‘Werken in alfabetiseringsklassen’, een opstap naar de praktijk

mee en hoort tegelijkertijd mee tegelijkertijd een stem het het literatuur literatuur lastige verklanken uitvoeren lastige verklanken uitvoeren is ook eenis ook een j j dumont dumont 1985 1985 leerstoornissen leerstoornissen 11 ii uitkomstals uitkomst als een een docent docent niet al te te veel veel tijd tijd diagnose en diagnose en behandeling behandeling rotterdam rotterdam heeft voor heeft voor beginnende beginnende lezers lezers inin het lemniscaat lemniscaat nederlands als nederlands als tweede tweede taal is teksten teksten op j j dumont dumont 1990 1990 dyslexie dyslexie theorie theorie band toch band toch alom al om meerdere redenen een diagnostiek behandeling rotterdam diagnostiek rotterdam ideale werkvorm ideale werkvorm er kan kan gedifferentieerd gedifferentieerd lemniscaat lemniscaat worden iedereen is worden is actief actief dede leerlingen leerlingen j j kurvers ku rv ers p p mooren mooren 1990 1990 de de smalle smalle horen hoe horen hoe de woorden woorden gelezen moeten moeten marges van marges van geletterdheid geletterdheid inleiding inleiding bijbij het het worden en worden en leren tegelijkertijd tegelijkertijd veel over over dede symposium symposium makkelijk lezen in makkelijk lezen in p p mooren mooren uitspraak van uitspraak van het nederlands en en typisch typisch en en c c van van rees red makkelijk makkelijk lezen lezen nederlandse intonatiepatronen nederlandse intonatiepatronen tilburg tilburg zwijsen zwijsen daarmaast kan de docent daarmaast docent de de leerling leerling leren leren zo zo a a van van der leij leij 1982 de de kijk kijk en en goed mogelijk goed mogelijk gebruik gebruik te te maken van van zijn zijn luistermethode gorkum luistermethode gorkum de de ruiter ruiter sterke kanten sterke kanten het gebruiken gebruiken van van voorkennis voorkennis a van a van der der leij leij 1998 1998 leesproblemen leesproblemen het benutten het benutten van informatie informatie uit uit de de context context beschrijving verklaring en beschrijving verklaring en aanpak aanpak van de van de wijze wijze waarop een verhaal is is rotterdam rotterdam lemniscaat opgebouwd etc opgebouwd etc relevant relevant is is ook een goeie h h peeters peeters 1992 1992 boekenlijst boekenlijst voor voor moeilijk selectie van leesmateriaal selectie leesmateriaal inhoudelijk inhoudelijk lezenden den bosch lezenden den bosch kpc kpc boeiend en passend boeiend passend bij bij de de leeftijdsgroep leeftijdsgroep technisch niet te technisch te moeilijk moeilijk i f r inllit f ring werken werkenin in alfabetiseringskiassen alfabetiseringsklassen een eenopstap opstapnaar naarde depraktijk praktijk een nascholingscursus nascholingscursus in in rotterdam rotterdam sylvia stevens sylvia docente nederlands docente nederlands op op vmbo nieuw rotterdam ik was nog nog maar maar kort kort bezig bezig in in het hetisk onderwijs isk onderwijstoentoenmijmijwerd werdgevraagd gevraagdofofikikeen eennascholing nascholingwilde wilde volgen volgen om om inin het het nieuwe nieuwe schooljaar schooljaar in de alfabetiseringsklas in de alfabetiseringsklas leslestetegeven geven de de opzet opzet van van die die nascholingscursus nascholingscursuswas was ideaal ideaal voor voor mij mij een opop maat maat gesneden gesneden nascholing nascholing omom te tegaan gaanwerken werkenmetmet nieuw materiaal inin een een voor voor mij mij nieuwe nieuwedoelgroep doelgroep dedenascholingsgroep nascholingsgroep bestond bestond uit uit enkele enkele docenten docenten voor wie net als voor net als voor mij mij dit dit onderwijsgebied onderwijsgebied nieuw is is en een paar en een paardocenten docenten die diealalervaring ervaring hebben hebben de cursus cursus werd gedeeltelijk gedeeltelijk gegeven aan de de waarmee gewerkt gewerkt wordt wordt en en de de achtergronden achtergronden hogeschool rotterdam door hogeschool door docente docente els els daarbij als daarbij als we na de vakantie met na de vakantie met hethet broekhuijsen belangrijk broekhuijsen belangrijk vond vond ikik ook ook dat dat de de materiaal aan aan het het werk werkzijn zijn wordt de cursus wordt de cursus eerste bijeenkomst bijeenkomst bestemd bestemd was was voor voor alle alle vervolgd docenten docenten die die les les geven aan de de alfa alfa betiseringsklas betiseringsklas niet alleen de alfabe de alfabe de basis tiseringsdocenten tiseringsdocenten per per slot slot van van rekening rekening krijgen krijgen ook de andere andere docenten docenten bij bij hun hun alfabetiseren is voor deze alfabetiseren leerlingen de deze leerlingen de basis basis lesgeven lesgeven te maken maken met met analfabeten analfabeten de de hun scholing van hun in nederland voor scholing in voor ons ons was was overige bijeenkomsten bijeenkomsten waren alleen alleen voor voor rode draad de rode draad van het eerste van het eerste gedeelte gedeelte van van docenten nederlands nederlands die die het het alfabeti alfabeti cursus ook deze cursus deze het teruggaan ook het teruggaan naar naar de de seringsonderwijs seringsonderwijs geven inmiddels inmiddels hebben hebben basis wat moeten basis leerlingen al moeten leerlingen al kennen kennen enen we we vier vier bijeenkomsten bijeenkomsten achter achter de de rug rug inin het het kunnen als kunnen als ze een een klas klas binnenkomen binnenkomen een een nieuwe schooljaar schooljaar volgen volgen nog nog vier vierbijeen bijeen heel pakket pakket aan aan schoolse schoolse vaardigheden vaardigheden en en komsten ook ook die die indeling indeling vondvond ikik mooi mooi opop leervoorwaarden leervoorwaarden dat zo gemakkelijk bekend gemakkelijk bekend de de praktijk praktijk afgestemd afgestemd in in het het eerste eerste deel deel verondersteld wordt is verondersteld is voor voor deze deze leerlingen leerlingen hebben we we inzicht inzicht gekregen gekregen in in het hetmateriaal materiaal belangrijk daar extra belangrijk daarwerdwerduitvoerig uitvoerig 55 aandacht aan besteed analfabeten les geven is niet alleen onderwijs in spreken luisteren lezen en schrijven maar vooral ook aandacht besteden aan leervoorwaarden en schoolse vaardigheden dat werd ons weer eens goed duidelijk toen de docente ons een blad met onbegrijpelijke arabische tekens voorlegde en wij merkten hoeveel verschillende dingen je moet kunnen en weten om daar chocola van te maken zie de illustratie met goed kijken alleen kom je er niet en als de docent bij wijze van spreken alleen in het arabisch had uitgelegd wat de bedoeling was dan hadden we waarschijnlijk ook uiterst gefrustreerd zitten luisteren toch is dat ongeveer de situatie van veel analfabete leerlingen in de groep het maakte ook zeer helder dat er vanuit andere culturen met heel andere ogen naar ons overduidelijk materiaal gekeken wordt wat voor ons vanzelfsprekend is waar let je op hoe gebruik je een schri ft van links naar rechts onze eigen ervaren docent cathy berg kon en van boven naar beneden is allemaal aan de hand van materiaal van leerlingen nieuw voor de leerlingen leerlingen weten in duidelijke voorbeelden laten zien het ziet er het begin ook niet waar ze precies op allemaal fantastisch uit het materiaal zelf moeten letten alles wat je als docent schrij ft maar ook de manier waarop er mee gewerkt zegt of doet kan een leerling als een wordt direct toepasbaar uitgetest in de belangrijk aanknopingspunt opvatten soms praktijk en goed uitgewerkt de methode de ten onrechte dus je moet alert zijn en kritisch lesopzet het werken in niveaugroepen de naar je eigen manier van lesgeven kijken uitwerking van de les het volgen en toetsen van de leerlingen de overdracht naar praktijkgericht collegadocenten die samenwerken in een klas een ervaren en ingewerkte klasse de derde en vierde bijeenkomst werden dicht assistente wat wil je nog meer bij de bron gehouden in het lokaal van de ook de samenstelling van de cursistengroep alfabetiseringsklas van de scholen voor de nascholingscursus is op de praktijk gemeenschap nieuw rotterdam in de afgestemd ervaringsdeskundigen zowel borgerstraat zeer praktijkgericht dus en ook docenten als klasseassistente en nieuwe dat vond ik een plezierig punt van deze mensen die met deze klassen willen gaan cursus werken daarbij is ook rekening gehouden daar is al het materiaal voorhanden van met reservedocenten zodat deze de methodes waarmee gewerkt wordt in de gespecialiseerde aanpak voortgezet kan alfabetiseringsgroep lezen doe je overal worden als er iemand om welke reden dan en de schrijfmethode mijn eigen handschri ft ook uitvalt het is duidelijk dat alles goed we kregen inzicht in hoe de methode is doordacht is om tot een verantwoorde manier opgezet we bekeken uitvoerig het materiaal van lesgeven te komen dat er bij hoort maar kregen ook informatie over de manier van werken in niveaugroepen het enige waar het mij nu nog aan ontbreekt en de manier waarop gerapporteerd wordt is het daadwerkelijk werken in de klas dat over vorderingen van de leerlingen wordt gaan we in het nieuwe schooljaar vol uitvoerig bekeken in het vorige nummer van enthousiasme doen alfa nieuws werd al bericht over die wijze van rapporteren voor docente els was het hard op diverse plaatsen in nederland kunnen werken om zo n groepje enthousiaste hogescholen cursussen op maat organiseren nascholers bij de les te houden ten behoeve van alfabetiseringsdocenten 6