen weet wat je leest nederlands komen om vooruitlopend op ver van lijmbach hacquebord en galema in deze beterde leergangen nederlands alvast te leren brugklasmethode krijgen de leerlingen een in lessen meer aandacht te besteden aan het le stappenplan lezen aangeboden en wordt seri ren oplossen van taalvaardigheidsproblemen eus werk gemaakt van de transfer van de ge ik pleit er ook voor dat scholen en docenten leerde vaardigheden naar andere vakken serieus werk maken van vakintegratie neder lands zal dan nog meer dan reeds het geval is dus mevrouw tinjaar maas h eeft gelijk er is de spil van het onderwijs worden er rust dan iets mis met het vak nederland s schoolboeken een zware verantwoordelijkheid op de schou en dus l e ssen nederlands zijn niet of onvol ders van docenten nederlands zij moeten de doende gericht op het leren oplossen van taal vraag van nel tinjaar maas daarom ook gebruiks problemen bij docenten is te weinig bloedserieus nemen maar misschien kan zij de know how op dit gebied gevolg leerlingen docenten van andere vakken in een van haar kunnen de geleerde taalvaardigheden ni e t toe lezingen wijzen op hun verantwoordelijkh e id pa s sen bij ande re schoolvakke n er is zeker iet s ze moeten ove r de muur van hun vak h eenkij voor t e zeggen de hand in eigen boezem te ken en hun toch al overbelaste colle ga in de steken dat blijkt ook uit h e t onderzoek van sectie nederlands de hand toereiken e n vooral oostdam en rijlaarsdam samenwerken maar het is onjuist om alleen naar de docen ten n e d erlands te wijzen nel tinjaar maas litera tuu r zou ook doc enten van and e re vakken moeten toe s preken in haar lezin gen want wie een be lijmbach b v j m h i hacquebord k gale lang heeft moet zelf meewerken aan de behar ma weet wat je leest jacob dijk s tra i99o tiging ervan inuners l eraren n ed erlands kun oostdam ron en gert rijlaarsdam strategisch nen hun leerlingen adequate taalvaardigheids georienteerd moedertaalonderwijs in spiegel strategieen aanleren voor de transfer naar an nr i 1 993 p 9 3 0 dere vakken kunnen zij niet in hun eentje zorgen als leraren nederlands hun pupillen leren taalvaardigheids problemen op te los s en zull en de docenten van d e andere vakken zich moeten verdiepen in die werkwijze als een school bijvoorbeeld werkt met weet watje le est moeten aardrijkskundedocenten op dezelfde manier als in die methode een studietekst be naderen en als docenten geschiedenis een proefwerk opgeven moeten zij weten dat leer lingen bij nederlands hebben geleerd hoe ze 1994 i m o er 2